DEVLET PLANLAMA TEŞKİLATI MÜSTEŞARLIĞI ENERJİ SEKTÖRÜNDE KAMU YATIRIM PROGRAMI HAZIRLAMA SÜRECİ

Gündem

• Çalışma Süreci • Metodoloji • Hedefler • Kamu Yatırım Programı Süreci • Öncelikli Riskler • Risklerin COSO Değerlendirmesi • Eylem Planı

Enerji Sektöründe Yatırım Programı Hazırlama Süreci 2

Çalışma Süreci

• Çalışma Süresi: 3 Gün • Ekip: 5 Kişi • Kolaylaştırıcımız: John Powell • Tercümanlarımız: Pınar Köprücü, Salih Tahir • Görüşülen Kişiler: Yılmaz ILGIN (PYDAD Bşk.) Kubilay KAVAK (Enerji Sektörü Uzmanı) Tolga YAKAR (Enerji Sektörü Uzmanı)

Enerji Sektöründe Yatırım Programı Hazırlama Süreci 3

Metodoloji

• Hedefleri belirledik • Risk kaydımızı çıkardık • İlgili kişilerle görüşmeler yaptık • Öncelikli riskleri belirledik • Mevcut durumla COSO uygulanması durumundaki karşılaştırmaları yaptık • Öneriler geliştirdik

Enerji Sektöründe Yatırım Programı Hazırlama Süreci 4

HEDEFLER

• DPT STRATEJİK PLANI-AMAÇ 4: kullanılmasını sağlamak.

Kamu yatırım sürecini, kalkınma planı, programlar ve strateji belgeleri doğrultusunda yönetmek, kamu yatırımlarına ayrılan kaynakların etkin ve etkili bir biçimde tahsisini ve • AMAÇ 4-HEDEF 1: sağlanacaktır.

Müsteşarlığımız dahil kamu idarelerinde yatırım programı hazırlama, uygulama, izleme değerlendirme konularında kapasite artırılacak; karar süreçlerinde analiz ve izleme-değerlendirme standartları geliştirilerek uygulamada şeffaflık Enerji Sektöründe Yatırım Programı Hazırlama Süreci 5

Kamu Yatırım Programı Süreci

Kalkınma Planı / Uzun Vadeli Strateji Stratejiler Bölge Kalk. Plan.

İl Gelişme Plan.

Stratejik Planlar Ön Ulusal Kal. P.

KEP Ulusal Program Strj. Uyum Çer.

OVP Yıllık Program

Yatırım Programı

OVMP Bütçe Enerji Sektöründe Yatırım Programı Hazırlama Süreci 6

Öncelikli Riskler

• Farklı sektörlerde yürüyen projelere kaynak tahsisindeki koordinasyon eksikliği riski • Kurumların proje fizibilite etütlerini sağlıklı hazırlayamaması riski • Fizibilite etütlerinin sağlıklı bir şekilde değerlendirilememesi riski Enerji Sektöründe Yatırım Programı Hazırlama Süreci 7

RİSKLER & COSO

Enerji Sektöründe Yatırım Programı Hazırlama Süreci 8

Farklı sektörlerde yürüyen projelere kaynak tahsisindeki koordinasyon eksikliği riski

KONTROL ORTAMI • Önemli ve öncelikli projeler için farklı sektörlerdeki uzmanların katılımıyla çalışma grubu oluşturulması Enerji Sektöründe Yatırım Programı Hazırlama Süreci 9

Farklı sektörlerde yürüyen projelere kaynak tahsisindeki koordinasyon eksikliği riski

RİSK DEĞERLENDİRMESİ • Müsteşarlığımızda risk değerlendirme sisteminin geliştirilmesi ve uygulanması Enerji Sektöründe Yatırım Programı Hazırlama Süreci 10

Farklı sektörlerde yürüyen projelere kaynak tahsisindeki koordinasyon eksikliği riski

KONTROL FAALİYETLERİ • Çalışma grubunun çalışma esaslarının yazılı hale getirilmesi Enerji Sektöründe Yatırım Programı Hazırlama Süreci 11

Farklı sektörlerde yürüyen projelere kaynak tahsisindeki koordinasyon eksikliği riski

BİLGİ VE İLETİŞİM • Yatırım tekliflerinin elektronik ortamda alınması • Proje tekliflerinin ve bunlara ilişkin değerlendirmelerin yer aldığı ortak erişime açık envanter oluşturulması • Çalışma grubunun rapor hazırlaması ve üst yönetime sunması Enerji Sektöründe Yatırım Programı Hazırlama Süreci 12

Farklı sektörlerde yürüyen projelere kaynak tahsisindeki koordinasyon eksikliği riski

