Transcript Pobierz











(m: wartościowość – stopień utlenienia metalu, n: liczba atomów wodoru
w cząsteczce kwasu
Me + HnR  MeR + 1/2·nH2↑
2K +2HCl  2KCl + H2↑
2K + 2H+ + 2Cl-  2K+ + 2Cl- + H2↑ (zapis jonowy dla soli rozpuszczalnych
w wodzie)
Ca + H2S  CaS + H2↑
Ca + 2H+ + S2-  CaS↓ + H2 ↑(zapis jonowy dla soli nierozpuszczalnych lub
trudno rozpuszczalnych w wodzie)
Zn + H2SO4  ZnSO4 + H2↑
Zn + 2H+ + SO42-  Zn2+ + SO42- + H2↑ (zapis jonowy dla soli
rozpuszczalnych w wodzie)
2Al + 2H3PO4  2AlPO4 + 3H2 ↑
2Al + 6H + + 2PO43-  2AlPO4↓ + 3H2↑ (zapis jonowy dla soli
nierozpuszczalnych w wodzie)
 nMe + mHnR  MenRm + 1/2·n·mH2↑
 2Na +H2S  Na2S + H2↑
 2K + 2H+ + S2-  2Na+ + S2- + H2 (zapis jonowy dla soli
rozpuszczalnych w wodzie)
 Mg + 2HCl  MgCl2 + H2↑
 Mg + 2H+ + 2Cl-  Mg2+ + 2Cl- + H2 ↑(zapis jonowy dla soli
rozpuszczalnych w wodzie)
 2Al + 3H2SO4  Al2(SO4)3 + 6H2↑
 2Al + 6H+ + 3SO42-  2Al3+ + 3SO42- + 6H2↑(zapis jonowy dla
soli rozpuszczalnej w wodzie)
 3Ca + 2H3PO4  Ca3(PO4)2 + 3H2↑
 3Ca + 6H + + 2PO43-  Ca3(PO4)2↓ + 3H2↑ (zapis jonowy dla
soli nierozpuszczalnych w wodzie)
 Cu + 2H2SO4(stęż)  CuSO4 + SO2↑ + 2H2O
 3Ag +4HNO3(rozc)  3AgNO3 + NO↑ + 2H2O
 Hg + 4HNO3(stęż)  Hg(NO3)2 + 2NO2↑ + 2H2O
 Szczególne przypadki:
 Żelazo w stężonym H2SO4 a glin w stężonym HNO3
ulegają pasywacji, powstające tlenki tych metali nie
reagują z tymi kwasami.
 4Zn + 10HNO3  4Zn(NO3)2 + NH4NO3 + 3H2O
 Me(OH)m + HnR  MeR + nH2O
 KOH + HBr  KBr + H2O ; zapis cząsteczkowy
 K+ + OH- + H+ + Br-  K+ + Br- + H2O ; zapis jonowy




dla soli rozpuszczalnych
Ca(OH)2 + H2SO4  CaSO4↓ + 2H2O ; zapis
cząsteczkowy dla soli nierozpuszczalnych
Ca2+ + 2OH - + 2H+ + SO42-  CaSO4 ↓ + 2H2O; zapis
jonowy dla soli nierozpuszczalnych
Al(OH)3 + H3PO4  AlPO4↓ + 3H2O; zapis
cząsteczkowy
Al(OH)3 + 3H+ + PO43-  AlPO4↓ + 3H2O; zapis
jonowy dla soli nierozpuszczalnych
 nMe(OH)m + mHnR  MenRm + n·mH2O
 2LiOH + H2SO3  Li2SO3 + 2H2O
 2Li + 2H+ + SO32-  2Li+ + SO32- + 2H2O
 2Fe(OH)3 + 3H2SO4  Fe2(SO4)3 + 6H2O
 2Fe(OH) 3 + 6H+ + 3SO42-  2Fe3+ + 3SO42- + 6H2O
 2NH3 ·H2O + H2CO3  (NH4)2 CO3 + 2H2O
 2NH4+ + 2OH- + 2H+ + CO32-  2NH4+ + CO32- + 2H2O
 3Ba(OH)2 + 2H3PO4  Ba3(PO4)2↓ + 6H2O
 3Ba2+ + 6OH- + 6H+ + 2PO43-  Ba3(PO4)2↓ + 6H2O
• m = n : Me2Om + HnR  MeR + mH2O
• CaO(s) + H2SO4  CaSO4↓ + H2O
• CaO(s) + 2H+ + SO42-  CaSO4↓ + 2H2O
• Na2O(s) + 2HCl  2NaCl + H2O
• Na2O(s) + 2H+ + 2Cl-  2Na+ + 2Cl- + H2O
• Fe2O3(s) + 2H3PO4  3FePO4 + 3H2O
+ 6H+ + 2PO43-  FePO4↓ + 3H2O
• m ≠ n : nMe2Om + mHnR  MenRm +n· mH2O
• 3K2O(s) + 2H3PO4  2K3PO4 + 3H2O
• 3K2O(s) 6H+ + 2PO43-  6K + 2PO43- + 3H2O
• Fe2O3(s)
 Uwaga – w zapisie równania należy przyjąć umownie,




