Transcript Een betere wijk, een betere

Upstream policy
Research on health and
Behaviour
Across disadvantaged
Neighbourhoods (40) in the Netherlands
Gefinancierd door ZonMw
Onderzoekers
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Mariël Droomers ([email protected]),
Karien Stronks ([email protected])
Cees Hoefnagels ([email protected])
Anton Kunst AMC
Birthe Jongeneel AMC
Janneke Harting AMC
Stef Kremers UM
Patricia van Assema UM
Loes Rutten UM
Nanne de Vries UM
Clemens Hosman UM
Hans van Oers RIVM
Fons van de Lucht RIVM
Onderzoeksvraag
Is investeren in de wijk ook investeren in
een betere gezondheid van de bewoners?
Wijkenaanpak richt zich op problemen met wonen,
werken, leren, integreren en veiligheid van bewoners van
40 aandachtswijken in Nederland
Wijkenaanpak is natuurlijk experiment om onze
beperkte kennis over welke maatregelen effect hebben op
gezondheidsverschillen uit te breiden
Onderzoeksopzet
1
2
40 Aandachtswijken vergelijken met controlewijken,
op basis van bestaande gegevens
• GGD-en, CBS, RIVM, etc.
• Voor- en nametingen
Ca. 1500 personen in de tijd volgen – longitudinaal –
in 10 aandachtswijken en 10 controlewijken (steekproef)
• Focus op overgewicht en depressie
• Voor- en nameting
• Adolescenten en volwassenen
• Interviews en lichamelijke metingen
• 10 jaar follow-up
Longitudinale studie
Aandachtswijken
• Deventer Rivierenwijk
• Eindhoven Doornakkers
• Enschede Velve-Lindenhof
• Groningen Korrewegwijk
• Rotterdam Oud-West
• Rotterdam Zuidelijke Tuinsteden
• Utrecht Kanaleneiland
• Utrecht Ondiep
• Utrecht Overvecht
• Zaanstad Poelenburg
Controlewijken
• Almere
• Apeldoorn
• Groningen Zeeheldenbuurt
• Hoogeveen
• Nijmegen Centrum
• Nijmegen Lankforst
• Rotterdam Cool
• Utrecht Tuinwijk
• Velsen
• Schiedam
Planning en producten t/m 2012
1 Health Impact Assessment plannen &
Implementatie check interventies in de wijken
2 Nationale evaluatie
• beschrijving gezondheidssituatie en leefstijl in de wijken
• rol (selectieve) migratie voor gezondheidsverschillen tussen wijken
• verandering in leefstijl en de rol van (veranderde) omgevingsfactoren
3 Kwalitatieve studie naar mechanisme gezondheidseffecten in 2011
4 Longitudinale studie
• eerste meting 2010, tweede meting 2012
• ontwikkeling overgewicht en depressie en de rol van (veranderde)
omgevingsfactoren
5 Proefschriften Birthe en Loes
Logisch model
Logic model URBAN40
compositioneel
Wijkenaanpak:
1. Werken
2. Leren
3. Wonen
4. Integreren
5. Veiligheid
C
O
N
C
R
E
T
E
I
N
T
E
R
V
E
N
T
I
E
S
individueel
Sociale hierarchie:
1. Geld en middelen
(verdeling van welvaart)
2. Scholing (verdeling van
macht)
Sociaaleconomische positie:
 Werk(loosheid)
 Inkomen
 Opleidingsniveau

Perceptie omgeving:
 Woonomstandigheden
 Leefomgeving buurt
 Sociale participatie
 Sociale cohesie
 Sociale steun
 Ervaren veiligheid & overlast



Fysieke omgeving
- woonomstandigheden
- leefomgeving buurt
- voorzieningen
Sociale omgeving
- sociaal kapitaal
- sociale cohesie
Criminaliteit & overlast
Reputatie buurt
selectie
mechanisme
Gezondheid:
 Ervaren gezondheid
 Fysieke gezondheid
(sterfte, HVZ, kanker,
diabetes, overgewicht)
 Mentale gezondheid
(Angst en depressie)
Stress


Gedrag en sociale
normen en waarden
Kwaliteit zorgvoorzieningen
Buurt
(compositie & context)
Gedrag:
 (determinanten van) leefstijl
(beweging, voeding)
 Gebruik gezondheidszorg
Individu
Voor verschillende populatiegroepen kan het belang van bepaalde mechanismen verschillen
Nationale evaluatie
Beschrijving gezondheidssituatie en leefstijl in de aandachtswijken
Lokale en Nationale Monitors
Gezondheid
Aandachtswijk Overige stadswijken
Minder goede ervaren gezondheid
19.6
15.9
Astma
10.1
7.7
Diabetes
4.4
2.8
Overgewicht
44.3
42.7
Obesitas
12.2
10.6
Roken
37.1
30.2
Teveel alcohol drinken
36.7
39.0
Geheelonthouding
20.4
12.0
Minder dan matig intensief bewegen
35.3
31.1
Te weinig fruit
71.6
71.8
Te weinig groente
68.6
69.2
Bron: Ruijsbroek et al. Gezondheid en leefstijl in de krachtwijken; een verkenning. TSG 2011;4:214-220
Nationale evaluatie
Rol (selectieve) migratie voor gezondheidsverschillen tussen wijken
WOoN 2006
Gezondheid in achterstandswijken slechter dan in rest Nederland
Gezondheid is gerelateerd aan migratie tussen wijken
• Gezondheid migranten tussen gezondheid in wijk van herkomst en doel
• Maar, gezondheidsverschillen tussen migranten en inwoners wijk van herkomst
worden verklaard door verschillen in sociaal-demografische factoren, zoals
huishoudsamenstelling, bron van inkomsten, opleiding en individueel inkomen
Migratie draagt niet bij aan de gezondheidsverschillen tussen wijken
• Gezondheidsverschillen tussen wijken zijn kleiner voor migranten dan voor totale
populatie
• Dus, mogelijk verkleint migratie de gezondheidsverschillen zelfs
Bron: Jongeneel-Grimen et al. Migration does not enlarge inequalities in health between rich and poor neighbourhoods
in the Netherlands. Health & Place 2011;4:214-220
Nationale evaluatie
Verandering in leefstijl en de rol van (veranderde) omgevingsfactoren
WOoN 2006 en 2009
Verkeersveiligheid en lichaamsbeweging
• Verkeersveiligheid hangt samen met wel of niet lichamelijk
actief zijn of sporten
• Verkeersveiligheid hangt niet samen met het aantal uren
fysieke activiteit bij mensen die actief zijn
• Work in progress: veranderingen in verkeersveiligheid tussen
2006 en 2009 en impact op lichamelijke activiteit
Bron: Jongeneel-Grimen et al. Change in neighbourhood traffic safety; does it matter for physical activity? In preparation
Nationale evaluatie
Verandering in leefstijl en de rol van (veranderde) omgevingsfactoren
POLS 2007-2009
Work in progress
• sociale cohesie / sociale overlast en overmatig alcoholgebruik
• sociale en verkeersveiligheid en lichamelijke activiteit
(wandelen en fietsen in vrije tijd)
• verkeerslawaai en ervaren gezondheid (inclusief ervaren
geluidshinder) binnen Amsterdam
• omgeving en mentale gezondheid
Is investeren in de wijk ook
investeren in de gezondheid
van de bewoners?
gaat hier antwoord
op geven