Transcript 06 Regeling vruchtbaarheid
15
A Periodieke onthouding B Hormonale middelen C Mechanische middelen D Intra-uteriene anticonceptiva E Oplossing voor noodgevallen
A Periodieke onthouding
•
‘natuurlijke’ methoden
•
onbetrouwbaar: ZC +10 !
•
rekening houden met: Ovulatie 14 dagen voor einde cyclus Eicel overleeft 24u in eileider Zaadcel overleeft 3 dagen in de eileiders
A.1 Kalendermethode
• •
cyclusduur gedurende 6 maanden langste en korste cyclus noteren
•
de dagen waarop de ovulatie zou kunnen plaatsvinden worden bepaald +
•
extra veiligheidsdagen berekening bevruchtbare periode: 1ste dag : kortste cyclus - 20 dagen 2de dag : langste cyclus - 10 dagen
‘(be-)vruchtbare periode’: 25 – 20 : na dag 5 32 – 10 : tot dag 22
De kalendermethode wordt vooral gebruikt om de vruchtbare periode te bepalen voor vrouwen die WEL zwanger wensen te worden!
A.2 Temperatuurmethode
De lichaamstemperatuur stijgt 0,4 tot 0,8 °C vlak voor de ovulatie. (basale ochtendtemp.)
A.3 Ovulatiemethode
Steunt op de verandering in viscositeit van het slijm in de vagina (Billingsmethode)
B Hormonale middelen B.1 De combinatiepillen
Bevatten oestrogeen én progesteron
Eénfasepil
• •
elke pil bevat progesteron en oestrogeen 21 dagen pil – 7 dagen stop (menstruatie)
•
soms bijwerkingen
•
3-voudige bescherming:
Seqeuntiepil (driefasepil)
• •
meest gebruikte anticonceptiepil elke kleur andere hormoonverhouding
•
leunt best aan bij natuurlijke cyclus
•
minder bijwerkingen
•
vereist stipte ‘innamegetrouwheid’
B.2 Hormonale middelen met enkel progestageen
Minipil
• •
ovulatie en slijmwandopbouw mogelijk slijmprop baarmoederhals blijft
• •
ondoordringbaar voor zaadcellen mogelijk onregelmatige bloedingen extra bescherming tijdens borstvoeding
Prikpil
•
werking zoals minipil
•
injectie progestageen om de drie maand
•
géén pil maar injectievloeistof!
•
moet door een arts gebeuren
•
duurt lang (min. 6 maand) eer de vruchtbaarheid zich herstelt)
Implantaat (staafje)
•
onderhuids ingeplant
•
geef constant progestageen af
•
werkt 3 jaar
•
bijwerking: onregelmatige bloedingen
B.3 Vaginale ring en patch
Vaginale ring
•
bevat oestrogeen en progestageen
•
werking cfr. combinatiepil
•
na 3 weken verwijderen
Anticonceptiepleister (patch)
•
id. vaginale ring
•
om de 7 dagen een nieuwe pleister (3x)
C Het condoom
•
theoretische betrouwbaarheid : ZC = 3
•
werkelijke betrouwbaarheid : ZC = 5
van de 100 vrouwen die gedurende één jaar gebruik maken van een condoom zijn er na een jaar 5 zwanger
D Intra-uteriene anticonceptie Het spiraaltje
•
lichaamsvreemd voorwerp (met koper)
•
werkt in op baarmoederslijmvlies
•
innesteling van eitje is niet mogelijk
•
ook hormoonspiraaltjes (progestageen)
hormonenspiraaltje
E Oplossingen voor noodgevallen E.1 Morning-afterpil
•
bevat zeer hoge dosis progestageen
•
geen innesteling van bevrucht eitje
•
maximaal na 72 uur innemen
•
werkt niet na innesteling van het eitje
E.2 Abortuspil
•
pil in combinatie met injectie van prostaglandinen (contractie uterus)
•
degeneratie uterusslijmvlies
•
tot 7 weken na uitblijven regels
F Sterilisatie
•
man : vasectomie
•
vrouw : via laparoscopie (onder narcose)
PIL VERGETEN ???
• • • • • Op de volgende dia’s vind je enkele algemene principes.
Sommige pilvormen vragen een lichtjes andere aanpak.
Raadpleeg de bijsluiter van je pilstrips.
Op internet vind je makkelijk programma’s die je begeleiden .
Raadpleeg bij twijfel altijd een arts!
Pil minder dan 12 uur vergeten In dit geval moet je:
•
De vergeten pil onmiddellijk innemen.
•
De pilstrip verder innemen op het normale tijdstip.
Pil meer dan 12 uur vergeten
Hoeveel pillen ben je vergeten?
1 pil vergeten In dit geval moet je:
•
De vergeten pil innemen.
•
Je pilstrip verder innemen op het normale tijdstip.
•
Je bent nu veilig, ook al had je seks.
Pil meer dan 12 uur vergeten Hoeveel pillen ben je vergeten?
2 of 3 pillen vergeten In welke week ben je?
