Transcript innovatietienkamp

INNOVATIEROUTINE
Hoe managers herhaalde
innovatie kunnen stimuleren
Dany Jacobs
Arnhem, PCT, 24 april 2013
DANY JACOBS







socioloog
proefschrift over 200jr W-EU staalindustrie
TNO-STB: contractonderzoek: + 80 sectorstudies
1998-2007: HL strat. mgt. Rijksuniv. Groningen
belang culturele aspecten van innovatie
2003-2007 lector Amsterdam Fashion Institute
2007-nu: lector Kunst, Cultuur & Economie ArtEZ
& HAN (→ ARCCI); HL Ind. Ontwikkeling &
Innovatiebeleid Universiteit van Amsterdam
AANLEIDING
 vraag SMS: rol managers bij innovatie
 idee i.s.m. Hendrik Snijders: herhaald
succes bij innovatie onderzoeken
 brede selectie 22 cases
 simpele, brede definitie van innovatie
RESULTAAT
 toch een soort succesformulie:
innovatietienkamp
 drie mentale hinderpalen, blokkades
INNOVATIE
iets nieuws (dat gerealiseerd
wordt) met (hopelijk) een
toegevoegde waarde
SOORTEN INNOVATIE
productinnovaties
SLIMMERE, MEER
PRODUCTIEVE
CREATIVITEIT
van stijlinnovatie tot nieuwe concepten
incl. informatieproducten, diensten en belevenissen
transactie-innovaties
~ marketing, verkoop
~ marktdoorzichtigheid
procesinnovaties
~ nieuwe organisatievormen
(re-engineering, sociotechniek,
keteninnovatie) ↗ productiviteit
↗ transacties
‘IETS NIEUWS… MET
HOPELIJK TOEGEVOEDE
WAARDE…’
IS DAT WEL ‘ECHTE’
INNOVATIE?
WAAROM NIET ALLEEN
RADICALE INNOVATIE?

99% VAN DE INNOVATIE IS
(GELUKKIG) MARGINAAL
HOE RADICALER EN MEER
OMVATTEND EEN
INNOVATIE, HOE GROTER
DE BREUK MET HET
BESTAANDE
WAARDENSYSTEEM
DUS HOE GROTER DE
ONZEKERHEID EN HET RISICO
EEN LEUKE PARADOX
INNOVATIE MOET ER
UITZIEN ALS WAT WE
AL KENNEN
1898, Indiana, de eerste hybride auto
MAYA = MOST
ADVANCED, YET
ACCEPTABLE
‘FUZZY’ BENADERING VAN INNOVATIE
 hinderpaal 1:
0
verabsoluteren
van
0.5
innovatie
1.0
de ambidextere
organisatie
de meeste
innovatie
bouwt
“maak
het jezelf
niet
voort
op iets
te moeilijk”
bekend
af en toe zul je met
“maakiets
het meer
jezelf niet
vernieuwends
moeten
te gemakkellijk”
komen
INNOVATIEROUTINE?
→ ‘POPULATION ECOLOGY’ (HANNAN & FREEMAN)
 organisaties zijn zowel sterk als zwak door hun
organisatieroutines
 adaptatie vindt plaats door geboorte en sterfte
van organisatie en bevolkingen
 variatie = starten van nieuwe organisatie
 selectie = ‘fitness’ van organisaties in hun
omgeving
 hypothese: sommige organisaties hebben
wellicht een innovatieroutine tot stand gebracht
INNOVATIEPIJPLIJNEN







