Transcript Onaemiskerfid og endurteknar sýkingar

Meðfæddir ónæmisgallar,
sjúkdómar í ónæmiskerfinu og
endurteknar sýkingar
Frá beinmerg til blóðs
Stofnfruma
eitilfrumna
T-frumur
Thymus
B-frumur
Stofnfruma
Basófílar
CFU-Bas
Eosinófílar
CFU-Eos
Stofnfruma
myeloíd frumna
CFU-G
CFU-GM
CFU-M
CFU-Meg
BFU-E
CFU-E
Neutrofílar
Mónócýtar
Megakaríócýtar
Rauðkorn
Macroph
Blóðflögur
Ónæmiskerfið
Ósérhæft
“Uppleyst
efni”
Átfrumur
Sérhæft
Vessa-ónæmi
-B-frumur
Frumubundið
ónæmi
- T-frumur
Immunologic disorders
• Gallar í vessabundna kerfinu
Eftir 6 mánaða aldur
Endurteknar öndunarfærasýkingar
Bakteríusýkingar, aðallega hjúpaðar.
(Magn og/eða virkni B-frumna)
• Galli í frumubundna kerfinu
Kemur snemma fram
Endurteknar veiru-, sveppa eða
sníkjudýrasýkingar
Sjálfnæmissjúkdómar
• Galli í granulocytum
Endurteknar húðsýkingar
Naflastrengur fellu seint af
Slímhúðar- og munhholssýkingar
Sýkingar og granuloma myndun
(Magn og virkni)
• Galli í komplement kerfinu
Endurteknar bakteríusýkingar
Endurteknar neisserial sýkingar
Sjálfnæmissjúkdómar
TLR og sjúkdómar
• Sýkingar
Bakteríur
Veirur
Sveppir
• Sjálfnæmissjúkdómar
DM
Gigt
O.s.frv. O.s.frv
•
•
•
•
Ofnæmissjúkdómar
Lungnasjúkdómar
Meltigarfærasjúkdómar
O.s.frv.
Komplement
Classical pathway
Antigen/antibody
complex
MBL
pathway
Alternative pathway
Pathogen surface
Vefjaskemmd
Complement
activation
Recruitment of
inflammatory cells
Opsonizaton
of pathogenes
Killing of
pathogens
Komplement
•
•
•
- C1q
- C1r/s
- C4
AR Rheumatic disorders
•
- C3
AR
Pyogenic infections
and pyogenic infections
•
- C7
AR
Meningococcal sepsis
AR Rheumatic disorders
and pyogenic infections
•
•
- C2
- C5
and meningitis
AR Rheumatic disorders
•
- C8
AR
and meningitis
•
- C9
AR
AR Rheumatic disorders
- C6
Meningococcal sepsis
and meningitis
and pyogenic infections
•
- FA
AR
Pyogenic infections
AR Meningococcal sepsis
•
- FH
AR
Hemolytic uremic
and meningitis
•
Meningococcal sepsis
AR Meningococcal sepsis
syndrome
•
- Properdin
XL Meningococcal
sepsis and meningitis
and meningitis
•
- C1InH
AD
Angioedema
Meðfæddir ónæmisgallar
•
Komplement gallar
Tengdir sýkingum
Tengdir sjálfnæmissjúkdómum
Komplementkerfi nýbura
% 80
Compl
60
40
20
0
10
•
•
•
•
20
Magn lækkað (50%)
Starfshæfni lækkuð (50%)
CH50 lækkað (50%)
AP50 lækkað (15-75%)
30
vikur 40
50
60
• Transplacental transport: 0
• Opsonin activation minni
• Bakteríudráp minna
Greining komplementgalla
•
•
•
•
•
CH 50
AP 50
MBL
C3, C4
Önnur komplement
Granulcytar
Losun: 80 millj. per mín !!!
Lifa 2-3 daga, oftast minna
Stofnfruma
Basófílar
CFU-Bas
Eosinófílar
CFU-Eos
Stofnfruma
myeloíd frumna
CFU-G
CFU-GM
CFU-M
Neutrophilar
Mónócýtar
Macroph
Neutrophil development
24t
Myeloblast
52t
Promyelocyte
96-144t
Metamyelocyte
Neutrophile
myelocyte
Neutrophile
rods
Neutrophils
G-CSF, GM-CSF, IL-3, IL-6, SCF
Process 9-11 days, can be 24 h in newborns
Neutrophilar í sepsis
Nf losna úr
marg pool
Sýking
Nf eyðast
hratt
Neutroph  
Fjöldi
Nf í blóði 
Storage pool 
og framl 
Neutrophilar - fjöldi
storage pool
marginating pool
circulating pool
vefir
Granulocytar
Adherance
Diapedesis
Migration
Phagocytosis
Bacterial killing
Viðloðun og diapedesis
Granulocyte disorders
√ Neutropenia
Neutrophils < 1500 = neutropenia
Neutrophils < 500 = severe neutropenia
√ Dysfunction of granulocytes
Granulocyte disorders
Neutropenia
Meðfæddar
Neutrophil
dysfunction
Áunnar
Áunnar neutropeniur
 Aplastic anaemia
Pancytopenia
(drugs, toxins, infections,
etc.)
 Autoimmune
neutropenia
 Iatrogen
(drugs, irradiation)
 Chronic diseases
Autoimmune dis
Infections
Drugs
Malignant dis
Hypersplenismus
etc
Autoimmune neutropenia
 Autoimmune
neutropenia
 Causes:
Infections, drugs, toxines, etc.
 Age and duration:
 Neonatal isoimmune
neutropenia
 Neonatal
neutropenia, other
< 4 years, 7-2 months.
 Rx:
IVIG,G-CSF, GM-CSF,IL-3
BMT, Granulocyte transf
Infection controle
 Prognoses:
Favorable
Neutrophile dysfunction

