Transcript Proje Sahibi ihtiyaçları

“ULUSAL BİYOÇEŞİTLİLİĞİNİN VE GEN
KAYNAKLARININ KORUNMASI HEDEFLERİ
DOĞRULTUSUNDA BÜYÜK MEMELİ
TÜRLERİNİN ARAŞTIRILMASI, KORUNMASI
VE YÖNETİMİ”
Proje Sahibi:
“Çevre ve Orman Bakanlığı
Doğa Koruma Milli Parklar Genel
Müdürlüğü”
Yönetici Kurum:
“TÜBİTAK Marmara Araştırma Merkezi,
Yürütücü Kurum:
Selçuk Üniversitesi”
Proje Sahibi ihtiyaçları:
Biyolojik Çeşitlilik Ulusal Odak Noktası olan Çevre ve Orman
Bakanlığı’nın ülkemiz adına taraf olduğu sözleşmeler ve bunlara
paralel olarak geliştirilen ulusal eylem planları gereği yükümlülükleri
vardır. Bu sözleşmeler ve planlar:






Birleşmiş Milletler Biyolojik Çeşitlilik Sözleşmesi (1996)
Ulusal Biyolojik Çeşitlilik Stratejisi ve Eylem Planını (2007)
Avrupa’nın Yaban Hayatı ve Yaşama Ortamlarını Koruma Sözleşmesi
(Bern Sözleşmesi, yürürlülük: 1 Haziran 1982)
Nesli Tehlike Altında Olan Yabani Hayvan ve Bitki Türlerinin
Uluslararası Ticaretine Dair Sözleşme (CıTES Sözleşmesi, yürürlük: 01
Temmuz 1975)
Biyolojik Çeşitlilik Sözleşmesi (29 Aralık 1992)
Hayvan Genetik Kaynakları Üzerine Interlaken Deklerasyonu (2007)
Proje Sahibi ihtiyaçları:
Tüm bu sözleşmeler ve eylem planları dahilinde
gerçekleştirilen ulusal toplantılarda alınan kararlar vardır:



‘TÜBİTAK –Vizyon 2023’ öngörü çalışmasında belirlenen
öncelikli alanlar
11. ve 12. Bilim Teknoloji Yüksek Kurulu toplantısında
ulusal öncelikli alan olarak kabul edilen “Hayvan Gen
Kaynaklarının Korunması” kararı
DPT’nin sekizinci beş yıllık kalkınma planı (2001 ve 2005)
kapsamında Yerli Hayvan Gen Bankası oluşturulması kararı
Proje Sahibi ihtiyaçları:
Hayvan Genetik Kaynakları Küresel Eylem Planı
çerçevesinde:


Hayvan genetik kaynaklarının tanımlanması, izlenmesi ve
sürdürülebilir olarak korunması konularında ulusal, bölgesel
ve küresel ölçekli yapılanmanın etkinliğinin desteklenmesi
ve artırılması,
Yeterli finansal kaynağın, alt yapı oluşturulması, insan
kaynakları ve işbirliğinin geliştirilmesi için seferber
edilmesi,
gerekmektedir.
Proje Sahibi ihtiyaçları:







Biyolojik çeşitliliğin tanımlanması
Tür/alt tür isimlerinin revizyonu
Hayvan gen kaynaklarının korunması
kapsamında oluşturulan yönetmelik gereği tür
tescili için kriterlerin belirlenmesi
Av kotalarının belirlenmesi kapsamında tür/alt
tür isimlendirmelerinin doğru yapılması ve
popülasyon büyüklükleri ile demografik
yapısının tespit edilmesi
Hayvan gen kaynaklarının korunması eylem
planları kapsamında DNA ve hücre bankalarının
kurulması
Memeli dağılım haritası
Yasak avla mücadele
Projenin Amacı:
1. Öncelikle proje kapsamında yer alan türler için olmak üzere


