Transcript journal - BAO

B@O-Group – Coaching Journal
Coaching
Opleiding
11
Corporate Coaching & Learning - Team Coaching - Executive Coaching - Training Institute - Aligned Leadership - Workshops - Wellness
Kader
Competentie, Creativiteit
Openheid
Autonomie, Auteur, Acteur
Congruentie
Humor, Humanisme
(bescheidenheid, vertrouwen, eerlijkheid)
22
Corporate Coaching & Learning - Team Coaching - Executive Coaching - Training Institute - Aligned Leadership - Workshops - Wellness
Coach Attitude
How can we explore
the
Realities ?
What’s the frame ?
What’s the
Goal ?
Resources
Willingness
Who ?
When ?
What ?
Why ?
What are the Options
to reframe realities ?
3
Corporate Coaching & Learning - Team Coaching - Executive Coaching - Training Institute - Aligned Leadership - Workshops - Wellness
Emotionele Intelligentie
Een geheel van skills die ons toestaan om :
 Onze eigen emoties en die van anderen te identificeren
 Op een correcte manier onze eigen emoties uit te drukken
en de anderen helpen ook hun emoties uit te drukken
 Eigen emoties en die van anderen te begrijpen
 Eigen emoties te beheren en zich aan te passen aan die
van anderen
 Eigen emoties te gebruiken om goed te communiceren,
de goede beslissingen te nemen, de anderen en
zichzelf te motiveren, creatief te zijn, keuzes plannen en
richting geven en goede intra- en interpersoonlijke relaties
te onderhouden
4
Corporate Coaching & Learning - Team Coaching - Executive Coaching - Training Institute - Aligned Leadership - Workshops - Wellness
Emotionele Intelligentie
Bewust van zelf
 Emotioneel zelfbewustzijn
 Goede zelfkennis
 Zelfvertrouwen
Self management






Beheren van emoties
Transparantie
Aanpassingsvermogen
Zelfverwezenlijking
Zin voor initiatief
Optimisme
Bewust van ander
 Empathie
 Bewustzijn van organisaties
 Service
Relatie management
 Inspiratie
 Beïnvloeding
 Ontwikkeling van anderen
 Change agent, catalysator
 Conflictmanagement
 Banden smeden
 Teamwork en samenwerken
5
Corporate Coaching & Learning - Team Coaching - Executive Coaching - Training Institute - Aligned Leadership - Workshops - Wellness
GROW
Coaching in support of
maximising potential
Will
Goals
Raise Awareness
&
Take Responsibility
Options
Reality
6
Corporate Coaching & Learning - Team Coaching - Executive Coaching - Training Institute - Aligned Leadership - Workshops - Wellness
GROW
 GOAL (OBJECTIEF)
1. Samen beslissen over het te verdiepen thema
2. Het kader van de sessie bepalen
3. Het te bereiken doel op lang termijn bepalen (indien nodig)
 REALITY (REALITEIT) = DE ACTUELE SITUATIE
1. Zelf-evaluatie aanmoedigen
2. Feedback geven op specifiek gedrag
3. Vooroordelen vermijden of er mee rekening houden
4. Het behoedt voor het aankaarten van gebeurtenissen uit het
verleden die niet relevant zijn (Oude koeien uit de
gracht halen)
 OPTIONS (OPTIES)
1. Alle mogelijke opties bespreken
2. De andere stimuleren om zelf suggesties te genereren
3. Raad geven op een discrete, subtiele manier
4. Keuzes genereren
 Who, What,
(WILLINGNESS /BEREIDHEID) = CONCLUSIE
1. Tot actie overgaan
2. De mogelijke obstakels determineren
3. De precies te nemen stappen bepalen en de planning
opstellen
4. De te volgen procedure bepalen indien deze hulp nodig is
7
Corporate Coaching & Learning - Team Coaching - Executive Coaching - Training Institute - Aligned Leadership - Workshops - Wellness
Het Waarom van Coaching
 Bedrijven vragen + en +, met en - hulpbronnen
 Motivatie is niet voldoende meer,
men vraagt engagement
 + People Management
 De klanten zijn veeleisender en
kijken uit naar excellentie
 Er is een nieuwe generatie
medewerkers : generatie Y met
andere waarden en
verwachtingen
 Work SMARTER
8
Corporate Coaching & Learning - Team Coaching - Executive Coaching - Training Institute - Aligned Leadership - Workshops - Wellness
De definities van Coaching
 Iemand coachen is de persoon begeleiden in de
ontdekking van zijn potentieel om autonoom
te worden. Het is een veld van mogelijkheden
openen door zijn persoonlijke en professionele
doelstellingen te verduidelijken.
 Zichzelf coachen is groeien om bewuster te
handelen en meer keuzes te hebben.
 Professionele coaching = een begeleide
relatie tussen coach en coachee gedurende een
afgelijnde periode die de client in staat stelt om
concrete en meetbare resultaten te halen zowel
op professioneel als persoonlijk vlak.
 Door middel van het proces van coaching
verdiept de client zijn kennis en optimaliseert
hij zijn prestaties.
9
Corporate Coaching & Learning - Team Coaching - Executive Coaching - Training Institute - Aligned Leadership - Workshops - Wellness
De competenties v/d Coach










0% oordelend
Communicatievaardig
Luistervaardig
Precies
Ondersteunend
Rolmodel
Responsabiliserend
Mild (maar niet laks)
Empathisch en emotioneel intelligent
Actie en operationeel gericht
10
Corporate Coaching & Learning - Team Coaching - Executive Coaching - Training Institute - Aligned Leadership - Workshops - Wellness
Individuele Coaching
Hoe het aanwezig potentieel
optimaliseren
 De kernkwaliteiten en de valkuilen
 De eigen stijl van leidinggeven duiden
 Emotiemanagement
 Omgaan en helpen omgaan met
veranderingen
 Durven berekende risico’s nemen om vooruit
te gaan
 Creatieve probleemoplossingen en
conflicthantering
 Hoe de medewerkers prikkelen en zelf een
coachende attitude aannemen
 Persoonlijk meesterschap en persoonlijk
ontwikkelingsplan
11
Corporate Coaching & Learning - Team Coaching - Executive Coaching - Training Institute - Aligned Leadership - Workshops - Wellness
Coach Attitude
=
De volwassene bij de gesprekspartner
uitnodigen bij agressie en
manipulatie
 Meer zelfbeheersing
 Meer bereidheid tot aanpassing
 Meer zin voor verantwoordelijkheid
 Meer solidariteit
 Meer realisme
 Meer authenticiteit
 Meer zelfvertrouwen
 Meer “Win-Win” relaties opbouwen
 Mijn standpunt handhaven
 Meer creativiteit en durf
 Het standpunt van de andere eerbiedigen
12
Corporate Coaching & Learning - Team Coaching - Executive Coaching - Training Institute - Aligned Leadership - Workshops - Wellness
Coach Attitude
Protection, Permission & Power
1. PROTECTION

Zichzelf en de anderen beschermen door redelijke grenzen te stellen om
de voorwaarden te stellen voor materiële en psychologische veiligheid.

Duidelijke richtlijnen overeenkomen om bvb te functioneren in groep,
afspraken over de objectieven, termijn, methodes, bewaken van
grenzen, enz …

Ik bescherm mezelf door deze regel, deze grens te stellen ….
2. PERMISSION

Zichzelf en de anderen de toelating geven om te ZIJN en te DOEN, ttz
het leven te leiden op een AUTONOME manier, bewust van eigen
VERANTWOORDELIJKHEID om verandering te brengen in DOEN,
DENKEN, VOELEN.

Identificeren van de nieuwe toelatingen die we krijgen en geven om
komaf te maken met de oude overtuigingen : het recht te mogen
bestaan, zichzelf te zijn, mogen handelen, slagen in het leven, mogen
voelen en zichzelf uitdrukken, enz …

Ik sta mezelf toe om ...
3. POWER

Zichzelf en de anderen vertrouwen, weten dat ieder het potentieel in zich
heeft om te groeien en problemen op te lossen.

Identificeren welke factoren ik nodig heb om energie te hebben, om
mezelf de middelen te geven om in actie te schieten, om zichzelf en de
anderen te empoweren, om in actie te schieten en te transformeren
(voordeel van het veranderen, duidelijk contract met meetbare
resultaten, vb voor de anderen, step by step, successen vieren, enz …

