Transcript Skuteczne sposoby komunikowania się z rodzicami

Konferencja metodyczna
Dydaktyka literatury i języka polskiego
w szkole ponadgimnazjalnej w kontekście
nowej podstawy programowej
i zmian w formule egzaminu maturalnego
Gorzów Wlkp., 29 sierpnia 2013
Rekomendacje dydaktyczne
opracowała
Małgorzata Niewiadomska
Nowe typy zadań maturalnych
• Wymagają sfunkcjonalizowej (nie odtwórczej) wiedzy
oraz umiejętności analityczno-interpretacyjnych
(w odniesieniu do tekstu źródłowego wskazanego
w zadaniu i związanych z nim problemowo przywołań
różnych kontekstów).
• Wiedza językowa i teoretycznoliteracka jest w nich
czynnikiem wspomagającym lekturę tekstów kultury.
• Odwołują się do umiejętności (i wiadomości)
wskazanych w podstawie programowej dla IV etapu
edukacji polonistycznej oraz etapów niższych.
Wykonanie zadania egzaminacyjnego
na maturze ustnej wymaga:
• rozpoznania zadanej w poleceniu intencji i przygotowania
wypowiedzi zgodnie z tą intencją,
• odczytania (interpretacji) dołączonego tekstu kultury
pod kątem wskazanego w poleceniu problemu;
• odwołania się do innych tekstów kultury (dowolnych)
i problemów, które łączą się z tematem wypowiedzi;
• opracowania wypowiedzi pod względem kompozycyjnym
i językowo-stylistycznym;
• wygłoszenia wypowiedzi zgodnie z zasadami kultury
żywego słowa;
• udziału w rozmowie dotyczącej wygłoszonej wypowiedzi
monologowej.
Wniosek 1: Na lekcjach mówią uczniowie
•
•
•
•
•
Na przykład:
Samodzielnie określają tematykę omawianych tekstów
i ich fragmentów.
Formułują problem podjęty przez autora, określają
stanowisko autora wobec problemu.
Prezentują własne przeżycia i przemyślenia wynikające
z kontaktu z dziełem.
Określają własne stanowisko wobec problemu, argumentują
je.
Polemizują i dyskutują.
Na lekcjach mówią uczniowie.
•
•
•
•
•
Na przykład:
Stawiają samodzielne tezy interpretacyjne i formułują
argumenty wyprowadzone z tekstów.
Komentują, streszczają, parafrazują teksty.
Snują refleksję wartościującą nad dziełem sztuki, jego
przekazem i językiem.
Przygotowują i wygłaszają referaty (referat jest jedną
z obowiązkowych form wypowiedzi).
Planują i wygłaszają ustne wypowiedzi
z uwzględnieniem podstawowych zasad retoryki,
np. przemówienia.
Na lekcjach mówią uczniowie
• Przyzwyczajajmy uczniów do konstruowania
i wygłaszania dłuższej, spójnej wewnętrznie
wypowiedzi „na gorąco”, bez wcześniejszego
przygotowania, w związku z tekstem „nowym”
dla ucznia.
• W pracy lekcyjnej i ocenianiu rozważmy powrót
do systematycznego „pytania uczniów”
i do oceny ich ustnych wypowiedzi zarówno tych
przygotowanych w domu, jak powstających
na lekcjach, w toku pracy nad tekstami.
Wniosek 2.
Zasada różnicowania tekstów kultury
• Jak najczęściej łączmy pracę nad literaturą
z czytaniem innych tekstów kultury: reportaż,
felieton, recenzja, wykład, przemówienie, film,
obraz, plakat, rzeźba, architektura, reklama,
komiks.
• Podchodźmy do analizy tekstów intertekstualnie
i kontekstualnie, pozwólmy uczniom wskazywać
ich osobiste konteksty.
• Umożliwiajmy uczniom wypowiedzi ustne
i pisemne na temat różnych tekstów kultury.
Wniosek 3.
• Zwiększmy częstotliwość ćwiczeń i zadań
wymagających refleksji nad treścią, kompozycją,
spójnością, językiem (np. dekompozycja tekstu
w formie planu umożliwiającego jego linearne
streszczenie, wskazywanie/formułowanie tezy autorskiej,
argumentów i wniosków, odczytywanie intencji nadawcy).
