Transcript Iklim Elemanları Slayti Indirmek Için Tıklayınız

Atmosfer olaylarından
sıcaklık, basınç, rüzgar,
nem, yağış, bulutluluk
gibi olayların tümüne
iklim elemanları denir.
SICAKLIK
BASINÇ VE RÜZGAR
NEM VE YAĞIŞLAR
Yeryüzünün güneşten
aldığı ısı oranına
sıcaklık denir.
Termometre ile ölçülür.
SICAKLIK
DAĞILIŞINI ETKİLEYEN FAKTÖRLER
GÜNEŞ IŞINLARININ GELIŞ AÇISI
ATMOSFERİN NEMLİLİĞİ
YÜKSELTİ
KARA VE DENİZLERİN ISINMA ÖZELLİĞİ:
OKYANUS AKINTILARI
KAYA VE TOPRAĞIN CİNSİ
GÜNEŞLENME SÜRESI
RÜZGARLAR
GÜNEŞ IŞINLARININ GELIŞ
AÇISI
Bir yerin
güneşten
aldığı enerji
miktarı
güneş
ışınlarının
düşme
açısına
bağlıdır.
Güneş ışınları ne kadar dik ise
Isınma
o kadar
fazla
Güneş ışınları ne kadar dik ise
Aydınlanma
az
Güneş ışınları ne kadar dik ise
Güneş
ışınlarının
atmosferde
aldığı yol az
Güneş ışınları ne kadar dik ise
Güneş
ışınlarının
atmosferde
tutulma
oranı az
Güneş ışınlarının geliş açısı
çeşitli faktörlerin etkisindedir.
ENLEM
GÜNÜN SAATİ
MEVSİMLER
EĞİM VE BAKI
ENLEM
Güneş ışınları
dünyanın
şeklinden
dolayı ekvator
ve çevresine
dik açı ile
gelirken,
kutuplara doğru
gittikçe eğik açı
ile gelir.
BUNUN SONUCUNDA
Sıcaklık
ekvatordan
kutuplara
gidildikçe
azalır.
NOT
Bu
duruma
ENLEMSICAKLIK
ilişkisi
denir.
ÖRNEK
Karadeniz
kıyılarının
Akdeniz
kıyılarından
soğuk
olması
örnektir.
BUNUN SONUCUNDA
Ekvatora
yakın yerler
daha sıcak
kutuplar ve
çevresine
yakın yerler
daha
soğuktur.
BUNUN SONUCUNDA
Ekvator yönünden
gelen rüzgarlar ve
okyanus akıntıları
gittikleri yerin
sıcaklığını artırır.
Kutuplar ve
çevresinden
gelenler ise
sıcaklığı
düşürürler.
NOT
Dünya
üzerinde her
yerde
enlemsıcaklık
ilişkisi
düzenli
değildir.
Sıcaklık-Enlem İlişkisini Bozan
Faktörler
Okyanus
akıntıları
Yükselti
Bakı
Denizellik-Karasallık
Rüzgarlar
ÖRNEK
Ege ve Doğu
Anadolu,aynı
enlemde olmalarına
rağmen sıcaklıkları
farklıdır.
MEVSİMLER
Dünyanın
ekseninin eğikliği
ve yıllık hareketi
sonucu güneş
ışınlarının geliş
açısının
değişmesi
sonucu
mevsimler
meydana gelir.
MEVSİMLER
Buna bağlı olarak güneş
ışınları yazın dik,kışın eğik
açıyla gelir.
Sonuçta yazın sıcaklık
fazla kışın az olur.
GÜNÜN SAATİNE GÖRE
Güneş ışınları
sabah ve
akşam eğik
açıyla gelirken
öğleyin dik ve
dike yakın
açılarla gelir.
GÜNEŞLENME VE SICAKLIK
Herhangi bir
merkezde günün
en sıcak vakti
öğleyin 12-14
arası, en soğuk
vakti ise güneş
doğmadan önceki
vakittir.