MODE
DAGBLADEN
AUTO’S
FARMACEUTICA
FILM, BOEKEN, MUSIEK
TENTOONSTELLINGEN
SOFTWARE
Mintzbergs basis-organisatievormen
eenvoudig
complex
~ innovatieroutine
professionele
bureaucratie
adhocratie
[ Mintzbergs favoriet ]
machinebureaucratie
simpele
structuur
stabiel
dynamisch
Mintzbergs basis-organisatievormen
complex
ambidexter:
exploratie én
professionele
exploitatie
bureaucratie
eenvoudig
‘onttovering’ van innovatie
machinebureaucratie
stabiel
adhocratie
= de innovatieve
organisatie
[ Mintzbergs favoriet ]
simpele
mentale
hinderpaal
structuur
2:
innovatie
en
routine
dynamisch
zijn onverenigbaar
DARWINISTISCHE INNOVATIEROUTINE
strategisch profiel
variatie
(interne)
selectie
implementatieroutine
realisatie
(externe)
selectie,
overleven
 hinderpaal 3:
feedback t.a.v. doorontwikkeling
ambiance, onrust, leercultuur
leider als Deus ex
machina
vermenigvuldigen,
soortvorming
EEN NIEUWE TIENKAMP
1. Helder strategisch profiel
met daarin noodzakelijke
plaats voor innovatie
2. Maatschappijgerichtheid
3. Klantgerichtheid
4. Ambitie & durf
5. Doorontwikkeling
6. Leren van reële
getallen
7. De beste mensen
8. Ambiance, open
cultuur
9. Sterke netwerken
10. Focus, commitment
INNOVATIETIENKAMP
 discipline 1 = innovatie sterk verbonden
met strategisch profiel




kerncompetenties
dieptestrategieën
visuele identiteit, handschrift
Niet alle
groeiplatforms
maar ook:
organisaties hoeven
noodzakelijke
even innovatief te
variëtiet
zijn
INNOVATIETIENKAMP
 discipline 2 = maatschappijgerichtheid
 discipline 3 = klantgerichtheid “wees verziend”
“wees bijziend”
INNOVATIETIENKAMP
 discipline 4: ambitie en durf
(van de Dorpsstraat naar Fifth Avenue en
Bund)
INNOVATIETIENKAMP
 discipline 5 = doorontwikkeling
(experimenteer en leer)
innovatie tijdens
de ‘diffusie’
potentiële gebruikers
~ verschillende waarden
III
II
I
Dany Jacobs 41
PRODUCTIEVE CREATIVITEIT
sociale constructie van innovatie ~ co-evolutie
( Bruno Latour, 1987)
inspelen op veranderingen
in de maatschappij
sociogram
= sociale
omgeving
onderhandelen, ‘vertalen’,
‘innovator’ herdefiniëren
o
technogram
= technische
omgeving
experimenteren,
‘trial and error’
INNOVATIETIENKAMP
 discipline 6 = leren van reële getallen
(die er toe doen, bijv. Balanced Scorecard)
 discipline 7 = de beste mensen
 discipline 8 = ambiance, open cultuur
 discipline 9 = sterke netwerken
INNOVATIETIENKAMP
 discipline 10 = focus, commitment
lange adem, maar ook weten op te houden
(= helderheid)
adhocratie
 simpel
 omgeving  complex 
professionele bureaucratie
Kessels
Kramer
ASML
Intervet
Unilever
Kunsthal
Shell
Albert
Heijn
Efteling
HEMA
Siemens NL
Effectory
simpele structuur
machinebureaucratie
 stabiel

omgeving

dynamisch 
goud
zilver
successen uit het
verleden
vormen geen waarborg
voor de toekomst
brons?
INNOVATIETIENKAMP
 Dik
deze lijst niet verder in!
 Concentreer u op wat u nog
niet goed genoeg doet!
1. Helder strategisch profiel
met daarin noodzakelijke
plaats voor innovatie
2. Maatschappijgerichtheid
3. Klantgerichtheid
4. Ambitie & durf
5. Doorontwikkeling
6. Leren van reële
getallen
7. De beste mensen
8. Ambiance, open
cultuur
9. Sterke netwerken
10. Focus, commitment
niet bijv: techniek… leiderschap…
OPMERKINGEN?
VRAGEN?