İZLEME • İç denetim biriminin kurulmasıyla yatırım programı hazırlama sürecinin değerlendirilmesi Enerji Sektöründe Yatırım Programı Hazırlama Süreci 13

Kurumların proje fizibilite etütlerini sağlıklı hazırlayamaması riski

KONTROL ORTAMI • Kurumlardaki personelin fizibilite etüdü hazırlama konusunda yetkinliğinin artırılması için eğitim verilmesi Enerji Sektöründe Yatırım Programı Hazırlama Süreci 14

Kurumların proje fizibilite etütlerini sağlıklı hazırlayamaması riski

RİSK DEĞERLENDİRMESİ • Müsteşarlığımızda risk değerlendirme sisteminin geliştirilmesi ve uygulanması Enerji Sektöründe Yatırım Programı Hazırlama Süreci 15

Kurumların proje fizibilite etütlerini sağlıklı hazırlayamaması riski

KONTROL FAALİYETLERİ • Rehberin fizibilite etüdüne ilişkin bölümlerinin daha kapsamlı, açıklayıcı ve işlevsel hale getirilmesi • Sektörel fizibilite etüdü formatı geliştirilmesi • Standart, yazılı proje değerlendirme kontrol listelerinin oluşturulması Enerji Sektöründe Yatırım Programı Hazırlama Süreci 16

Kurumların proje fizibilite etütlerini sağlıklı hazırlayamaması riski

BİLGİ VE İLETİŞİM • Kontrol listelerinin DPT internet sitesinde yayınlanması • Geliştirilen rehberin kurumlara tanıtımı toplantısı • Fizibilite etütlerinin eksiklikleri ve bunlara ilişkin önerileri içeren rapor hazırlanması • İyi fizibilite etüt örneklerine ilişkin değerlendirme sonuçlarının periyodik olarak yayınlanması Enerji Sektöründe Yatırım Programı Hazırlama Süreci 17

Kurumların proje fizibilite etütlerini sağlıklı hazırlayamaması riski

İZLEME • İç denetim biriminin kurulmasıyla yatırım program hazırlama sürecinin değerlendirilmesi Enerji Sektöründe Yatırım Programı Hazırlama Süreci 18

Proje Fizibilite Etütlerinin Sağlıklı Değerlendirilememesi Riski

KONTROL ORTAMI • Personel yetersizliğinin giderilmesi sağlanacaktır (Enerji sektörü ve PYDAD) • Fizibilite etüt kontrolleri için danışmanlık (bilirkişi) hizmeti alınması Enerji Sektöründe Yatırım Programı Hazırlama Süreci 19

Proje Fizibilite Etütlerinin Sağlıklı Değerlendirilememesi Riski

RİSK DEĞERLENDİRMESİ • Müsteşarlığımızda risk değerlendirme sisteminin geliştirilmesi ve uygulanması Enerji Sektöründe Yatırım Programı Hazırlama Süreci 20

Proje Fizibilite Etütlerinin Sağlıklı Değerlendirilememesi Riski

KONTROL FAALİYETLERİ • Standart, yazılı proje değerlendirme kontrol listelerinin oluşturulması Enerji Sektöründe Yatırım Programı Hazırlama Süreci 21

Proje Fizibilite Etütlerinin Sağlıklı Değerlendirilememesi Riski

BİLGİ VE İLETİŞİM • Yıl içinde değerlendirilen fizibilite etütlerinin eksiklikleri ve bunlara ilişkin önerileri içeren rapor hazırlanması • İyi fizibilite etüt örneklerine ilişkin değerlendirme sonuçlarının periyodik olarak yayınlanması Enerji Sektöründe Yatırım Programı Hazırlama Süreci 22

Proje Fizibilite Etütlerinin Sağlıklı Değerlendirilememesi Riski

İZLEME • İç denetim biriminin kurulmasıyla yatırım programının hazırlama sürecinin değerlendirilmesi Enerji Sektöründe Yatırım Programı Hazırlama Süreci 23

EYLEM PLANI

RİSK FAALİYETLER

Farklı sektörlerde yürüyen projelere kaynak tahsisindeki koordinasyon eksikliği riski 1.Önemli ve öncelikli projeler için farklı sektörlerdeki uzmanların katılımıyla çalışma grubu oluşturulması 2.Müsteşarlığımızda risk değerlendirme sisteminin geliştirilmesi ve uygulanması 3.Çalışma grubunun çalışma esaslarının yazılı hale getirilmesi 4.Yatırım tekliflerinin elektronik ortamda alınması 5.Proje tekliflerinin ve bunlara ilişkin değerlendirmelerin yer aldığı ortak erişime açık envanter oluşturulması 6.Çalışma grubunun yaptığı değerlendirmelere ilişkin rapor hazırlanması ve üst yönetime sunulması 7.İç denetim biriminin kurulmasıyla yatırım hazırlama sürecinin değerlendirilmesi Enerji Sektöründe Yatırım Programı Hazırlama Süreci

