Perfectum: regelmatige en onregelmatige verba
Download
Report
Transcript Perfectum: regelmatige en onregelmatige verba
Infinitief – Imperfectum - Perfectum
Regelmatige werkwoorden
Imperfectum
Regel:
• Singularis:
STAM + -TE of
STAM + -DE
• Pluralis:
STAM + - TEN of STAM + -DEN
• Wanneer T of D?
SoFTKeTCHuP
• Voorbeelden:
•
•
•
•
•
•
•
•
Dansen danste
Blaffen blafte
Praten praatte
Werken werkte
Kuchen kuchte
Knippen knipte
Bellen belde
Antwoorden antwoordde
Als de STAM van het werkwoord
eindigt op een consonant van
SoFTKeTCHuP + -TE(N)
Andere consonant -DE(N)
Regelmatige werkwoorden
Perfectum
Regel: hebben / zijn + participium
Hoe maak je het participium?
Ge + STAM + T
of
Ge + STAM + D
Wanneer T of D?
SoFTKeTCHuP
• Voorbeelden:
•
•
•
•
•
•
•
•
Dansen Ik heb gedanst
Blaffen De hond heeft geblaft
Praten Hij heeft luid gepraat
Werken Hij heeft hard gewerkt
Kuchen Hij heeft gekucht
Knippen Hij heeft zijn haar geknipt
Bellen Hij heeft gebeld
Antwoorden Hij heeft de telefoon beantwoord
Als de STAM van het werkwoord
eindigt op een consonant van
SoFTKeTCHuP Ge + Stam + T
Andere consonant Ge + Stam + D
Onregelmatige werkwoorden
Imperfectum
Heel veel werkwoorden zijn ONREGELMATIG.
De vocaal verandert bij deze werkwoorden.
Voorbeeld:
Lopen – liep
Gaan – ging
Doen – deed
Alle onregelmatige werkwoorden: zie boek blz. 233-234
en slides. Het stuk in purper is het woordaccent.
Onregelmatige werkwoorden
Perfectum
De werkwoorden met een onregelmatig IMPERFECTUM
hebben ook een onregelmatig PERFECTUM.
Heel vaak verandert de vocaal.
Voorbeeld:
Lopen – liep - gelopen
Gaan – ging - gegaan
Doen – deed – gedaan
Alle onregelmatige werkwoorden: zie boek blz. 233-234
Aandoen Zie ‘doen’
Imperfectum:
deed aan(S)
-
deden aan
(Pl)
Perfectum (S)
heb – hebt – heeft aangedaan
Perfectum (Pl)
hebben
aangedaan
Aankomen Zie ‘komen’
Imperfectum:
kwam aan(S) - kwamen aan (Pl)
Kort
Lang
Perfectum (S)
ben – bent – is
Perfectum (Pl)
zijn
aangekomen
aangekomen
Bakken Onregelmatig participium
Imperfectum:
bakte (S)
Perfectum (S)
heb – hebt – heeft gebakken
Perfectum (Pl)
hebben
-
bakten (Pl)
gebakken
Beginnen
Imperfectum:
begon (S)
Perfectum (S)
ben– bent– is
Perfectum (Pl)
zijn
-
begonnen
begonnen (Pl)
begonnen
Begrijpen
Imperfectum:
begreep (S) -
Perfectum (S)
heb – hebt – heeft begrepen
Perfectum (Pl)
hebben
begrepen (Pl)
begrepen
Behangen
Imperfectum:
behing(S)
Perfectum (S)
heb – hebt – heeft behangen
Perfectum (Pl)
hebben
-
behingen (Pl)
behangen
