Voedingsproblemen bij ouderen
Download
Report
Transcript Voedingsproblemen bij ouderen
Voedingsproblemen bij
ouderen
Danielle van den Brink
Diëtistenpraktijk Barneveld
Juni 2010
Agenda
Inleiding
Voedingsproblemen bij ouderen
Ondervoeding (oorzaken, gevolgen)
Kauw-slikproblemen/ dementie
Screening ondervoeding
Vragen en discussie
Inleiding
Voedingsproblemen bij ouderen
???
Voedingsproblemen bij ouderen
Overgewicht
Diabetes Mellitus
Hypercholesterolemie/HVZ
Nierinsufficiëntie
Maligniteit
Speekselvloed of tekort
Geur- en smaakverlies
Voedingsproblemen bij ouderen
Ondervoeding!!!
Wat is ondervoeding?
Definitie ondervoeding
Slechte voedingstoestand
BMI < 20 en / of
> 10% onbedoeld gewichtsverlies in de laatste 6
maanden en / of
> 5% onbedoeld gewichtsverlies in de laatste
maand
Matige voedingstoestand
BMI 20-22 en / of
5-10% gewichtsverlies in de laatste 6 maanden
Prevalentie Ondervoeding
ziekenhuis 25-40%
verpleeghuis 20-25%
thuiszorg 15-25%
Gevolgen ondervoeding
verlies van lichaamsgewicht en
spiermassa
daling van de weerstand
verhoogde kans op complicaties, zoals
infecties en decubitus
vertraagde wondgenezing
valrisico
delier
Gevolgen ondervoeding
langere opnameduur
verhoogd medicijngebruik
toename van de zorgcomplexiteit
afname van de kwaliteit van leven
Risicogroepen ondervoeding
Maag-darmaandoeningen
Psychische problematiek
Neurologische problemen
Hart-longaandoeningen
Oncologische aandoeningen
…
Kauw- en slikproblemen
CVA
Ziekte van Parkinson
Dementie
MS/ ALS
Gebitsproblemen
Prothese zit los
Bestaand gebit wordt slecht verzorgd
Uitdroging van de mond
Kauw- en slikproblemen
Hoe herken je of iemand slikproblemen
heeft?
Kauw- en slikproblemen
Verslikken tijdens of na het eten/ drinken
(hoesten, rood aanlopen, traanogen)
Speeksel, eten of drinken loopt uit de mond
Eten of medicatie blijft in keel of slokdarm steken
Voedselresten blijven achter in de mond
Pijn bij kauwen of slikken
Borrelige stem na het eten en/of drinken
Kauw- en slikproblemen
Mensen met slikproblemen hebben een
groter risico om ondervoed te raken, door:
Eenzijdig voedingspatroon
Bij vloeibare voeding: lagere
energiedichtheid van de voeding
Kauwen en slikken is vermoeiend,
waardoor men minder gaat eten
Bang om te verslikken
etc
Kauw en slikproblemen
Wat doe je?
Schakel zowel een logopedist als een diëtist in!!
Logopedist: beoordeelt de aard van het
slikprobleem en geeft advies over de
consistentie
Diëtist: past voeding aan aan de gewenste
consistentie en geeft advies tav volwaardigheid
om ondervoeding te voorkomen
Dementie
Verminderde voedselinneming
Verminderd honger- en dorstgevoel
Gebitsproblemen
Maag-darmaandoeningen: veranderde
reuk, smaak, droge mond, slikstoornissen,
misselijkheid, obstipatie.
Diabetes (vertraagde maagontlediging)
Dementie
Desorientatie: kan winkel niet vinden
Afasie: moeite met kiezen van voedsel
Dyspraxie/apraxie: moeite met complexe
handelingen, zoals koken
Ontremming: overmatig eten en drinken
Initiatiefverlies: niet meer uit zichzelf
beginnen met eten of drinken
…..
Dementie
Dehydratie: vocht krap 1000 ml
Deficiënties: vit B1, B6, B12, foliumzuur,
beta-caroteen, vit C en vit E
Dementie
Wat doe je?
Oorzaken van gewichtsverlies goed in
kaart brengen!
Ambiance!
Screenen ondervoeding
Wordt er bij jullie gescreend?
Zo ja, welk screeningsinstrument?
Wat screen je nu eigenlijk?
Screeningsinstrumenten
SNAQ
Short Nutritional Assessment Questionnaire
MUST
Malnutrition Universal Screening Tool
SNAQ RC
Short Nutritional Assessment Questionnaire for Residential
Care
SNAQ 65+
Short Nutritional Assessment Questionnaire for 65+
STRONG-kids
Screening Tool Risk On Nutritional and Growth
SNAQ
Interpretatie SNAQ-score
Score ≤ 1:
Score 2:
Score ≥ 3:
laag risico
gemiddeld risico
hoog risico
MUST
Interpretatie MUST-score
Score 0:
Score 1:
Score ≥ 2:
laag risico
gemiddeld risico
hoog risico
SNAQ versus MUST
SNAQ:
Onderclassificeert 10 van de 18
MUST:
Onderclassificeert 1 van de 18
Overclassificeert 5 van de 18
SNAC RC
Interpretatie SNAQ RC-score
score
score
score
:
:
:
laag risico
gemiddeld risico
hoog risico
SNAQ 65+
Interpretatie SNAC 65+-score
Vragen?
Maaltijdambiance
Juni 2006: Kristel Nijs promoveerde op dit
onderzoek
Gevolgen binnen verzorgingshuizen (Zorg
voor Beter)
Enkele resultaten
Gemiddelde meer inname: 990 kcal*
Gemiddeld G↑: 1.5 kg*
QOL: 6 units stijging*
MNA verbeterde van 17→ 4%*
Controlegroep MNA steeg 11→ 23%
Enkele voorbeelden van interventies
Maaltijdvoorziening
Aankleding
Bewoners
Personeel
Ruimte
Maaltijdvoorziening
Uitserveren in schalen
Bewoner kan zien en kiezen wat hij eten
wil
Keuze uit 2 soorten groente, vlees en
aardappelen
Brood: geen op voorhand gesmeerde
boterhammen, bewoner mag zelf kiezen
Aankleding
Tafellaken op tafel
Glazen, geen plastic bekers
Normale borden, geen drievaksbord
Volledig bestek
Plantje/bloemetje op tafel
Achtergrondmuziek (of juist niet)
Servetten (geen slabber!)
Stilte voor en na de maaltijd
Bewoners
Geef ze keuze waar ze willen zitten
Starten met de maaltijd als iedereen aan
tafel zit
Bewoners niet storen tijdens de maaltijden
Bewoners krijgen alleen een “slab” om als
ze dit willen
Personeel
Een verzorgende/ voedingsassistent/
vrijwilliger zit mee aan tafel
Personeel vraagt bewust wat ze willen
eten, niet uitgaan van gewoonlijk
Geen personeelswisseling tijdens de
maaltijd
Medewerker is actief betrokken bij wat er
aan tafel gebeurt
Geen medicatieronde tijdens de maaltijd
Ruimte
Geen andere activiteiten in de huiskamer
De ruimte afsluiten tijdens de maaltijd.
Uitzondering: observeren van de bewoner
en familieleden die helpen bij de maaltijd
Maaltijdkarren, medicijnkarren,
dossierkarren, lege rolstoelen/rollators uit
zicht zetten
Direkt na de maaltijd alles opruimen
Zorg voor voldoende verlichting