Lazy leukocyte sx

Leukocyte adhesion defects

Hyperimmunoglobulin E sx

Chronic granulomatous disease

Glucosa-6-phosphatase def

Myelokathexis

Def ic killing
CGD
CGD
Greining átfrumugalla
• Deilitalning
• Starfsemi
O2 notkun
migration
intracellulair killing
viðloðun
o.fl
Treatment of neutrophile disorders
•
•
•
•
•
•
•
Infection controle (and profylaxis)
Steroids
IFN
GCSF
Granulocyte transfusion
Bone marrow transplantation
Gene therapy
Monocytar/macrophagar
Antigen processing
APC
Antigen precentation
APC
MHC class ll
TCR


T fruma
Meðfæddir ónæmisgallar
•
Gallar mónócyta
Osteopetrosa
Gauchers sjd, Niemann Pick sjd,
Hurlers syndrome, Hunters syndrome
HLA-gallar
Gölluð framl cytokina
Histiocytosur
B-frumuþroskun í mönnum.
Kristbjörn Orri
Guðmundsson
Ónæmisglóbúlín
Magn immúnóglóbúlína
IgM
IgG
IgA
40 vikur
Greining galla í humoral
ónæmiskerfi
Mæling immunoglobulina
IgG, IgM, IgA, IgE
IgG undirflokkar
Framleiðsla sérhæfðra mótefna
án hvatningar
eftir hvatningu
Gallar í humoral ónæmiskerfinu
Hypogammaglobulinaemia
Agammaglobulinaemia
ungbarna (“Hægþroska ónæmiskerfi”,
Mótefnaskortur með háu IgM
transient hypogammaglobulinaemi of infancy)
“Antibody deficiency”
IgA skortur
Undirflokkaskortur
(ath IgG2 skortur)
CVID
Hyper IgE syndrome
Hyper IgD syndrome
Skortur einstakra ísótypa
o.m.fl.
Immunoglobulin G í sermi og mjólk
g/L
14
12
10
8
6
4
2
0
Sermi
Br.mjólk
2-5 d
5-44 d
55-147 d
Munnv.
Immunoglobulin M í sermi og mjólk
g/L
1,4
1,2
1
0,8
0,6
0,4
0,2
0
Sermi
Br.mjólk
2-5 d
5-44 d
55-147 d
Munnv.
Immunoglobulin A í sermi og mjólk
g/L
14
12
10
8
6
4
2
0
Sermi
Br.mjólk
2-5 d
5-44 d
55-147 d
Munnv.
Samspil móður og barns
Blóð
E-r virus
Brjóst
e-r virus
Lungu
T-frumuþroski
Stofnfruma
eitilfrumna
Thymus
T-frumur
B-frumur
Stofnfruma
Natural born killers
Meðfæddir T (og B) ónæmisgallar
•
Frumubundnir og blandaðir gallar
CVID (common variable immunodeficiency) með
yfirgnæfandi mótefna / frumubundnum göllum
SCID (severe combined immunodef) T-B- / T- B+
ADA SCID (adenosine deaminase deficiency)
PNP-SCID (purine nucleoside phosphorylase def)
MHC class l / class ll skortur
Greining galla í frumubundnu ónæmi
Deilitalning eitilfrumna
Mæling T-frumu háðra mótefna
Örvunarpróf
Framleiðsla cytokina
o.fl!
Áunnir (secondary) ónæmisgallar
• Aðrir meðfæddir gallar og efnaskiptasjúkdómar (trisomy 21,
vannæring, nýrnabilun, prótein loosing enteropathy, o.s.frv)
• Ónæmisbæling
• Sýkingar; meðfæddar sýkingar (rauðir hundar, CMV, parvo o.fl.),
áunnar sýkingar (HIV, EBV, bakterú sýkingar, o.fl)
• Blóðsjúkdómar
• Skurðaðgerðir, trauma, bruni, miltisbrottnám
• Annað (SLE, eitranir, lyf, lifrarbilun o.fl)
Ónæmisgallar
Hvenær vakna grunsemdir?
• Endurteknar sýkingar (<8 / ár)
• Langvinnar sýkingar (sýklalyf í > 2 mánuði)
• Endurteknar öndunarfærasýkingar (eyru, skútar, lungu)
> 4 eyrnabólgur á ári
> 2 lungnabólgur á ári
> 2 slæmir sinusitar á ári
• Alvarlegar (ífarandi) sýkingar
• Vaxtarskerðing
• Margir sýklalyfjakúrar eða iv sýklalyf nauðsynleg
• Húðsýkingar (abscessar)
• Óvenjulegir sýkingavaldar
• Fjölskyldusaga
• Óeðlilega bólgnir eitlar eða milta
• Sjálfnæsmissjúkdómar
Rannsóknir ónæmisgalla
• Fjöldi hvítra blk
• Deilitalning !!!
• Deilitalning eitilfr
• T-fr örvunarpróf
• IgG, IgM, IgA, IgE
• IgG undirflokkar
• Mótefni með og án
hvatningar
• CH50, AP50, C3, C4
• Ýmis önnur test!
Sérstök próf