Transcript prezentacja ze spotkania Zarządzanie ekonomią społeczną poprzez

Zarządzanie ekonomią społeczną poprzez tworzenie
strategii jej rozwoju z uwzględnieniem problemów
wolontariatu i zaplecza społecznego
"Przedsiębiorczość społeczna
organizacji pozarządowych - od
wolontariatu do rzecznictwa"
Pojęcie EKONOMII SPOŁECZNEJ jest bardzo
szerokie i dotyka wielu sfer życia społecznego.
Kluczową zasadą w tej idei jest prymat działania
na rzecz ludzi (członków, podopiecznych) nad
maksymalizacją zysku. Oznacza to, że dla
jednostek ekonomii społecznej istotne znaczenie
– obok celu gospodarczego – ma misja społeczna.
Podmioty ekonomii społecznej zaspokajają
potrzeby swoich członków – wypełniając przez to
często obowiązki administracji publicznej.
Ekonomia społeczna oparta na wartościach solidarności,
partycypacji i samorządności, odgrywa kluczową rolę
w społecznym rozwoju lokalnym. Pozwala
wykorzystywać zasoby ludzkie w sposób
komplementarny do sektora prywatnego i
publicznego, zapobiega wykluczeniu społecznemu i
łagodzi napięcia społeczne. Mówiąc szerzej: ekonomia
społeczna wspomaga proces budowania społeczeństwa
obywatelskiego.
Ekonomia społeczna odpowiada też priorytetom Unii
Europejskiej: spójności społecznej, pełnemu
zatrudnieniu i walce przeciwko biedzie, demokracji
uczestniczącej, lepszemu zarządzaniu oraz stabilnemu
rozwojowi.
Społeczeństwo obywatelskie społeczeństwo charakteryzujące się
aktywnością i zdolnością do
samoorganizacji oraz określania i
osiągania wyznaczonych celów bez
impulsu ze strony władzy
państwowej.
W społeczeństwie obywatelskim jednostki same aktywnie działając w
sferze publicznej starają się realizować swoje cele.
Tworzą :
•Stowarzyszenia
•Partie polityczne
•Związki zawodowe
•Kościoły i związki wyznaniowe
•Firmy i prywatne przedsiębiorstwa
•Fundacje
•Wydają gazety
•Przygotowują programy radiowe i telewizyjne .
Te różnorodne instytucje uczestniczą w wyrażaniu i kształtowaniu opinii
publicznej.
Podmioty ekonomii społecznej
Instytucje ekonomii społecznej są podmiotami
gospodarczymi i społecznymi działającymi we wszystkich
sektorach. Mogą one przybierać różne formy, wśród
których wymienić należy: banki spółdzielcze,
ubezpieczenia wzajemne, spółdzielnie, fundusze
poręczeniowe, przedsiębiorstwa społeczne i socjalne,
agencje rozwoju regionalnego, stowarzyszenia,
fundacje. Przedsiębiorstwa te są szczególnie aktywne w
takich obszarach jak: ochrona socjalna, usługi socjalne,
zdrowie, banki, ubezpieczenia, produkcja rolnicza, sprawy
konsumenckie, praca stowarzyszona, rzemiosło, sektor
mieszkaniowy, dostawy, usługi dla mieszkańców, szkolenie
i edukacja, zakres kultury, sport i rozrywka.
Cechy wspólne podmiotów
ekonomii społecznej
 pierwszeństwo celów indywidualnych i społecznych ponad






zyskiem
otwarte i dobrowolne członkostwo
demokratyczna kontrola członków
połączenie potrzeb członków/użytkowników i/lub potrzeb
ogólnych
obrona i realizacja wartości solidarności i
odpowiedzialności
autonomiczne zarządzanie i niezależność od władz
publicznych
przeznaczanie wypracowanego zysku do realizacji celów
stabilnego rozwoju, realizacji usług dla członków lub usług
ogólnych.
