Transcript Technologia-Informacyjna

Technologia Informacyjna
mgr Władysław Czaja
Podział klawiatur – angielska, polska, niemiecka. Układy
klawiszy polski i polski programisty. Bloki klawiszy:
alfanumeryczny, funkcyjny, nawigacyjne i specjalne
Układ klawiatury
• Ułożenie znaków literowych, cyfr i innych oraz
pozostałych przycisków funkcyjnych na klawiaturze
maszyny do pisania lub komputera, z którym
powiązany jest także sposób uzyskiwania znaków
diakrytycznych. Obecnie najpopularniejszym układem
klawiatury w Polsce jest tzw. klawiatura programisty
czyli QWERTY, którego nazwa pochodzi od ciągu
pierwszych sześciu liter znajdujących się w górnym
lewym rogu klawiatury. Innym używanym układem jest
klawiatura maszynistki (QWERTZ) z osobnymi
klawiszami umożliwiającymi pisanie polskich znaków
diakrytycznych. Układem o marginalnym zastosowaniu
jest tzw. klawiatura Dvoraka.
Klawiatura polska
• W większości systemów operacyjnych istnieją
dwa układy polskiej klawiatury: klawiatura
programisty i klawiatura 214.
• Klawiatura programisty jest zwykłą klawiaturą
amerykańską (US English), na której polskie
litery uzyskuje się przy jednoczesnym
naciśnięciu klawisza AltGr
Klawiatura programisty QWERTY
• Jest ona chętnie używana przez programistów,
ponieważ umożliwia szybki dostęp do znaków,
używanych w różnych językach
programowania. Jest to podstawowa
klawiatura, którą można nabyć w polskich
sklepach.
Klawiatura maszynistki
• Klawiatura
w
układzie
QWERTZ
ze
znakami
charakterystycznymi dla języka polskiego. Używana w
maszynach do pisania i komputerach. Powstała w wyniku
przystosowania niemieckich maszyn do pisania do użycia w
Polsce. Czcionki charakterystyczne dla języka niemieckiego
(äöüß) zostały zastąpione przez czcionki polskie (ąćęłńóśźż).
Ponieważ znaków polskich jest więcej niż niemieckich, w
maszynach do pisania nie są dostępne wszystkie czcionki
dla polskich wielkich liter. Swoją nazwę wziął od maszynistki
– osoby zawodowo przepisującej teksty na maszynie do
pisania metodą bezwzrokową. Większość podręczników do
nauki pisania bezwzrokowego zakłada użycie klawiatury
maszynistki.
Klawiatura maszynistki
Klawiatura maszynistki
• Przed upowszechnieniem się komputerów
jedyny układ klawiatury stosowany w Polsce.
Wyparty przez układ programisty (QWERTY)
pomimo tego, że pozwala na łatwiejsze pisanie
metodą bezwzrokową – nie naciska się więcej
niż dwóch klawiszy na raz w celu uzyskania
polskiego znaku diakrytycznego.
QWERTY
• Symboliczna nazwa układu liter na klawiaturze maszyny do pisania i
komputera, wzięta od pierwszych sześciu liter pod szeregiem cyfr, patrząc
od lewej. W pierwszych maszynach do pisania stosowano alfabetyczne
ustawienie klawiszy. Okazało się jednak, że sąsiedztwo często używanych
klawiszy powodowało wzajemne zakleszczanie się ramion z czcionkami. W
1878 r., w celu likwidacji problemów, opatentowano układ klawiatury
QWERTY. Powstał w wyniku analizy częstości występowania po sobie
poszczególnych liter alfabetu w języku angielskim. Następnie znaki
rozmieszczono w taki sposób, aby czcionki z literami występującymi
najczęściej po sobie nie były umieszczone zbyt blisko. Według niektórych
ten układ spowalnia tempo pisania, w praktyce jednak jest efektywniejszy
niż alfabetyczny. Mimo że osobom niedoświadczonym trudno jest
zapamiętać losowy układ liter i nie daje optymalnej szybkości pisania (w
języku angielskim), stał się standardowym układem klawiatury we
współczesnych urządzeniach. Nie jest to jednak układ gwarantujący
najszybsze z możliwych tempo pisania.
