Transcript ZARAZA PŁUCNA BYDŁA

ZARAZA
PŁUCNA BYDŁA
Marek Chmielewski
2009
Zaraza płucna bydła
pleuropneumonia contagiosa bovum, contagious
bovine pleuropneumonia

Ostra, podostra lub przewlekła choroba
bydła przebiegająca z włóknikowym
zapaleniem płuc, surowiczowłóknikowym zapaleniem opłucnej oraz
obrzękiem przegród
międzypęcherzykowych
Zaraza płucna bydła
etiologia



Chorobę powoduje Mycoplasma
mycoides subspecies mycoides SC type
Freundt, 1955
SC (small colonies) – biotyp
wystepujący u bydła.
Antygenowo podobne szczepy LC (large
colonies) stwierdza się u kóz w krajach,
w których zaraza płucna nie występuje
Zaraza płucna bydła
etiologia



Formę SC Można odróżnić od formy LC na
podstawie właściwości biochemicznych i z tym
związanej morfologii kolonii.
Wykazuje pleomorfizm, w młodych hodowlach
nitkowata, rozgałęziająca się, w starych –
ziarniakowata
Mycoplasma mycoides jest bardzo wrażliwa
na czynniki środowiska zewnętrznego, szybko
ulega inaktywacji poza organizmem.
Zaraza płucna bydła
epizootiologia






Choroba znana od XVII wieku
Główny gospodarz bydło
Niektóre gatunki przeżuwaczy żyjące w Afryce
odporne na MmmSC
Z dziko żyjących przeżuwaczy tylko bizony
amerykańskie są wrażliwe
Wystepuje w Afryce, z wyjątkiem
południowej, na Bliskim Wschodzie, w
Indiach, Nepalu i zachodniej części Chin
W Europie endemicznie w określonych
rejonach Hiszpanii, Portugalii i Włoch
Zaraza płucna bydła
patogeneza



Droga aerogenna
Szerzenie w stadzie powolne poprzez kontakt
bezpośredni
Ważna rola nosicieli, majacych w płucach
otorbione włóknikiem ognisko. MmmSC trwa
tam wiele miesięcy. Z czasem torebka
właściwa pęka i następuje siewstwo z
wydychanym powietrzem
Zaraza płucna bydła
objawy kliniczne




Okres inkubacji 3 do 6 tygodni, z możliwością
wydłużenia do 4 m-cy
Postać ostra – gorączka trwająca 3-10 dni,
brak apetytu, przyspieszone oddechy,
depresja
Suchy, bolesny kaszel, nasilający się, postawa
z wyciągniętą głową, łukowato wygiętym
grzbietem i odstawionymi od tułowia łokciami
Wydajność mleczna obniżona
Zaraza płucna bydła
objawy kliniczne




Przy postępie choroby objawy coraz silniejsze,
zwierzęta chudną, obrzęki, temperatura 41 42°C, tętno i oddechy przyspieszone
Współczynnik śmiertelności przy ostrej CBPP
może dochodzić do 50%
Śmierć następuje zwykle w okresie 3 tygoni
od pojawienia się objawów
Zwierzęta, które przechorowały ostrą postać
CBPP, słabe i wyniszczone pozostają
nosicielami MmmSC
Zaraza płucna bydła
objawy kliniczne



Częściej postać podostra i przewlekła
Objawy łagodne, często nie zauważalne
U cieląt w wieku do 6 miesięcy CBPP
występuje jako zapalenie stawów z
kulawizną.
Zaraza płucna bydła
sekcja





W ostrej postaci w płucach cechy ciężkiego
zapalenia włóknikowego
Płuca na przekroju charakter marmurkowaty,
obrzęknięte i zabarwione ciemnoczerwone
Przegrody międzyzrazikowe pogrubione
W jamie opłucnowej wysięk, opłucna pokryta
włóknikiem
Otorbione ogniska o średnicy od 1 do 20 cm,
mogące otwierać się do oskrzeli, wydalanie
mykoplazm
Zaraza płucna bydła
rozpoznawanie





Badania kliniczne i sekcyjne nie dają podstaw do
rozpoznania CBPP, sugerują podejrzenie
Decydujące jest badanie laboratoryjne
Przyżyciowo pobiera się wymazy z nosa, wydzielinę
oskrzelowa, płyn z jamy opłucnowej po nakłuciu
ściany klatki piersiowej w najniższym punkcie
pomiędzy siódmym a ósmym żebrem, maź stawową
Pośmiertnie zmienioną tkankę płucną, węzły
chłonne śródpiersiowe, płyn opłucnowy i maź
stawową
Brak izolacji nie zawsze oznacza brak zarazka w
Zaraza płucna bydła
rozpoznawanie