DNA bankası kurulması
Hücre bankası kurulması
2. Proje kapsamına dahil türler için tür/alt tür tanımlaması ve
revizyonlarına yönelik genotiplendirme yapılması
3. Envanter çalışmaların genetik verilerle desteklemek / doğrulamak,
av kotalarının doğru belirlenmesine katkı koymak
4. Proje kapsamına dahil türler için yaban hayatı kriminal
çalışmalarına yönelik test/tanı metotları/kitleri oluşturmak
Projenin Amacı:
5. GPS GSM tasmalar ile proje kapsamında yer alan türlerin
ekolojik verilerini toplamak
6. Eğitim ve uygulama çalışmaları ile ilgili kurumlar
bünyesinde yeterli teknik donanıma ve kapasiteye sahip
uzman ekibin oluşturulmasını sağlamak
7. Koruma ve tespit çalışmalarına yerel halkın dahil edilip
bilinçlendirilmesine yönelik materyal hazırlamak
8. Türkiye büyük memelileri üzerine (proje çıktılarını
kullanarak) bir referans kitap hazırlamak
Projenin Kapsamı: Türler ve Alanlar
Projenin Kapsamı: Türler ve Alanlar
Projenin Kapsamı
Proje kapsamında hayvanat bahçeleri, hayvan barınakları
ve koruma alanlarında bulunan proje kapsamına dahil
türlere ait bireyler de analizlere dahil edilecektir.
Tüm örnekler 3 tip DNA işareti ile genotiplendirilecektir
(mtDNA, mikrosatelit DNA ve Y-kromozomu).
Arazi çalışmalarında fotokapanlar kurulacaktır.
Belirlenen türlerde GPS GSM tasmalar yardımıyla türlere
özgü ekolojik veriler toplanacaktır.
Eğitim broşürleri ve referans kitap hazırlanacaktır.
Projede hedeflenen sayılar:
Karaca
Ceylan
Kızıl geyik
Alageyik
Yaban koyunu
Yaban keçisi
Çengel boynuzlu dağ keçisi
Çizgili sırtlan
Karakulak
Vaşak
Kurt
Bozayı
Tilki
Çakal
GPS telemetri
izlemesi
hedeflenen sayı
5
5
5
5
-
Canlı doku örneği
alınması
hedeflenen sayı
5-10
20-35
30-50
30-50
50
100-120
10-30
10
5
5
15
25
20
10
Müdahalesiz yöntemle
tamamlanması
hedeflenen sayı
20-50
35
60
120
30-50
30
10
10
30-50
30-50
30-50
15-20
Proje Çıktıları
Proje
Çıktılar


Sahibi Kurumun ihtiyaçlarını Karşılamaya Yönelik
DNA bankası kurulması
Hücre bankası kurulması
Proje Çıktıları
Proje
Çıktılar




Sahibi Kurumun ihtiyaçlarını Karşılamaya Yönelik
Kapsama
dahil
türlerin
genotiplendirmesinin
yapılması
Kapsama dahil türlerin tür/alt tür isimlerinin
revizyonu
Kapsama dahil türler için genetik tanı test panelleri
geliştirilmesi
Kota belirleme çalışmalarına yönelik envanterleme
metodu için sitogenetik/genetik yaş ve cinsiyet
tayini yöntemi geliştirilmesi
Proje Çıktıları
Proje
Çıktılar



Sahibi Kurumun ihtiyaçlarını Karşılamaya Yönelik
Veri tabanı oluşturulması
Proje sahibi kurumun eğitim amaçlı
kullanması için bilgilendirme
broşürleri/sunumlar hazırlanması
Proje sahibi kurumun eğitim amaçlı
kullanması için Türkiye büyük memelileri
üzerine bir referans kaynak kitap
hazırlanması
Proje Çıktıları