Przykłady z Informatora maturalnego:
• Sformułuj trzy pytania, na które w kolejnych akapitach
odpowiada autor tekstu 1. Każde pytanie musi odnosić
się do całego akapitu.
• Które z podanych w tabeli sądów są zgodne
z twierdzeniami autora wyrażonymi w tekście 1.,
a które nie? Wstaw X w odpowiednią rubrykę.
• .
Wniosek 4. Wzmocnienie znajomości lektur
• Stosujmy działania sprawdzające znajomość dzieł
opatrzonych gwiazdką – teksty wykorzystane w testach
mogą odnosić się do lektur! (np. zadania 2-3 pierwszego
testu).
Przykład z Informatora maturalnego:
• Kogo w przedstawieniu grał Krzysztof Kolberger?
A. Konrada B. Senatora C. Mickiewicza D. Księdza Piotra
• Uzasadnij wybór, odwołując się do treści recenzji
i Dziadów części III Adama Mickiewicza.
• Jaką treść – w kontekście Dziadów części III Adama Mickiewicza –
powinien mieć napis, o którym autor recenzji pisze w przedostatnim
akapicie?
A. Śmierć carowi. Śmierć!
B. Razem, młodzi przyjaciele!
C. Nowosilcow to sługa piekieł.
D. Umarł Gustaw, narodził się Konrad.
Pomocne są oparte na wizualizacji techniki porządkujące treść lektury
i ułatwiające jej zapamiętywanie, na przykład lokowanie wydarzeń
na osi czasu lub „mapowanie” utworów o rozległej i trudnej
do zapamiętania treści.
Zadania prawda/fałsz dotyczące bohaterów i faktów powieściowych.
Zadania typu „dokończ zdanie”, np.:
Konrad uzyskuje przebaczenie, ponieważ...
Inne: Pycha – pokora to synonim/homonim/antonim . Zilustruj obie
postawy przykładami z III części „Dziadów”.
Wniosek 5. Wiedza – tak,
ale wykorzystywana funkcjonalnie
Funkcjonalna znajomość gramatyki
• Zadania dotyczące fleksji – np.: jaką funkcję pełni użycie
nieosobowych form czasownika, jak na wymowę tekstu
wpływa zmiana formy czasowników z czasu
teraźniejszego na przyszły czy stosowanie przez autora
trybu rozkazującego w pierwszej osobie liczby mnogiej;
Przykład z Informatora maturalnego:
• Do każdego z przykładów użycia czasownika dobierz
sytuację, w której ten czasownik został użyty.
Wiedza – tak,
ale wykorzystywana funkcjonalnie
Funkcjonalna znajomość gramatyki
• Zadania dotyczące słowotwórstwa, np.: jak dodanie
określonej cząstki słowotwórczej modyfikuje znaczenie
wyrazu, jaka wartość znaczeniowa powstaje?
Przykłady z Informatora maturalnego:
• Wstaw X w wierszu, w którym zamieszczono definicję
członu pseudo-.
• Od jakich wyrazów podstawowych utworzony został
przymiotnik kasandryczno-rejtanowskopiotrowoskargowa? Co znaczy ten przymiotnik w tekście
Jana Miodka? Jaki efekt wywołuje jego użycie?
Wiedza – tak,
ale wykorzystywana funkcjonalnie
Funkcjonalna znajomość gramatyki na poziomie składni.
• Zadania wymagające rozróżnienia typów zdań
ze względu na ich treść i na funkcję w wywodzie autora
(podrzędne warunkowe, współrzędne wynikowe,
przeciwstawne)
Przykłady: Znajdź w akapicie trzecim i wpisz do tabeli po
jednym spójniku pełniącym w tekście 1. wskazaną funkcję.
Podaj przykłady zdań złożonych, w których wystąpiły takie
spójniki.
- Wprowadzenie zdania podrzędnego, które określa warunek
- Wprowadzenie zdania współrzędnego łącznego
- Wprowadzenie zdania podrzędnego, które zawiera
uzasadnienie sądu
Wiedza – tak,
ale wykorzystywana funkcjonalnie
• Zadania wymagające rozpoznania i uzasadnienia
rozpoznanej konwencji gatunkowej (np. recenzja,
felieton, przemówienie) lub stylistycznej (np. style
użytkowe, np. naukowy, publicystyczny,
popularnonaukowy..., odmiany języka o ograniczonym
zasięgu, np. środowiskowe, terytorialne).