Izolacja przy pomocy specyficznych dla
mykoplazm podłoży
Test immunofluorescencji
Test precypitacji w żelu agarowym
Odczyn OWD wykrywający przeciwciała
MmmSC u przewlekle zakażonych
Test ELISA
Zaraza płucna bydła
postępowanie




Choroba zwalczana z urzędu
Przy zawleczeniu postępowanie
radykalne likwidujące ognisko choroby
Zakaz importu z krajów, w których
występuje CBPP
W krajach z chorobą uodparnianie
czynne
GUZOWATA CHOROBA SKÓRY
BYDŁA
(lumpy skin disease, LSD)
Choroba wirusowa przebiegająca z
gorączką, powstaniem twardych
ograniczonych guzów w skórze,
wyniszczenie, powiększenie węzłów
chłonnych i obrzęk skóry. Zmiany także
w mięśniachszkieletowych oraz w
błonach śluzowych przewodu
pokarmowego i układu oddechowego.
Niska śmiertelność
Guzowata choroba skóry bydła
etiologia




Wirus należący do rodziny Poxviridae, rodzaj
Capripoxvirus (określany jako neethling)
Antygenowo identyczny z wirusem ospy owiec
i kóz, nie zakaża jednak owiec i kóz i nie
przenosi się między nimi
Tylko jeden serotyp
Oporny na działanie czynników
środowiskowych
Guzowata choroba skóry bydła
epizootiologia





Stwierdzona w Zambii w 1929 rku
Występuje w Afryce, tylko raz stwierdzona
poza Afryką, Izrael 1989 r.
Wrażliwe tylko bydło
Wektorem są komary (mechanicznym) i inne
owady kłująco-ssące
Szerzy się szybko szczególnie w porze
wilgotnej i w nisko położonych wilgotnych
terenach
Guzowata choroba skóry bydła
patogeneza




Guzki w skórze prawdopodobnie w
miejscach ukłucia owadów i
wprowadzenia wirusa
Bydło o delikatnej, cienkiej skórze
choruje ciężej
Przebieg subkliniczny do zejść
śmiertelnych
Nie przenosi się na człowieka
Guzowata choroba skóry bydła
objawy kliniczne
Ostra postać:
 Podwyższenie temperatury ponad 41°C,
utrzymująca się przez 7 dni
 Nieznany okres nkubacji w warunkach
naturalnych (eksperyment 5 dni)
 Niechęć do poruszania się
 Brak apetytu
 Wzmożone ślinienie
 Wypływ z nozdrzy i worka spojówkowego
Guzowata choroba skóry bydła
objawy kliniczne




Guzy na skórze z podniesieniem temperatury
Guzy o średnicy 0,5 do 7 cm na całej skórze,
najliczniej na głowie, wokół nozdrzy i oczu
oraz karku, gruczole mlekowym, w okolicy
krocz i moszny. Sierść na nich nastroszona
Zbite, obejmują wszystkie warstwy skóry
Mogą ulegać owrzodzeniu i wtedy wypływa z
nich wydzielina zawierająca wirus
Guzowata choroba skóry bydła
objawy kliniczne




Wypływ z worka spojówkowego i nosa
śluzowo-ropny
Guzki mogą być w jamie gębowej, mięśniach,
tchawicy, przewodzie pokarmowym, głównie
trawieńcu oraz w płucach
Obserwowane poronienia, skóra płodów
pokryta guzami
U bahajów trwała lub przemijająca
niepłodność
Guzowata choroba skóry bydła
sekcja



Guzy skórne na przekroju szaro-różowa
masa z nekrotycznym rdzeniem
Tkanki podskórne nacieczone
surowiczym płynem o zabarwieniu
czerwonym
Wewnątrzplazmatyczne ciałka wtrętowe
w komórkach nabłonkowych,
makrofagach i limfocytach
Guzowata choroba skóry bydła
rozpoznawanie



Najszybciej – wykazać w elektronowym
mikroskopie transmisyjnym typowych
wirionów wirusa w materiale
pochodzącym z biopsji guzów
Badanie kliniczne – guzy
Powiększenie węzłów chłonnych
powierzchownych
Guzowata choroba skóry bydła
postępowanie