Ik motiveer mezelf om in actie te treden door …
13
Corporate Coaching & Learning - Team Coaching - Executive Coaching - Training Institute - Aligned Leadership - Workshops - Wellness
De Coach Attitude
 Praat in de ik-vorm.
 Zeg wat je wil zeggen.
 Wees duidelijk en concreet.
 Luister naar wat iemand echt zegt
(en niet wat je wil horen).
 Stel vragen als het niet duidelijk is.
 Gebruik de DESC.
 Bekijk de situatie concreet :
- Wat gebeurt er ? - Wie is erbij betrokken ?
- Al eerder meegemaakt ?
 Wees bewust van je houding : - Wat doe je ?
- Wat zeg je ? - Wat denk je ? - Wat voel je ?
 Wat verwacht je van de andere ?
 Wat zijn de gevolgen : voor jezelf & voor de
anderen ?
14
Corporate Coaching & Learning - Team Coaching - Executive Coaching - Training Institute - Aligned Leadership - Workshops - Wellness
De Anti-Coach Attitude
 Je moet de anderen wantrouwen …
 In het leven heb je de dominante en de
gedomineerden …
 Als je te vriendelijk bent dan wordt er over
jou gelopen …
 Men is beter voorzichtig en onthult zich niet
bij de eerste de beste …
 Als je je niet laat respecteren dan word je
door de groep uitgesloten !
 Waarom is hij zo vriendelijk ? Wees op je
hoede …
 Bij de minste misstap zullen ze mij nekken !
 Ik kan het beter zelf doen, de anderen zijn
niet te vertrouwen !
Homo homini lupus !
15
Corporate Coaching & Learning - Team Coaching - Executive Coaching - Training Institute - Aligned Leadership - Workshops - Wellness
Emotionele Bankrekening
Investering +
Opvraging -
Beleefdheid
Gebrek aan beleefdheid
Beloftes naleven
Aan beloftes verzaken
Eerlijkheid
Oneerlijkheid
Zijn excuses
aanbieden
Zich niet
verontschuldigen
Strokes
Negeren, arrogantie ..
Een kleine attentie
geven
Nooit iets schenken
16
Corporate Coaching & Learning - Team Coaching - Executive Coaching - Training Institute - Aligned Leadership - Workshops - Wellness
Stop Strategy
Step back
Think
Options
Proceed
CREATION
POSSIBILITIES
STIMULUS
Choice
RESPONS
IMPULSIVITY or RIGIDITY
REACTION
17
Corporate Coaching & Learning - Team Coaching - Executive Coaching - Training Institute - Aligned Leadership - Workshops - Wellness
STOP !!!!
 Bij reactieve mensen is het de omgeving die bepalend
is voor hun humeur, emoties en reactie.
De realiteit
STIMULUS
RESPONS
 Proactieve mensen gebruiken de vrije ruimte tussen de
stimulus en de geconditioneerde reactie om keuzes te
maken die kaderen in de zin van hun waarden.
De realiteit
STIMULUS
De betekenis
die ik geef aan
mijn perceptie
RESPONS
18
Corporate Coaching & Learning - Team Coaching - Executive Coaching - Training Institute - Aligned Leadership - Workshops - Wellness
Noties Psychologie
 De projectie :
Is de neiging bij de andere negatieve of positieve
aspecten van zichzelf te zien.
 Transfert (Client > Coach) :
Het is de reactivatie van affecten (liefde, haat, … )
uit het verleden die we in de kindertijd hebben
ontwikkeld tegenover bepaalde figuren
(ouders of anderen) en die we nu eenzijdig
beleven in een bepaalde relatie.
 Tegen-transfert (Coach > Client) :
Idem als met transfert maar nu in
tegenovergestelde richting, van coach naar
gecoachte.
Naar C. G. Jung
19
Corporate Coaching & Learning - Team Coaching - Executive Coaching - Training Institute - Aligned Leadership - Workshops - Wellness
Change
De Stadia van Rouw (van Verandering)
De schok
Luistert niet
Ontkenning
Ontkenning van de pijn
en vlucht in zichzelf
Boosheid
Revolte, vijandigheid
tov omgeving,
beschuldigen, …
Negociëren
“Had ik maar …” zoeken
naar uitleg en
alternatieven
Depressie
Verdriet overweldigend,
weerstand gebroken
Aanvaarding
Aanvaarding van verlies
Engagement
Zet zich in
Naar Elizabeth Kübler-Ross
20
Corporate Coaching & Learning - Team Coaching - Executive Coaching - Training Institute - Aligned Leadership - Workshops - Wellness
Attitude van de Coach tijdens
de Verschillende Fasen
Fasen
Correcte attitude van de coach
Afwijzing =
Schok + negatie
 Wees volledig aanwezig
 Breng feiten en gegevens aan
 Leg de situatie uit
 Blijf luisteren en dialogeren
 Geef directieve raadgevingen
Weerstand =
Woede + vlucht
 Laat de andere zich uitdrukken, geef plaats
aan de gevoelens
 Herformuleer en toon begrip voor de emotie
 Behoud een realistisch kader
Exploratie =
Onderhandelen +  Laat de andere zijn nieuwe taken en
verantwoordelijkheden invullen
depressie
 Negocieer wat negocieerbaar is
Toetreding =
Aanvaarding +
engagement
 Steun de andere
 Stimuleer de andere tot het ondernemen van
concrete acties op korte termijn
 Feliciteer
21
Corporate Coaching & Learning - Team Coaching - Executive Coaching - Training Institute - Aligned Leadership - Workshops - Wellness
De 4 Leer-Fasen
FASE 1
ONBEWUST INCOMPETENT :
 Ik weet niet dat ik anders en
effectiever de zaak kan
aanpakken
 Ik ben in mijn comfortzone
 Ik kies voor stabiliteit
 De wereld draait op volle snelheid
maar ik ben zeker van wat ik heb,
al deze veranderingen moeten
hun waarde nog bewijzen !
22
Corporate Coaching & Learning - Team Coaching - Executive Coaching - Training Institute - Aligned Leadership - Workshops - Wellness
De 4 Leer-Fasen
FASE 2
BEWUST INCOMPETENT :

Ik weet dat ik het anders moet
aanpakken maar ik weet nog niet
precies hoe

Ik weet dat verandering nodig is
maar onzekerheid maakt me
bang

Ik zit vast in een vicieuze cirkel
maar ik sta open voor nieuwe
perspectieven
23
Corporate Coaching & Learning - Team Coaching - Executive Coaching - Training Institute - Aligned Leadership - Workshops - Wellness
De 4 Leer-Fasen
FASE 3
BEWUST COMPETENT :
 Ik leer en oefen
 Ik pak de zaken anders aan en
merk de resultaten
 Ik begin een proces van
persoonlijke transformatie
24
Corporate Coaching & Learning - Team Coaching - Executive Coaching - Training Institute - Aligned Leadership - Workshops - Wellness
De 4 Leer-Fasen
FASE 4
ONBEWUST COMPETENT :

Ik heb een nieuwe strategie volledig
geïntegreerd en beheers wat ik
geleerd heb

Ik scherp mijn competenties in
constructieve veranderingsmanagement aan

Ik daag ten gepaste tijd mijn eigen
perceptie v/d wereld uit en ik geef de
mensen om me heen de mogelijkheid
om de zaken anders te bekijken

Ik heb een visie en ik neem risico’s

Ik bouw de brug terwijl ik hem
bewandel
25
Corporate Coaching & Learning - Team Coaching - Executive Coaching - Training Institute - Aligned Leadership - Workshops - Wellness
CAESAR
C
larificatie v/d
gewenste resultaten
en van de
beperkingen
A
nalyse en
E
valuatie
van interne en externe
beïnvloedingsfactoren
Verleden Heden KT MT
STRATEGIE
&
doelstellingen
Actieprogramma’s
 voor mij
 voor mijn systeem
LT
Inventaris
Sterkten
Zwakten
Kansen
Bedreigingen
Realisatie van