Na przykład:
• Podaj dwie cechy gatunkowe tekstu, które pozwalają
stwierdzić, że jest on recenzją. Każdą cechę zilustruj
przykładem z tekstu.
• Wyjaśnij, czemu służy nagromadzenie wyrazów i wyrażeń
środowiskowych oraz potocznych w tekście.
Wiedza – tak,
ale wykorzystywana funkcjonalnie
• Znajomość środków stylistycznych przełożona
na umiejętność określania ich funkcji.
Na przykład:
• Wyrażenie melodramatyczny melodramat to
A. hiperbola. B. oksymoron. C. antonim. D. synekdocha.
Jaką funkcję pełni ten środek stylistyczny w tekście
Grażyny Stachówny?
Rozprawka na maturze!
Będą przydatne:
• Ćwiczenia przypominające tę formę wypowiedzi zarówno
od strony konstrukcyjnej, jak i stylistycznej
(charakterystyczne zwroty, słownictwo).
• Ćwiczenia w analizie tematu i konstruowaniu planu
wypowiedzi w różnych postaciach (plan linearny, mapa
myśli, tabela).
• Rozprawka maturalna nie jest wolna od ograniczeń –
uczeń rozważa wskazany w temacie problem, odnosząc
się do załączonego tekstu, a więc wykonuje też
czynności analityczne i interpretacyjne, musi wykazać
się rozumieniem tekstu. Powinien na przykład określić
stanowisko autora/bohatera wobec problemu,
sformułować tezę i wyprowadzić z tekstu argumenty.
Rozprawka na maturze
• Ćwiczenia w trafnym doborze i właściwym
przywoływaniu przykładów z innych dzieł.
Czy szczególne okoliczności mogą usprawiedliwić
postępowanie sprzeczne z podstawowymi zasadami etyki?
Rozważ problem i uzasadnij swoje zdanie , odwołując się
do fragmentu Innego świata Gustawa Herlinga-Grudzińskiego
i do innych tekstów kultury.
Marek Edelman
Kreon
Kmicic
bohaterowie Kamizelki
Raskolnikow,
Marlow i Kurtz
Lord Jim
Z podanej puli wybierz przykłady umożliwiające podjęcie
rozważań. Zastanów się, jak je wykorzystać w argumentacji.
Ustal porządek prezentowania przykładów.
Rozprawka na maturze
• Ćwiczenia w przywoływaniu trafnych kontekstów.
Czy w miłości lepiej słuchać głosu rozsądku, czy też oddać
się namiętności? Rozważ problem i uzasadnij swoje
stanowisko, odwołując się do
1. podanego fragmentu Lalki,
2. całego utworu Bolesława Prusa
3. oraz innego tekstu kultury.
Zgromadź informacje pomocne w rozważaniu problemu.
Jaka wiedza, jakie pojęcia mogą się przydać?
Przydatne informacje i konteksty
- cechy charakterystyczne epok romantyzmu i pozytywizmu, np.:...
- spory między romantykami a oświeconymi
- pojęcia: racjonalizm, empiryzm, idealizm.
Co nowego w oświacie?
• obniżenie wieku szkolnego,
• zmiany w systemie kształcenia zawodowego,
• nowa podstawa programowa w kl. IV – VI i w szkole
ponadgimnazjalnej,
• nowe zasady przeprowadzania sprawdzianu po szkole
podstawowej, egzaminu gimnazjalnego i maturalnego,
• nowelizacja nadzoru pedagogicznego,
• zmiany w sposobie prowadzenia i dokumentowania pomocy
psychologiczno-pedagogicznej,
• zmodernizowany system doskonalenia nauczycieli.
Podstawowe kierunki realizacji polityki oświatowej
państwa w roku szkolnym 2013/2014
1. Wspieranie rozwoju dziecka młodszego w związku
z obniżeniem wieku realizacji obowiązku szkolnego
2. Podniesienie jakości kształcenia w szkołach
ponadgimnazjalnych
3. Działania szkoły na rzecz zdrowia i bezpieczeństwa uczniów
4. Kształcenie uczniów niepełnosprawnych w szkołach
ogólnodostępnych
Zmodernizowany system doskonalenia
nauczycieli
• System doskonalenia nauczycieli oparty
na ogólnodostępnym kompleksowym
wspomaganiu szkół
• Sieci współpracy i samokształcenia
Kompleksowe wspomaganie szkół
• Adresowane jest do szkoły rozumianej jako złożony
system.