Polski (programisty)
• Polskie znaki diakrytyczne (ą, ć, ę, ł, ń, ó, ś, ż,
ź) uzyskuje się zazwyczaj poprzez równoczesne
wciśnięcie klawisza "Alt" i litery podobnej do
znaku (np. "ę" uzyskujemy kombinacją
klawiszy Alt i e). Wyjątkiem jest litera "ź",
którą uzyskuje się poprzez wciśnięcie
równocześnie klawiszy Alt oraz x.
Pierwszy e-mail to QWERTY?
Legenda utrzymuje, że pierwszy na świecie email, wysłany w 1971 przez twórcę tej formy
komunikacji, Raya Tomlinsona, zawierał ciąg
znaków: "QWERTY". W rzeczywistości, według
słów samego Tomlinsona, było to "coś w
rodzaju QWERTY", czyli jakiś nieznaczący ciąg
znaków.
Czy umiecie szybciej?
• Według Księgi Rekordów Guinnessa Barbara
Blackburn jest najszybszą maszynistką na
świecie. Używając klawiatury Dvoraka, pisała z
szybkością 150 słów na minutę przez 50 minut
oraz 170 słów na minutę w krótszych
okresach.
Maksymalna
szybkość,
jaką
osiągnęła, to 212 słów na minutę.
Rodzaje klawiatur opisane w Wikipedii
• http://pl.wikipedia.org/wiki/QWERTY
• http://pl.wikipedia.org/wiki/Klawiatura_masz
ynistki
• http://pl.wikipedia.org/wiki/Klawiatura_Dvora
ka
Możliwe urazy związane z pracą przy
klawiaturze
• RSI (ang. Repetitive Strain Injury) - urazy na skutek
chronicznego przeciążenia mięśni i ścięgien. Powstają
na skutek długotrwałego powtarzania czynności. Częste
wśród pracowników linii montażowych, piszących na
klawiaturze,
graczy
używających
myszy
komputerowych, sekretarek i pracowników IT. Choroba
ta jest powodowana głównie długotrwałym
utrzymywaniem tej samej pozycji ciała - siedzenie bez
możliwości przerwy przez długi czas; bądź
wykonywaniem powtarzających się czynności - obsługa
komputera za pomocą myszy i klawiatury, granie na
gitarze, praca narzędziami ręcznymi.
Funkcje poszczególnych klawiszy
Esc
• Esc – klawisz zwykle służy do wstrzymywania
sekwencji operacji. Esc to skrót od
angielskiego Escape co oznacza „ucieczka”.
Jeżeli wykonujemy jakąś sekwencję operacji, i
chcemy ją przerwać przed zakończeniem to
możemy spróbować nacisnąć klawisz Esc.
F1 – F12
• F1 – F12 – klawisze funkcyjne. Praktycznie w
każdym programie służą do czegoś innego. Są
to klawisze, pod którymi twórcy
oprogramowania mogą ukryć funkcje, które
wymagają szybkiego uruchomienia (np.
pomoc, słowniki, notatniki, wydruki,
konfiguracje itp., itd.)
Ctrl
• Ctrl – (Control) klawisz mający za zadanie
zmodyfikować działanie klawiatury podobnie
jak klawisz Shift. Podobnie też działa. Samo
wciskanie Ctrl nie powoduje żadnych reakcji.
Dopiero w połączeniu z innym klawiszem może
wywołać jakąś funkcję.
• Kombinacje Ctrl+(klawisz) mają przypisane
różne funkcje w różnych programach w
zależności od woli programisty
Caps Lock
• Caps Lock – po naciśnięciu tego klawisza
zapala się na klawiaturze dioda. Po ponownym
wciśnięciu dioda gaśnie. Gdy dioda jest
zapalona wszystkie litery pisane są dużymi
znakami. Gdy podczas pisania liter wciśnięty
będzie Shift wówczas zamiast dużych
będziemy pisali małymi znakami. Caps Lock
odnosi skutek tylko do liter.
Caps Lock cd.
• Klawisze z wydrukowanymi podwójnymi
znakami (jak cyfry) nadal działają jak dawniej
tzn. dolny znak jest drukowany po wciśnięciu
klawisza, a górny, gdy równocześnie był
wciśnięty Shift. Należy zwrócić uwagę podczas
wpisywania hasła, czy dioda Caps Lock jest
zgaszona, gdyż dla komputera małe i duże
litery to całkowicie różne znaki. Wpisując hasło
nie widzimy jakich liter używamy.