middelen
mensen
financiën
tijd
uitrustingen
Normen
26
Corporate Coaching & Learning - Team Coaching - Executive Coaching - Training Institute - Aligned Leadership - Workshops - Wellness
SWOT
STRENGTHS
WEAKNESSES
OPPORTUNITIES
THREATS
27
Corporate Coaching & Learning - Team Coaching - Executive Coaching - Training Institute - Aligned Leadership - Workshops - Wellness
SWOT
Analyse
Enkele ‘do’s’
 Wees kritisch en
objectief
 Evalueer alle
middelen
 Beoordeel in functie
van plaatselijke
criteria
 Bouw op sterkten
 Tracht zwaktes te
verbeteren
Enkele ‘do not’s’
 Verdoezel geen
zwaktes
 Wees niet ongeduldig
 Overdrijf de sterke
punten niet
 Neem niet te veel hooi
op je vork
28
Corporate Coaching & Learning - Team Coaching - Executive Coaching - Training Institute - Aligned Leadership - Workshops - Wellness
De Subjectieve Kaart
29
Corporate Coaching & Learning - Team Coaching - Executive Coaching - Training Institute - Aligned Leadership - Workshops - Wellness
Fundamentele Behoeften
Need
for
SelfActualisation
Need for Self
Social Needs - Belonging
Need for Safety & Security
Physical Survival Needs
30
Corporate Coaching & Learning - Team Coaching - Executive Coaching - Training Institute - Aligned Leadership - Workshops - Wellness
Logische Niveaus
Omgeving
Gedrag
Capaciteiten - Strategieën
Waarden
Overtuigingen
Identiteit
Missie - Systeem
31
Corporate Coaching & Learning - Team Coaching - Executive Coaching - Training Institute - Aligned Leadership - Workshops - Wellness
Logische Niveaus
Omgeving
Gedrag
Waar en wanneer doe je
wat je doet ?
Wat doe je ?
Capaciteiten Strategieën
Hoe leg je het aan boord
om te doen wat je doet ?
Metaprogramma’s
Welke attitudes wil je
manifesteren door te doen
wat je doet ?
Overtuigingen Waarden
Waarom wil je doen wat je
doet ?
Emoties
Wat voel je als je doet wat
je doet ?
Identiteit
Wie ben je als je doet wat
je doet ?
Missie - Systeem
Voor wie, voor wat ? Wie
participeert nog en is
geraakt door wat je doet ?
Geïnspireerd door G. Bateson, R. Dilts
32
Corporate Coaching & Learning - Team Coaching - Executive Coaching - Training Institute - Aligned Leadership - Workshops - Wellness
Systemisch Wiel
Values
Action
Energy
Emotion
Reflexion
Beliefs
33
Corporate Coaching & Learning - Team Coaching - Executive Coaching - Training Institute - Aligned Leadership - Workshops - Wellness
Systemisch Wiel
Values
Action
Emotion
Reflexion
Energy
Beliefs
3434
Corporate Coaching & Learning - Team Coaching - Executive Coaching - Training Institute - Aligned Leadership - Workshops - Wellness
De Cirkels van Invloed
Buiten controle
3
Zone van invloed
2
1
A
Verantwoordelijkheid
E
R
Geïnspireerd door S. Covey
35
Corporate Coaching & Learning - Team Coaching - Executive Coaching - Training Institute - Aligned Leadership - Workshops - Wellness
Leadership Style & Coaching
Ondersteunen
COACHING
2
3
Ik kan
Ik wil maar niet altijd
Ik durf niet of
niet meer
Begeleiden
Ik kan niet
Ik wil
Ik durf
1
4
Ik kan
Ik wil
Ik durf
Ik kan niet
Ik wil niet
Ik durf niet
Delegeren
1
2
3
4
Leiden - Instrueren
Lage competentie en laag engagement voor een taak
Lage competentie en hoog engagement voor een taak
Middelmatige competentie en variabel engagement
Hoge competentie en hoog engagement
Geïnspireerd door Blanchard & Hersey
36
Corporate Coaching & Learning - Team Coaching - Executive Coaching - Training Institute - Aligned Leadership - Workshops - Wellness
Het Evenwicht tussen
Taak & Relatie
De capaciteit tot coachen
=
gelijke golflengte (volgen) & leiden
 Interactie tussen taak en relatie
 Om op gelijke golflengte te komen :
– Synchronisatie
– Herformulering
Taak
Relatie
37
Corporate Coaching & Learning - Team Coaching - Executive Coaching - Training Institute - Aligned Leadership - Workshops - Wellness
Calibratie
= De kunst van het herkennen (VAKOG) van emoties bij de gesprekspartner.
Dank zij o.a. kennis en opmerken van micro-bewegingen van het gelaat en
veranderingen in de gehele houding (pose).
Deze tool is fundamenteel, zowel om zich aan te passen aan een
gesprekspartner (rapport) als om te verifiëren welk impact men op hem heeft.
GELAATSUITDRUKKING
AUDITIEF
 Mondhoeken, ogen
 Kleurverandering huid
 Stand wenkbrauwen
 Beweging van hoofd
 Stem
 Toon
 Ritme
 Debiet
 Volume
LICHAAMSHOUDING
 Armen gekruist of niet
 Benen
 Hoek hoofd-romp
 Positie van handen
 Beweging van lichaam
 Gestes
CALIBRATIE
WOORDKEUZE
ADEMHALING
 Diepte
 Ritme
 Localisatie
38
Corporate Coaching & Learning - Team Coaching - Executive Coaching - Training Institute - Aligned Leadership - Workshops - Wellness
Herformulering
 De reformulering is de essentie herhalen van
wat de andere gezegd heeft (kernwoorden,
ideeën).
 Staat toe de woorden van de andere te
benadrukken en te vermijden in een
woordenvloed van info te vergaan.
 Staat toe te checken of je wel begrepen hebt
wat de andere wou zeggen.
 Geeft aan de andere het gevoel dat hij
gehoord en begrepen werd.
 Staat toe dat de andere zou reageren op wat
niet klopt en zo preciezer te zijn in de
boodschap.
 Staat ook toe om de andere in het afgesproken
kader te houden door de essentiële punten te
resumeren.
 Geeft u een meer actieve rol en staat toe uw
gesprekspartner te pacen (volgen).
39
Corporate Coaching & Learning - Team Coaching - Executive Coaching - Training Institute - Aligned Leadership - Workshops - Wellness
Synchronisatie
 Synchronisatie is een reflectie zijn van het
eigenbeeld van de andere, signalen van
herkenning te sturen die hij makkelijk kan
identificeren op onbewust niveau
 Installeert een sfeer van vertrouwen die
zin geeft om zich open te stellen, want de
andere heeft het gevoel welkom en
gerespecteerd te zijn voor wie zij of hij is
 Synchronisatie staat toe de andere te
horen op een subtieler niveau
 Het werkt mee aan het verkrijgen van
« rapport » en zo stilaan het gesprek te
leiden
 De parameters waarop men
synchroniseert zijn van twee types :
verbaal & non-verbaal
40
Corporate Coaching & Learning - Team Coaching - Executive Coaching - Training Institute - Aligned Leadership - Workshops - Wellness
Management & Coaching
Planning
Organisatie
Controle
Medewerkers
41
Corporate Coaching & Learning - Team Coaching - Executive Coaching - Training Institute - Aligned Leadership - Workshops - Wellness
Het Evenwicht in het Systeem
Persoonlijke
waarden
Ideale waarden
v/h systeem
Actuele waarden
v/h
systeem
42
Corporate Coaching & Learning - Team Coaching - Executive Coaching - Training Institute - Aligned Leadership - Workshops - Wellness
9 Voorwaarden om een Objectief
Goed te Formuleren
1. Specifiek en uitgedrukt in positieve
termen : wat ik wil bereiken?
2. Onder eigen controle
3. Meetbaar en testbaar
4. Binnen een bepaalde context
5. Respectvol naar jezelf en de omgeving,
= ecologisch
6. Wat is het objectief v/h objectief ?
7. De kostprijs
8. Zal het objectief het probleem
oplossen ?
9. Is er coherentie ten opzichte van de
missie (van het bedrijf) ?
43
Corporate Coaching & Learning - Team Coaching - Executive Coaching - Training Institute - Aligned Leadership - Workshops - Wellness
Vragen Stellen
NEUTRALE
VRAGEN
OPEN VRAGEN
GESLOTEN VRAGEN
 Geven een maximum aan info
 Resulteren in een JA
of NEE
 Stimuleren om na te denken
 Ze beginnen met :
WWWWW
Wie ? Wat ? Waar ? Wanneer ?
(Waarom ?)
 Dienen om
bijvoorbeeld een
herformulering te
beklemtonen, een
preciese, doelgerichte
informatie te vinden
 Beginnen meestal met
een werkwoord of een
veronderstelling
GERICHTE
VRAGEN
 Oriënteren de reflectie van de
andere
 Deze vragen dienen om de
strategie van het onderhoud op
een verfijnde manier te sturen
• Dienen om
fundamentele punten
van de communicatie te
vergrendelen
 Dienen met
voorzichtigheid
aangewend te worden
Door gesloten vragen te stellen bent u veel meer aan het woord. Wilt u de ander
laten praten stel dan zoveel mogelijk open vragen en zeg zelf zo min mogelijk.
44
Corporate Coaching & Learning - Team Coaching - Executive Coaching - Training Institute - Aligned Leadership - Workshops - Wellness
Linguïstisch Metamodel
 De weglatingen
Structuren
Voorbeelden
Vragen
Zuivere
weglating
Het is dringend
Voor wie ?
Wanneer is de deadline ?
Ik ben kwaad
Wat maakt je kwaad
Op wie ben je kwaad ?
Nu begrijp ik
Wat begrijp je ?
Gebrek aan
vergelijking
Hij wordt meer
geappreciëerd
Meer dan wie ?
Niet specifieke
werkwoorden en
woorden
Ik zal er aan werken
Hoe ?
Ik heb moeite om te
beslissen
Hoe neem je beslissingen ?
Ik wens meer
erkenning
Gebrek aan
referentie
De mensen klagen
Hoe zou je specifiek willen
erkend worden ?
Wie precies ?
Men heeft gezegd
dat …
45
Corporate Coaching & Learning - Team Coaching - Executive Coaching - Training Institute - Aligned Leadership - Workshops - Wellness
Linguïstisch Metamodel
 De generalisaties
Structuren
Voorbeelden
Vragen
Modale
operatoren
Ik moet dit werk doen
Wat zou er
gebeuren indien je
dit werk niet zou
verrichten ?
Universal
quantifiers
Hij zal nooit veranderen
Nooit ?
Je bent altijd negatief
Altijd ?
46
Corporate Coaching & Learning - Team Coaching - Executive Coaching - Training Institute - Aligned Leadership - Workshops - Wellness
Linguïstisch Metamodel
 De distorties
Structuren
Voorbeelden
Vragen
Gedachten lezen
De klant heeft ons
produkt niet
geappreciëerd
Hoe weet je dat ?
En stel dat hij het
zou appreciëren, hoe
zou het produkt dan
zijn ?
« Cause - effect »
Hij begroet me niet,
dus hij respecteert
me niet
In welke zin is het
feit dat hij jou niet
begroet een gebrek
aan respect ?
We moeten achter
ons standpunt
blijven, anders zal
hij met onze voeten
spelen
Verloren auteur
We krijgen geen
loon naar werk
Wie zegt dit ?
47
Corporate Coaching & Learning - Team Coaching - Executive Coaching - Training Institute - Aligned Leadership - Workshops - Wellness
De Metaprogramma’s
 Het sorteren van info
Bij alle prikkels die binnenkomen bij een
ervaring sorteren we INHOUDELIJK wat
het belangrijkst is voor ons.
Stimuli 7 +/- 2
Dit focussen van onze aandacht beïnvloedt
ook onze keuzes.
P A
eople
ctivities
P I T
laces
nfo
hings
48
Corporate Coaching & Learning - Team Coaching - Executive Coaching - Training Institute - Aligned Leadership - Workshops - Wellness
De Metaprogramma’s
 Op naar
 Weg van
 Intern
referentiekader
 Extern
referentiekader
 Opties
 Procedures
 Proactief
 Reactief
 Orientatie
 Perceptie
Mensen/Plaatsen
Activiteiten
Infos/Dingen/
Tijd/
Vergelijkingen
Visueel (zien)
Auditief (horen)
Kinesthetisch
(voelen)
Olfactief (ruiken)
Gustatief (smaak)
49
Corporate Coaching & Learning - Team Coaching - Executive Coaching - Training Institute - Aligned Leadership - Workshops - Wellness
De Metaprogramma’s
 Match - Mismatch
Wanneer we een nieuwe ervaring aangaan,geven
we er betekenis aan door een eerste operatie te
verrichten, een van de twee onderstaande manieren :
Gelijkenissen (Match) :
 Waarin lijkt deze ervaring op iets dat ik al ken?
 Waarin zijn mijn criteria al bevredigd?
 Welke zijn de gelijkenissen ?
Verschillen (Mismatch) :
 Waarin is deze ervaring verschillend van wat ik
al ken?
 Waarin zijn mijn criteria nog niet bevredigd ?
 Welke zijn de verschillen ?
50
Corporate Coaching & Learning - Team Coaching - Executive Coaching - Training Institute - Aligned Leadership - Workshops - Wellness
De Metaprogramma’s
 Towards – Away from
Towards (op naar) :
 Het bevredigen van onze waarden
 Focus op de voordelen
 Motivatie door beloning (de wortel)
Away from (vermijden) :
 Het niet bevredigen van onze waarden
 Focus op de nadelen
 Motivatie door dreiging (de stok)
51
Corporate Coaching & Learning - Team Coaching - Executive Coaching - Training Institute - Aligned Leadership - Workshops - Wellness
De Metaprogramma’s
 Actief - Passief
Actief :
Is een persoon die :
 Eigen criteria bevredigt zonder behoefte aan een
stimulering van buitenuit
 De tegenwoordige tijd gebruikt, de IK,
werkwoorden zoals « ik wil », « ik ga »
Passief/Reactief :
Het is een persoon die in actie komt in reactie op een
verplichting of een challenge, ...
52
Corporate Coaching & Learning - Team Coaching - Executive Coaching - Training Institute - Aligned Leadership - Workshops - Wellness
De Metaprogramma’s
 Intern - Extern referentiekader
Het referentiekader is de plaats waar het geheel van
waarden van een persoon zich bevindt
(daar waar hij checkt).
Intern referentiekader :
 Evalueert binnen zichzelf of wat ze doen
«goed » of « slecht » is
 De persoon handelt volgens eigen waarden
ik, ik denk dat, mij…
Extern referentiekader :
 Handelt volgens wat de anderen vinden wat
goed is
 Het checken komt van de anderen
(ze, men, ..)
 Citeert dikwijls andere mensen
 Heeft anderen nodig om te beslissen
53
Corporate Coaching & Learning - Team Coaching - Executive Coaching - Training Institute - Aligned Leadership - Workshops - Wellness
De Metaprogramma’s
 Opties - Procedures
Opties - de belangrijke dingen doen :
 Gemotiveerd door mogelijkheden, alternatieven, ideeën
 Heeft moeilijkheden om procedures te volgen
 Sterke neiging om het reglement niet te volgen en
om nieuwe werkwijzen te vinden
 Houdt ervan nieuwe projecten te starten maar het
zijn dikwijls anderen die ze moeten finaliseren
 Vermijdt soms om zich te engageren omdat het
optiemogelijkheden vermindert
 Als persoon van nature ook reactief is dan gaat die niet
makkelijk beslissingen nemen
Procedures - de dingen juist doen :
 Houdt ervan de bekende wegen te volgen
 Er bestaat ‘de goede manier’ om de zaken aan te pakken
 De procedure volgen is soms belangrijker dan de
mensen
 Beeïndigt altijd een begonnen werk
54
Corporate Coaching & Learning - Team Coaching - Executive Coaching - Training Institute - Aligned Leadership - Workshops - Wellness
De Metaprogramma’s
 Associatie – Dissociatie
Associatie :
 We voelen helemaal het impact van onze emoties
 In een geassociëerde representatie van een
ervaring, zien, horen, voelen we alsof we in de
film spelen
 We zijn in contact met onze gedachten « in » de
ervaring
Dissociatie :
 We behandelen de info met een zekere « afstand »
tov de emotionele impact van de scène
 We kijken naar wat « daar» gebeurt op het scherm
 We zijn uit het scherm en kunnen allerlei soorten
gedachten hebben « over » de ervaring
55
Corporate Coaching & Learning - Team Coaching - Executive Coaching - Training Institute - Aligned Leadership - Workshops - Wellness
De Metaprogramma’s
 In Time – Through Time
In het ogenblik (In Time) :




