Transcript Beroepskrachten Vrijwilligers - Agentschap Sociaal

JEUGDWERK MET
MAATSCHAPPELIJK
KWETSBARE KINDEREN EN
JONGEREN
Een onderzoek bij werkingen, begeleiding en deelnemende jongeren
Jeugdwerk met maatschappelijk
kwetsbare kinderen en jongeren

Presentatie:
 Situering
& opzet onderzoek
 Belangrijkste conclusies
 Aanbevelingen (beleid en werkingen)
Situering (a)

Reeks onderzoeken naar Vlaamse jeugdwerk
 2010:
jeugdbewegingen
 2013: werkingen voor maatschappelijk kwetsbare
kinderen en jongeren (WMKJ’s)

Maatschappelijke kwetsbaarheid?
 Lagere
sociale klasse
 Kwetsbaar t.a.v. maatschappelijke instellingen
 Belangenverdediging
 Eigen oplossingsstrategieën
Situering (b)

Variatie in WMKJ’s
 Qua
ontstaansgeschiedenis, methodieken en
activiteitenaanbod
 Qua doelpubliek
=
armoede, lage scholing & etnisch-culturele minderheid
 Laagdrempelig, actieve rekrutering
 Professionele begeleiders

Levensdomeinen bijv. school, arbeidsmarkt
 Decentralisering
WMKJ-beleid 1999
 Weinig (kwantitatief) onderzoek
 → weinig zicht op werkingen; nood aan empirische
gegevens
Doelstellingen




1. Inzicht werkingen, begeleiding en jongeren
2. Noden en behoeften werkingen
3. Sterktes, knelpunten & groeipaden
4. ‘Goede voorbeelden’
Opzet onderzoek


Vergelijkbaarheid jeugdbewegingsonderzoek
Specificiteit WMKJ’s
 Werkingen:
financiering, netwerk
 Begeleiders: beroepskrachten - vrijwilligers
 Jongeren: relatie begeleiding

Beschrijvende, + verklarende analyses
werking/begeleiding → jongeren
bv. tevredenheid
 Kenmerken

Kwalitatief aftoetsen resultaten
 Focusgroepen
Dataverzameling


4 ≠ gesloten vragenlijsten
Representatieve selectie 40 werkingen
1
coördinator: web
 Alle beroepskrachten/vrijwilligers: web
 Alle 14-16-jarige jongeren: papier

Gerealiseerde steekproef
 40
coördinatoren
 158 beroepskrachten (35 werkingen)
 95 vrijwilligers (23 werkingen)
 208 jongeren (32 werkingen)
Conclusies
1.
2.
3.
De WMKJ’s: een foto (profiel)
Knelpunten
4 luiken: werking/begeleiding -> tevredenheid
jongeren
1. De WMKJ’s: een foto
1.1. Foto: samenstelling doelgroep
Jongens
Niet-Belgische afkomst
Uit directe buurt/wijk werking
Opleiding:
ASO
TSO
BSO
BUSO/DBSO
Gezin:
Laaggeschoold
Minstens 1 ouder werkloos
Moeilijk rondkomen
Gescheiden ouders
Geloof:
Moslim
WMKJ
76%
62%
78%
Jeugdbeweging
41%
12%
22%
20%
22%
44%
12%
64%
29%
6%
0%
70%
53%
25%
29%
33%
20%
6%
16%
42%
0%
1.2. Foto: samenstelling begeleiding
Beroepskrachten
Vrijwilligers
Mannen
54%
45%
Leeftijd
32 (23)
23 (18)
Niet-Belgisch
39%
65%
Buurt/wijk werking
27%
67%
Zelf lid geweest
22%
61%
Laaggeschoold gezin
61%
58%
Gezin moeite rondkomen
34%
23%
Moslim
20%
43%
1.3. Foto: motivatie jongeren (a)
Aanzet:
vrienden > eigen initiatief > ouders (↔ JB)
 Motivatie en tevredenheid: goed

 Wekelijks
bezoek (of vaker): 81%
 Tevredenheid: 8,4/10
 Idee stoppen: 23%
 Echter:
 Sporten
> vrienden ontmoeten > werking
 Werking in top 3: 24%
 WMKJ’s:
specifieke plaats/betekenis?
1.3. Foto: motivatie jongeren (b)

Redenen deelname:
 ‘Leuk’
(sfeer, activiteiten)
 Beter dan op straat
 ‘Mijn ding doen’
 Vrienden
…
 Zelfontplooiing
 Bijleren,

aan mezelf werken
↔ JB: Vrienden/sfeer/thuis, zelfontplooiing
1.3. Foto: motivatie jongeren (c)

Toch meerwaardezoekers
 ‘zelfontplooiing’:
 Voordelen


opgelegd < uit jongere zelf
werking:
(+) Mezelf zijn, ontdekt waar ik goed in ben: expressie zelf
(-) Sterker in samenleving, beter op school: aanpassing
samenleving
 Onbewust?
Toch voordelen:
Jongeren meer tevreden naarmate
 (+)
instrumentele tevredenheid (bijleren, zelfontpl., inspraak)
 (+) bk: onderwijs- & arbeidsmarktgericht werken
 (-) enkel vrijetijdsaanbod
1.4. Foto: leefwereld jongeren