•
In de eerste week (dag 1 tot 7) (
)
•
In de tweede week (dag 8 tot 14) (
)
•
In de derde week (dag 15 tot 21) (
)
2 of 3 pillen vergeten in week 1 In dit geval moet je
•
De laatst vergeten pil innemen én de pil van de dag waarop je het merkt
•
Je pilstrip verder innemen op het normale tijdstip
•
De volgende 7 dagen een condoom gebruiken als je wil vrijen
•
De noodpil is enkel nodig als je in de 5 dagen voor de eerst vergeten pil seks had. De noodpil vermindert de kans op een ongeplande zwangerschap.
•
De noodpil is zonder voorschrift verkrijgbaar bij de apotheek en moet binnen de 72 uur na het risicocontact genomen worden. Gebruik de volgende 7 dagen een condoom. Ben je later dan 72 uur, ga dan langs bij je arts.
2 of 3 pillen in week 2 (of verspreid over week 1 en week 2) In dit geval moet je:
• De laatst vergeten
pil
waarop je het merkt innemen én de pil van de dag • Je
pilstrip
verder innemen op het normale tijdstip • Je bent nu veilig, ook al had je seks
2 of 3 pillen in week 3 week 3) (of verspreid over week 1, week 2 en In dit geval kan je kiezen:
• •
Stop
onmiddellijk met de pilstrip gedurende 7 dagen (te rekenen vanaf de eerst vergeten pil) Start een
nieuwe strip
na 7 dagen •
OF
De laatst
vergeten pil innemen
beseft. én de pil van de dag waarop je het • Je
pilstrip
verder innemen op het normale tijdstip • De
pilpauze overslaan
en aansluitend een nieuwe pilstrip starten
4 pillen of meer vergeten (ofwel na elkaar, ofwel afzonderlijk) In dit geval moet je:
•
Je strip verder inemen, ga langs je arts en gebruik ondertussen een condoom
•
Als je elke maand pillen vergeet, is de pil niet geschikt, bespreek je alternatieven met je arts
•
De noodpil is enkel nodig als je in de 5 dagen voor de eerst vergeten pil seks had. De noodpil vermindert de kans op een ongeplande zwangerschap.
•
De noodpil is zonder voorschrift verkrijgbaar bij de apotheek en moet binnen de 72 uur na het risicocontact genomen worden. Gebruik de volgende 7 dagen een condoom. Ben je later dan 72 uur, ga dan langs bij je arts.
1 dag te laat gestart met de pil In dit geval moet je:
• De vergeten
pil
innemen • Je
pilstrip
verder innemen op het normale tijdstip • Je bent nu veilig, ook al had je seks in je pilvrije week •
Opgelet!
Als je ook
de laatste pil
uit je vorige strip vergeten bent en je hebt seks gehad tijdens de 5 voorbije dagen, is de noodpil nodig.
• De noodpil is
zonder voorschrift
zwangerschap. verkrijgbaar bij de
apotheek
en moet binnen de 72 uur na het risicocontact genomen worden. Gebruik de volgende 7 dagen een condoom. Ben je later dan 72 uur, ga dan langs bij je arts. De noodpil vermindert de kans op een ongeplande
±16% van de paren heeft problemen!
MAN obstructie zaadleider stoornissen in zaadcelvorming zaadcellen niet actief genoeg mogelijke oplossing : 1. chirurgisch 2. donorsperma (bij steriliteit) 3. concentraat van zaadcellen
VROUW
afwijkingen aan de baarmoeder aandoeningen van de eileiders stoornissen in menstruele cyclus oplossingen : 1. Chirurgisch 2. Hormonaal 3. Intra-uteriene / In vitro inseminatie 4. Donorembryo’s
Intra uterine inseminatie
Meestal met ovariële stimulatie (FSH) Dikwijls met zaadcelconcentraat
IVF: In Vitro Fertilisatie
Stap 1
:
onderdrukken van eigen hypofysehormonen gevolgd door een gecontroleerde hormonale sitmulatie van de eierstokken
IVF: In Vitro Fertilisatie
Stap 2
:
Rijpe follikels zichtbaar door echoscopie Eicelpunctie of ‘Pick-up’ ‘vroeger’
IVF: In Vitro Fertilisatie
Stap 3
:
Inseminatie en bevruchting in een glazen schaaltje
‘in vitro’
IVF: In Vitro Fertilisatie
Stap 4
:
Inseminatie van de eicel als de fusie met een zaadcel niet zelfstandig verloopt; ICSI (intracytoplasmatische sperma injectie)
IVF: In Vitro Fertilisatie
Stap 5
:
Laboratoriumtechnieken + eerste eiceldelingen in gecontroleerde omstandig heden
IVF: In Vitro Fertilisatie
Stap 6
:
Preïmplantatie Genetische Diagnose (eventueel)
IVF: In Vitro Fertilisatie
Stap 7
:
Embryotransfer: één of meerdere embryo’s worden met een katheder in de uterus gebracht
IVF: In Vitro Fertilisatie
Stap 8
:
restembryo’s invriezen (evt.) stikstofvat Cryopreservatie van embryo's
IVF: In Vitro Fertilisatie
Overzicht
: