Transcript Człowiek – najlepsza inwestycja

Przedsiębiorczość akademicka – założenia i
możliwości
Toruń, 9 listopada 2010
Człowiek – najlepsza inwestycja
Rola uczelni wyższych w gospodarce
• Funkcja naukowa
• Funkcja dydaktyczna
Człowiek – najlepsza inwestycja
Trzy generacje uniwersytetów
• Scholastyczny
• Humboldtowski
• III generacji
Człowiek – najlepsza inwestycja
Czym jest przedsiebiorczość akademicka?
Człowiek – najlepsza inwestycja
Przedsiębiorczość akademicka
Pojęcie utożsamiane w krajach anglosaskich z:
•
Procesem powstawania na uczelniach przedsiębiorstw
odpryskowych (spin-off i spin-out), zakładanych przez osoby
związane z uczelnią
•
Przedsiębiorczością uczelni – gdy uczelnia występuje jako
oferent i chce sprzedawać swoje know-how na warunkach
rynkowych
Człowiek – najlepsza inwestycja
Rodzaje przedsiębiorczości akademickiej
Transfer technologii i innowacji, komercjalizacja wiedzy do biznesu
może mieć formę:
•
Sprzedaży patentu, usług, ekspertyz
•
Umow licencyjnych i udostępniania praw do biznesowego
wykorzystania wynalazku
•
Założenia działalności gospodarczej
•
Udostępnienia baz danych
•
Usługi analityczne, czy też udostępnienie specjalistycznej
infrastruktury
Człowiek – najlepsza inwestycja
Przedsiębiorczość akademicka w UE
W Polsce i innych krajach kontynentalnej Europy pojęcie
przedsiębiorczości akademickiej jest nieco inaczej rozumiane:
•
Rozwoj programow edukacji, promocji i rozwoju przedsiębiorczości
wśrod ludzi uczelni
•
Budowa programow wsparcia dla osob związanych z uczelnią celem
wsparcia w podjęciu działalności gospodarczej
•
Zarządzanie własnością intelektualną, regulaminy komercjalizacji
•
Przedsiębiorcze zarządzanie uczelnią
Człowiek – najlepsza inwestycja
Stany Zjednoczone a UE
W gospodarce opartej na wiedzy USA znacznie wyprzedzają pozostałe
kraje
•
Europa poszła w innym kierunku, w którym dominowała odrębność
świata nauki i biznesu,tzw. „paradoks europejski”
•
Rozwoj ekonomicznej strony działalności uczelni nastąpił w USA
samoistnie, w krajach europejskich występowała niższa kultura
przedsiębiorczości
Człowiek – najlepsza inwestycja
„Przedsiębiorczośc akademicka” a
„Przedsiębiorczość uczelni”
Człowiek – najlepsza inwestycja
• Komercjalizacja wyników prac naukowo-badawczych, a tym
samym uzyskiwanie środków na dalsze badania i rozwój (w tym
na uczelniach).
• Budowanie i potwierdzanie potencjału twórczego szkoły
wyższej oraz jej pracowników.
• Wzrost innowacyjności szkoły wyższej.
• Promocja szkoły wyższej jako ośrodka naukowo- badawczego.
• Dodatkowe punkty w punktacji Ministerstwa Nauki i
Informatyzacji, w związku z ubieganiem się o dotacje na
działalność statutową jednostek podstawowych szkoły wyższej.
Człowiek – najlepsza inwestycja
Ewolucja w postrzeganiu procesów
innowacyjnych
Współczesne podejście do
innowacji – wynik nurtu
ewolucyjnego
Złożoność technologii ->
Konieczność kontaktów firmy z
otoczeniem (uczenie się) celem
wymiany wiedzy (sieciowość) ->
Rola warunków zewnętrznych
Systemowe podejście do innowacji
(potrójna helisa)
NSI
Geografia ekonomiczna
RSI (poczwórna helisa)
Człowiek – najlepsza inwestycja
Czym jest innowacja?
• Ewolucja w postrzeganiu zmiany
technologicznej w kontekście wzrostu
gospodarczego
• Podejście J. A. Schumpetera (nowy lub
ulepszony produkt, proces, organizacja
procesów biznesowych)
+ wykorzystanie w praktyce
Człowiek – najlepsza inwestycja
Rodzaje innowacji
• Innowacja:
– produktowa
– procesowa
– organizacyjna
– marketingowa
• Poziom: firma, kraj, świat
Człowiek – najlepsza inwestycja
Poziomy innowacyjnośći
Człowiek – najlepsza inwestycja
Poziomy innowacyjnośći wg europejskiej tablicy wyników w
dziedzinie innowacyjności.
Człowiek – najlepsza inwestycja
Poziom innowacyjności Polski na tle UE
Syntetyczny wskaźnik innowacyjności SII oparty jest na zestawie 25 wskaźników
opisujących efektywność innowacyjną(uwarunkowania innowacji, przejawy
innowacji)
Średnia wskaźnika SII dla UE 27 wynosi 0,45.
„Liderzy innowacji” (innovation leaders) mają najwyższy SII, znacznie powyżej
średniej, np. Szwecja 0,63 lub Finlandia 0,61.
„Podążający za liderami” (innovation followers) osiągają SII w wysokości powyżej
średniej UE, np. Luksemburg 0,53 oraz Irlandia 0,49.
„Umiarkowani innowatorzy” (moderate innovators) posiadają SII na poziomie
niższym lub bliskim średniej unijnej, choć pozycja Estonii 0,37 jest lepsza niż
Hiszpanii 0,31.
Polska należy do grupy krajów „doganiających” (catching-up countries) i jej SII na
poziomie 0,24 wskazuje, że stan innowacyjności polskiej gospodarki jest bardzo
niski nawet w stosunku do średniej UE 27.
Człowiek – najlepsza inwestycja
• Poziom innowacyjności poszczególnych państw UE jest
zróżnicowany.
• Istniejąca luka innowacyjna pomiędzy Unią Europejską a USA i
Japonią pogłębiła się jeszcze bardziej po rozszerzeniu UE o
nowe państwa członkowskie, których innowacyjność jest niższa
w porównaniu z krajami dawnej piętnastki.
• Należałoby lepiej skoordynować prace B+R między krajami
członkowskimi UE i skoncentrować się na takim wyborze
kierunków i badań, które rokują największe nadzieje na nowe
odkrycia naukowe i innowacje.
Człowiek – najlepsza inwestycja
Transfer i Komercjalizacja Technologii
Człowiek – najlepsza inwestycja
Transfer technologii: to proces przystosowywania wyników badań
naukowych, patentów lub oryginalnych pomysłów do ich
praktycznego zastosowania w produkcji. Proces ten składa się z prac
rozwojowych i wdrożeniowych, polegających na wykonaniu modeli i
prototypów lub sprawdzaniu przebiegu proponowanego procesu
technologicznego, określenia cech użytkowych i ekonomicznych
proponowanych nowych wyrobów lub nowych procesów
technologicznych i badań jakościowych, analizy rynku, wyboru
najwłaściwszego producenta, ustalenia zasad finansowania dla
producenta i uczelni (twórcy technologii) oraz uruchomienia produkcji
Człowiek – najlepsza inwestycja
Komercjalizacja technologii to czynności prawne, finansowe i związane
z jakością proponowanych nowych rozwiązań. W szczególności w
zakres tych rozwiązań wchodzi określenie potrzeb rynku, określenie i
zlecenie badań jakościowych (próba typu, badania ekologiczne,
możliwość dopuszczenia wyrobu na rynek, itp.) oraz ustalenie
prawnych zasad przejmowania projektu przez producenta od uczelni
Człowiek – najlepsza inwestycja
Człowiek – najlepsza inwestycja
Instytucjonalne ramy przedsiębiorczości akademickiej
w Polsce
• Ustawa „prawo o szkolnictwie wyższym” (2005)
• Reforma:
• komercjalizacja dorobku naukowego uczelni za pośrednictwem
firm typu tzw. spin-off lub umów licencyjnych- obowiązek
utworzenia spółki prawa handlowego,
• Powierzenie spółcec zarządzania własnością przemysłową uczelni
(patentami, itd.) w zakresie jej komercjalizacji
• Forma spółki: istniejący inkubator przedsiębiorczości lub centrum
transferu technologii utworzone w formie spółki prawa handlowego
– lub nowa, specjalnie powołana spółka
Człowiek – najlepsza inwestycja
Własność intelektualna i jej zastosowanie w kontekście
szkoły wyższej
Człowiek – najlepsza inwestycja
Niektóre z korzyści jakie szkoła wyższa może uzyskać chroniąc
wyniki swoich prac naukowo-badawczych:
•
Komercjalizacja wyników prac naukowo-badawczych, a tym samym
uzyskiwanie środków na dalsze badania i rozwój.