Gevangen in een tijdsmoment
Tijdens
Bevredigt zijn waarden in het ogenblik
Geassociëerd in de ervaring tov het al of niet
bevredigen van zijn waarden
Door de tijd heen (Through Time) :
 Tijdscontinuum
 Voor – Na
 Bereidt het bevredigen van zijn behoeften
voor
 Gedissociëerd tov het al of niet bevredigen
van zijn waarden
56
Corporate Coaching & Learning - Team Coaching - Executive Coaching - Training Institute - Aligned Leadership - Workshops - Wellness
De Metaprogramma’s
 Vergelijkingen
   
 
Ik/Ik
Ik/Ideale Ik
Ik/Andere Andere/Andere
57
Corporate Coaching & Learning - Team Coaching - Executive Coaching - Training Institute - Aligned Leadership - Workshops - Wellness
De Sociale Stijlen
 Elke persoon heeft een sociale stijl
waarbij hij zich het meest comfortabel
voelt
 Deze sociale stijl bepaalt het gedrag dat
we het liefst aanwenden
 Deze stijl kan herkend worden dank zij
indicatoren
 Bij elke stijl heb je karakteristieke
behoeften & verwachtingen
 De belangrijkste manifestaties van het
gedrag zijn de actie en expressiviteit
58
Corporate Coaching & Learning - Team Coaching - Executive Coaching - Training Institute - Aligned Leadership - Workshops - Wellness
De Sociale Stijlen
 De Promotor
.*.
EMOTIEF EN ACTIEF : DE PROMOTOR
VERKOOPT ZICHZELF











Enthousiast
Joviaal
Vol ideëen en
ondernemingszin
Creatief
Communicatief
Neemt initiatief
Dynamisch
Kan anderen motiveren
Werkt goed in team
Ziet behoeften van
anderen
Heeft goede sociale
contacten










Soms te egocentrisch
Hecht veel belang aan
uiterlijkheden
Veel afspraken
Houdt moeilijk zijn
beloftes
Luistert slecht
Niet of slecht
georganiseerd
Zelden op tijd
Plant weinig of overschat
zichzelf
Houdt niet van routine
Ongeduldig
59
Corporate Coaching & Learning - Team Coaching - Executive Coaching - Training Institute - Aligned Leadership - Workshops - Wellness
..
..
De Sociale Stijlen
 El Sympatico
EMOTIEF EN REACTIEF : EL SYMPATICO
SOCIALE CONTACTEN EN MENSELIJKE
RELATIES











Toont zijn emoties
Verkiest werken in team
Volgt goed de regels
Is flexibel
Houdt zijn beloftes
Raadpleegt anderen bij
beslissingen
Houdt rekening met
gevoelens van anderen
Luistert goed –
empathisch
Is sociaal geëngageerd
Is een trouwe medewerker
Streeft naar harmonie
•
•
•
•
•
•
•
Neemt weinig of geen
initiatief
Twijfelt soms
Houdt niet van teveel
verantwoordelijkheid
Vermijdt conflicten
Eerder relatie- dan
taakgericht
Akkoord met iedereen om
niemand te kwetsen
Plaatst behoeften van
anderen soms voor eigen
behoeften
60
Corporate Coaching & Learning - Team Coaching - Executive Coaching - Training Institute - Aligned Leadership - Workshops - Wellness
De Sociale Stijlen
..
!
 De Dirigent
NIET EMOTIEF EN ACTIEF : DE DIRIGENT
GEEFT DIRECTIEVEN EN AANVAARDT ZE OOK









Direct
Definieert duidelijke
objectieven
Goed georganiseerd
Overtuigend
Zelfzeker
Realistisch
Verkiest duidelijke directe
communicatie
Houdt van planning
Taak- en resultaatgericht







Weinig of niet flexibel
Soms dominant en
controlerend
Slechte luisteraar
Ongeduldig
Doel heiligt de middelen
Moeite om
onduidelijkheden te
aanvaarden
Koppig
61
Corporate Coaching & Learning - Team Coaching - Executive Coaching - Training Institute - Aligned Leadership - Workshops - Wellness
De Sociale Stijlen
..
?
 De Analyst
NIET EMOTIEF EN REACTIEF : DE ANALYST
ANALYSEERT DE DINGEN RATIONEEL











Rationeel, exact en
precies
Georganiseerd
Analyseert
Kan soms theoretisch zijn
Verkiest schriftelijke
communicatie
Taakgericht
Voorzichtig
Neemt doordachte
beslissingen
Werkt liefst alleen
Streeft naar kwalteit
Houdt van cijfers