Bewegen
Imperfectum:
bewoog (S) -
bewogen (Pl)
Perfectum (S)
heb– hebt– heeft
bewogen
Perfectum (Pl)
hebben
bewogen
Bezoeken zie ‘zoeken’
Imperfectum:
bezocht (S) -
bezochten (Pl)
Perfectum (S)
heb– hebt– heeft
bezocht
Perfectum (Pl)
hebben
bezocht
Bijten
Imperfectum:
beet(S)
Perfectum (S)
heb– hebt– heeft
Perfectum (Pl)
hebben
-
beten(Pl)
gebeten
gebeten
Blazen
Imperfectum:
blies (S)
Perfectum (S)
heb– hebt– heeft
Perfectum (Pl)
hebben
-
bliezen(Pl)
geblazen
geblazen
Blijven
Imperfectum:
bleef(S)
Perfectum (S)
heb– hebt– heeft
Perfectum (Pl)
hebben
-
bleven(Pl)
gebleven
gebleven
Breken
Imperfectum:
brak(S)
-
kort
lang
Perfectum (S)
heb– hebt– heeft
Perfectum (Pl)
hebben
braken(Pl)
gebroken
gebroken
Brengen
Imperfectum:
bracht(S)
Perfectum (S)
heb– hebt– heeft
Perfectum (Pl)
hebben
-
brachten(Pl)
gebracht
gebracht
Denken
Imperfectum:
dacht(S)
Perfectum (S)
heb– hebt– heeft
Perfectum (Pl)
hebben
-
dachten(Pl)
gedacht
gedacht
Doen
Imperfectum:
deed(S)
Perfectum (S)
heb– hebt– heeft
Perfectum (Pl)
hebben
-
deden(Pl)
gedaan
gedaan
Dragen
Imperfectum:
droeg(S)
Perfectum (S)
heb– hebt– heeft
Perfectum (Pl)
hebben
-
droegen(Pl)
gedragen
gedragen
Drinken
Imperfectum:
dronk(S)
Perfectum (S)
heb– hebt– heeft
Perfectum (Pl)
hebben
-
dronken(Pl)
gedronken
gedronken
Eten
Imperfectum:
at(S) -
aten(Pl)
Kort
Lang
Perfectum (S)
heb– hebt– heeft
Perfectum (Pl)
hebben
gegeten
gegeten
Gaan
Imperfectum:
ging(S)
Perfectum (S)
ben– bent– is
Perfectum (Pl)
zijn
-
gegaan
gingen(Pl)
gegaan
Genezen
Imperfectum:
genas(S)
-
Kort
Lang
Perfectum (S)
heb– hebt– heeft
Perfectum (Pl)
hebben
genazen(Pl)
genezen
genezen
Geven
Imperfectum:
gaf(S)
-
Kort
Lang
Perfectum (S)
heb– hebt– heeft
Perfectum (Pl)
hebben
gaven(Pl)
gegeven
gegeven
Gieten
Imperfectum:
goot(S)
Perfectum (S)
heb– hebt– heeft
Perfectum (Pl)
hebben
-
gegoten(Pl)
gegoten
gegoten
Hangen zie ‘behangen’
Imperfectum:
hing(S)
Perfectum (S)
heb– hebt– heeft
Perfectum (Pl)
hebben
-
hingen(Pl)
gehangen
gehangen
Hebben
Imperfectum:
had(S)
Perfectum (S)
heb– hebt– heeft
Perfectum (Pl)
hebben
-
gehad
hadden(Pl)
gehad
Helpen
Imperfectum:
hielp(S)
Perfectum (S)
heb– hebt– heeft
Perfectum (Pl)
hebben
-
hielpen(Pl)
geholpen
geholpen
Houden (van)
Imperfectum:
hield(S)
Perfectum (S)
heb– hebt– heeft
Perfectum (Pl)
hebben
-
hielden(Pl)
gehouden
gehouden
Inbreken zie ‘Breken’
Imperfectum:
brak in(S)
-
kort
lang
Perfectum (S)
heb– hebt– heeft
Perfectum (Pl)
hebben
braken in(Pl)
ingebroken
ingebroken
