Transcript Prawo i etyka komputerowa

PRAWO I ETYKA KOMPUTEROWA
Nieznajomość prawa
nie zwalnia z odpowiedzialność za
jego nieprzestrzeganie!
ZAGADNIENIA
ZWIĄZANE Z PRAWEM
KOMPUTEROWYM
PRAWO AUTORSKIE
zbiór przepisów i regulacji prawnych dotyczących
ochrony interesów autorów dzieł, takich jak: książki,
muzyka, filmy, utwory sceniczne, dzieła sztuki, zdjęcia
oraz oprogramowanie komputerowe, strony www.
PRAWO AUTORSKIE W POLSCE zostało uchwalone
4 lutego 1994 roku przez Sejm Rzeczypospolitej
Polskiej w postaci Ustawy o prawie autorskim
i prawach pokrewnych, która została opublikowana
w Dzienniku Ustaw R. 2000, Nr 80, Poz. 904.
Dzieła chronione prawem autorskim sygnowane są
znakiem © Copyright - Wszelkie prawa zastrzeżone
[znaczek ten umieszcza się w książkach, na płytach
kompaktowych itp.].
KIEDY MOŻNA KORZYSATĆ BEZPŁATNIE
Z CUDZYCH MATERIAŁÓW?
1) Gdy autor udzieli zgody na wykorzystanie jego materiałów
2) Gdy zastosujemy prawo przedruku czyli zamieścimy w celach
informacyjnych wiadomości o aktualnych wydarzeniach lub
wykonamy z nich krótkie wyciągi
3) Gdy ma zastosowanie prawo cytatu polegające na przytoczeniu
fragmentu lub całości drobnego utworu. Wówczas należy podać
autora i tytuł cytowanego utworu. Prawo cytatu można stosować
bez zgody autora tylko w ściśle określonych przypadkach [analiza
krytyczna utworu, proces dydaktyczny, prawo gatunku, np.
sporządzenie karykatury]
4) Gdy korzystamy z materiałów określonych jako darmowe [np.
programy, gify, tła]
LICENCJA
- dokument określający warunki użytkowania i odpłatności za
oprogramowanie.
Najważniejsze rodzaje licencji:
 Jednostanowiskowa - dla jednego komputera.
 Grupowa - dla wielu komputerów pracujących w sieci lub
stacjonarnie.
 shareware - dla programów typu shareware, o których więcej
w dziale ”programy za darmo”.
 Freeware - dla programów typu freeware.
 Adware - dla programów typu adware.
 Public Domain - oprogramowanie jest własnością ogółu
[autor zrzekł się do niego praw]. Oprogramowanie tego typu
nie jest przedmiotem prawa autorskiego [w świetle
obowiązujących przepisów].
LICENCJA
Najważniejsze rodzaje licencji:
GNU - użytkownicy oprogramowania GNU mają nieograniczony
dostęp do kodu źródłowego programu oraz prawo do
upowszechniania wprowadzonych przez siebie zmian
i ulepszeń.
GPL - licencja na oprogramowanie udostępniane w postaci kodu
źródłowego.
OEM - oprogramowanie przeznaczone do dystrybucji tylko
z nowym sprzętem komputerowym, po jego zniszczeniu nie
może być używane na innym komputerze.