Verliest zichzelf soms in
details
Heeft moeite om zich aan
deadlines te houden
Weinig expressief
Lijkt afstandelijk
Is eerder gesloten
Neemt niet het initiatief om
nieuwe sociale contacten
aan te knopen
Is of lijkt soms wantrouwig
62
Corporate Coaching & Learning - Team Coaching - Executive Coaching - Training Institute - Aligned Leadership - Workshops - Wellness
De Sociale Stijlen
Sociale Stijlen : het non-verbale
PROMOTOR
EL SYMPATICO
 Gebruikt veel gebaren
 Toont dat hij luistert
 Schenkt aandacht aan het
voorkomen
 Knikt instemmend
 Beweegt veel
 Maakt een rustige indruk
 Knikt instemmend
 Goed oogcontact
 Maakt zinnen van de ander af
 Onderbreekt vaak
DE DIRIGENT
 Gebruikt zijn vingers om zijn
mening bij te zetten (tikt met
vingers op tafel, wijst, …)
 Afgesneden, hoekige gebaren
 Indringende en directe blik
 Houdt zich recht
 Houding drukt zelfzekerheid uit
 Maakt heftige gebaren
 Soms onzeker voorkomen
 Heeft een levendige blik
 Lijkt steeds te glimlachen
 Heeft een open houding
DE ANALYST
 Heeft een passieve houding
 Maakt weinig gebaren
 Maakt weinig oogcontact
 Spreekt traag
 Spreekt eerder stil
 Beschermt zijn persoonlijke
ruimte
 Lijkt afstandelijk
63
Corporate Coaching & Learning - Team Coaching - Executive Coaching - Training Institute - Aligned Leadership - Workshops - Wellness
De Sociale Stijlen
Hun Behoeften en uw Houding
PROMOTOR
Zijn behoeften :
 Exclusiviteit
 Nieuwigheden
 Luxe, prestige, aandacht
 Sociale contacten
 Zich uniek voelen
Uw houding :
 Zijn creatieve ideëen delen
 Hem «het beste, nieuwste» verkopen
 Zet hem op een voetstuk
 Toon uw appreciatie
 Geef gepersonaliseerde service
 Wees enthousiast
DE DIRIGENT
EL SYMPATICO
Zijn behoeften :
 Solidariteit
 Gemak
 Vriendschap, sympathie
 Harmonie
 Structuur
 Veiligheid (via steun van anderen)
Uw houding :
 Stel u vriendelijk en sympathiek op
 Wees bezorgd over zijn welzijn en dat
van zijn familie en kennissenkring
 Help hem bij het nemen van een
beslissing
DE ANALYST
Zijn behoeften :
 Voordelen
 Vooruitgang
 Rendement
 Tijd- en geldwinst
 Efficiëntie
 Duidelijkheid
Zijn behoeften:
 Veiligheid
 Bescherming
 Berekend voordeel
 Kwaliteit
 Orde
 Rustige, vredige omgeving
Uw houding :
 Verlies geen tijd – ga over tot actie
 Spreek en handel op efficiënte
manier
 Geef feiten en cijfers
 Gebruik zakelijke taal
 Stel u zelfzeker op
 Geef hem de mogelijkheid iets te
doen, betrek hem
Uw houding :
 Geduld hebben
 Geef alle details die hem interesseren
 Antwoord nauwgezet op al zijn vragen
 Bewijs – indien mogelijk – op papier
 Reken uit, vergelijk, toon
 Illustreer met voorb./documentatie
 « intellectualiseer » uw benadering
64
Corporate Coaching & Learning - Team Coaching - Executive Coaching - Training Institute - Aligned Leadership - Workshops - Wellness
« Johari » - Venster
Open Communicatie & Feedback
Bekend aan mezelf
EXPLICITEREN
FEEDBACK
Bij anderen over Open ruimte
mij bekend
Onbekend aan
mezelf
Bij anderen niet
over mij bekend
Verborgen gebied
Blinde
vlek
Onbekend
gebied
1. Open ruimte : is aan beiden bekend, hier kan over gecommuniceerd worden.
Coaching = Het Johari-venster geeft zicht op waarover je communiceert en hoe je je
toont aan anderen. In een vertrouwensrelatie is het goed om de open ruimte zo groot
mogelijk te maken: door je open te stellen en feedback te vragen van anderen.
Zo wordt de open ruimte groter en verkleinen de drie andere gebieden.
2. Blinde vlek : bekend aan anderen, maar niet aan jezelf. Cfr stopwoord of
slechte adem.
Coaching = de dode hoek verminderen door actief feedback, reacties van
de omgeving en de coach te vragen.
3. Verborgen ruimte : het verborgen gebied houden mensen bewust verborgen
voor anderen=secret garden
Coaching = een vertrouwensklimaat scheppen waarbij de persoon zich in alle
veiligheid kan uiten.
4. Onbekende zelf : is zowel voor jezelf als anderen onbekend.
Coaching = exploratie van dit gebied laat toe om verborgen competenties,
talenten, nieuwe leer- en vormingskansen te ontdekken.
65
Corporate Coaching & Learning - Team Coaching - Executive Coaching - Training Institute - Aligned Leadership - Workshops - Wellness
Tekens van Waardering en Erkenning :
De Strokes
Strokes
VOORWAARDELIJKE
ONVOORWAARDELIJKE
Positief
“Onze klanten hebben
ons gefeliciteerd voor de
manier waarop u de zaak
behandeld hebt”
“Je bent vriendelijk en
klantgericht. Het is een
plezier om met jou te
werken”
Negatief
“Twee klanten hebben
geklaagd over de manier
van aanpak van uw
dienst. Dat verheugt me
helemaal niet!”
“Wat een slecht karakter!
Een persoon die zo
onbeleefd en respectloos
is verdient het niet nog
voor ons te werken”
De onvoorwaardelijke tekens van waardering treffen de
persoon op het ZIJN (zijn identiteit, zijn gevoelens) :
 De positieve signalen : waarderend, stimuleren de ontwikkeling
en autonomie
 De negatieve signalen : destructief, hinderen de ontwikkeling
De voorwaardelijke tekens van waardering treffen de
persoon op zijn DOEN (zijn gedrag) :
Deze signalen van voorwaardelijke erkenning, positief en negatief
structureren onze gedragingen en zijn dus vitaal om te groeien, te
ontwikkelen, een team te leiden, een discipline te onderwijzen, etc …
66
Corporate Coaching & Learning - Team Coaching - Executive Coaching - Training Institute - Aligned Leadership - Workshops - Wellness
Tekens van Waardering en Erkenning :
De Strokes
Zowel in leerprocessen als in
management hebben de
strokes een krachtige impact
op :
 het gedrag
 de motivaties
 de performanties
67
Corporate Coaching & Learning - Team Coaching - Executive Coaching - Training Institute - Aligned Leadership - Workshops - Wellness
Tekens van Waardering en Erkenning :
Feedback Geven
+ Feedback
D
DESCRIBE : concreet meegeven wat we positief, rijk en
aangenaam vinden
E
EXPRESS : druk je gevoelens daarbij uit
S
SUGGEST : geef aan om verder te gaan in die richting,
door wat begonnen is uit te breiden
C
CONSEQUENCES : preciseer de aangename gevolgen van
deze manier van handelen
- Feedback
D
DESCRIBE : de situatie, het probleem
E
EXPRESS : je emoties, gevoelens en impact
S
SUGGEST : de verwachtingen
C
CONSEQUENCES : win-win-win oplossing
GEVEN
VRAGEN
AANVAARDEN
AAN ZICHZELF
GEVEN
WEIGEREN
68
Corporate Coaching & Learning - Team Coaching - Executive Coaching - Training Institute - Aligned Leadership - Workshops - Wellness
Kernkwadrant van Ofman
(+)
Mijn
Kernkwaliteit
Teveel van
het Goede
Mijn Valkuil
Positief
Tegenovergestelde
Mijn Allergie
(-)
Positief
Tegenovergestelde
(-)
(+)
Mijn Uitdaging
Teveel van
het Goede
 Op zoek gaan naar de (her)ontdekking van onze kernkwaliteiten is
nuttig want hoe duidelijker onze kernkwaliteiten, hoe meer we ze bewust
kunnen toepassen in ons leven.
 Welke zijn onze kernkwaliteiten, hoe ze te herkennen bij ons en bij de
anderen, hoe ze te gebruiken en te verbeteren ?
 Hoe vinden we onze inspiratie en hoe inspireren we anderen ?
 Naast het bewustzijn van deze kernkwaliteiten is het bewust
worden van de vervormingen die een gevolg zijn van deze positieve
kwaliteiten eveneens nuttig :
 Waarom doen we wat we doen en niet altijd wat we echt wensen te
doen ?
 In welke mate zijn we bewust van onze schaduwzijden ?
69
Corporate Coaching & Learning - Team Coaching - Executive Coaching - Training Institute - Aligned Leadership - Workshops - Wellness
Herkaderen
Objectief van herkadering :

De betekenis van een ervaring veranderen en jezelf meer
keuzes geven

Meer keuzes geven aan de anderen door een beperkende
oorzaak-effect binding te vernietigen

Een ander referentiekader aanbieden voor een situatie

Een andere kijk op de zaken bieden en zo aan een rigide,
rationele kijk van iemand meer flexibiliteit brengen
Noodzakelijke tools :

Begrip van de noties « behoefte / waarde » en concreet
equivalent (specifiek gedrag)

De vooronderstelling dat voor elk gedrag een positieve
intentie bestaat

Credibiliteit !

