Transcript Przedsiebiorczość - szansa rozwoju gospodarczego gminy

Marketing miasta poprzez
sektor przedsiębiorczości.
Cechy atrakcyjności inwestycyjnej
miasta.
Przedsiębiorczość - szansą rozwoju
gospodarczego gminy
dr Marcin Wołek
Tczew 6.10.2010
Struktura prezentacji
• Marketing miasta i jego rola
• Atrakcyjność miasta – miraż?
• Znaczenie przedsiębiorczości w promowaniu miasta
• Atrakcyjność inwestycyjna – trudne partnerstwa
• Kreowanie atrakcyjności inwestycyjnej – przykład
szwedzki
• Podsumowanie
Podstawowe cele marketingu miasta
(ujęcie szerokie)
•
•
•
•
•
•
podnoszenie konkurencyjności miasta,
przyciąganie inwestorów zewnętrznych,
poprawa i kształtowanie wizerunku,
podnoszenie dobrobytu jego mieszkańców,
wzrost atrakcyjności turystycznej,
tworzenie atrakcyjnych warunków dla działalności gospodarczej
mieszkańców poprzez wykorzystywanie zasobów
endogenicznych;
Produkty flagowe to wszelkiego rodzaju produkty (materialne,
usługi, firmy, ludzie – znane osobistości) kojarzone z danym
terytorium
Elementy tworzenia marki terytorialnej
Źródło: na podst. oprac. Instytutu Marki Polskiej
Megaprodukt miejski
Czynnik materialny
Czynnik niematerialny
Czynnik naturalny
Infrastruktura techniczna
Plany i koncepcje rozwoju
Położenie geograficzne
Infrastruktura społeczna
"Klimat społeczny"
Klimat
Budynki mieszkalne
Wizerunek miasta
Ukształtowanie terenu
Budynki przemysłowe i
usługowe
Historia i tradycje
Atrakcje przyrodnicze
Suprastruktura
Rynek pracy i edukacji
Bliskość jezior, rzek i morza
Istniejące firmy i
organizacje
Nazwa miasta oraz symbolika
zagospodarowanie przestrzenne
tożsamość miasta
MEGAPRODUKT MIEJSKI:
PODLEGAJĄCY BEZUSTANNYM ZMIANOM
•Ogromna złożoność i wpływ aspektów historycznych,
•Suma składników materialnych i niematerialnych – produktów cząstkowych,
•Ciągła zmienność megaproduktu jako kategorii,
•Wtórny wpływ mechanizmu rynkowego na megaprodukt,
•Kluczowe znaczenie efektów zewnętrznych,
•Różne znaczenie poszczególnych jego części dla różnych „użytkowników”,
•Postrzeganie miasta przez pryzmat produktów cząstkowych,
•Nieużyteczność tradycyjnej formuły „marketingu-mix”;
„Megaprodukt miejski” stanowi sumę wszystkich potencjalnych
korzyści oferowanych konkretnemu nabywcy w wyniku procesu wymiany
Znaczenie planowania strategicznego
dla marketingu miasta
• specyfika infrastruktury, będącej ważnym komponentem
megaproduktu miejskiego, która w znacznym stopniu determinuje
możliwość osiągania przez miasto przewagi konkurencyjnej,
jednocześnie trwale wpływając na zagospodarowanie przestrzeni i
jakość życia w mieście,
• oderwanie od cyklu wyborczego (cykl średniookresowy, czteroletni) i
uniezależnienie tym samym planowania od zjawiska koniunktury
politycznej,
•
oderwanie od procedury planowania budżetowego mającego
charakter jednoroczny,
• ścisłe powiązanie z dokumentami będącymi narzędziami
zarządzania strategicznego miasta.
Podstawowe kierunki zastosowania
marketingu terytorialnego
• rozwijanie silnego i atrakcyjnego pozycjonowania
(positioning) oraz wizerunku (image) dla określonych grup
docelowych,
• ustalenie atrakcyjnych zachęt dla obecnych i potencjalnych
nabywców i użytkowników dóbr i usług,
• dostarczanie produktów i usług terytorialnych w dostępnej i
efektywnej formie,
• promowanie atrakcyjności oraz korzyści danego miejsca w
celu pełnego uświadomienia potencjalnych użytkowników w
wyraźnych korzyściach z tego płynących;
Użytkownicy miasta: do kogo
adresujemy działania?
Atrakcyjność miasta – miraż?
• trudność w identyfikacji składników
atrakcyjności miasta;
• trudność w pomiarze determinant
atrakcyjności miasta.