SORUMLU BİRİM/KİŞİ UYGULAMA TAKVİMİ

1.İlgili tüm birimler 3.İlgili tüm birimler 4.YBM 5.YBM 2.2 yıl 5.1 yıl 6.Çalışma Grubu 7.Üst Yönetim 24

EYLEM PLANI

RİSK FAALİYETLER

Kurumların proje fizibilite etütlerini sağlıklı hazırlayamaması riski 1.Kurumlardaki personele eğitim verilmesi.

2.Müsteşarlığımızda risk değerlendirme sisteminin geliştirilmesi ve uygulanması 3.Rehberin fizibilite etüdüne ilişkin bölümlerinin daha kapsamlı, açıklayıcı ve işlevsel hale getirilmesi 4.Sektörel fizibilite etüdü formatı geliştirilmesi 5.Yazılı standart proje değerlendirme kontrol listelerinin oluşturulması 6.Kontrol listelerinin DPT internet sitesinde yayınlanması 7.Geliştirilen rehberin kurumlara tanıtım toplantısının yapılması 8. Fizibilite etütlerinin eksiklikleri ve bunlara ilişkin önerileri içeren rapor hazırlanması 9. İyi fizibilite etüt örneklerine ilişkin değerlendirme sonuçlarının periyodik olarak yayınlanması 10.İç denetim biriminin kurulmasıyla yatırım hazırlama sürecinin değerlendirilmesi

SORUMLU BİRİM/KİŞİ UYGULAMA TAKVİMİ

1.PYDAD/Enerji 4.İSKGM ve SSKGM 1.Yılda bir Sektörü Uzmanları 2.SGB 3.PYDAD 5.1 yıl 5.PYDAD 6.YBM 7.Üst Yönetim 8.PYDAD 9.PYDAD 10.Üst Yönetim Enerji Sektöründe Yatırım Programı Hazırlama Süreci 25

EYLEM PLANI

RİSK FAALİYETLER SORUMLU BİRİM/KİŞİ UYGULAMA TAKVİMİ

Fizibilite etütlerinin sağlıklı değerlendirileme mesi riski 1.Personel yetersizliğinin giderilmesi sağlanacaktır (Enerji sektörü ve PYDAD) 2.Fizibilite etüt kontrolleri için danışmanlık (bilirkişi) hizmeti alınması 3.Müsteşarlığımızda risk değerlendirme sisteminin geliştirilmesi ve uygulanması 4.Yazılı standart proje değerlendirme kontrol listelerinin oluşturulması 5.Yıl içinde değerlendirilen fizibilite etütlerinin eksiklikleri ve bunlara ilişkin önerileri içeren rapor hazırlanması 6.İyi fizibilite etüt örneklerine ilişkin değerlendirme sonuçlarının periyodik olarak yayınlanması.

7.İç denetim biriminin kurulmasıyla yatırım hazırlama sürecinin değerlendirilmesi 1.Üst Yönetim 2.İlgili sektörler/SGB 3.SGB 4.PYDAD Koord. İlgili Birimler 3.2 yıl 4.1 yıl 5.2 yıl 5.PYDAD 6.PYDAD 7.Üst Yönetim Enerji Sektöründe Yatırım Programı Hazırlama Süreci 26

TEŞEKKÜRLER

Cemil KILIÇ (MB) Pınar ÖZEL (DPT) Ercan SALKIM (DPT) Adile TUNÇER (DPT) Özhan YILMAZ (DPT)

Enerji Sektöründe Yatırım Programı Hazırlama Süreci 27

Proje Döngüsü

Plan, Program, Stratejik Plan, Bölge Planı vs.

Öncelik Alanları, Sektörler, Değerlendirme Raporu Önerileri ile İlgili Karar Değerlendirme Raporu

Programlama Değerlendirme

Politikalar Ön Fizibilite Etüdü

Tanımlama

Hangi Seçeneğe Devam Edileceği Kararı Fizibilite Etüdü, Analiz Raporu Planlanan Şekilde Devam veya Yeniden Dizayn Etme Kararı

Uygulama / İzleme Hazırlama/Analiz

Finansman Teklifi Hazırlama Kararı İlerleme ve İzleme Raporları, Uygulama Planı, Bütçe

a Finansman

Finansman Teklifi Finansman Anlaşması Finansman Kararı Ödenek Tahsisi, Yatırım programı

Enerji Sektöründe Yatırım Programı Hazırlama Süreci 28