Evenwicht tussen taak en relatie
70
Corporate Coaching & Learning - Team Coaching - Executive Coaching - Training Institute - Aligned Leadership - Workshops - Wellness
Herkaderen
Niet bevredigde
waarde
Emotie
Gedrag
A
Herkadering
B
C
D
Herkaderen is een nieuwe, andere betekenis geven aan een ervaring
Het is een oorzaak-gevolg verbinding maken in het voordeel van de coachee
(een andere waarde vinden, een andere betekenis, een andere context)
De vragen die dienen gesteld te worden :
 Is er een breder of ander kader waarbinnen dit gedrag een positieve
waarde heeft ?
 Welk ander aspect van deze situatie is onzichtbaar voor de persoon en die
een kader aangeeft van andere betekenis ?
 Welke andere betekenis kan dit gedrag hebben ?
 Hoe zou ik deze situatie anders kunnen beschrijven ?
« Geen enkele handeling bezit een betekenis buiten de context
waarin die gecreëerd werd of buiten de reactie die eruit vloeit,
iedere handeling kan dus als hulpbron of als beperking dienen »
71
Corporate Coaching & Learning - Team Coaching - Executive Coaching - Training Institute - Aligned Leadership - Workshops - Wellness
De « Drivers »
Definities
 Deze ‘interne kleine stemmetjes’ worden drivers
genoemd in Transactionele Analyse en kunnen
zowel positief als beperkend zijn.
 Positief : omdat ze nuttig zijn in stress-situaties
 Beperkend : omdat ze de authenticiteit van een persoon
kunnen afremmen die niet reageert volgens zijn ware
aard

Ieder van ons heeft zich deze stemmetjes eigen gemaakt
maar afhankelijk van onze persoonlijke geschiedenis zijn er
twee die krachtiger spreken.

Het is goed om er bewust van te zijn en overtuigingen te
kiezen die beter passen om tot meer evenwicht en kwaliteit in
onze relaties te komen.
72
Corporate Coaching & Learning - Team Coaching - Executive Coaching - Training Institute - Aligned Leadership - Workshops - Wellness
De Levensposities
 Vele relationele moeilijkheden komen doordat
we spontaan een oordeel vellen over de
andere.
 We verwarren een attitude met een persoon,
en we onderscheiden een feit of gedrag niet
van de persoon zelf.
 Om een persoon te doen groeien is het in
coaching fundamenteel te vertrekken van de
stelling dat de persoon OK is, dat het individu
het potentieel in zich heeft om te worden wat
die wil zijn.
 Het is ook belangrijk voor de stelling te kiezen
dat we niet onze levensgeschiedenis
ondergaan maar dat we er zelf over beslissen.
 Ieder gedrag, positief of negatief komt uit onze
persoonlijke geschiedenis, onze opvoeding,
onze familie, ons werk …
 De coach is een facilitator om verandering
teweeg te brengen, een ‘change agent’.
73
Corporate Coaching & Learning - Team Coaching - Executive Coaching - Training Institute - Aligned Leadership - Workshops - Wellness
De Levensposities
Voorbeelden van posities :
Ik heb gelijk, ik weet wat ik wil, jij begrijpt mij niet.
= Ik ben OK / Jij bent niet OK (arrogantie)
Ik ben een nul, ik geraak er nooit, jij slaagt in alles wat je
onderneemt.
= Ik ben niet OK / Jij bent OK (droefheid)
We kunnen het niet, we zullen fouten maken, wij zijn daarvoor
niet opgeleid.
= Ik ben niet OK / Jij bent niet OK (onbenulligheid)
We werken in een winning team, we begrijpen elkaar
onmiddellijk.
= Ik ben OK / Jij bent OK (succes)
Enkel de “Ik ben OK/Jij bent OK” positie kan problemen
en conflicten oplossen.

“Ik ben OK” zeggen is stellen dat we zelf een potentiële bron
zijn voor goede dingen voor zichzelf en voor de anderen.

Dit wil niet per se zeggen dat we goed gehandeld hebben of
dat we gelijk hebben !
74
Corporate Coaching & Learning - Team Coaching - Executive Coaching - Training Institute - Aligned Leadership - Workshops - Wellness
De Levensposities
Zet uw « OK » - bril op
4 levensposities
1. Ik ben niet OK – Je bent OK
2. Ik ben niet OK– Je bent niet OK
3. Ik ben OK – Je bent niet OK
4. Ik ben OK – Je bent OK
75
Corporate Coaching & Learning - Team Coaching - Executive Coaching - Training Institute - Aligned Leadership - Workshops - Wellness
De Stemmetjes en Spelletjes
Wees perfect ! (Be perfect)

Betekenis : als je iets uitvoert, doe je dat best
perfect (laat niets aan het toeval over, controleer
alle details).

Gedrag : wie beïnvloed wordt door deze instructie:
 vreest steeds iets te vergeten.
herbegint steeds opnieuw.
is gespannen.
tracht alles te controleren.
reageert als een "echt werkpaard”.
is erg veeleisend tegenover de anderen.
heeft moeite om te delegeren want de anderen.
gaan het toch slecht doen.
 is nooit echt tevreden want het kan steeds beter.







Te herkaderen overtuiging : «de mens kan een
opdracht perfect uitvoeren.»

Positieve trekken : men kan rekenen op
kwalitatief hoogstaand werk, is meestal een goede
organisator.
76
Corporate Coaching & Learning - Team Coaching - Executive Coaching - Training Institute - Aligned Leadership - Workshops - Wellness
De Stemmetjes en Spelletjes
COACHING TIPS
Wees perfect ! (Be perfect)

Wees realistisch, ken je grenzen, leg jezelf en de
anderen geen taken op die onmogelijk te
verwezenlijken zijn binnen een gegeven
tijdspanne.

Aanvaard de verschillen tussen mensen : iedereen
heeft een specifieke werkmethode; focus op wat
de anderen goed kunnen, misschien leer je er wel
iets uit en zal je ze meer appreciëren.

Delegeer meer eenmaal je de werkmethode van de
andere kent; hou rekening met de capaciteiten van
de ander en maak een mentaal beeld van het werk
dat door de andere moet verricht worden.

Wees mild met jezelf en met de anderen, iedereen
heeft het recht om fouten te maken, ze te
herkennen en eruit te leren om de gewenste
resultaten te halen.

Feliciteer jezelf voor hetgeen je al verwezenlijkt
hebt.

Stel je open voor opmerkingen en kritiek van
anderen : het is nuttige feedback om vorderingen
te maken.
77
Corporate Coaching & Learning - Team Coaching - Executive Coaching - Training Institute - Aligned Leadership - Workshops - Wellness
De Stemmetjes en Spelletjes
Stel tevreden ! (Please)

Betekenis : het is belangrijk om met iedereen
vriendelijk te zijn en de vragen te beantwoorden;
conflicten en botsingen moeten vermeden worden.

Gedrag : wie beïnvloed wordt door deze instructie :
 handelt om de anderen tevreden te stellen, waarbij hij
of zij zelfs zaken doet die hem/haar niet liggen en
waarover hij/zij dan achteraf spijt heeft.
 ontzegt zichzelf vaak iets om niet te ontgoochelen.
 durft niet te weigeren of "neen" te zeggen, zal de
realiteit soms zelfs anders voorstellen om niet
onvriendelijk over te komen.
 springt in voor anderen en moet dan langer blijven om
eigen werk klaar te hebben.
 is soms overdreven vriendelijk in de
angst afgewezen te worden en beklemt zo de
anderen
 voelt zichzelf te kort gedaan want durft zelf geen
persoonlijke gunsten te vragen en voelt zich niet gehoord.

Te herkaderen overtuiging : het is mogelijk iedereen
tevreden te stellen.

Positieve trekken : is zeer flexibel en past zich
gemakkelijk aan bij verandering.
78
Corporate Coaching & Learning - Team Coaching - Executive Coaching - Training Institute - Aligned Leadership - Workshops - Wellness
De Stemmetjes en Spelletjes
COACHING TIPS
Stel tevreden ! (Please)

Denk ook aan jezelf: ken je noden en geef jezelf de toelating
om ze beantwoord te zien.

Laat de anderen hun vragen uitspreken, ze zijn volwassen
genoeg om zelf hun noden te uiten, wees ze niet voor.

Denk na vooraleer JA te zeggen; je doet er ook beter aan een
taak te weigeren dan ze te aanvaarden als je ze niet aankan.

Leer NEEN zeggen, stel je telkens volgende vragen:

Heb ik zin om in te gaan op deze vraag ?

Heb ik de nodige competenties om aan deze vraag
te voldoen ?

Heb ik de middelen om aan deze vraag te voldoen ?
3 X JA ? = do it, bij 1 NEEN = wees op je hoede

Blijf lucide, rechtvaardig en eerlijk tegenover jezelf en
tegenover anderen.

Alleen als je volmondig NEE kan zeggen kan je ook een echte
JA zeggen.

Oefen de volgende zinnen in :

Ik vrees dat ik u moet teleurstellen.

Ik kan er voor het moment geen verplichtingen
bijnemen.

Laat ons daar later meer in detail over praten.

Formuleer duidelijk je vragen en je weigeringen; wees bewust
van het effect ervan bij de ander; een weigering kan
ontevredenheid teweegbrengen; een vraag kan een weigering
kennen; bereid je mentaal voor daarop, dat maakt de reactie
van de ander meer aanvaardbaar en veroorzaakt zo minder
onaangename emoties.

Maak tijd voor ontspanning en voor jezelf.
79
Corporate Coaching & Learning - Team Coaching - Executive Coaching - Training Institute - Aligned Leadership - Workshops - Wellness
De Stemmetjes en Spelletjes
Doe nog beter je best !
(Try harder)

Betekenis : het is belangrijk te laten zien dat
men hardnekkig probeert. De inspanning is
belangrijker dan het resultaat.