Zelfbeeld: 16% ‘mislukkeling’
 Probleemjongere:

Toekomst: 15% negatief
 Echter:
 Vrije

31%
voldoende kansen samenleving: 53%
tijd: meer
Risicogedrag: onderwijs
 Echter:
belang diploma: 88%
 Vooruit
geraken door studeren en werken: 67%
1.5. Foto: de werkingen


Verscheidenheid werkingen & methodieken
Gemeenschappelijk
 Dagelijkse
werking: 42%
 Vrijwilligers, + beroepskrachten: 72%
 Openheid:
 Netwerk
van contacten en samenwerkingen
 Tijd BK extern gerichte taken: 34%

Welzijn, bruggen,…
 Delen
van infrastructuur: 61%
 Vindplaatsgericht werken: 69%
2. Knelpunten
2.1.1. Knelpunten: financiering (a)

Financiering:
 Veel
energie: 47%
 Niet rondkomen: 33%
 Financieel tekort:
 Nu
dreiging: 38%
 Toekomstig gevaar: 43%
2.1.1. Knelpunten: financiering (b)

Financieringsbeleid:
Geen
Nu probleem
probleem/ NVT
Toekomstig
gevaar
Beleidsbeslissingen die budget
beïnvloeden
22%
24%
54%
Versnippering van
financieringsbronnen
38%
22%
41%
Keuze goedkoopste projectvoorstel
46%
11%
43%
2.1.1. Knelpunten: financiering (b’)
 ‘Tender’-systeem:
opdracht, offerte
 Vermarkting,
concurrentie
 Prijs, omkadering
 In theorie: aanvullend (kortlopend)
 In realiteit: afhankelijkheid
 Cijfers
(C):
 Lange
termijn werking moeilijk: 69%
 Botst met nastreven kwaliteit: 52%
 Leidt tot meer kwaliteit: 14%
 Administratieve overlast: 66%

Grootste dreiging: 58%
2.1.2. Knelpunten: meetbaarheid(a)
BK: jeugdwerkbeleid overheid:
 Problemen:
34%
 Gevaar voor identiteit werking: 37%
 Onverenigbare doelstellingen?
2.1.2. Knelpunten: meetbaarheid(b)


BK: geen inhoudelijke verschillen
Wel: focus cijfermatige output
Druk van streefcijfers: 40%
 Personeelstekort: 54%
 Tijdsgebrek begeleiding jongeren: 25%
 Teveel tijd administratie: 29%


FG: verhaal achter cijfers?
Activiteiten, + welzijnswerk (praten, doorverwijzen)
 Niet ingecalculeerd → meerwaarde niet gegarandeerd
 Nefast voor aanbod


Indicatoren
Verschillend, vaag, niet afgestemd
 Resultaten: aantonen, evaluatie

2.1.2. Knelpunten: meetbaarheid(c)

Wel: instrumentalisering
 Beleidsinstrument
overlast (kleine gemeenten)
 Investering overheid in directe repressie
 WMKJ:

indirect, structureel & lange termijn
! Plaats jongere
 Overheid:
integratie jongere in maatschappij
 WMKJ:
 Wisselwerking
 Jongeren
sterker maken, vanuit eigen identiteit
2.2. Knelpunten: personeel (a)

C: weinig interne dreigingen, maar:
 Tekort
beroepskrachten: 22% nu, 24% toek.
 Verloop beroepskrachten: 19% nu, 17% toek.

BK: vicieuze cirkel
-
personeel/jongeren: 54%
=
reden om te stoppen: 61%
2.2. Knelpunten: personeel (b)


Personeelstekort- en verloop
Gevolgen: (+) jongeren/begeleider
(-) tevredenheid jongeren
1. onderbreken traject
 2. verschillen werkingsbeleid
 3. verlies expertise



Oorzaak?
1. arbeidsvoorwaarden
Te grote werkdruk: 38%
 Te veel flexibiliteit: 41%



Loon onvoldoende: 47%
Onzekerheid behoud job: 24%
2.2. Knelpunten: personeel (c)

2. doorgroeimogelijkheden
BK onvoldoende kansen doorgroei: 22%
 Hoogopgeleid

Demotiverend: geen tweedelijnswerk
 Kleine werkingen: sowieso weinig kader


3. ‘eenzaamheid’ jeugdwerker


Ondersteuning, ontwikkeling, klankbord
4. imagoprobleem
a. sérieux: jonge nieuwe gezichten
 b. resultaten: lang, minder tastbaar



Maatschappelijke relevantie
- waardering externe actoren
2.2. Knelpunten: personeel (d)

Verloop gelinkt aan dreigingen
 Nadruk
op cijfermatige output
 Gebrek aan ondersteuning
 Infrastructurele problemen:
 Ontevreden
met lokalen: 23%
 Onzekerheid behoud: 44%
 Onvoldoende maatregelen inbraak/vandalisme: 23%
 Te krap voor aantal jongeren: 31%
2.3. Knelpunten: jongeren