Ekonomia społeczna - składowe
Podmioty ES
organizacje spółdzielcze i spółdzielnie pracy - w
Polsce działa ok. 13 000 spółdzielni w 13 branżach
spółdzielczych, z czego najbardziej liczne to
spółdzielnie mieszkaniowe, spółdzielnie spożywców
Społem (konsumenckie), spółdzielnie pracy,
spółdzielnie kółek rolniczych, spółdzielnie
rolnicze"Samopomoc Chłopska" oraz spółdzielnie
uczniowskie, działające w różnych typach szkół, na
skalę niespotykaną w innych krajach Unii Europejskiej
Podmioty ES
bankowość spółdzielcza to ponad trzy tysiące
placówek (ok. 1/3 całego sektora bankowego). Sektor
ten przynosi blisko 7% zysków wypracowywanych
przez cały sektor bankowy i reprezentuje ponad 5%
wartości aktywów tego sektora. Na 2 mln gospodarstw
rolnych aż 1,3 mln ma swój rachunek w bankach
spółdzielczych. Tylko 5,5 proc. portfela kredytowego
stanowią kredyty zagrożone (w bankach komercyjnych
17,8 proc.) .
Podmioty ES
Spółdzielcze Kasy Oszczędnościowo-Kredytowe
(SKOK-i) zrzeszające ponad milion członków. Sieć
placówek SKOK jest największą co do wielkości wśród
instytucji oferujących ludności usługi finansowe
(ponad 1 300 oddziałów w całej Polsce)
Towarzystwa Ubezpieczeń Wzajemnych (TUW-y) w tej chwili jest w Polsce 8 TUW-ów, co stanowi około
0,5% rynku ubezpieczeń; dla porównania - przed
wojną było to 65%.
Podmioty ES
organizacje pozarządowe - ponad 40 tys.
zarejestrowanych stowarzyszeń i fundacji dających
zatrudnienie ok. 1% wszystkich zatrudnionych w
gospodarce narodowej. Wśród szerokiego zakresu pól
działania pierwsze miejsca zajmują: sport/ turystyka,
edukacja i wychowanie oraz ochrona zdrowia,
rehabilitacja i pomoc niepełnosprawnym. 38%
organizacji deklaruje reprezentowanie i rzecznictwo
interesów swoich członków lub podopiecznych (dane z
2002 r.)
Inwestycja w wolontariat
„Kiedy tworzysz plany na
jeden rok, zasiej zboże
Kiedy tworzysz plany na
dziesięć lat, posadź drzewa
Kiedy tworzysz plany na całe
życie, kształć ludzi”
Guanzi
Motywacje do zaangażowania i przyczyny jego braku
Najczęściej wymienianym powodem zaangażowania w wolontariat
1. (47,5%) jest przyjemność płynąca z tej działalności
2. oraz to, że jest ona interesująca.
3. Prawie jedna trzecia respondentów wymienia także następujące argumenty:
4. „uważam, że jeśli ja pomogę innym, to inni pomogą mnie”
5. „daje mi to możliwość bycia między ludźmi, nawiązania kontaktów, pozwala
pożytecznie wykorzystać czas”
6. „ważne są dla mnie wartości które w ten sposób wcielam w życie”
Najrzadziej wymieniane powody to:
1. „dług do spłacenia” (na zasadzie – ktoś kiedyś pomógł mnie, teraz ja się
odwdzięczam), o którym wspomina co dziesiąty respondent,
2. oraz chęć zdobycia doświadczenia zawodowego czy pracy (ponad 5%
badanych).
Motywacja wolontariuszy
Chcę pomagać potrzebującym 60%,
Chcę zdobyć nowe umiejętności 46%,
Chcę mieć zajęcie 41%,
Dla własnej satysfakcji 31%,
Chcę poznawać nowych ludzi 29%,
Chcę spłacić dług wobec innych 11%,
Walczę o specjalną sprawę 7%,
Mam wolny czas 4%.
Źródło: Materiały Sieci Centrum Wolontariatu
Najczęściej wymieniane powody nieangażowania się w wolontariat to:
1. niedostateczna ilość czasu (43,4%).
2. Osoby, które nie zostały wolontariuszami tłumaczą też, że nie są tym
zainteresowane
3. albo o takiej aktywności nigdy nie myślały (28,3%),
4. muszą zatroszczyć się przede wszystkim o rodzinę (12,5%)
5. czy też nikt ich o zostanie wolontariuszem nie prosił (12,3%).
Jednak badania z ostatnich lat pokazują, że
najwięcej wolontariuszy jest wśród
młodych, uczniów i studentów.
Niewykluczone, że mają oni więcej czasu, ale
najważniejsze, że deklarują, iż wolontariat
sprawia im przyjemność i interesuje ich
działalność społeczna.