Gedrag : wie beïnvloed wordt door deze
instructie:
 vindt de inspanning om iets te realiseren het
belangrijkste.
 gaat zelfs zover door tot alles werkelijk complex
wordt.
 klaagt steen en been, maar gaan bitter door zonder
de taak echt af te werken.
 wordt snel zenuwachtig en zelfs opgewonden
 stelt zich vaak op als tegenstander (… is makkelijk
"tegen" iets).
 heeft moeite om prioriteiten te bepalen: prioritair is
dat wat de meeste moeite kost.
 maakt zich kwaad op de anderen want ze zijn een
beetje lichtzinnig en tikkeltje lui.

Te herkaderen overtuiging : iemand die zich
inspant en veel moeite doet komt er uiteindelijk
als winnaar uit.

Positieve trekken : doorzetting en volharding.
80
Corporate Coaching & Learning - Team Coaching - Executive Coaching - Training Institute - Aligned Leadership - Workshops - Wellness
De Stemmetjes en Spelletjes
COACHING TIPS
Doe nog beter je best !
(Try harder)

Leg jezelf haalbare doelstellingen op naar
eigen mogelijkheden.

Stop je energie in de oplossingen, niet in de
problemen.

Denk eerst en vooral aan de doelstelling die
je wil bereiken en niet aan de inspanningen
die het zal kosten.

Formuleer je doelstelling op een positieve
manier (i.p.v. over wat je vreest dat er zal
uitkomen), haalbaar (deel je doelstellingen
op in verschillende kleine etappes zodat je
kan zien welke vorderingen je maakt, wees
bewust van je successen), met duidelijke
tijdslimiet.

Kies de weg van de minste inspanning bij de
verschillende manieren om een doelstelling
te bereiken.

Beloon jezelf voor je successen.
81
Corporate Coaching & Learning - Team Coaching - Executive Coaching - Training Institute - Aligned Leadership - Workshops - Wellness
De Stemmetjes en Spelletjes
Wees sterk !




(Be strong)
Betekenis: het is belangrijk niets te tonen wat men
denkt of voelt, in het bijzonder betreffende zijn
zwakheden en twijfels. Wantrouwig zijn tegenover de
anderen is wenselijk want in het leven kan men alleen op
zichzelf rekenen …
Gedrag: wie beïnvloed wordt door deze instructie,
gedraagt zich erg gereserveerd, zelfs in geval van
vreugde (laat niet zien wat hij voelt, vaak zelfs niet wat
hij denkt), want associeert dit met zwakheid.
Is onwennig als anderen emotioneel worden onder stress,
loopt weg als iemand een traantje laat ...
Heeft eigen emoties volledig onder controle wat zich uit in
een tendens tot overdreven rigide denken.
Heeft de neiging intolerant te zijn : denkt dat hij/zij altijd
gelijk heeft.
Neemt soms overdreven risico's. Is soms geforceerd
joviaal en grappig.
Te herkaderen overtuiging: ik moet bewijzen dat ik
de sterkste ben, dat ik ten koste van alles stand zal
houden, ik ben de rots in de branding.
Positieve trekken: vastberadenheid en
uithoudingsvermogen, koelbloedig in stresserende
momenten.
82
Corporate Coaching & Learning - Team Coaching - Executive Coaching - Training Institute - Aligned Leadership - Workshops - Wellness
De Stemmetjes en Spelletjes
COACHING TIPS
Wees sterk !
(Be strong)

Wees open en uit je gevoelens. Toon jezelf zoals je
echt bent met je vreugdevolle gevoelens en ook met
je zwakheden en twijfels.

Druk je gevoelens uit door in ik-termen te spreken:
‘Ik ben woedend’ ipv ‘Deze situatie maakt mij
woedend’ of ‘Hij maakt mij nijdig’.
Laat je bodylanguage overeenkomen met je gevoel
zodat het duidelijk is voor de anderen.

Wees je bewust van je grenzen en je waarde.

Hou rekening met andere standpunten en respecteer
ze.

Aanvaard je fouten en die van anderen.

Sta stil bij de signalen van je lichaam om bewust te
worden van je gevoelens.

Van zodra je spanning voelt in je lichaam, ga na wat er
gaande is : vermoeidheid ? angst ? woede ? …

Durf je kwetsbaar op te stellen: het maakt je
menselijker en toegankelijker voor anderen.

Het is veilig om emoties van anderen te onderkennen.
83
Corporate Coaching & Learning - Team Coaching - Executive Coaching - Training Institute - Aligned Leadership - Workshops - Wellness
De Stemmetjes en Spelletjes
Haast je ! (Hurry)

Betekenis : snel vooruitgaan (of zich gehaast
tonen) is beter dan je tijd te nemen.

Gedrag : kort, opgewonden, verplaatst veel
lucht (door zijn/haar bewegingen en manier
van spreken), wil anderen meetrekken in de
draaikolk, “iemand die niet loopt is iemand die
niet werkt”, “iedere belangrijke taak is ook
dringend”, met veel zaken tegelijk bezig en
komt dus vaak te laat, kan zich onmogelijk
relaxen en heeft moeite om niets te doen,
verdraagt niet te moeten wachten.

Te herkaderen overtuiging : een opdracht
kan enkel snel goed uitgevoerd worden.

Positieve trekken : efficiency, is in staat om
het hoofd te bieden aan verschillende zaken
tegelijkertijd.
84
Corporate Coaching & Learning - Team Coaching - Executive Coaching - Training Institute - Aligned Leadership - Workshops - Wellness
De Stemmetjes en Spelletjes
COACHING TIPS
Haast je ! (Hurry)

Doe aan time management. Stel een
planning op: wees precies en realistisch.

Werk stap per stap en werk een taak af om
pas dan over te gaan naar de volgende.

Noteer waar je gestopt bent bij het
uitvoeren van een taak als je onderbroken
wordt en ga van daar verder.

Las ook regelmatige pauzes in je planning
(5 à 15 min) ze zijn onontbeerlijk om
optimaal te functioneren.

Zorg voor jezelf : massages,
lichaamsverwenning, relaxatie en ook
wandelingen in een rustige omgeving om te
genieten van het leven.

De boog moet niet altijd gespannen blijven,
relativeer, gebruik humor, lach !
85
Corporate Coaching & Learning - Team Coaching - Executive Coaching - Training Institute - Aligned Leadership - Workshops - Wellness
Levensposities
NORMATIEF
OUDER
0 jaar
BESCHERMEND
ONDERWORPEN
2-3 jaar
REBEL
KIND
SPONTAAN
CREATIEF
18 jaar
VOLWASSENE
_
86
Corporate Coaching & Learning - Team Coaching - Executive Coaching - Training Institute - Aligned Leadership - Workshops - Wellness
Assertiviteit
Assertieve mensen laten weten
waar ze staan
Agressieve mensen staan op jou.
Assertief zijn, is staan achter je
eigen gedachten, gevoelens en
daden zonder verwijt of
verontschuldiging,
en
het accepteren van andermans
gedachten, gevoelens en daden
zonder verwijt of oordeel.
87
Corporate Coaching & Learning - Team Coaching - Executive Coaching - Training Institute - Aligned Leadership - Workshops - Wellness
Drama Driehoek van Karpman
BEUL
REDDER
Aspecten van de realiteit:
 Handelt in eigen voordeel.
Karakteristieken :
 Zijn gedrag doet anderen
lijden.
 Een deel van zijn bedoeling
is te verdelen om te
heersen.
Miskenning :
 Het Slachtoffer is
onbelangrijk.
 Straffend : «Ik kan niet OK
zijn als jij niet gestraft
bent.»
Aspecten van de realiteit:
 Is begaan met het
slachtoffer.
Karakteristieken :
 Neemt oplossing en denken
over het probleem op zich
 Doet meer dan zijn deel
 Doet dingen tegen zijn zin.
Miskenning :
 Het Slachtoffer is
onbekwaam om zijn
probleem zelf op te lossen.
B
R
S
SLACHTOFFER
Aspecten van de realiteit :
 Bewust van zijn lijden (effectief of potentieel).
Karakteristieken :
 Handelt alsof hij niet de hulpbronnen heeft om het probleem op te lossen,
 Doet alsof zijn behoeftige staat zo groot is dat hij niet in staat is om het
probleem op te lossen.
 Gebruikt de volwassen positie niet om na te denken en de problemen op te
lossen.
Miskenning :
 Ik kan dit probleem niet oplossen.
88
Corporate Coaching & Learning - Team Coaching - Executive Coaching - Training Institute - Aligned Leadership - Workshops - Wellness
De Spelletjes
= de psychologische spelletjes
 Repetitief en gespeeld buiten het bewustzijn van de
volwassene positie
 Leiden altijd tot parasiterende emoties zoals irritatie,
verwarring, …
 We kunnen het spel analyseren dmv het model van de
dramatische driehoek (Karpman)
BEUL - SLACHTOFFER - REDDER
Redder
Beul
Slachtoffer
89
Corporate Coaching & Learning - Team Coaching - Executive Coaching - Training Institute - Aligned Leadership - Workshops - Wellness
Dramatische Driehoek

Relatie Redder/Slachtoffer :
De REDDER = moet altijd oplossingen vinden, raad geven, zelfs
als men hem er niet om vraagt, hij denkt dat het zijn plicht is
om zo te handelen.
Het SLACHTOFFER kan twee attitudes aannemen :


S voelt zich getroost
S aanvaardt de oplossingen niet en wordt zenuwachtig
Indien de situatie blijft duren wordt de REDDER de BEUL.