• efekt opóźnienia;
• istotny wpływ procesów politycznych;
KONKURENCYJNOŚĆ JEDNOSTKEK TERYTORIALNYCH
Nowe instrumenty w procesie rywalizacji:
•Polityka inwestycyjna,
•Ulgi i zwolnienia podatkowe,
(nieracjonalność konkurencji podatkowej w skali kraju),
•Edukacja,
•Wspieranie MSP,
•Marketing;
USTAWOWE OGRANICZENIA DLA MIAST:
•Limity zadłużania i z góry określone źródła dochodów,
•Prawo o zamówieniach publicznych,
•Kontrola społeczna i cykl wyborczy;
Czynniki atrakcyjności miasta
wg Banku Światowego
„zarządzanie miastem to skomplikowany proces sieciowy, w którym uwikłanych jest
wielu aktorów, a żaden z nich nie ma pełnej kontroli nad zachodzącymi zjawiskami”
[T. Markowski, 1999]
Atrakcyjne miasto
wg rankingu Mercer
1. Wiedeń (Austria)
2. Zurich (Szwajcaria)
3. Genewa (Szwajcaria)
4. Vancouver (Kanada)
5. Auckland (Nowa Zelandia)
6. Düsseldorf Niemcy)
7. Monachium i Frankfurt
(Niemcy)
Źródło: http://www.mercer.com
Ranking sporządzony
na podstawie 39 kryteriów
Czynniki determinujące potencjał miasta
• wizerunek miasta,
• potencjał jego mieszkańców,
• potencjał instytucji
zlokalizowanych na jego terenie,
• wykorzystywane instrumentami
komunikacji rynkowej.
Baza
dochodowa
Czynniki atrakcyjności szwedzkiej
gminy Olofström
czynniki mające wpływ na marketing miasta
•
•
•
•
•
wizerunek,
atrakcje i wydarzenia,
infrastrukturę,
mieszkańcy/ludzie - osobistości;
przedsiębiorstwa / organizacje.
DYLEMAT BRANŻY STOCZNIOWEJ
PRZEDSIĘBIORSTWA
JAKO CZYNNIK
MARKETINGOWY MIASTA
MIDNIGHT HUNTER – statek do połowu diamentów
(Stocznia NAUTA)
BRANŻA STOCZNIOWA W GDYNI:
czy jest nowoczesna?
●
Czy jest ustabilizowana?
●
jaki jest jej obecny wizerunek?
●
Czy lokalizacja St. NAUTA jest
●
właściwa?
Źródło: www.nauta.pl
JAK DZIAŁALNOŚĆ MARKETINGOWA MIASTA WPŁYWA
NA ZDOLNOŚĆ DO RYWALIZACJI BADANYCH PODMIOTÓW?
Bardzo pozytywnie
8,33%
Brak odpowiedzi 22,22%
Nie wpływa 11,11%
Pozytywnie 58,33%
Źródło: oprac. wł. na podst. przeprowadzonych badań marketingowych, Gdynia 2004
Kreowanie atrakcyjności inwestycyjnej:
przykład szwedzki
Partnerstwo w tworzeniu szans na
rozwój - Gällivare
• położone za Kołem Polarnym;
• W 1988 powołano spółkę Expandum, której podstawowym
zadaniem było wspieranie rozwoju nowoczesnych technologii
w obszarze przemysłu medycznego i technologii
teleinformatycznych;
• W 1992 Expandum przejęło kompetencje wydziału handlu i
przemysłu urzędu miejskiego, by w następnych latach
sukcesywnie rozwijać i wzbogacać zakres swej działalności;
• udziały spółki są własnością LKAB (Luossavaara-Kiirunavaara
Aktiebolag) – największego podmiotu gospodarczego w
mieście z branży górniczej, Federacji Przedsiębiorstw
Prywatnych, Trelleborg AB – globalnej grupy przemysłowej
oraz gminy miejskiej Gällivare.
Expandum – struktura własnościowa
gmina miejska
Gällivare
18,4%
LKAB
33,3%
Federacja
Przedsiębiorstw
Pryw atnych
15,0%
Trelleborg AB
33,3%
Źródło: materiały wewn. Expandum
Do zadań Agencji należy
• stymulowanie odnowy i rozwoju handlu i przemysłu w
Gällivare,
• promocja rozwoju istniejących przedsiębiorstw,
• pielęgnowanie nowych działań, nowych technologii oraz
innowacyjnej wiedzy,
• priorytetyzacja zadań niewymuszonych geograficzną
lokalizacją,
• priorytetyzacja działań w sektorze technologii medycznych
oraz usług dla sektora prywatnego,
• zachęcanie do lokalizacji nowych przedsiębiorstw w mieście,
• koordynacja oraz promowanie rozwoju handlu i przemysłu
Gällivare.