Wolontariat - dobrowolna,
bezpłatna, świadoma praca na rzecz
innych lub całego społeczeństwa,
wykraczająca poza związki
rodzinno-koleżeńsko-przyjacielskie.
Określenie bezpłatna - nie oznacza
bezinteresowna, lecz bez wynagrodzenia
materialnego. W rzeczywistości wolontariusz
uzyskuje wynagrodzenie niematerialne:
satysfakcję, spełnienie swoich motywacji
(poczucie sensu, uznanie ze strony innych,
podwyższenie samooceny itd.).
WOLONTARIUSZ
Każda osoba (fizyczna), która
dobrowolnie i bez wynagrodzenia
wykonuje świadczenia na rzecz
uprawnionych organizacji i instytucji na
zasadach określonych w ustawie o
działalności pożytku publicznego i o
wolontariacie.
Obszary działalności wolontarystycznej
 organizacje pozarządowe (w tym oczywiście stowarzyszenia i fundacje), inne podmioty, które
zgodnie z ustawa prowadza działalność pożytku publicznego,
 jednostki podległe lub nadzorowane przez organy administracji publicznej (np. szkoły, szpitale,
biblioteki, muzea, itp.), z wyłączeniem prowadzonej przez nie działalności gospodarczej.
 osoby prawne i jednostki organizacyjne działające na podstawie przepisów o stosunku Państwa do
Kościoła Katolickiego w RP, o stosunku Państwa do innych kościołów i związków wyznaniowych
oraz o gwarancjach wolności sumienia i wyznania – jeżeli ich cele statutowe obejmują
prowadzenie działalności pożytku publicznego w zakresie ich działalności statutowej, szczególnie
w zakresie działalności pożytku publicznego,
 jednostki organizacyjne podległe organom administracji publicznej lub nadzorowane przez te
organy,
 organy administracji publicznej
 stowarzyszenia jednostek samorządu terytorialnego – w zakresie ich działalności statutowej,
zwłaszcza w zakresie działalności pożytku publicznego.
Ustawa nie przewiduje możliwości angażowania
wolontariuszy przez
środowisko biznesu oraz podmioty I i III sektora w
zakresie
prowadzonej przez nie działalności gospodarczej.
Zasadniczym pojęciem związanym z wolontariatem
jest motywacja. Aby dana praca wolontaryjna była
pomyślna, zazwyczaj konieczne jest aby zarówno
wolontariusz, jak i organizacja z nim współpracująca
były świadome motywacji wolontariusza.
Wolontariat w Europie i w Polsce
Aus tria
60
Holandia
55
Szwecja
53
Niem cy
52
Finlandia
50
Dania
49
45
Luks em burg
Irlandia
40
Belgia
37
Francja
36
Słowenia
35
Włochy
34
EU27
33
Słowacja
33
Czechy
33
Es tonia
28
Wielka Brytania
28
Malta
24
23
Cypr
Łotwa
20
Grecja
18
His zpania
18
Rum unia
18
Węgry
17
16
Pols ka
Portugalia
Litwa
Bułgaria
12
11
10
Rok 2001 został uznany przez
ONZ Międzynarodowym Rokiem
Wolontariatu.
Dzień Wolontariusza - 5 grudnia
Rok 2012 to Europejski Rok
Wolontariatu
Wolontariat w Polsce
12,9%, a więc ok. 3,8 mln Polaków, zadeklarowało w listopadzie
2009 roku, że w ciągu ostatnich 12 miesięcy poświęciło czas na
pracę w organizacji społecznej lub grupie nieformalnej – wynika z
najnowszych badań Stowarzyszenia Klon/Jawor.
Jest to wynik zbliżony do odnotowanego rok oraz dwa lata temu;
nic nie wskazuje, że nastąpi powrót do sytuacji z lat 2005 – 2006,
gdy w wolontariat angażowało się ponad 20% Polaków.
Co czwarty wolontariusz (czyli ok. 2,5%
Polaków) zadeklarował, iż poświęcił na
pracę społeczną ponad 50 godzin w ciągu
roku (w 2008 roku tak zaangażowany był co
piąty wolontariusz).
Ponad 5 godzin rocznie pracowało społecznie
68,4% wolontariuszy (czyli ok. 7% Polaków,
podczas gdy w 2008 było to ok. 6%).