Relatie Beul/Slachtoffer :
Tegenover de BEUL heeft het SLACHTOFFER verschillende
keuzes :



De vlucht
Kwelling als antwoord en de rollen keren zich om
Stilzwijgen
Indien het stilzwijgen blijft duren, wordt het ook kwelling.
90
Corporate Coaching & Learning - Team Coaching - Executive Coaching - Training Institute - Aligned Leadership - Workshops - Wellness
De Levensposities
Ouder
= De interne staat waarin we alles wat we geleerd hebben van ouderen
en opvoeders gestockeerd hebben. Overdracht en uiting van waarden,
onze oordelen en vooroordelen, onze opinies en noties van goed of kwaad,
het is onze innerlijke gids.
De normerende, kritische ouder is tweeledig
1. Diegene die een richting, een structuur geeft.
2. Diegene die kritiek uitoefent, die een oordelend gedrag vertoont, die
vooroordelen heeft over de mensen en de dingen.
Vb: «Dit werk is niets waard, … je bent een nul, … jongens huilen niet»
Een teveel aan kritische ouder zal een BEUL worden als zijn oordeel niet
gewaardeerd wordt.
 Positieve punten : legt uit zonder teveel blabla en is duidelijk.
 Negatieve punten : doet de anderen lijden en stelt zichzelf niet in
vraag (heeft vooroordelen).
De voedende ouder
1. Permissief : geeft toelatingen om te groeien, en handelt als steun en
mentor, hij wenst het beste voor de andere.
2. Overbeschermend : verhindert autonomie.
91
Corporate Coaching & Learning - Team Coaching - Executive Coaching - Training Institute - Aligned Leadership - Workshops - Wellness
De Levensposities
Volwassen
= IK-staat waar men het rationeel denken terugvindt, de
objectiviteit, het analytisch en deductievermogen.





Hier is de persoon in contact met de realiteit, die nadenkt
en die eigen beslissingen neemt.
Dit is de staat die we terugvinden in coaching.
De mens leeft niet alleen op basis van affectieve reacties
of van normen.
De mens heeft ook de capaciteit om te observeren, na te
denken, te deduceren.
Het is ook voor de meest ontplooide personen de staat
waarin de regulering gebeurt tussen de wensen van het
kind en de normen van de ouder.
 Positieve punten: adequaat om info uit te wisselen
in alle objectiviteit.
 Negatieve punten: soms te rationeel in zekere
situaties waar men best alert is voor emotionele
realiteiten.
92
Corporate Coaching & Learning - Team Coaching - Executive Coaching - Training Institute - Aligned Leadership - Workshops - Wellness
De Levensposities
Kind
 = Levenspositie waarin we onze
emoties doorvoelen, is het domein van
het GEVOEL : onze zintuigen zijn
actief, we beleven spontaan onze
emoties, we luisteren naar onze
intuïtie, we uiten ons gevoel.
 = Het is de staat waarin we voelen
zoals we als kind voelden.
 = Aldus gericht naar de onmiddellijke
bevrediging van onze affectieve en
psychologische noden en de
exteriorisatie van onze energie.
93
Corporate Coaching & Learning - Team Coaching - Executive Coaching - Training Institute - Aligned Leadership - Workshops - Wellness
De Levensposities
Het aangepast Kind
 = Het deel van het IK dat in de vroege kindertijd gevormd
wordt wanneer het kind zich aanpast aan de wensen en
behoeften van de andere. In de positie van het aangepaste
kind zal de volwassene de regels van de maatschappij
aanvaarden.

Het brave kind is het extreem geval van aanpassing,
wanneer de volwassene wordt geleid door gehoorzaamheid,
door het zoeken naar goedkeuring of door angst voor straf
= Het is de houding van het SLACHTOFFER - Vb: “Het moest
weer met mij gebeuren! … het is zoals jij het wil …”
 Positieve punten : nodig om te overleven in de maatschappij.
 Negatieve punten : ongevraagde overdreven aanpassing,
verlies van initiatief, aangeleerde hulpeloosheid.

Het rebelse kind is een staat geleid door de omgekeerde
reactie dan die verwacht door anderen.
Vb: “loop naar de maan …”
 Positieve punten : grote revolutionairen, kunstenaars, …
 Negatieve punten : storende attitude voor de anderen.
94
Corporate Coaching & Learning - Team Coaching - Executive Coaching - Training Institute - Aligned Leadership - Workshops - Wellness
De Levensposities
Het vrije Kind

= Het deel van het IK die onze eigen wensen,
behoeften, impulsen bevat, het is de psychologische
kern van onze persoonlijkheid.

Het is de zetel van onze emotionele intelligentie, daar
hebben we lief.

Het is de zetel van onze creativiteit en van ons creatief
genie.
 Positieve punten: we weten wat we hebben aan
een persoon die zich zo spontaan uitdrukt. Het is
trouwens essentieel voor ons fysiologisch evenwicht
om ons vrije kind tot expressie te laten komen.
(cfr emotionele intelligentie)
 Negatieve punten : de spontane expressie is dikwijls
afgewezen in onze maatschappij want het vrije kind
heeft lak aan wetten en conventies.
95
Corporate Coaching & Learning - Team Coaching - Executive Coaching - Training Institute - Aligned Leadership - Workshops - Wellness
De Transacties &
Conflicthantering

De Transactionele Analyse is een hulp om menselijk gedrag te
begrijpen.

Uitgangsprincipe is dat onze BESLISSINGEN en COMMUNICATIE
gebaseerd zijn op onze overtuigingen en emoties.
Parallelle of Complementaire Transacties :

= de relaties tussen een ego-state bij ene persoon en een andere
‘staat van zijn’ bij een andere persoon.

Parallelle transacties = de staat van de ene richt zich tot een staat
van de andere en de andere aanvaardt om te antwoorden in dezelfde
richting (zin).

In de hiërarchische samenlevingen komt de relatie Kind – Ouder veel
voor in de vorm van orders, kritiek maar ook ondersteuning …

Zolang de transacties // blijven zal de communicatie blijven duren.

Ideaal is natuurlijk zo veel mogelijk Volwassen-Volwassen relaties te
hebben. Dit is de basis van een goede coaching alhoewel de coach
voedend blijft (welwillend) en vrij Kind (vrij van eigen emoties en in
volle zelfacceptatie).
Elke pijl
symboliseert
een tweezijdige
interactie, dus
een transactie.
O
V
K
O
V
K
In een
parallelle
transactie is
elke gesprekspartner in de
verwachte zelfstaat.
96
Corporate Coaching & Learning - Team Coaching - Executive Coaching - Training Institute - Aligned Leadership - Workshops - Wellness
De Transacties &
Conflicthantering
De gekruiste transacties:

Tijdens een gekruiste transactie komt er een andere
Ego–state (ES) naar boven dan die die verwacht wordt
van de eerste. Bovendien wakkert die een andere ES
aan dan die waaruit vertrokken werd.

De gekruiste transacties ontstaan wanneer de gevraagde
Ego-state niet verschijnt en een andere state te
voorschijn komt.
VB Ouder-Kind  Volwassene - Volwassene

Het is een van de meest voorkomende
conflictbronnen op het werk en privé.
Voorbeeld van een gekruiste transactie :
O
V
K
N°1
1
2
O
V
K
N°2
De Ouder-staat interfereert en gaat de
Kind-staat oproepen.
V-V : “Hoe laat is het ?”
O-K : “Ben je weer je uurwerk vergeten?!”
K-O : _________________________
K-V : _________________________
O-O : _________________________
K-K : _________________________
97
Corporate Coaching & Learning - Team Coaching - Executive Coaching - Training Institute - Aligned Leadership - Workshops - Wellness
Transacties &
het Non-Verbale
•
Een transactie is dubbel wanneer er boven de verbale
boodschap (op sociaal niveau), een andere boodschap is,
non-verbaal (op psychologisch niveau).
•
De non-verbale boodschap komt tot uiting in de toon, de
houdingen, de mimiek, de handelingen … Het is het
psychologisch niveau dat het belangrijkste is en dat het
vervolg van de transacties zal bepalen.
•
Dit type transacties is dikwijls onbewust maar is de trigger
voor de spelletjes.
•
De coach moet zelf goed opletten voor de non-verbale
uitingen !
•
We hebben altijd de mogelijkheid om te kiezen hoe
we zullen antwoorden in een transactie !
•
Diegene die bewust kiest heeft de power om de
communicatie te richten :
 Is het OK … dan ga ik verder in de
complementaire transacties.
 Is het niet ok…. dan kruis ik.
Met dank aan E. Berne & T. Harris
98
Corporate Coaching & Learning - Team Coaching - Executive Coaching - Training Institute - Aligned Leadership - Workshops - Wellness
Bibliografie
1 « De Tao van het coachen »
van Max Landberg
2 « Succesvol coachen »
van John Whitmore
3 « Co-actief coachen »
van L. Whitworth, H. Kimsey & P. Sandahl
4 « Coachen met NLP »
van P. Kerr
5 « Meesterlijk coachen »
van Robert Hargrove
6 « Praktijkboek Meesterlijk coachen »
van Robert Hargrove
7 « Handboek ontwikkelingsgericht coachen »
van Rudy Vandamme
8 « Effective coaching »
van Marshall Cook
9999
Corporate Coaching & Learning - Team Coaching - Executive Coaching - Training Institute - Aligned Leadership - Workshops - Wellness
Meer Info
Internet Sites:
www.baogroup.be
www.bao.be
100100
Corporate Coaching & Learning - Team Coaching - Executive Coaching - Training Institute - Aligned Leadership - Workshops - Wellness