że zachodzi reakcja między wodorotlenkiem metalu i
kwasem, który powstaje z tlenku kwasowego
(bezwodnik kwasowy) z tym, że nie powstaje woda
CaO + CO2  CaCO3
6K2O + P4O10  4K3PO4
Na2O + SO2  Na2SO3
Są to typowe reakcje syntezy (łączenia się)
 W zapisie równań reakcji chemicznych stosuje się te





same reguły co w metodzie: zasada + kwas  sól +
woda
Ca(OH)2 + CO2  CaCO3 + H2O
2KOH + N2O5  2KNO3 + H2O
12NaOH + P4O10 4Na3PO4 + 6H2O
4LiOH + N2O4 2NaNO3 + 2NaNO2 + 2H2O
2RbOH + ClO2  RbClO3 + RbClO2 + H2O
 n = m : Me + E  MeR
 n ≠ m : nMe + mE  MenRm
 Uwaga – w tej metodzie stosuje się te same reguły jak





w przypadku: metal + kwas beztlenowy z tym , że nie
powstaje wodór
Cu + S  CuS (temp)
2Na + Cl2  2NaCl
Zn + I2  ZnI2 (kat. H2O)
2Al + 3F2  2AlF3
2Fe + 3S  F2S3 (temp)
 Metoda ta dotyczy metali, których tlenki i
wodorotlenki mają charakter amfoteryczny
 Zn + 2NaOH + 2H2O  Na2[Zn(OH)4] + H2↑
 Zn + 2Na ++2OH- +2H2O 2Na+ + [Zn(OH)4]2- + H2↑
 (temp); Na2[Zn(OH)4] Na2ZnO2 + 2H2O
 2Al + 6KOH + 6H2O  2K3[Al(OH)6 ] + 3H2↑
 2Al +6K++ 6OH- + 6H2O  6K+ +2[Al(OH)6 ]3- + 3H2↑
(temp); K3[Al(OH)6 ]  (T) Na3AlO3 + 3H2O
 Sól 1 i sól 2 oraz jedna z soli 3 lub soli 4 muszą być






rozpuszczalne wodzie (jedna z soli 3 lub soli 4 musi
być nierozpuszczalna).
Pb(NO3)2 + 2KI  PbI2↓ + 2KNO3
Pb 2+ + 2NO3- + 2K+ + 2I-  PbI2↓ + 2K+ + 2NO3Pb 2+ + 2I-  PbI2↓ (żółty osad)
AgNO3 + NaCl  AgCl↓ + NaNO3
Ag + + NO3- + Na+ + Cl-  AgCl↓ + Na+ + NO3Ag + + Cl-  AgCl↓ (biały osad)
 Na2CO3 + 2HCl  2NaCl + CO2 + H2O
 2Na+ + CO32- + 2H+ +2Cl-  2Na ++ 2Cl- + CO2↑ + H2O
 K2SO3 + H2SO4  K2SO4 + SO2↑ + H2O
 2K++ SO32-+ 2H++ SO42-  2K + SO42- + SO2↑ + H2O
 2NaCl + H2SO4  Na2SO4 + 2HCl↑
 2Na+ +2Cl- + 2H+ + SO42-  2Na+ + SO42- + 2HCl↑
 Sól metalu mało aktywnego + metal aktywny (poprzedzający w szeregu
aktywności metali metal w soli w roztworze wodnym)
 2AgNO3 + Cu  2Ag↓ + Cu(NO3)2
 2Ag + + 2NO3- + Cu  2Ag + Cu2+ + 2NO3 2Ag + + Cu  2Ag + Cu2+
 3CuSO4 + 2Fe  3Cu + Fe2(SO4)2
 3Cu 2+ + 3SO42- + 2Fe  3Cu + 2Fe3+ + 3SO42 3Cu 2+ + 2Fe  3Cu + 2Fe3+
 Termiczny rozkład niektórych soli
 4KClO3  KCl + 3KClO4 lub 2KClO3  2KCl + 3O2
 2KMnO4  K2MnO4 + MnO2 + O2
 Synteza z wodorków (wodorek zasadowy + wodorek





kwasowy): NH3(g) + HCl(g)  NH4Cl(s)
Niemetal + zasada  sól 1 + sól 2 + woda
3S + 6NaOH  Na2SO3 + 2Na2S + 3H2O
Cl2 + 2KOH  KCl + KClO + H2O
W reakcjach, w których sole są utleniaczami lub
reduktorami : 4CrCl2 + 4HCl + O2  CrCl3 + 2H2O
2KMnO4 + 5Na2SO3 + 3H2SO4  K2SO4 + 2MnSO4
+ 5Na2SO4 + 3H2O