Noden en behoeften
 Meer
uitstappen: 56%
 Meer materiaal: 38%
 Knelpunt? → ‘Nee’
 Consumptie-activiteiten
 Kostprijs

Heersende groep vs. nieuwkomers: 62%
 Etniciteit
 Negatieve
percepties/vooroordelen: overbruggen
3. Tevredenheid jongeren
3. Tevredenheid jongeren (a)


> beschrijvende analyses
Verbanden data
 Werking
 Beroepskrachten
 Vrijwilligers
 Jongeren
3. Tevredenheid jongeren (b)

Effecten van werkings- en begeleidingskenmerken
op uitkomsten jongeren
 Meest
proximaal
 Die sterkst variëren tussen de werkingen
 Namelijk:
 Algemene
tevredenheid (1-10)
 Socio-emotionele tevredenheid (thuisgevoel, plezier)
 Instrumentele tevredenheid (bijleren, zelfontplooiing)
!
multivariate analyses: controle
 andere
organisatiekenmerken
 achtergrondkenmerken jongeren
3.1. + ‘open’ werkingen

‘Open’ werkingen: tevredenheid hoger
 (+)
Aantal samenwerkingen
 Organisaties
welzijn, onderwijs & arbeidsmarkt
 BK: welzijnsgericht werken > groepsgericht/vrijetijdsaanbod
 (+)
Vindplaatsgericht werken
3.2. + voldoende & prof. begeleiding

Tevredenheid lager:
+
jongeren/begeleider
 enkel vrijwilligers → ‘professionaliseren’
3.3. + aansluiting (a)


(+) aansluiting leefwereld!
Identificatie begeleiding
 (+)
begeleiders als voorbeeld
 (-) hooggeschoolde beroepskrachten
 Socioculturele → relationele afstand

De jongere centraal stellen
 (+)
doel werking: eigen plaats + stem jongere
 (/) maatschappelijke doelstellingen (bijv. overlast)
3.3. + aansluiting (b)


Opmerkelijk: tevredenheid lager
pos. organisatiecultuur
= uitdaging/innovatie, band
collega’s/leidinggevenden
 Behoeften/noden begeleiders centraal
 Grotere afstand jongeren: - vriend, noden
 Uitdaging: evenwicht

3.4. + jongeren: evenwicht m/v (a)
 (+)
jongens:
 (+)
instrumentele tevredenheid
 (-) socio-emotionele tevredenheid
 Evenwicht: binnen groep/contact tussen gescheiden groepen
 Echter:
76% jongens
 1)
Cultureel-religieuze factoren
 2) Mannelijk aanbod: oorzaak of gevolg?


Makkelijk
 Vs. meisjes: specifieke noden
 Cijfers, tijds- en personeelsgebrek
Beoogde doelgroep is mannelijk
4. Aanbevelingen
4.1. Aanbevelingen: knelpunten (a)

1. ‘tender’-systeem:
 Aanvullend,
onafhankelijk
 Concurrentie ↔ ‘openheid’

2. Subsidiecriteria
 a)
Indicatoren: helder, gelijk, in samenspraak
 b) Directe dialoog: verhaal achter cijfers
 Uniform
visitatiesysteem: jaarlijks bezoek, cijfers in context erkenning welzijn
4.1. Aanbevelingen: knelpunten (b)

3. Begeleiding:

a. Voldoende

Oorzaken personeelsverloop en -tekort: budget, +




b. Professionalisering

Vrijwilligers:



Arbeidsvoorwaarden
Imagoprobleem
Verticale doorgroeimogelijkheden
 Grote werkingen: 2de lijn
 Basiswerk niet in gedrang
+ activiteiten, vertrouwen jongeren
- pedagogische/welzijnsgerichte kennis
4. Infrastructuur:

Onzekerheid behoud, ruimte, inbraak/vandalisme
4.2. Aanbevelingen: goede voorbeelden (a)

1. Stimuleer ‘open houding’:
 Personeel:
welzijnsgericht werken
 Voorwaarde: erkenning bij evaluatie

2. Plaats de jongere centraal
 Werking
vormen vanuit jongere zelf
 Vs. verwachtingen werkingen, overheid of samenleving
 Evenwicht aandacht noden personeel - jongeren
4.2. Aanbevelingen: goede voorbeelden (b)

3. Bewaak samenstelling werking
 a.
Vermijd exclusieve rekrutering
 Identificatie
jongeren met begeleiding
 ‘Ervaringsdeskundigen’ ter plaatse opleiden
 b.
Bewaak diversiteit jongeren
 Dominante
groepen vs. nieuwkomers
 Diversiteitsprojecten
 Maar: teveel diversiteit → herkenning
 c.
Aanbod voor meisjes
 Meer
personeel (groter budget)
 Afzonderlijke meisjeswerkingen
 Structureel i.p.v. project → continuïteit

Dank aan:
 De
werkingen, de begeleiding en de jongeren
 Afdeling Jeugd & stuurgroep
 Minister Pascal Smet
Zijn er nog vragen?