Innemen zie ‘Nemen’
Imperfectum:
nam in(S)
-
Kort
Lang
Perfectum (S)
heb– hebt– heeft
Perfectum (Pl)
hebben
namen in(Pl)
ingenomen
ingenomen
Kiezen
Imperfectum:
koos(S)
Perfectum (S)
heb– hebt– heeft
Perfectum (Pl)
hebben
-
kozen(Pl)
gekozen
gekozen
Kijken
Imperfectum:
keek(S)
Perfectum (S)
heb– hebt– heeft
Perfectum (Pl)
hebben
-
keken(Pl)
gekeken
gekeken
Klimmen
Imperfectum:
klom(S)
Perfectum (S)
Ook met zijn
heb– hebt– heeft
ben – bent – is
geklommen
geklommen
Perfectum (Pl)
hebben
geklommen
-
klommen(Pl)
Komen
Imperfectum:
kwam(S)
-
kwamen(Pl)
kort
lang
Perfectum (S)
ben-bent-is
gekomen
Perfectum (Pl)
zijn
gekomen
Krijgen
Imperfectum:
kreeg(S)
Perfectum (S)
heb – hebt - heeft gekregen
Perfectum (Pl)
hebben
-
kregen(Pl)
gekregen
Kunnen
Imperfectum:
kon(S)
Perfectum (S)
heb – hebt - heeft gekund
Perfectum (Pl)
hebben
-
konden(Pl)
gekund
Lachen Onregelmatig Perfectum
Imperfectum:
lachte(S)
Perfectum (S)
heb – hebt - heeft gelachen
Perfectum (Pl)
hebben
-
lachten(Pl)
gelachen
Laten
Imperfectum:
liet (S)
Perfectum (S)
heb – hebt - heeft gelaten
Perfectum (Pl)
hebben
-
lieten (Pl)
gelaten
Lezen
Imperfectum:
las (S)
kort
-
lazen (Pl)
lang
Perfectum (S)
heb – hebt - heeft gelezen
Perfectum (Pl)
hebben
gelezen
Liggen
Imperfectum:
lag (S)
Kort
-
lagen (Pl)
lang
Perfectum (S)
heb – hebt - heeft gelegen
Perfectum (Pl)
hebben
gelegen
Lopen
Imperfectum:
liep (S)
Perfectum (S)
Ook met zijn:
heb – hebt - heeft gelopen
ben – bent – is
gelopen
Perfectum (Pl)
hebben
-
liepen (Pl)
gelopen
Meegaan Zie ‘gaan’
Imperfectum:
ging mee(S) - gingen mee(Pl)
Perfectum (S)
ben– bent- is
meegegaan
Perfectum (Pl)
zijn
meegegaan
Meenemen Zie ‘nemen’
Imperfectum:
nam mee(S) -
namen mee(Pl)
kort
lang
Perfectum (S)
heb – hebt - heeft meegenomen
Perfectum (Pl)
hebben
meegenomen
Moeten
Imperfectum:
moest(S)
Perfectum (S)
heb – hebt – heeft gemoeten
Perfectum (Pl)
hebben
-
moesten(Pl)
gemoeten
Mogen
Imperfectum:
mocht(S)
Perfectum (S)
heb – hebt – heeft gemogen
Perfectum (Pl)
hebben
-
mochten(Pl)
gemogen
Nakijken Zie ‘kijken’
Imperfectum:
keek na(S) -
Perfectum (S)
heb – hebt – heeft nagekeken
Perfectum (Pl)
hebben
keken na(Pl)
nagekeken
Nemen
Imperfectum:
nam(S)
kort
-
namen(Pl)
lang
Perfectum (S)
heb – hebt – heeft genomen
Perfectum (Pl)
hebben
genomen
Onderzoeken Zie ‘Zoeken’
Imperfectum:
onderzocht(S) - onderzochten(Pl)
Perfectum (S)
heb – hebt – heeft onderzocht
Perfectum (Pl)
hebben
onderzocht
Ontbijten Zie ‘bijten’
Imperfectum:
ontbeet(S) –