PRAWA NABYWCY LEGALNEGO
OPROGRAMOWANIA
- otrzymuje licencję i pakiet z programem
- może korzystać bezpłatnie z serwisu i porad
- otrzymuje zniżkę przy zakupie UPGRADE-u [nowa,
ulepszona, poprawiona i poszerzona wersja
programu
OGRANICZENIA NABYWCY
LEGALNEGO OPROGRAMOWANIA
- nie może kopiować programu dla innych osób
- nie może go powielać, rozpowszechniać i sprzedawać
- nie może używać w pracy w celach zarobkowych
KARY ZA NIEPRZESTRZEGANIE
PRAWA AUTORSKIEGO
- konfiskata mienia służącego do przestępstwa
[komputer i inny sprzęt] oraz nielegalnego produktu
[np. płyta CD]
- grzywna [kara pieniężna]
- pozbawienie wolności
PROGRAMY ZA DARMO
• FREEWARE - pełna wersja programu, rozpowszechniana
po kosztach nośnika danych
• SHAREWARE - okrojona lub czasowa [udostępniana na
okres próbny] wersja programu, aby uzyskać pełną wersję
należy opłacić licencję
• ADWARE - program bezpłatny, wynagrodzenie autorowi
wypłaca sponsor, którego reklamy wyświetlają się w oknie
programu. Często istnieje możliwość wyłączenia opcji
wyświetlania reklamy po wniesieniu opłaty przez
użytkownika programu
ZAGADNIENIA
ZWIĄZANE Z ETYKĄ
KOMPUTEROWĄ
PRZYKŁADY DZIAŁAŃ NIEETYCZNYCH
- piractwo komputerowe
- tworzenie i rozpowszechnianie
wirusów i spamów
- hakerstwo i krakerstwo
- rozpowszechnianie niemoralnych treści
PIRACTWO KOMPUTEROWE
przestępstwo polegające na produkcji, dystrybucji
[rozprowadzanie] i sprzedaży nielegalnych kopii
oprogramowania i innych utworów chronionych
prawem autorskim [filmy, utwory muzyczne, zdjęcia
itp.]
TWORZENIE
I ROZPOWSZECHNIANIE WIRUSÓW
WIRUS - zazwyczaj niewielki program, który niszczy
informacje znajdujące się w komputerze [a czasami
i sam komputer]. Charakteryzuje się tym, że
automatycznie [bez udziału człowieka] tworzy własne
kopie doklejając się do programu lub dokumentu
[dokument tekstowy, graficzny czyli rysunek, arkusz
kalkulacyjny itd.], dlatego łatwo jest go przenieść na
inne komputery [za pośrednictwem dyskietek, płyt CD,
sieci lokalnej lub Internetu].
PROFILAKTYKA ANTYWIRUSWA
 zabezpieczenie komputera programem
antywirusowym
 sprawdzanie dysków programami antywirusowymi
 zabezpieczanie dyskietek przed zapisem
 nie używanie oprogramowania i dokumentów
pochodzących z nielegalnego źródła
TWORZENIE
I ROZPOWSZECHNIANIE SPAMÓW
SPAM - wiadomość przekazywana za pośrednictwem
poczty elektronicznej, której nie chcemy otrzymać. Może
zawierać reklamy, treści niezgodne z prawem lub
zasadami
moralnymi
i
etycznymi
[pornografia,
nakłanianie do nienawiści i przemocy itp.].
HAKERSTWO I KRAKERSTWO
 HAKER - osoba, która włamuje się do systemów
chronionych
 KRAKER - włamuje się do systemów chronionych
i działa na niekorzyść użytkowników tego
systemu, np. dokonuje przelewów pieniężnych.
ROZPOWSZECHNIANIE NIEMORALNYCH
I NIEETYCZNYCH TREŚCI
– pornografia
– przepis na produkcję narkotyków lub bomby
– publikowanie treści niezgodnych z przyjętymi
normami etycznymi i moralnymi, np. wulgaryzmy,
oszczerstwa
NETYKIETA
[etykieta internetowa] - kodeks dobrych obyczajów
i
zasad
postępowania
w
sieci
komputerowej
[w tym również w Internecie]; netykieta została
opracowana przez internautów.
GŁÓWNE ZASADY NETYKIETY
1) Przemyśl swoje działania on-line
2) Nie działaj na czyjąś szkodę
3) Nie nadużywaj możliwości, jakie daje Ci Internet
Szanuj prawo,
postępuj zgodnie z zasadami
etycznymi i moralnymi.