•
Budowanie i potwierdzanie potencjału twórczego szkoły wyższej oraz jej
pracowników.
•
Wzrost innowacyjności szkoły wyższej.
•
Promocja szkoły wyższej jako ośrodka naukowo- badawczego.
•
Dodatkowe punkty w punktacji Ministerstwa Nauki i Informatyzacji, w związku z
ubieganiem się o dotacje na działalność statutową jednostek podstawowych
szkoły wyższej.
Człowiek – najlepsza inwestycja
Aby zagwarantować szkole wyższej wymienione wyżej korzyści konieczne jest:
Wprowadzenie w szkole wyższej Regulaminu korzystania z wyników
intelektualnych, w celu zabezpieczenia praw wyłącznych szkoły wyższej do
wyników prac naukowo-badawczych, które mogą szkole zapewniać:
- wyłączną własność wyników prac;
- współwłasność prac szkoły wyższej:
· ze zleceniodawcą lub pracownikami,
· ze zleceniodawcą i pracownikami;
- korzyści wynikające z umów licencyjnych lub umów know-how, dotyczących
wyników prac naukowo-badawczych.
Człowiek – najlepsza inwestycja
Wsparcie przedsiębiorczośći
akademickiej
Człowiek – najlepsza inwestycja
• Akademickie Inkubatory Przedsiębiorczości
• Centra Transferu Technologii
Oprócz AIP i CTT funkcje preinkubacyjne wypełniają
często biura karier studenckich, organizacje
studenckie oraz wydzielone działy parków naukowotechnologicznych i agencji rozwoju lokalnego.
Człowiek – najlepsza inwestycja
Akademickie Inkubatory Przedsiębiorczości
Akademickie Inkubatory Przedsiębiorczości pomagają w realizacji przedsiębiorczych marzeń i w
prowadzeniu własnej firmy, poprzez wspieranie i udzielanie wszelkiej pomocy od A do Z.
AIP to miejsce gdzie: Najłatwiej, najszybciej, najmniej ryzykownie każda młoda osoba do 30.
roku życia może założyć praktycznie każdy biznes.
Centra Transferu Technologii (CTT)
CTT to zróżnicowana organizacyjnie grupa nie nastawionych na zysk jednostek doradczych,
szkoleniowych i informacyjnych realizujących programy wsparcia transferu i komercjalizacji
technologii i wszystkich towarzyszących temu procesowi zadań.
Działalność CTT na styku sfery nauki i biznesu (stąd częsta nazwa jednostki pomostowe), ma
zaowocować adaptacją nowoczesnych technologii przez działające w regionie małe i
średnie firmy, a tym samym przyczynić się do podniesienia innowacyjności i
konkurencyjności przedsiębiorstw oraz regionalnych struktur gospodarczych.
Człowiek – najlepsza inwestycja
Budowa postaw i zdolności
przedsiębiorczych wśród pracowników
naukowych studentów i doktorantów,
poprzez zastosowanie innowacyjnych
instrumentów i rozwiazań
Człowiek – najlepsza inwestycja
• Zwiększanie kreatywności i aktywności gospodarczej środowisk
akademickich wymaga uwzględnienia specyfiki grupy
studentów i pracowników naukowych.
• Do każdej z nich należy też stosować nieco inne podejście.