Perfectum (S)
heb – hebt – heeft ontbeten
Perfectum (Pl)
hebben
ontbeten(Pl)
ontbeten
Opstaan Zie ‘staan’
Imperfectum:
stond op(S) – stonden op(Pl)
Perfectum (S)
ben – bent – is
opgestaan
Perfectum (Pl)
zijn
opgestaan
Oversteken Zie ‘steken’
Imperfectum:
stak over(S) –
staken over(Pl)
kort
lang
Perfectum (S)
ben – bent – is
overgestoken
Perfectum (Pl)
zijn
overgestoken
Overvallen Zie ‘vallen’
Imperfectum:
overviel(S) –
Perfectum (S)
heb – hebt - heeft overvallen
Perfectum (Pl)
hebben
overvielen(Pl)
overvallen
Rijden
Imperfectum:
reed(S)
Perfectum (S)
heb – hebt - heeft gereden
Perfectum (Pl)
hebben
–
reden(Pl)
gereden
Roepen
Imperfectum:
riep(S)
Perfectum (S)
heb – hebt - heeft geroepen
Perfectum (Pl)
hebben
–
riepen(Pl)
geroepen
Scheiden onregelmatig perfectum
Imperfectum:
scheidde(S)
– scheidden(Pl)
Perfectum (S)
ben– bent- is
gescheiden
Perfectum (Pl)
hebben
gescheiden
Schijnen
Imperfectum:
De zon scheen
Perfectum (S)
De zon heeft geschenen
Schrijven
Imperfectum:
schreef(S)
Perfectum (S)
heb – hebt - heeft geschreven
Perfectum (Pl)
hebben
–
schreven (Pl)
geschreven
Slapen
Imperfectum:
sliep(S)
Perfectum (S)
heb – hebt - heeft geslapen
Perfectum (Pl)
hebben
–
sliepen(Pl)
geslapen
Sluiten
Imperfectum:
sloot(S)
Perfectum (S)
heb – hebt - heeft gesloten
Perfectum (Pl)
hebben
–
sloten(Pl)
gesloten
Snijden
Imperfectum:
sneed(S)
Perfectum (S)
heb – hebt - heeft gesneden
Perfectum (Pl)
hebben
–
sneden(Pl)
gesneden
Spreken
Imperfectum:
sprak (S)
Kort
–
spraken(Pl)
Lang
Perfectum (S)
heb – hebt - heeft gesproken
Perfectum (Pl)
hebben
gesproken
Springen
Imperfectum:
sprong (S)
Perfectum (S)
heb – hebt - heeft gesprongen
ben – bent – is
gesprongen
Perfectum (Pl)
hebben
–
sprongen(Pl)
gesprongen
Staan
Imperfectum:
stond (S)
Perfectum (S)
heb – hebt - heeft gestaan
Perfectum (Pl)
hebben
–
stonden (Pl)
gestaan
Steken
Imperfectum:
stak (S)
Kort
–
staken (Pl)
Lang
Perfectum (S)
heb – hebt - heeft gestoken
Perfectum (Pl)
hebben
gestoken
Stelen
Imperfectum:
stal (S)
Kort
–
stalen (Pl)
Lang
Perfectum (S)
heb – hebt - heeft gestolen
Perfectum (Pl)
hebben
gestolen
Sterven
Imperfectum:
stierf (S)
Perfectum (S)
heb – hebt - heeft gestorven
Perfectum (Pl)
hebben
–
stierven (Pl)
gestorven
Stijgen
Imperfectum:
steeg (S)
Perfectum (S)
heb – hebt - heeft gestegen
Perfectum (Pl)
hebben
–
stegen (Pl)
gestegen
Strijken
Imperfectum:
streek (S)
Perfectum (S)
heb – hebt - heeft gestreken
Perfectum (Pl)
hebben
–
streken (Pl)
gestreken
Treffen
