Transcript 20130303 inleiding vs 1.2

studie middag
3 maart 2013
bijenvereniging Hulst en
omstreken,
oost zeeuws-vlaanderen
Inleiding
Neonicotinoïden
Varroase / Varroatose
Discussie
 indeling
•
14.30 – 17.00
inleiding
14.30 – 15.00
presentatie over
neonicotinoiden
presentatie over
Varroa
15.15 – 15.45
discussie
documentatie
16.30 – 17.00
•
•
middag
•
•
ophalen vragen
ophalen vragen
16.00 – 16.30
ophalen vragen
drankje, hapje en
naar huis?
neonicotinoïden
inleiding:
1 waarom

omdat
het
gebruik
van
systemische
gewasbestrijdingsmiddelen in verband wordt gebracht met
hoge sterfte van bijenvolken

omdat er ook buiten de imkerij discussie op TV en in de
politiek ontstaat over het gebruik van systemische
gewasbestrijdingsmiddelen en dit verder buiten de
imkers omgaat

omdat het goed is als “de imker” op de hoogte is van
alle informatie, die tot nu beschikbaar is

omdat de imker dan ook zelf tot een oordeel kan komen
en zijn bedrijfsmethode al of niet kan aanpassen
de Varroa mijt
inleiding:
2 waarom

omdat de Varroa mijt in verband wordt gebracht met
hoge sterfte in bijenvolken

omdat er ook buiten de imkerij discussie op TV en in de
politiek ontstaat over bestrijdingsmiddelen en daardoor
de aandacht voor de gevolgen van bestrijding van de
Varroa mijt kan verslappen en erger nog: de aandacht
voor de dracht verarming wordt overschaduwd of
verwaarloosd

omdat het goed is als “de imker” op de hoogte is van
alle informatie, die tot nu beschikbaar is over de mijt en
haar relatie tot het ziek worden van bijenvolken

omdat de imker dan ook zelf tot een oordeel kan komen
en zijn bedrijfsmethode al of niet wil aanpassen
kennis overdracht
inleiding:
3 waarom

omdat zowel de Varroa mijt in al haar facetten en het begrip
neonicotinoïden te makkelijk als kapstok worden gebruikt in discussies
over hoge sterfte in bijenvolken, bijvoorbeeld in de pers, of in relatie tot
milieu discussies

omdat de rol van de imker eenvoudig gemarginaliseerd kan worden in
de discussie over gewasbestrijdingsmiddelen: dit ligt ver buiten de
competentie van de imker en zijn vertegenwoordigers door een te kort
aan kennis

omdat “de imker” chronisch achter loopt in kennis over ziekten en
bedrijfmethoden, de invloed van voldoende gevarieerde dracht:
wereldwijd is een inhaalslag gaande omtrent kennis over en de relatie
tussen de “ziekmakers” van de bijen en bijenvolken

omdat de industrie en de wetenschap niet worden aangestuurd door de
imkerij. We zijn geen bedrijfstak die zijn belangen waarborgt / verzorgt,
maar we absorberen wat er (toevallig) aan kennis wordt aangereikt

“de” imkerij stuurt niet, “de” imker bestaat niet.
de imker
imker naar soort
hobby
professional
anders
honing
bestuiving
teler
korf
kast
buckfast
leraar
methode
k.i.
kennis overdracht
wat je kan doen met kennis
Although the health risks of tobacco smoking are well
documented, there is increasing evidence that smokers have
a
lower
incidence
of
some
inflammatory
and
neurodegenerative diseases. Many of the adverse and
beneficial effects of smoking might result from the ability of
cigarette smoke to suppress the immune system. Nicotine,
which is one of the main constituents of cigarette smoke,
but might have
therapeutic potential as a neuroprotective
and anti-inflammatory agent.
suppresses
Zie syllabus Sopori
the
immune
system
kennis overdracht
inleiding:
wat nu

een inleiding tot de inleiding:

waarom? omdat we t.o.v. het laatste cursusboek steeds meer achterlopen of
feitelijke kennis, door verschillende oorzaken:

er is geen eenduidige en structurele aanpak van de overdracht van kennis naar de
nederlandse imker, ondanks een overdosis aan informatie

er is geen focus of op terugdringen van ziekten of op bijvoorbeeld het onderzoeken
van verschillende bedrijfmethoden

het belang en/of interesse van onderzoekers, bedrijfsleven, overheid en imkers
lopen niet parallel

er is geen top down of bottom up benadering, het standpunt dat wordt ingenomen
is te allen tijde een juiste, ofwel

mijn stelling is: bijenhouden is gebaseerd op kennis, het is geen politiek!
kennis overdracht
inleiding tot de inleiding

tijdens deze studie middagen gaat het niet over:

wie heeft er gelijk?

het was toch op televisie! dus dan zal het wel waar zijn (dit is zo langzamerhand in
zich een contradictio in terminis)

het bestuur van de NBV zegt het, dus is het waar of niet waar, kies je standpunt,
vanuit welk geloof? De profi of de korfimker? De bestuiver of de honing imker?