• Wspomaganie wynika z analizy indywidualnej sytuacji
szkoły i odpowiada na jej rzeczywiste potrzeby.
• Jest procesem, odchodzi od jednorazowych form
doskonalenia.
• Przebiega od diagnozy potrzeb placówki, przez wybór
obszaru wspomagania, opracowanie rocznego planu
wspomagania w wybranym obszarze, realizację tego
planu do ewaluacji.
• Rola SORE (szkolnego organizatora rozwoju edukacji)
Sieci współpracy i samokształcenia
• Są dopełnieniem kompleksowego wspomagania szkół.
• Skupiają nauczycieli, dyrektorów, psychologów,
pedagogów, bibliotekarzy z obszaru jednego powiatu.
• Cele sieci to wymiana doświadczeń, analiza dobrych
praktyk, poszerzanie kompetencji uczestników, tworzenie
nowych rozwiązań na potrzeby szkół uczestniczących w
sieci, nawiązywanie kontaktów i współpracy pomiędzy
nauczycielami i szkołami.
• Sieci dyrektorów (pozapedagogiczne obowiązki dyrektora).
• Sieci przedmiotowe (poloniści – edukacja filmowa).
• Sieci problemowe (walka ze szkolną absencją).
Tematyka sieci
współpracy i samokształcenia - przykłady
•
•
•
•
•
•
•
•
Edukacja filmowa.
Skuteczne sposoby zachęcania uczniów do czytania.
Jak rozwijać twórcze myślenie uczniów?
Praca z uczniem zdolnym na zajęciach koła naukowego.
Jak budować własne programy nauczania?
Promocja i budowanie wizerunku szkoły.
Nauczyciele pracują zespołowo.
Praca z nowoczesnymi technologiami.
16 tematów sieci nauczycielskich
Tematy OLiJP 2013/2014
LITERACKIE:
• Topos miejsca przyjemnego (locus amoenus) w literaturze
epok dawnych: postacie i funkcje.
• Między indywidualizmem a wspólnotą. Paradoksy ludzkich
doświadczeń w dramacie polskiego romantyzmu.
• Władysław Syrokomla (Ludwik Kondratowicz) - wybitny
poeta krajowego romantyzmu.
• W poszukiwaniu straconego czasu.
Pamięć jako mechanizm psychologiczny, zasób kulturowy
i tworzywo literackie.
• HERB WYGNANIA. DIARYSTYKA DRUGIEJ EMIGRACJI
(temat dodany na prośby polonistów o temat dotyczący
literatury XX wieku).
Tematy na olimpiadę 2012/2013
TEMAT JĘZYKOZNAWCZY
• Rodzina, ach, rodzina. Językowy obraz relacji rodzinnych
w polszczyźnie.
TEMATY TEATROLOGICZNE:
• Dramat i teatr Stanisława Ignacego Witkiewicza
a polska awangarda XX wieku.
• Kształtowanie przestrzeni w teatrze XX i XXI wieku.
KONKURSY
• I Ogólnopolski Konkurs na Tomik Wierszy „Duży Format”
• XXIX Ogólnopolski Konkurs Literacki
im. J. I. Kraszewskiego
(poezja lub proza)
• VI Ogólnopolski Konkurs Poetycki „Refleksy”
• Ogólnopolski Konkurs Poetycki im. Jana Śpiewaka i Anny
Kamieńskiej
• Świetlne Pióro 2013 (opowiadanie
fantastyczne)
• II Ogólnopolski Konkurs Poetycki im. Pawła
Brylińskiego (trzy wiersze o dowolnej tematyce)
• XV Ogólnopolski i Polonijny Konkurs Literacki im.
Leopolda Staffa
• Konkurs poetycki z okazji Roku Juliana Tuwima i 65.
rocznicy oddziału łódzkiego ZLP
• VIII Ogólnopolski Konkurs na Prozę Poetycką im.