Imperfectum:
trof(S)
Perfectum (S)
heb – hebt - heeft getroffen
Perfectum (Pl)
hebben
–
troffen (Pl)
getroffen
Trekken
Imperfectum:
trok (S)
Perfectum (S)
heb – hebt - heeft getrokken
Perfectum (Pl)
hebben
–
trokken (Pl)
getrokken
Uitdoen Zie ‘doen’
Imperfectum:
deed uit (S) –
Perfectum (S)
heb – hebt - heeft uitgedaan
Perfectum (Pl)
hebben
deden uit (Pl)
uitgedaan
Uitgaan Zie ‘gaan’
Imperfectum:
ging uit (S) –
gingen uit (Pl)
Perfectum (S)
ben – bent – is
uitgegaan
Perfectum (Pl)
zijn
uitgegaan
Uitsteken Zie ‘steken’
Imperfectum:
stak uit (S) –
staken uit (Pl)
Kort
Lang
Perfectum (S)
heb – hebt – heeft uitgestoken
Perfectum (Pl)
hebben
uitgestoken
Uittrekken Zie ‘trekken’
Imperfectum:
trok uit (S) –
Perfectum (S)
heb – hebt – heeft uitgetrokken
Perfectum (Pl)
hebben
trokken uit (Pl)
uitgetrokken
Vallen
Imperfectum:
viel (S)
Perfectum (S)
ben – bent – is
gevallen
Perfectum (Pl)
hebben
gevallen
–
vielen (Pl)
Varen
Imperfectum:
voer (S)
Perfectum (S)
heb – hebt - heeft gevaren
Perfectum (Pl)
hebben
–
voeren (Pl)
gevaren
Verbieden
Imperfectum:
verbood (S) –
Perfectum (S)
heb – hebt - heeft verboden
Perfectum (Pl)
hebben
verboden (Pl)
verboden
Vergeten
Imperfectum:
vergat (S)
kort
–
vergaten (Pl)
lang
Perfectum (S)
heb – hebt - heeft vergeten
ben – bent – is
vergeten
Perfectum (Pl)
hebben
zijn
vergeten
vergeten
Verkopen Zie ‘kopen’
Imperfectum:
verkocht (S) –
Perfectum (S)
heb – hebt - heeft verkocht
Perfectum (Pl)
hebben
verkochten (Pl)
verkocht
Verliezen
Imperfectum:
verloor (S) –
Perfectum (S)
heb – hebt - heeft verloren
Perfectum (Pl)
hebben
verloren (Pl)
verloren
Verstaan zie ‘staan’
Imperfectum:
verstond (S) –
Perfectum (S)
heb – hebt - heeft verstaan
Perfectum (Pl)
hebben
verstonden (Pl)
verstaan
Vertrekken zie ‘trekken’
Imperfectum:
vertrok (S) –
vertrokken (Pl)
Perfectum (S)
ben – bent - is
vertrokken
Perfectum (Pl)
zijn
vertrokken
Vervangen
Imperfectum:
verving (S) –
Perfectum (S)
heb – hebt - heeft vervangen
Perfectum (Pl)
hebben
vervingen (Pl)
vervangen
Vinden
Imperfectum:
vond (S)
Perfectum (S)
heb – hebt - heeft gevonden
Perfectum (Pl)
hebben
–
vonden (Pl)
gevonden
Vliegen
Imperfectum:
vloog (S)
Perfectum (S)
heb – hebt - heeft gevlogen
Perfectum (Pl)
hebben
–
vlogen (Pl)
gevlogen
Voorkomen Zie ‘komen’
Imperfectum:
voorkwam (S) –
voorkwamen (Pl)
Kort
Lang
Perfectum (S)
heb – hebt - heeft voorkomen
Perfectum (Pl)
hebben
voorkomen
Vragen
Imperfectum:
vroeg (S) – vroegen (Pl)
Perfectum (S)
heb – hebt - heeft gevraagd