Çünkü dünya gece
boyunca ısı
kaybetmiştir.
EĞİM VE BAKIYA GÖRE
Eğimin fazla
olduğu yerlere
güneş ışınları
daha dik
geldiği için
ısınma daha
fazladır.
BAKI
Bakı; bir
yerin güneşe
dönük olup
olmama
durumuna
denir.
BAKI
Türkiye’de
özellikle dağlık
alanlarda,
dağların güneye
bakan yamaçları,
kuzeye bakan
yamaçlarından
daha fazla
ısınırlar.
BAKI
Ancak
Karadeniz
Dağları
buna ters
düşer.
BAKI
K.Y.K’de
güneye
G.Y.K’de ise
kuzeye bakan
yamaçlar bakı
yönünden
şanslıdırlar ve
daha fazla
ısınırlar.
BAKI YÖNÜNDEN ŞANSLI
YERLERDE
Güneş ışınları dik geldiği için
sıcaklık daha fazladır.
Güneşlenme süresi daha uzundur.
Orman yetişme sınırı ve daimi kar
sınırı daha yüksekten başlar.
Aynı tür bitkilerin olgunlaşma
süresi daha kısadır.
ATMOSFERİN NEMLİLİĞİ
Nemin
fazla
olduğu
yerlerde
ısınma ve
soğuma
frenlenir.
ATMOSFERİN NEMLİLİĞİ
Dolayısıyla
günlük ve
mevsimlik
sıcaklık
farkı az olur.
ATMOSFERİN NEMLİLİĞİ
Bunu ekvatoral iklim
ile karasal iklimi
karşılaştırırsak rahat
görürüz.
ATMOSFERİN NEMLİLİĞİ
Mesela;
sıcaklık
farkının en
az olduğu
yer
ekvatoral
iklimdir.
ATMOSFERİN NEMLİLİĞİ
En fazla
olduğu yer
ise karasal
iklimdir.
Bunun
sebebi
nemdir.
ATMOSFERİN NEMLİLİĞİ
Yine nemin
etkisiyle
ortaya çıkan
bulutluluk
günlük ısınma
ve soğuma
üzerinde
etkilidir.
ATMOSFERİN NEMLİLİĞİ
Kışın havanın bulutlu
olduğu günlerde hava
ılık,bulutsuz olduğu
günlerde ise daha
soğuk geçer.
Dünya üzerinde
sıcaklık her
yerde yukarılara
çıkıldıkça her
200 metrede 1ºC
azalır aşağıya
inildikçe ise
sıcaklık 1ºC
artar.
Bunun iki
sebebi
vardır:
Troposferin
yerden geriye
yansıyan
ışınlarla
ısınması.
Sıcaklığı
tutan nemin
aşağılarda
bulunması.
Not
Bir yerin
bulunduğu
yükseltisi iklimine
etki eder.
Aynı enlem üzerinde
yükseltisi fazla olan yerler
diğerine nazaran daha
soğuktur.
Örnek:İç Anadolu ve Doğu
Anadolu.
Örnek
Yükseklere
çıkıldıkça
nem
azaldığından
hava çabuk
ısınır çabuk
soğur.
Sıcaklığın dünya üzerinde
ekvatordan kutuplara doğru;
düzenli bir şekilde azalmasını
yada kutuplardan ekvatora
doğru düzenli artmasını
engelleyen en önemli faktör
yükseltidir.
Dünya
üzerinde
yükseltinin
etkisi
kaldırıldığında
sıcaklık
düzenli dağılır.
Türkiye’de
yükseltinin
etkisi
kaldırılırsa,
sıcaklık
Akdeniz’den
Karadeniz’e
düzenli azalır.
Yükseltiden dolayı sıcaklık
azaldığı için tarım
ürünlerinin olgunlaşması
gecikir. Örneğin: Buğday en
geç Doğu Anadolu’da
olgunlaşır.