23,7% wolontariuszy (ok. 2% Polaków)
poświęca swój czas więcej niż jednej
organizacji – to niemal dwa razy mniej niż w
2007, kiedy takie działania deklarowało 40%
wolontariuszy, a więc niemal 6% Polaków.
Wolontariat – dla kogo?
 Studenci
 Osoby starsze/kluby seniora/ UTW
 Przebywający w zakładach karnych
 Pracownicy/wolontariat pracowniczy
 Obcokrajowcy/wolontariat międzynarodowy
W roku 2009 wolontariusze wspierali
najczęściej:
Ochotniczą Straż Pożarną, ZHP, GOPR,
WOPR, WOŚP
organizacje i grupy działające w sferze
edukacji i wychowania
organizacje i ruchy religijne, parafialne
Rodzaje wolontariatu
krótkoterminowy
jednorazowy
okresowy
długoterminowy
bezterminowy
specjalne zadanie
Możliwości angażowania się w wolontariat
W województwie świętokrzyskim działa ok. 3 tysiące organizacji pozarządowych
a ponad połowa z nich współpracuje bądź deklaruje chęć współpracy z
wolontariuszami.
Główne pola działań tych organizacji, to pomoc społeczna, ochrona
zdrowia, kultura, oświata, edukacja i ekologia.
W organizacjach tych wolontariusze mogą pracować w różnoraki sposób – mogą
pomagać przy organizacji jednorazowych akcji, mogą pomagać krótkotrwale
lub długoterminowo i systematycznie.
Każdy wolontariusz może znaleźć coś dla siebie.
Najważniejsze to wyjść naprzeciw wzajemnym oczekiwaniom – oczekiwaniom
wolontariusza oraz organizacji, któa potrzebuje jego pomocy.
Zasady współpracy między obiema stronami muszą być ustalone i
zaakceptowane wspólnie.
Poglądy osób zaangażowanych w wolontariat
1. Osoby, które poświęcają swój czas na pracę w
organizacjach społecznych częściej niż inni respondenci
przekonani są o tym, że „Polacy potrafią porozumiewać się
między sobą pomimo różnic jakie ich dzielą” (72%
wolontariuszy przy 58% pozostałych respondentów).
2. Wolontariusze częściej też uważają, że „większości ludzi
można ufać” (odpowiednio 53% i 41%)
3. Wolontariusze deklarują, że obywatele działając wspólnie
mogą skutecznie rozwiązywać problemy w swoich
społecznościach lokalnych (80% i 59%).
Wypowiedzi wolontariuszy
Jestem bardzo zadowolona z uczestnictwa w wolontariacie. Dzięki temu
zdobywam nowe umiejętności, doświadczenie, uczę się pracy zespołowej,
mam możliwość rozwijania swoich zainteresowań, pomysłów.
Jako wolontariuszka z chęcią włączyłabym się w kolejne projekty.
Ania
Dzięki wolontariatowi poznałem ciekawych ludzi oraz nauczyłem się wielu
przydatnych rzeczy, m.in. obsługi faksu, komputera.
Dawid
Regulacje prawne
USTAWA o działalności pożytku publicznego
i o wolontariacie.
Przepisy wprowadzające ustawę o działalności pożytku
publicznego i wolontariacie.
Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej,
o warunkach korzystania z pracy wolontariuszy
w placówkach opiekuńczo - wychowawczych.
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu,
o warunkach korzystania z pracy wolontariuszy
w poradniach psychologiczno - pedagogicznych.
Ubezpieczenie od następstw
nieszczęśliwych wypadków
Podmiot korzystający ze świadczeń wolontariusza
ma obowiązek wykupić ubezpieczenie od następstw
nieszczęśliwych wypadków, w przypadku, gdy świadczenia
te trwałyby krócej niż 30 dni
Jeżeli świadczenie wolontariusza trwa dłużej niż 30 dni,
wówczas korzystający nie ma obowiązku wykupienia
ubezpieczenia od następstw nieszczęśliwych wypadków,
gdyż wolontariusz będzie podlegał ustawie z dnia 30
października 2002 r. o zaopatrzeniu
z tytułu wypadków lub chorób zawodowych powstałych
w szczególnych okolicznościach
Wolontariat pracowniczy
Polega na inicjowaniu przez firmy działań swoich
pracowników na rzecz rozwoju społeczności lokalnej.