Perfectum (Pl)
hebben
gevraagd
Vriezen
Imperfectum:
het vroor
Perfectum: het heeft gevroren
Wassen Onregelmatig perfectum
Imperfectum:
waste (S) – wasten (Pl)
Perfectum (S)
heb – hebt - heeft gewassen
Perfectum (Pl)
hebben
gewassen
Wegen
Imperfectum:
woog (S) – wogen (Pl)
Perfectum (S)
heb – hebt - heeft gewogen
Perfectum (Pl)
hebben
gewogen
Weten
Imperfectum:
wist (S) –
Perfectum (S)
heb – hebt - heeft geweten
Perfectum (Pl)
hebben
wisten(Pl)
geweten
Wijzen
Imperfectum:
wees (S) –
Perfectum (S)
heb – hebt - heeft gewezen
Perfectum (Pl)
hebben
wezen (Pl)
gewezen
Willen
Imperfectum:
wilde (S) – wilden (Pl)
OF
wou (S) - wouden (Pl)
Perfectum (S)
heb – hebt - heeft gewild
Perfectum (Pl)
hebben
gewild
Worden
Imperfectum:
werd (S)
Perfectum (S)
ben – bent - is
geworden
Perfectum (Pl)
zijn
geworden
–
werden (Pl)
Zeggen
Imperfectum:
zei (S)
Perfectum (S)
heb – hebt – heeft gezegd
Perfectum (Pl)
hebben
–
zeiden (Pl)
gezegd
Zien
Imperfectum:
zag (S)
Kort
–
zagen (Pl)
Lang
Perfectum (S)
heb – hebt – heeft gezien
Perfectum (Pl)
hebben
gezien
Zijn
Imperfectum:
was (S)
–
waren (Pl)
Kort
Lang
Perfectum (S)
ben – bent – is
geweest
Perfectum (Pl)
zijn
geweest
Zingen
Imperfectum:
zong (S)
Perfectum (S)
heb – hebt – heeft gezongen
Perfectum (Pl)
hebben
–
zongen (Pl)
gezongen
Zitten
Imperfectum:
zat (S)
Kort
–
zaten (Pl)
Lang
Perfectum (S)
heb – hebt – heeft gezeten
Perfectum (Pl)
hebben
gezeten
Zoeken
Imperfectum:
zocht (S)
Perfectum (S)
heb – hebt – heeft gezocht
Perfectum (Pl)
hebben
–
zochten (Pl)
gezocht
Zullen !!! Geen participium
Imperfectum:
zou (S)
–
zouden (Pl)
Zwemmen
Imperfectum:
zwom (S)
Perfectum (S)
heb – hebt – heeft gezwommen
Perfectum (Pl)
hebben
–
zwommen (Pl)
gezwommen
Let op: uitspraak
Regel:
1 consonant na vocaal = LANG
2 consonanten na vocaal = KORT
Let op
Probleem met de klinker a in het imperfectum
In Singularis: kort
In Pluralis: lang
Voorbeelden: zie volgende slide
Imperfectum: kort of lang
Aankomen
Breken
Eten
Genezen
Geven
Inbreken
Innemen
Komen
Lezen
Liggen
Meenemen
Nemen
Oversteken
Spreken
Steken
Stelen
Uitsteken
Vergeten
Voorkomen
Zien
Zijn
Zitten
kwam aan
brak
at
genas
gaf
brak in
nam in
kwam
las
lag
nam mee
nam
stak over
sprak
stak
stal
stak uit
vergat
voorkwam
zag
was
zat
kwamen aan
braken
aten
genazen
gaven
braken in
namen in
kwamen
lazen
lagen
namen mee
namen
staken over
spraken
staken
stalen
staken uit
vergaten
voorkwamen
zagen
waren
zaten
KLIK op ICOON om
alle woorden te horen.