Bir dağ yamacı
boyunca
yükselen hava
kütlesi soğur
ve yağış
bırakır.
Yükseldikçe
sıcaklığın azalmasına
bağlı olarak; bitki
örtüsü, geniş yapraklı
orman, karışık orman,
iğne yapraklı orman
ve dağ çayırları
şeklinde sıralanır
DENİZELLİK-KARASALLIK
Kara ve denizlerin
farklı ısınıp
soğumasının iki
sebebi vardır:
BİRİNCİ SEBEP
Denizlerde
suyun
hareketliliğine
bağlı olarak
ısının daha
derinlere
taşınabilmesi.
İKİNCİ SEBEP
Toprağın ve
suyun
ısınma
ısılarının
farklı oluşu.
DENİZELLİK-KARASALLIK
Deniz etkisinde
olan yerlerde
günlük ve yıllık
sıcaklık farkı
az,deniz
etkisinden uzak
olan yerlerde
ise(karalarda)
fazladır.
DENİZELLİK-KARASALLIK
Denizler
karalara göre
geç ısınıp geç
soğuduğundan,
en sıcak ay
karalarda
Temmuz en
soğuk ay
Ocak’tır.
DENİZELLİK-KARASALLIK
Denizlerde
ise en
sıcak ay
Ağustos
en soğuk
ay ise
Şubat’tır.
DENİZLERİN KARALARA GÖRE GEÇ
ISINIP SOĞUMASI SONUCUNDA
Denizden
esen
rüzgarlar
kışın ılıtıcı,
yazın
serinletici
etki yaparlar.
DENİZLERİN KARALARA GÖRE GEÇ
ISINIP SOĞUMASI SONUCUNDA
K.Y.K.’de karalar daha
fazla olduğundan
sıcaklık ortalaması
G.Y.K.’den 2ºC daha
fazladır.
DENİZLERİN KARALARA GÖRE GEÇ
ISINIP SOĞUMASI SONUCUNDA
Karalar ve denizler
arasındaki ısınma farkları
matematiksel iklim
kuşaklarını önemli ölçüde
etkilemiş ve sıcaklık
kuşakları oluşmuştur.
DENİZLERİN KARALARA GÖRE GEÇ
ISINIP SOĞUMASI SONUCUNDA
OKYANUS AKINTILARI
Okyanus
akıntıları alçak
ve yüksek
enlemler
arasında
sıcaklığın
dengelenmesine
yardımcı
olmaktadır.
OKYANUS AKINTILARI
Sıcaklığı fazla olan akıntılar
gittikleri yerin sıcaklığını
artırırken soğuk akıntılar
gittikleri yerin sıcaklığını
düşürürler.
OKYANUS AKINTILARI
Önemli akıntılar
genelde sürekli
ve mevsimlik
rüzgarlara bağlı
olarak oluşurlar
ve dünyanın
günlük
hareketine bağlı
olarak saparlar.
SICAK SU AKINTILARI
Gulf-Stream
Kuro-Siyo
Brezilya
Avustralya
Alaska
Ekvatoral
SOĞUK SU AKINTILARI
Kanarya
Benguala
Labrador
California
Antarktika
Oyo-Şiyo
Humbold (Peru)
OKYANUS AKINTILARI
RÜZGARLAR
Rüzgarlarda okyanus
akıntıları gibi gittikleri
yerin sıcaklığını
etkilerler.
K.Y.K.’de kuzeyden
esen rüzgarlar;
G.Y.K.’de güneyden
esen rüzgarlar
sıcaklığı düşürürler.
KAYAÇLARIN CİNSİ VE RENGİ
Koyu ve pürüzlü
taşlar daha fazla
ısıyı çekerken
cilalı ve parlak
taşlar ışığı
yansıtırlar.
Bu da ısınmayı
azaltır.
BİTKİ ÖRTÜSÜ
Toprağın bitki
örtüsü de
sıcaklığı etkiler.
Gece odanın içi
sıcak olurken
gündüz serin
olması gibi.