Ooit heb ik geleerd dat 1+1 geen twee hoeft te zijn, het is maar wat je afspreekt. En
daar gaat het in deze studie middagen om:

We spreken af dat we geen standpunt innemen, dat we openstaan voor alle
informatie, dat we geen oordelen vellen, dat we proberen zo veel mogelijk kennis
te delen, te vergaren

zodat iedere imker op zijn/haar niveau er zijn/haar voordeel mee kan doen:

ten voordele van de bij en het bijenvolk op de eerste plaats:
gezondheid
kennis overdracht
inleiding tot de inleiding
•
http://digitaleeditie.nrc.nl/digitaleeditie/NH/2013/1/20130228___/2_26/NRC_
20130228_1_015_article3.pdf
•
http://digitaleeditie.nrc.nl/digitaleeditie/NH/2013/2/20130302___/4_02/index
.html#page2
kennis overdracht
uitgangspunten

een gezonde bij in een gezond bijenvolk is waar we naar streven:

als professioneel imker: dan heb je gezonde volken nodig

als hobby imker: ook dan heb je gezonde volken nodig

zoveel imkers, zoveel bedrijfsmethoden: we gaan een studiemiddag besteden aan
de verschillende methoden: bijvoorbeeld hier in Oost Zeeuws-Vlaanderen bloeit
lamsoor (zulte of zee aster) met hoofdbloei eind augustus of men gaat elders naar
de heide.

zoveel imkers, zoveel methoden om aan Varroa bestrijding te doen: maar de
dracht waar de imker zijn bijen op laat vliegen (als hij reist), bepaalt in grote mate
de methode, ook de imkers in de buurt zijn bepalend voor succes van bestrijding

zoveel imkers, zoveel verschillende landschappen of steden: de stads-imker rukt
op, waarom? Onderkennen van de effecten van monocultuur, afname van
diversiteit en niet alleen van drachtplanten, maar ook van het stuifmeel > een
andere studie middag wordt hieraan gewijd

gezondheid
kennis overdracht
1 gezondheid

in de diverse presentaties komen de 3 P’s voor:
ofwel > bijensterfte kent meerdere oorzaken

P - pollen

Pollen staat voor voldoende en voldoende diverse dracht
Pathogenen staat voor ziekteverwekkers
Pesticiden staat voor verdelgers



P – pathogenen
P - pesticiden

bij de bestudering van ziektes en ziektebeelden (P van
pathogenese) blijkt de invloed van dracht (P van pollen of beter
gezegd stuifmeel aanbod) en de effecten van de
bedrijfsmethode (P van preventie of hygiene) de invloed van
pesticiden te overtreffen

P van preventie (hygiene) zal ook onderwerp zijn van een
studiemiddag
kennis overdracht
2 gezondheid

voorbeelden van de verschillende veroorzakers van ziektes:


Bacterien: Amerikaans vuilbroed, Europees vuilbroed,
tracheënmijtziekte
Parasieten: Varroa destructor, Tropilaelaps
Schimmels: kalkbroed, nosema, steenbroed
Virussen: zakbroed, DWV
Protozoen: Amoebeziekte (roer)

Insekten: kever (kleine bijenkastkever), wasmot, bijenluis


Belagers: Vespa velutina (aziatische hoornaar)
Vergiftiging: septikemie (hemolymfevergiftiging)
Tekorten: meiziekte (koude, water tekort), roer.

de invloed van tekort aan aminozuren, vetten enz.: zie studiemiddag




kennis overdracht
3 gezondheid

en dan zijn we er nog een heel belangrijke veroorzaker van
ziekten vergeten:
 de
mens:

honing import, was import > AFB

maar ook besmet gereedschap, kastenmateriaal van derden,
bijen, eitjes, koninginnen, zelfs sperma

maar ook via fruit

reizen en im – en
Tropilaelaps
exporteren van bijen: Varroa, Aethina,
kennis overdracht
4 gezondheid

een ander onderscheid kunnen we maken naar de drie stadia van de bij:


broed: ei > larve (instappen varroa mijt) > pop (SBV)
werkster: poetsbij, werkbij, haalbij

Overdracht vind soms plaats in het larvale stadium, soms in het pop stadium

we categoriseren ziekten daarbij aldus:


Broedziekten
Ziekten van de volwassen bij

daarbij moeten we kennis hebben van de overdracht:

Ekto / Endo
Horizontale - of Verticale overdracht

kennis overdracht
5 gezondheid

een ander onderscheid kunnen we maken naar het
jaargetijde:

we onderscheiden:


winterzit
aanmaak nieuw broed in het vroege voorjaar
voorjaar
zomer
einde zomer, begin herfst, aanmaak winterbijen

een groot aantal pathogenen zijn periode gevoelig



kennis overdracht
6 gezondheid

Een ander onderscheid kunnen we maken naar het
geslacht en het stadium van de ontwikkeling van de
bij:

we onderscheiden:

koningin (BQCV)
werkster


poetsbij (SBV, Varroa), werkbij, haalbij (Varroa)

dar (SBV)

een groot aantal pathogenen zijn specifiek voor
geslacht
kennis overdracht
7 gezondheid

er wordt op dit moment geprobeerd een nieuw studieboek over
bijengezondheid, bijenziekten samen te stellen:

voorstellen zijn gedaan voor:

Digitalisering (bijvoorbeeld via You Tube)

https://www.youtube.com/watch?v=7gSJTZQLedA&feature=player_detailpage
https://www.youtube.com/watch?v=Nfn4jwqUqvI&feature=player_detailpage
https://www.youtube.com/watch?feature=player_detailpage&v=G9-FGA3bwEw

Overzichtelijker aanbieden van de kennis:







naar niveau van de imker
naar jaargetijde
naar soort veroorzaker
naar “wat zie ik”
Verbeter traject (zie presentatie Varroa 20130303)