Choroba zwalczana z urzędu
Próby leczenia nie udane
W rejonach enzootycznego
występowania szczepionki żywe
atenuowane
Próby ze szczepionką rekombinowaną
(pokswirus owiec z wklonowanym
genem wirusa księgosuszu)
ZAKAŹNE ZAPALENIE NOSA I
TCHAWICY

Otręt bydła

Exanthema coitale vesiculosum s. pustulosum

Infectious pustular balanoposthitis, IPB, IBP

Infectious bovine rhinotracheitis (red
nose)/infectious pustular vulvovaginitis,
IBR/IBV
ZAKAŹNE ZAPALENIE NOSA I TCHAWICY


Wirusy powodujące zakźne zapalenie
nosa i tchawicy bydła (IBR),
pęcherzykowe zapalenie błony śluzowej
sromu i pochwy krów (IPV), poronienia,
pęcherzykowe zapalenie błony śluzowej
pracia i napletka u buhajów (IPB,IBP)
wykazują wiele cech wspólnych
Należą do rodziny Herpesviridae,
podrodziny Alphaherpesvirinae, rodzaju
Varicellovirus i określane są jako
herpeswirus bydła typ 1 (BHV1) tworzą
grupę nazwaną bovid herpesvirus 1 (BHV
1) (wcześniej IBR/IPV)
ZAKAŹNE ZAPALENIE NOSA I TCHAWICY
etiologia





Typowy przedstawiciel rodziny Herpesviridae
Genom zawiera dwuniciowy DNA kodujący
30-40 białek strukturalnych, analiza
restrykcyjna wirusowego DNA pozwoliła
wyróżnić trzy podtypy BHV:
Podtypy 1 i 2a (IBR-podobne)
Podtyp 2b (IPV-podobny)
Niezależnie od różnic w budowie genomu
BHV 1, występuje jako jeden typ antygenowy
ZAKAŹNE ZAPALENIE NOSA I TCHAWICY
etiologia
ZAKAŹNE ZAPALENIE NOSA I TCHAWICY
etiologia
ZAKAŹNE ZAPALENIE NOSA I TCHAWICY
etiologia
ZAKAŹNE ZAPALENIE NOSA I TCHAWICY
etiologia
ZAKAŹNE ZAPALENIE NOSA I TCHAWICY
etiologia
ZAKAŹNE ZAPALENIE NOSA I TCHAWICY
ZAKAŹNE ZAPALENIE NOSA I TCHAWICY
etiologia

PCR
Each set of primers was tested with each of
3 reference viruses (NVSL, Ames Iowa) and
reacted only with their designated
herpesvirus (Figure1).
Figure 1. PCR for identification of bovine
herpesviruses
A. Primers BHVB1f and BHV1r to identify
BHV1. Lanel 1 BHV1, lane 2 BHV2, lane 3
BHV4 B11-42, lane 4 BHV4 86-068, lane 5
Israeli isolate.
B. Primers BHVB2f and BHV2r to identify
BHV2. Lanes as for A.
C. Primers BHVB4f and BHV4r to identify
BHV4. Lanes as for A.
ZAKAŹNE ZAPALENIE NOSA I TCHAWICY
etiologia






BHV 1 ma otoczkę zawierającą lipidy – duża
wrażliwość na środki dezynfekcyjne
W środowisku zewnętrznym przeżywa 30 dni
w okresie zimowym
W temperaturze 37°C ginie po 10 dniach
Poniżej -65°C zakaźność przez długi czas
W -20°C rok
Stabilny w pH 6,0 – 9,0
ZAKAŹNE ZAPALENIE NOSA I TCHAWICY
epizootiologia



BHV 1 szeroko rozpowszechniony w
populacji bydła na świecie
Przeciwciała u wielu gatunków zwierząt
wolno żyjących, ale objawy kliniczne
zakażenia tylko u bydła domowego
BHV1 izolowano również od kleszczy,
mogą one być nosicielami wirusa przez
długi czas, a nawet BHV 1 może
namnażać się w kleszczach
ZAKAŹNE ZAPALENIE NOSA I TCHAWICY
epizootiologia





Herpesviridae wywołują zakażenia latentne, lokalizujące się
głównie w komórkach zwojów nerwowych, np.. Zwoju nerwu
trójdzielnego
Utrzymują się przez całe życie zwierzęcia, okresowo, stress,
dochodzi do reaktywacji, replikacji i siewstwa wirusa
Siewstwu nie towarzysza objawy kliniczne natomiast zakażają
się kolejne osobniki
Wirus zawlekany jest do stada wraz z chorymi lub bezobjawowo
zakażonymi zwierzętami
W obrębie stada szerzy się na drodze kontaktu bezpośredniego
drogą aerogenną, poprzez krycie i sztuczną inseminację
zakażonym nasieniem (BHV 1 jest wirusem najczęściej
izolowanym z nasienia buhajów) oraz pośrednio przez
zanieczyszczony sprzęt
ZAKAŹNE ZAPALENIE NOSA I TCHAWICY
epizootiologia

1.
2.
3.