Projenin Yan Çıktıları







Yetişmiş eleman
Hayvan tescil komitesinin yaban hayvanları için kriter
belirlemesine yönelik veri toplanması
Büyük memeli dağılım haritasının çıkartılması
İnsan hayatı-yaban hayatı kesişim yerlerinin (ve
etkilerinin) tespit edilmesi
Daha
önce
fotoğraflanmış/fotoğraflanamamış
hayvanların fotokapanlarla fotoğraflarının çekilmesi
ve varlıklarının belgelenmesi
Av turizmi değerlerinin artması ve yerel ekonomiye
getirisi
Proje gelişme, final raporları, bilimsel makaleler
Proje İş Paketleri
İ.P. 1: Büyük memeli türleri için DNA ve hücre bankaları
oluşturulması
Bu iş paketi uluslar arası sözleşmeler ile ulusal eylem planları ve
belirlenmiş öncelikli alanlar çerçevesinde DNA bankası ve hücre
bankası sistemlerinin kurulması ve oluşturulmasını kapsar.
İ.P. 2: Genetik karakterizasyon ve türlere özgü genetik tanı
panellerinin oluşturulması
Bu iş paketi ile kapsamda belirlenen türlerin genotiplendirmesi
gerçekleştirilerek tür/alt tür revizyonları yapılacak ve tür tescil
komitesinin kriter belirleme ihtiyacına yönelik veri toplanacaktır.
Ayrıca, yaban hayatı kriminal çalışmalarına yönelik tür tayini
kitleri/metotları oluşturulacaktır.
Proje İş Paketleri
İ.P. 3: Öncelikli Yaban Hayatı Geliştirme Sahalarında belli
büyük memeli türleri için örnek envanter metodları
geliştirilmesi ve detaylı popülasyon analizlerinin yapılması
Literatürdeki çalışmalar envanterleme yöntemi olarak genetik
metotlarında uygulanmasının önemini ortaya koymuştur. Proje
sahibi kurumun av kotaları belirleme ve CITES kapsamında
kotalarını TÜBİTAK’a onaylatma ihtiyacı vardır. Bu ihtiyaç için doğru
envanterleme en önemli adımdır. Envanterleme yalnızca sayı
belirleme değildir. Dişi ve erkek bireylerin sayısı ve yaş dağılımı da
popülasyonların devamını direk etkileyen ve av kotalarının doğru
belirlenmesi için gerekli en önemli bilgidir.
Bu iş paketi kapsamında bu ihtiyaçlara yönelik pilot bir çalışma
yapılacaktır.
Proje İş Paketleri
İ.P. 4: Eğitim materyallerinin ve veri tabanı yazılımının
hazırlanması
Hayvan gen kaynaklarının tespiti ve korunmasında halkın bizzat
iştiraki çok önemlidir. Doğru bilgilendirme ve bilinçlendirme ile bu
iştirak sağlanabilir. Buna yönelik eğitim materyalleri/broşürler
hazırlanacak ve bir referans kaynak kitap hazırlanacaktır. Bilginin
paylaşılmasına yönelik proje verilerinin/çıktılarının da yer aldığı bir
veri tabanı hazırlanacaktır.
İ.P. 5: Proje Yönetimi
Projenin çalışma takvimine uygun gitmesi ve proje ekibi arası
koordinasyonun sağlanmasını kapsayan iş paketidir.
Proje Çıktılarının Uygulamaya Aktarılması
Proje Çıktısı
Aktarım Mekanizması
Aktarım Süresi
Hücre bankası
Doğrudan kullanım ve yönetmelik
düzenlemesiyle projelerde
kullandırma
Proje bittikten sonra 1
ay içinde aktarılacak ve
Bakanlık denetiminde ilk
olarak 3 yıl süreyle
kullanıma açık olacaktır.
DNA bankası
Doğrudan kullanım ve yönetmelik
düzenlemesiyle projelerde
kullandırma
Proje bittikten sonra 1
ay içinde aktarılacak ve
Bakanlık denetiminde ilk
olarak 3 yıl süreyle
kullanıma açık olacaktır.
Genetik test
panelleri
Doğrudan kullanım
Projenin 2-4. yıllarında
proje ekibi müşteri
kurumun ihtiyaçları
doğrultusunda testleri
gerçekleştirecektir. Proje
bittikten sonra 1 ay
içinde aktarılacak ve
Bakanlık denetiminde ilk
olarak 3 yıl süreyle
kullanıma açık olacaktır
Proje Çıktılarının Uygulamaya Aktarılması
Proje Çıktısı
Aktarım Mekanizması
Aktarım Süresi
Tür/alt tür isim
revizyonu
Mevzuat güncellemesi ve değişikliği
yapılacaktır
Proje bitiminden sonra 1
yıl
Envanterleme
metodu için genetik
modül
Mevzuat güncelleme/değişiklik
Hizmet alımı/projelendirme ile
yaygınlaştırma
Proje bitiminden sonra
18 ay
Tüm proje verileri
Doğrudan kullanım ile proje verileri
değerlendirilerek gerekli işlemler
gerçekleştirilecektir.
Proje bitiminden sonra 2
yıl
İnsan-yaban hayatı
etkileşim haritası
Doğrudan kullanım
Mevzuat değişikliği
Proje bitiminden sonra 3
yıl
Yetişmiş eleman
Doğrudan kullanım ile eğitimler
verme
Proje bitiminden sonra
1 yıl, 3 yıla uzatılabilir.
Uluslar arası
yükümlülüklerin
bazı türler için
yerine getirilmesi
Doğrudan kullanım
Mevzuat değişikliği
Hizmet alımı/projelendirme
Proje bitiminden sonra
1 yıl
Proje Çıktılarının Uygulamaya Aktarılması
Proje Çıktısı
Aktarım Mekanizması
Aktarım Süresi
Veri bankası
oluşturulması
Doğrudan kullanım
Proje bitiminden sonra 3
yıl
Eğitici poster ve
broşür hazırlanması
ve Türkiye Büyük
Memelileri üzerine
bir referans kitap
yayınlanması
Uluslar arası
enstitüler ve bilim
adamları ile
bağlantı ve işbirliği
Doğrudan kullanım
Doğrudan kullanım
Proje bitiminden sonra 2
yıl (3 yıla uzatılabilir)
Proje bitiminden sonra 1
yıl