Człowiek – najlepsza inwestycja
W odniesieniu do studentów działania takie powinny opierać się
przede wszystkim na intensyfikacji wykorzystania metod
aktywizujących studentów w procesie edukacyjnym poprzez
wykorzystanie takich narzędzi, jak:
• realizacja w grupach małych projektów opartych na realnych
przesłankach;
• projekty zarówno teoretycze, jak i praktyczne mające na celu
naukę twórczej realizacji wspólnych przedsięwzięć
• kształtowanie cech niezbędnych zarówno pracownikowi, jak i
przedsiębiorcy;
Człowiek – najlepsza inwestycja
• Stymulowanie aktywności studentów do
wypracowywania własnych,
niekonwencjonalnych sposobów realizacji
stawianych przed nimi zadań przy wykorzystaniu
różnorodnych technik, takich jak: prezentacje
multimedialne, case studies etc
• Położenie większego nacisku na niezależność i
logikę myślenia, umiejętność kojarzenia ze sobą
faktów, rozwiązywania problemów aniżeli
mechaniczne zapamiętywanie obszernych partii
materiału w zakresie wszystkich przedmiotów, w
ramach których jest to możliwe.
Człowiek – najlepsza inwestycja
• Promocja aktywności studentów nie tylko za osiągnięcia
związane z obranym przez nich kierunkiem studiów, ale
również w innych dziedzinach niezwiązanych z
kierunkiem studiów np. aktywność społeczna, sportowa
itp.;
• Upowszechnienie praktyki przygotowywania prac
dyplomowych przez kilku studentów;
• Wspieranie/stymulowanie przez uczelnie inicjatyw
studenckich zarówno w zakresie naukowym, jak i w
obszarach mających na celu podnoszenie ich
społecznych umiejętności;
• Promowanie w środowisku studentów aktywnych
zawodowo, potrafiących połączyć pracę zarobkową z
dobrymi wynikami w nauce.
Człowiek – najlepsza inwestycja
• W przypadku kadry naukowej należałoby podjąć
działania w celu promowania, a nie
dyskredytowania postaw przedsiębiorczych wśród
pracowników naukowych w postaci ich
różnorodnego zaangażowania w realne procesy
gospodarcze, jak na przykład:
• Praca w firmie, prowadzenie działalności
gospodarczej;
• Aktywność ekspercka nie tylko w wąskim profilu
własnej specjalizacji, ale również w sferze
publicznej, administracyjnej czy społecznej;
• Prowadzenie badań i opracowywanie
wynalazków pod konkretne potrzeby rynkowe.
Człowiek – najlepsza inwestycja
Połączenie procesu kształtowania postaw przedsiębiorczych w
środowisku akademickim z rozbudowaną ofertą szkoleniową
ma szansę stworzyć podstawę do efektywnej stymulacji
studentow i kadry naukowej do podejmowania z
powodzeniem inicjatyw gospodarczych.
Człowiek – najlepsza inwestycja
„Innowacyjne metody wsparcia tworzenia i rozwijania
sieci współpracy i wymiany informacji miedzy
badaczami naukowymi a przedsiębiorstwami”
„Poszukiwanie rozwiązań niekonwencjonalnych,
pozwalajacych wykorzystywać wyniki badań
naukowych w biznesie”
„Poszukiwanie nowatorskich form zwiększania
dochodów szkół wyższych i instytucji naukowych
poprzez udrożnienie kanałów komunikacji z
biznesem”
Człowiek – najlepsza inwestycja
Człowiek – najlepsza inwestycja
Człowiek – najlepsza inwestycja
Oczekiwane innowacyjne formy współpracy w najbliższych latach:
• wspólne występowanie o granty na prace badawcze, wdrażanie
innowacji, itp.;
• rozwiązywanie problemów przedsiębiorstw w zakresie wdrażania
nowych technologii;
• możliwość lokowania w przedsiębiorstwach projektów badawczych
stanowiących część prac dyplomowych studentów;
• zatrudnianie absolwentów i doktorantów uniwersytetów oraz
politechnik o określonych specjalnościach w pracach badawczorozwojowych przedsiębiorstwa, a także we wspólnych projektach
innowacyjno-wdrożeniowych wraz z placówkami uczelni
technicznych;
Człowiek – najlepsza inwestycja
• Opracowanie oferty staży i praktyk studenckich, fundowanie stypendiów dla
studentów II stopnia i doktorantów, oferty pracy dla absolwentów, organizacja
konkursów na projekty B+R, udział w procedurach uzyskiwania patentów;
• Podejmowanie współpracy menedżerskiej w zakresie ustalania kierunku i
sposobu
kształcenia oraz kierunków badań;
• Współdziałanie w programowaniu prac B+R.