Expandum - zadania
• od roku 2001 Expandum posiada swą filię w Sztokholmie,
• Usługi doradcze (programy europejskie, szkolenia i doradztwo
dla małych przedsiębiorstw),
• Zarządzanie projektami (np. centrum wiedzy i innowacji
oparte głównie o silny przemysł wydobywczy, wspieranie
eksportu lokalnych przedsiębiorstw, zarządzanie projektami
europejskimi),
• działalność w obszarze venture capital;
• Wspieranie projektów unijnych we współpracy z miastem.
Działania władz miasta w zakresie marketingu
koncentrować powinny się na:
• zapewnieniu właściwej formy organizacyjnej dla działań
marketingowych (oraz jej koordynacji),
• określeniu grup docelowych będących adresatami działań
marketingowych miasta,
• ciągłym kształtowaniu i monitorowaniu wizerunku miasta;
• poszukiwaniu podmiotów zainteresowanych uczestnictwem w
działaniach marketingowych miasta (wykorzystywanie zasady
partnerstwa),
• poszukiwanie „ikon” (ambasadorów) miasta, promujących je
również poza oficjalnymi kanałami komunikacyjnymi miasta,
• kształtowaniu megaproduktu miasta zgodnie z określoną
strategią rozwoju, przy wykorzystaniu adekwatnych w
stosunku do danej grupy docelowej narzędzi marketingowych;
Podatki – mierniki lokalnej koniunktury
w Tczewie w okresie 2004 - 2008
600
500
400
300
200
100
0
2,004
2,005
PIT per capita
2,006
2,007
2,008
RET per Podatek
capita
od nieruchomości
2,009
Zmiany w sektorach gospodarki lokalnej Tczewa
„Analizując zachodzące w latach 2000 - 2008 zmiany,
można zauważyć, że w obliczu postępującej globalizacji,
zaznacza się w rozwoju gospodarki miasta Tczewa
tendencja rozwoju w kierunku gospodarki usługowej
np. w sekcji K ”obsługa i doradztwo” przybyło 301 firm,
a dynamika wzrostu wynosiła 39,3%, w sekcji F
„budownictwo” przybyły 142 firmy, a dynamika
wzrostu wynosiła 23,5%. Wszystkie sekcje usługowe
odnotowały w Tczewie wzrost ilości firm.
• Jednocześnie dobrze rozwijała się sekcja D
„przetwórstwo przemysłowe”, gdzie przybyły 73 firmy,
przy dynamice wzrostu 11,4%.
Źródło: Raport Programu Badawczego UE stanu i rozwoju gospodarki lokalnej, ze szczególnym
uwzględnieniem sektora handlu i usług w Tczewie. EUROTEST, Tczew – Gdańsk czerwiec 2009
Dochody i wydatki Tczewa:
2004 - 2009
160,000,000
140,000,000
120,000,000
100,000,000
80,000,000
60,000,000
40,000,000
20,000,000
0
2,004
2,005
ogółem dochody
2,006
2,007
wydatki
2,008
2,009
PROCES BUDOWY POZYTYWNEGO WIZERUNKU
POLSKIEGO MIASTA: BARIERY
•Kryzys ekonomiczny,
•Kryzys społeczny,
•Kryzys przestrzeni;
Zintegrowany pakiet działań: programy rewitalizacji
ZNACZENIE MARKETINGU W PRZYPADKU
DZIAŁAŃ REWITALIZACYJNYCH
•Potrzeba efektywnej komunikacji ze społeczeństwem oraz
sektorem biznesu (PPP) – marketing wewnętrzny i zewnętrzny,
•Tworzenie „unique selling proposition” – jakościowa nowa i atrakcyjna
przestrzeń publiczna, łatwa w identyfikacji,
•Możliwość pozyskania funduszy europejskich;
•Kreowanie rozwoju lokalnego;
•„wydobywanie” najcenniejszych inicjatyw biznesowych.
Podsumowanie
• Administracja publiczna z definicji będzie reagować z
opóźnieniem;
• Konieczny jest „łącznik” między JST a sektorem
przedsiębiorczości – instytucje otoczenia biznesu;
• Pytaniem otwartym pozostaje struktura własnościowa i
zakres kompetencji „łącznika”;
• Jak wykorzystać fakt, iż Tczew jest częścią metropolii?
• Czy i jak Tczew skorzysta na modernizacji linii kolejowej
nr 9?
• Infrastruktura, ludzie, marketing.