BHV 1 przenoszony jest przez:
Zwierzęta, które uległy zakażeniu, nie wykazują
objawów klinicznych, ale są siewcami wirusa
Zwierzęta zakażone latentnie, u których
dochodzi do reaktywacji i siewstwa w
przypadku stresu
Zwierzęta (cielęta), które uległy zakażeniu tuż
po porodzie i u których zanika bierna
odporność siarowa
IBR/IPV namnaża się górnych odcinkach dróg
oddechowych osiągając miano 107.5 TCID50
IBR powoduje znaczne straty w hodowli bydła
i ocenia się , że jest drugim schorzeniem w
świecie co do częstotliwości występowania
ZAKAŹNE ZAPALENIE NOSA I TCHAWICY
patogeneza
UnterFamilie
Genus
Mensch
Tier
Simplexvirus
humanes Herpesvirus 1
humanes Herpesvirus 2
Mammilitisvirus des Rindes (BHV2)
Cercopithecine Herpesvirus 1(Herpes B)
Varicellavirus
humanes Herpesvirus 3
Varizella Zoster
Pseudorabies-Virus (SHV1)
Infektiöse Rhinotracheitis-Virus (BHV1)
Equiner Herpes-Virus 1,4,3 (EHV1)
Cytomegalievirus
humanes Herpesvirus 5
hum. Cytomegalievirus
bovines Cytomegalievirus (BHV4)
felines Cytomegalievirus (FHV2)
Alpha
Herpesviren
Beta
Herpesviren
Gamma
HerpesViren
Muromegalievirus
Maus-cytomegalie-Virus (MHV1)
Roseolovirus
humanes Herpesvirus 6
humanes Herpesvirus 7
Herpesvirus aotus Typ 1, 3
Einschlußkörperchenrhinitis, Schwein SHV2
Lymphocryptovirus
humanes Herpesvirus 4
Epstein-Barr-Virus
Bovines Herpesvirus 3, BKF
Pavian-Herpesvirus
Schimpansen-Herpesvirus
Rhadinovirus
humanes Herpesvirus 8
Herpesvirus ateles
Herpesvirus saimiri
ZAKAŹNE ZAPALENIE NOSA I TCHAWICY
patogeneza




Na zakażenie BHV1 wrażliwe jest bydło w
każdym wieku
Wirus wnika przez błonę śluzową jamy
nosowej osiągając wysokie miana w
miejscu wniknięcia
Przenosi się na błonę śluzową worka
spojówkowego
Drogą włókien nerwowych dociera do
zwoju trójdzielnego. Na tym etapie
możliwa wiremia
ZAKAŹNE ZAPALENIE NOSA I TCHAWICY
patogeneza





II droga – przez błonę śluzową układu
rozrodczego
Namnaża się w komórkach bł. śl. Przesionka
pochwy, pochwy właściwej,a u samców w
komórkach bł. śl. worka napletkowego
Dociera do zwojów krzyżowych i to latentne
zakażenie komórek nerwowych
Materiał genetyczny BHV1 pozostaje w
neuronach zwojów przez całe życie
Stres powoduje reaktywację zakażenia
latentnego, efektem jest okresowe siewstwo
ZAKAŹNE ZAPALENIE NOSA I TCHAWICY
patogeneza



Buhaje zakażone latentnie mogą być
siewcami wirusa BHV1, nie wykazując
przy tym żadnych objawów klinicznych
choroby
Przechowywanie nasienia w niskich
temperaturach stwarza dobre warunki do
przeżywania wirusa
Transfer zarodków nie powoduje
niebezpieczeństwa transmisji BHV1
ZAKAŹNE ZAPALENIE NOSA I TCHAWICY
patogeneza
ZAKAŹNE ZAPALENIE NOSA I TCHAWICY
patogeneza
ZAKAŹNE ZAPALENIE NOSA I TCHAWICY
objawy kliniczne
Zakaźne zapalenie nosa i tchawicy IBR:

Okres inkubacji 2-4 dni

Surowiczy wypływ z nosa i worka spojówkowego

Ślinienie

Gorączka powyżej 41°C

Brak apetytu

Depresja

Jasnożółte pęcherzyki z płynem surowiczym na bł. śl. nosa,

Po kilku dniach wypływ ropny

Zmiany opryszczkowe przekształcają się w ogniska nekrotyczne pokryte
białawym nalotem złuszczonego nabłonka, często przechodzą w
owrzodzenia pokryte warstwą włóknika

Zwężanie dróg oddechowych powoduje, że zwierzęta oddychają przez
jamę gębową

Powrót do zdrowia po 4-5 tygodniach

U ciężarnych ronienia

W okresie laktacji spadek wydajności mlecznej

Bez zakażenia wtórnego choroba trwa 5-10 dni. Np.. Pasteteurella może
powodować powikłania i zejście procesu zapalnego do płuc
ZAKAŹNE ZAPALENIE NOSA I TCHAWICY
objawy kliniczne
ZAKAŹNE ZAPALENIE NOSA I TCHAWICY
objawy kliniczne
ZAKAŹNE ZAPALENIE NOSA I TCHAWICY
objawy kliniczne
Pęcherzykowe zapalenie błony śluzowej sromu i pochwy (IPV) [endometritis,
powtarzanie rui, poronienia]

Pierwsze objawy u krów w 2-4 dniu po kryciu, po inseminacji nasieniem z
wirusem lub po kontakcie z osobnikiem zakażonym

Zmiany opryszczkowe na bł. śl. Tylnego odcinka pochwy

Obrzęk i przekrwienie bł.śl., srom obrzękły, śluzowata wydzielina brudzi
ogon

Zwierzęta niespokojne, często napinające się do oddawania moczu
(bolesność w okolicy krocza)

Temperatura 40,5 – 41,5°C

Objawy kliniczne utrzymują się przez 8-14 dni, po czym bł.śl. Pochwy
pokrywa się nowym nabłonkiem

Pozostają czerwone wyniosłości, wielkości łebka szpilki, mogące ulegać
silniejszemu przekrwieniu w przypadku reinfekcji

U buhajów zmiany na bł.śl. Napletka oraz prącia mają podobny charakter
jak u krów

Nabłonek błony śluzowej „posypany otrębami”

Buhaje eliminuje się z dalszego użytkowania
U cieląt zakażenie BHV! Przebiega ze zmianami nekrotycznymi w jelitach i
narządach wewnętrznych – są apatyczne, osłabione, wykazują
podwyższoną temperaturę
ZAKAŹNE ZAPALENIE NOSA I TCHAWICY
sekcja
IBR – :
 bł.śl. górnych dróg oddechowych przekrwione,
obrzękłe, śluzowo-ropna wydzielina, złogi
włóknika
 W krtani i tchawicy wybroczyny
 Zatoki wypełnione wysiękiem
 Histopatologicznie – ciałka wtrętowe
Cowdry’ego typu A
 Zmiany zapalne w komórkach zwoju nerwu
trójdzielnego i OUN
ZAKAŹNE ZAPALENIE NOSA I TCHAWICY
sekcja
W przewodzie pokarmowym, o ile zajęty:
 Nadżerki i owrzodzenia bł.śl. , policzków
warg, dziąseł, podniebienia twardego,
przełyku, przedżołądkach i w trawieńcu
 W jelitach stan zapalenia nieżytowego
 Ogniska martwicze w kępkach Peyera i w
wątrobie
ZAKAŹNE ZAPALENIE NOSA I TCHAWICY
sekcja
W układzie rozrodczym:
 Zapalenie bł.śl. Sromu, pochwy, szyjki macicy, a
u samców napletka i prącia
 Pęcherzyki, wypełnione surowiczym płynem,
rozsiane po całej błonie śluzowej
 Proces zapalny może obejmować macicę i wtedy
endometritis, u samców stulejka
 Poroniony płód : wątroba żółto zabarwiona o
zaokrąglonych brzegach, w miąższu ogniska
nekrotyczne, w korze nerek liczne wybroczyny
ZAKAŹNE ZAPALENIE NOSA I TCHAWICY
sekcja
Zakażenie BHV1 w układzie nerwowym:
 Okołonaczyniowe nacieki
 Ciałka wtrętowe w komórkach nerwowych
i astrocytach
 Oprócz tego, meningoencephalitis
stwierdzane u cieląt może być
powodowane przez herpeswirus bydła typ
5 (BHV5)
ZAKAŹNE ZAPALENIE NOSA I TCHAWICY
rozpoznawanie