Witolda Sułkowskiego
• XXVII Ogólnopolski Konkurs Poetycki
„O liść konwalii” im. Zbigniewa Herberta
• XXV Ogólnopolski Konkurs Poetycki
im. Władysława Broniewskiego
„O Liść Dębu”
• Otwartym tekstem (opowiadania
o dowolnej tematyce)
• „Niepodlegli nicości”. Ryszard Krynicki
i jego poezja (esej krytycznoliteracki)
• Konkurs literacki na powieść obyczajową z tłem
historycznym
• Video Poezja (utwór audiowizualny
inspirowany wierszem)
• Różewicz Motion Graphic
animacje komputerowe, filmy, impresje filmowe,
utwory z dziedziny video-artu
lub eksperymentalne produkcje audiowizualne
• Nakręć wiersz
do wyboru 150 wierszy
• Akcja filmowa „Rany Julek”
film inspirowany wierszem J. Tuwima
„Ranyjulek”
Podstawowe kierunki realizacji polityki oświatowej państwa
w roku szkolnym 2013/2014
1. Wspieranie rozwoju dziecka młodszego w związku
z obniżeniem wieku realizacji obowiązku szkolnego
2. Podniesienie jakości kształcenia w szkołach
ponadgimnazjalnych
3. Działania szkoły na rzecz zdrowia i bezpieczeństwa uczniów
4. Kształcenie uczniów niepełnosprawnych w szkołach
ogólnodostępnych
Zdawalność oraz średnie
wyniki procentowe
na poziomie podstawowym
Obszar
Lubuskie
Wielkopolskie
Zdawalność % Średni wynik %
97,81
56,61
96,03
54,64
Zachodniopomorskie
95,50
53,43
Okręg
96,17
54,63
Kraj
Średnie wyniki procentowe
na poziomie rozszerzonym
Obszar
Średni wynik %
Lubuskie
60,14
60,88
Wielkopolskie
Zachodniopomorskie
62,15
Okręg
60,22
Kraj
Zad
Polecenie i sprawdzana umiejętność
.
Za pomocą jakich zabiegów językowych autor
wyraził wątpliwości związane z niektórymi
sądami prezentowanymi w akapicie 3.? Wypisz
4. dwa i je nazwij.
Rozpoznawanie charakterystycznych cech stylu
i języka tekstu, nazywanie środków
językowych.
W kontekście akapitu 3. wyjaśnij sens dwóch
wyrażeń przyimkowych użytych w zdaniach:
Świat przyszłości [...]będzie światem
dostosowanym przez człowieka do człowieka.
5.
Tylko czy w ostatecznym rachunku dla
Współcz. p
0,42
trudne
0,47
trudne
Zad. Polecenie i sprawdzana umiejętność
8.
Autor stawia pytania: Czy [...] warto zaprzątać
sobie głowę refleksją nad przyszłością?
Nad kierunkiem i tempem rozwoju nauki?
Napisz, jakiej udziela na nie odpowiedzi
i jak ją uzasadnia.
Odczytywanie sensu fragmentu tekstu.
Tekst został napisany w stylu
A. popularnonaukowym.
B. potocznym.
D. artystycznym.
14. C. naukowym.
Rozpoznawanie charakterystycznych cech
stylu i języka tekstu.
Współcz. p
0,56
um.
trudne
0,61
um.
trudne
Zad. Polecenie i sprawdzana umiejętność
Akapit 6. jest uzupełnieniem treści akapitu 5.
Wyjaśnij, na czym to uzupełnienie polega.
12. Rozpoznawanie zasady kompozycyjnej
tekstu.
W kontekście akapitu 3. wyjaśnij sens frazy:
zaglądamy za horyzont zdarzeń.
9.
Odczytywanie sensu fragmentów tekstu.
Stosowanie charakterystycznych cech języka
tekstu do rozwiązania problemu.
Współcz. p
0,59
um.
trudne
0,63
um.
trudne
Zad. Polecenie i sprawdzana umiejętność
Uzupełnij tabelę, wpisując w odpowiedniej
rubryce literę „I”, jeśli zdanie zawiera
informację, lub literę „O”, jeśli w zdaniu jest
13.
wyrażona opinia.
Współcz. p
0,68
um.
trudne
Odróżnianie informacji od opinii.
7.
Na podstawie tekstu podaj dwie
konsekwencje wynikające z faktu, że świat
rozwija się [...] szybciej niż refleksja nad nim.
Odczytywanie sensu fragmentu tekstu.
0,70
um.
trudne
Zad. Polecenie i sprawdzana umiejętność
6.
Wskaż dwa problemy, których dotyczą pytania
zadawane naukowcom przez Tomasza Rożka.
Odczytywanie sensu fragmentu tekstu.
3.