Pracownicy – wolontariusze świadczą wolontaryjnie różnego
rodzaju usługi, wykorzystując przy tym swoje umiejętności
i zdolności, a jednocześnie rozwijając talenty w innych
obszarach.
Firma wspiera pracownika w tych działaniach w różny
sposób: przekazuje wsparcie rzeczowe, logistyczne i
finansowe, czasem deleguje pracownika jako wolontariusza
w czasie pracy.
Wolontariat biznesu
Pierwszy program pozarządowy w Polsce ukierunkowany
na propagowanie i wspieranie wolontariatu
pracowniczego.
Program ten łączy firmy, organizacje pozarządowe,
administrację publiczną i społeczności lokalne – łączy
wszystkie trzy sektory.
Jest prowadzony przez sieć Stowarzyszenia Centrum
Wolontariatu w Polsce prowadząc działania szkoleniowe,
doradcze, konsultacyjne.
Wolontariat biznesu
 Wolontariat pracowniczy CITI HANDLOWY
 Wolontariat pracowniczy Telekomunikacja Polska
„W trosce o innych”
 Wolontariat pracowniczy Provident Polska
„Tak! Pomagam”
 Wolontariat pracowniczy ING Bank Polska
„Wolontariat ING – pomarańczowe serca”
 Wolontariat pracowniczy CadburyWedel
„Od serca – pomagamy innym”
 Wolontariat pracowniczy Kredyt Bank i Warta
„Chcę pomagać”
Dlaczego powinno nam zależeć, żeby w Polsce
było więcej wolontariuszy?
Nie tylko ze względu na te kilka czy kilkadziesiąt godzin,
jakie osoby pracujące społecznie poświęcą organizacjom
realizującym ważne społecznie cele.
Może jeszcze istotniejsze jest to, że wolontariusze
częściej ufają innym i pewnie dlatego wierzą w sens
wspólnego działania oraz w możliwość porozumienia
się z innymi, pomimo dzielących ich różnic.
Czy obserwując dzisiaj sferę publiczną nie mamy
wrażenia, że takich ludzi nam bardzo brakuje?
Jak zostać wolontariuszem??
• Kontakt z najbliższym Centrum Wolontariatu,
• Kontakt na własną rękę z organizacją, w której
wolontariusz chce pracować
Od wolontariatu do rzecznictwa
6 października 2010 r. Marszałek Adam Jarubas wręczył
nominacje członkom Świętokrzyskiej Rady
Działalności Pożytku Publicznego. To pierwsza tego
typu rada w województwie. Jej celem nadrzędnym
będzie koordynowanie i doskonalenie współpracy
organizacji pozarządowych z administracją publiczną.
Jak podkreśla marszałek Adam Jarubas, będzie ona
swoistym forum dyskusyjnym, miejscem wymiany
poglądów.
Świętokrzyska Rada Działalności
Pożytku Publicznego
W skład ŚRDPP wchodzi 12 osób: dwóch przedstawicieli Sejmiku
Województwa Świętokrzyskiego, trzech przedstawicieli
Urzędu Marszałkowskiego Województwa Świętokrzyskiego,
jeden przedstawiciel wojewody oraz sześciu przedstawicieli
organizacji pozarządowych, działających w obszarze m.in.
edukacji, kultury, ekologii i pomocy społecznej.
Podstawą prawną do powołania Rady i określenia jej
kompetencji jest znowelizowana ustawa o działalności
pożytku publicznego. Ustawa daje Marszałkowi
Województwa możliwość powołania Wojewódzkiej Rady
Pożytku Publicznego na wspólny wniosek 50 organizacji
pozarządowych, prowadzących działalność na terenie
województwa. W przypadku Świętokrzyskiego taki wniosek
złożyło 57 organizacji.
Przydatne strony www
 http://www.sejmik.kielce.pl/powstala-swietokrzyska-
rada-dzialalnosci-pozytku-publicznego-,23031.html
 http://www.ngo.pl/x/83813
 http://wolontariat.org.pl
 http://ekonomiaspołeczna.pl
Dziękuję za uwagę i zapraszam do pracy na
rzecz innych i do działań na rzecz rozwoju
wolontariatu!
IWONA NAPORA 693-797-726
[email protected]