Tab
• Tab – klawisz tabulacji – w edytorach tekstu
powoduje przeskoczenie kursora do przodu,
do z góry określonego miejsca, dzięki temu
jest wykorzystywany do robienia równych
akapitów, czy wcięć w tekście. W różnego
rodzaju formularzach służy do przeskakiwania
do kolejnego pola formularza. Łącznie z
przyciskiem Shift zwykle pozwala przeskakiwać
do poprzedniego pola formularza.
Alt – (Alternative)
• Alt – (Alternative) kolejny klawisz dozmiany działania klawiatury.
Podobniejak Shift i Ctrl samo naciskanie Alt niepowoduje żadnego
działania. Wprzeciwieństwie jednak do Shift którego działanie jest
zazwyczaj (wola programistów) takie samo dla lewego i prawego klawisza,
to w przypadku Ctrl częściej można spotkać różnice w działaniu lewego i
prawego przycisku, natomiast w przypadku Alt tych różnic można być
pewnym. I tak prawy Alt wykorzystywany jest zwykle do wprowadzania
polskich znaków. Przytrzymując prawy Alt i wciskając odpowiednią literę
otrzymujemy polskie znaki. W przypadku znaku „ź” należy wcisnąć klawisz
„x”. Żeby otrzymać duże polskie litery należy równocześnie z prawym
Altem trzymać wciśnięty Shift, lub powinna świecić się dioda Caps lock.
Można też łączyć modyfikacyjne działanie klawiszy Shift, Ctrl i Alt, np. (Ctrl
+ Shift + A ; lewy Alt + Shift + F1; itd. itp.) i każda taka kombinacja może
oznaczać coś innego. Istnieje kombinacja Ctrl + Alt + Delete, która jest
zwykle zarezerwowana do resetowania komputera, dlatego należy się jej
wystrzegać.
Spacja
• Spacja – najdłuższy klawisz naklawiaturze –
służy do wprowadzania odstępu (pustego
miejsce, pustego znaku). Znak taki przez
komputer jest traktowany jak każdy inny znak,
tyle tylko, że nie jest widoczny. Dlatego np
podczas wyszukiwania tekstów, należy zwracać
uwagę, czy nie wpisaliśmy gdzieś
niepotrzebnie Spacji.
Blok klawiatury numerycznej
• Blok klawiatury numerycznej – może mieć różne
zastosowania w zależności od tego, czy świeci się dioda
Num Lock. Diodę zaświeca się i gasi za pomocą klawisza
Num Lock, który jest umieszczony w lewym górnym
rogu klawiatury numerycznej. Gdy dioda się świeci, to
klawiatura działa jak klawiatura z cyframi (łatwo
wprowadzać do komputera dane liczbowe), gdy dioda
jest zgaszona to klawiatura działa tak jak na to wskazują
oznaczenia na klawiszach znajdujące się pod cyframi,
czyli poszczególne klawisze spełniają funkcje edycyjne
jak odpowiednie klawisz obok i kursory.
Klawisze z symbolem Windows
• Służą one do rozwijania menu z paska zadań
(odpowiednik naciśnięcia kursorem myszki na
przycisk Start na ekranie), oraz do rozwijania
menu kontekstowego (odpowiednik
naciśnięcia prawym przyciskiem myszki na
ekranie).
Page Up , Page Down
• Page Up – (Strona do góry) w edytorach tekstu
powoduje przesunięcie kursora o stronę do
góry.
• Page Down – (Strona w dół) w edytorach
tekstu powoduje przesunięcie kursora o stronę
do dołu.
Delete
• Delete – (Usuń) powoduje usunięcie znaku
znajdującego się tuż za kursorem w
odróżnieniu od Backspace , który usuwa znak
znajdujący się przed kursorem. Jeżeli kursor
nie jest cienką pionową linią znajdującą się
pomiędzy znakami tylko ma formę
mrugającego prostokąta przykrywającego
znak, to klawisz Delete kasuje znak, na którym
znajduje się kursor.
Insert
• Insert – (Wstaw) – klawisz używany do zmiany
trybu w edytorach tekstów. Przełącza między
trybem wstawiania i zastępowania. W jednym
z nich pisząc tekst wszystko co jest
umieszczone dalej jest przesuwane tworząc
miejsce dla kolejnego znaku, w drugim trybie
nowe znaki są pisane zastępując stare.
Home, End
• Home – w edytorach tekstu powoduje powrót
kursora do początku linii.
• End – w edytorach tekstu powoduje
przesunięcie kursora na koniec linii.