Określenie horyzont poznania użyte przez
autora tekstu w akapicie 2. to
A. anafora.
B. metafora.
C. porównanie.
D. apostrofa.
Rozpoznawanie i nazywanie środków
językowych.
Współcz. p
0,74
łatwe
0,85
łatwe
Zad. Polecenie i sprawdzana umiejętność
Od wyrazu „cybernetyka” utwórz:
- nazwę specjalisty w tej dziedzinie nauki ,
10.
- nazwę wirtualnej przestrzeni .
Współcz. p
0,79
łatwe
Odczytywanie sensu fragmentów tekstu.
1.
Wyjaśnij, czemu może służyć użycie przez
Tomasza Rożka czterdziestu czterech zer
w zapisie liczby, którą można przedstawić
jako 1044.
Odczytanie funkcji zabiegu językowego.
0,86
łatwe
Zad. Polecenie i sprawdzana umiejętność
Wypisz dwa przykłady zastosowania
współczesnej technologii w medycynie,
11. podane przez Tomasza Rożka.
Współcz. p
0,88
łatwe
Odtworzenie informacji sformułowanej
wprost.
2.
Odwołując się do akapitu 1., wyjaśnij,
na jakiej podstawie autor uznaje człowieka
za istotę wyjątkową we Wszechświecie.
Odczytywanie sensu fragmentu tekstu;
przetwarzanie informacji.
0,97
b. łatwe
• W teście sprawdzającym rozumienie tekstu
nieliterackiego najwięcej trudności sprawiało
zadania sprawdzające umiejętności
rozpoznawania charakterystycznych cech stylu
i języka tekstu, nazywania środków językowych,
rozpoznawania zależności między akapitami,
odczytywania sformułowań metaforycznych,
odczytywania intencji autora.
Współczynnik łatwości zadań
Wypracowanie - poziom podstawowy
Treść
Kompozycja
Styl
Język
Zapis
0,45
0,56
0,56
0,51
0,47
Współczynnik łatwości zadań
Wypracowanie - poziom rozszerzony
Treść
Kompozycja
Styl
Język
Zapis
0,56
0,72
0,68
0,69
0,51
Najważniejsze kierunki pracy
w przygotowaniu uczniów
do egzaminu maturalnego
W zakresie czytania
ze zrozumieniem ćwiczmy:
na poziomie komunikacji:
• rozpoznawanie użytych w tekście zabiegów i środków
stylistycznych i językowych oraz określanie ich funkcji,
• rozpoznawanie stylu wypowiedzi i wskazywanie
charakterystycznych dla niego środków,
• określanie intencji wypowiedzi (np. aprobata,
krytycyzm, ironia, polemizowanie),
•
•
•
•
•
•
na poziomie struktury tekstu:
określanie zależności między częściami tekstu,
określanie kompozycyjnej funkcji cząstek tekstu, np.:
pierwszego/ostatniego zdania, pierwszego/ostatniego
akapitu, innych ważnych kompozycyjnie cząstek tekstu,
określanie tematyki akapitów i większych całości,
sporządzanie planu tekstu, by unaocznić jego strukturę
i prześledzić tok myśli,
odnajdywanie w tekście wskaźników spójności oraz
językowych elementów porządkujących wypowiedź,
odnajdywanie/formułowanie tezy, wskazywanie
i formułowanie argumentów i przykładów,
na poziomie znaczeń:
• odczytywanie słów i sformułowań użytych w funkcji
metaforycznej,
• odczytywanie myśli przewodniej akapitów, większych
fragmentów i całości tekstu,
• objaśnianie znaczeń trudniejszych słów i sformułowań,
w tym znajdujących się w poleceniach.
Ucząc pisania wypracowań,
praktykujmy:
• określanie na podstawie tematu koniecznych składników
wypracowania,
• ukierunkowaną przez temat analizę i interpretację
fragmentów lektur,
• odwoływanie się do kontekstu całego dzieła
(lub innego kontekstu wskazanego w temacie) ściśle
w związku z wytyczonymi kierunkami interpretacji,
• formułowanie wniosków ściśle w związku z tematem,
z naciskiem na potrzebę podsumowania
i uogólniania treści zawartych w rozwinięciu
wypracowania,
Nie zapominajmy o:
• ćwiczeniach słownikowych,
• ciągłym odnawianiu potrzebnych wiadomości
z zakresu nauki o języku,
• nieustannej kontroli czytelnictwa lektur.
Dziękujemy za uwagę