Objawy kliniczne nasuwają podejrzenie
zakażenia BHV1
Ostateczne rozpoznanie na podstawie badań
laboratoryjnych:
Izolacja i identyfikacja wirusa i/lub stwierdzenie
obecności specyficznych przeciwciał
Materiał do bad. lab – wymazy z nosa, wymazy
lub popłuczyny u samic z pochwy, u samców z
napletka
Wymazy powinny być pobrane w
najwcześniejszej fazie zakażenia
ZAKAŹNE ZAPALENIE NOSA I TCHAWICY
rozpoznawanie


Podczas sekcji do badań pobiera się:
wycinki błon śluzowych, migdałki, wycinki
płuc, węzły chłonne oskrzelowe. Z
poronionego płodu:watrobę, płuca,
śledzionę. Łożysko
Jeśli w stadzie przypadki zachorowań to
pobieramy próbki od zwierząt z typowymi
objawami klincznymi, przede wszystkim z
gorączką. Od kilku osobników w różnym
wieku.
ZAKAŹNE ZAPALENIE NOSA I TCHAWICY
rozpoznawanie



Do izolacji wirusa używa się pierwotnych
hodowli komórek nerki lub jąder cielęcia lub
hodowli komórek linii ciągłych, np.. Medin-Darby
bovine kidney (MDBK) lub komórek tchawicy
Identyfikacja wyizolowanego wirusa w testach:
immunofluorescencji, immunoperoksydazowym,
seroneutralizacji z monowalentną surowicą
odpornościową lub przeciwciałami
monoklonalnymi
Test izolacji pozwala wykryć wirusa BHV1
obecnego w nasieniu w koncentracji 1-5 TCID50
ZAKAŹNE ZAPALENIE NOSA I TCHAWICY
rozpoznawanie
Badania serologiczne wykonuje się w celu:
 Potwierdzenia etiologii ostrego procesu klinicznego; w tym
celu bada się jednocześnie parę surowic pobraną od tego
samego zwierzęcia w fazie ostrej i w okresie
rekonwalescencji; stwierdzenie serokonwersji albo
czterokrotny lub większy wzrost miana przeciwciał wskazuje
na zakażenie wirusem BHV1
 Wykazania, że badane zwierzę nie jest zakażone latentnie
wirusem BHV1
 Określenia stopnia rozprzestrzenienia wirusa BHV1 w
stadzie/populacji zwierząt
 Badawczym, do oceny odpowiedzi immunologicznej po
podaniu szczepionki i zakażeniu kontrolnym
 Najczęściej test seroneutralizacji (SNT) i różne odmiany
testu ELISA stosuje się do wykrywania przeciwciał.
ZAKAŹNE ZAPALENIE NOSA I TCHAWICY
rozpoznawanie



Każde zwierzę, u którego stwierdzono
obecność przeciwciał uważane jest za
nosiciela wirusa i potencjalnego siewcę
Wyjątkiem są młode cielęta, które nabyły
przeciwciała z siarą (odporność bierna)
Oraz nie zakażone osobniki. Którym
podano szczepionkę inaktywowaną.
ZAKAŹNE ZAPALENIE NOSA I TCHAWICY
postępowanie





Choroba zwalczana y urzędu
W przebiegu stosuje się antybiotyki o szerokim
spektrum działania, przeciwdziałając wtórnym
infekcjom bakteryjnym
Szczepienia nie zapobiegają zakażeniom szczepami
terenowymi, nie zapobiegają siewstwu u zwierząt
zakżonych latentnie
Nierzadko szczepy atenuowane, zawarte w
szczepionkach żywych, powoduja zakażenia
latentne i poronienia u krów
Najlepszym rozwiązaniem jest hodowla i
utrzymywanie w stadzie osobników wolnych od
zakażenia wirusem BHV1
ZAKAŹNE ZAPALENIE NOSA I TCHAWICY
postępowanie





Warunek ten spełniają zwierzęta seronegatywne w
testach SNT lub ELISA
Prowadzenie elitarnych stad ze ścisłą higieną i
przestrzeganiem przepisów o obrocie zwierzętami i
nasieniem
Badanie serologiczne całego pogłowia zwierząt w
danej hodowli co najmniej raz w roku.
Wszystkie zwierzęta wprowadzane do stada
powinny być badane serologicznie dwukrotnie w
okresie kwarantanny
Tylko osobniki seronegatywne można wprowadzać
do stada.