Człowiek – najlepsza inwestycja
Wzajemne oczekiwania w zakresie współpracy
Człowiek – najlepsza inwestycja
Człowiek – najlepsza inwestycja
Człowiek – najlepsza inwestycja
Człowiek – najlepsza inwestycja
Najważniejsze czynniki rozwijania współpracy z perspektywy sektora akademickiego:
• wkład merytoryczny – nowe pomysły, nowatorskie metody analityczne przydatne
w rozwiązywaniu problemów zarządczych przedsiębiorstw;
• organizacja i realizacja szkoleń związanych z wdrażaniem nowych technologii;
• rozwiązywanie problemów operacyjnych przedsiębiorstwa;
• doradztwo w zakresie strategii rozwoju przedsiębiorstwa;
• opracowanie systemów zapewnienia jakości;
• wykorzystanie studentów i doktorantów do rozwiązywania problemów przedsiębiorstw
w ramach prac magisterskich i doktorskich;
• promocja produktów i usług;
• wkład know-how: naukowego podejścia i specjalistycznej wiedzy w rozwiązywaniu
konkretnych problemów B+R;
• znajomość i wykorzystanie najnowocześniejszych metod, znajomość dziedziny
naukowej;
• wkład konsultacyjno-doradczy.
Człowiek – najlepsza inwestycja
Wśród najważniejszych możliwości wkładu do współpracy ze strony
nauki przedsiębiorcy wymieniają:
• wdrożenie gotowych projektów, np. projektów mebli, technologii,
zintegrowanych systemów zarządzania firmą;
• pomysły sfery naukowej na rozwój firmy, zwiększenie wydajności;
• zatrudnianie praktykantów;
• możliwość dostępu do rezultatów projektów celowych, realizowanych
przez naukę i pomoc w ich wdrożeniu;
• projekty prototypów – modele przykazywane do wdrożeń.
Człowiek – najlepsza inwestycja
Do współpracy z placówkami naukowymi przedsiębiorcy deklarują ze
swojej strony ponadto:
• wkład rzeczowy – pomoc w wyposażeniu ekspozycji wystawowej,
przygotowanie ekspozycji prac itp., podczas sympozjów itp.,
gotowość kadry firmy do dzielenia się z placówką naukową wiedzą
praktyczną, zapoznanie pracowników naukowych z firmą, jej
produkcją, technologią, wyposażeniem;
• popularyzację produktu, technologii wśród studentów – przyszłych
projektantów budowlanych i kierowników budów;
• pełną współpracę przedsiębiorstwa;
• wkład wiedzy praktycznej odnośnie wymagań rynku i podejścia do
realizowanych tematów;
• prace wdrożeniowe.
Człowiek – najlepsza inwestycja
• Wyzwania gospodarki wiedzy stojące przed Polską wymagają
zwiększenia powiązań sektora badawczo-rozwojowego z
gospodarką oraz wykorzystania, w znacznie większym niż
dotychczas stopniu, transferu wiedzy i technologii z nauki do
przedsiębiorstw.
• Silna współpraca przemysłu z instytucjami tego sektora, tzn.
jednostkami badawczo-rozwojowymi i uczelniami zapewnia
właściwe wykorzystanie potencjału naukowo-badawczego
kraju i umożliwia wprowadzanie przez firmy innowacji
produktowych, procesowych i organizacyjnych, niezbędnych
do wzrostu ich konkurencyjności i rozwoju.
Człowiek – najlepsza inwestycja
Poszukiwanie innowacyjnych rozwiązań w
zakresie rozwoju idei przedsiębiorczości
akademickiej w celu komercjalizacji
wiedzy i umiejętności zespołu
działającego na uczelni lub w JN
Poszukiwanie połączeń innowacyjnych
pomysłów z dobrym zarządzaniem i
odpowiednimi źródłami finansowania
Człowiek – najlepsza inwestycja
•
Obecnie realizowane projekty – zakres merytoryczny, formuła realizacji
•
Studium przypadku – przykładowy projekt realizowany w centralnej
Polsce
–
Zakres funkcjonalny
–
Zakres merytoryczny
–
Uczestnicy
–
Sposób realizacji
–
Wnioski z punktu widzenia przydatności dla rozwoju przedsięwzięć typu spin – oferta vs
potrzeby
Człowiek – najlepsza inwestycja