Transcript Informatie over genotsmiddelen (PowerPoint)
15 januari 2013 Pieter Groen Katwijk
Pel van Hattum Gezondheidsbevordering GGD Hollands Midden
Programma 15 januari 2013
0.00 Inleiding over genotmiddelen 0.05 Energydrinks, tabak en alcohol 0.20 Genotmiddelen en opvoeding 0.40 Vragen
Indeling naar werking
Verdovend
Alcohol
Stimulerend
Tabak Koffie Energydrink Cannabis Heroïne GHB XTC Speed Cocaïne Slaapmiddelen Kalmeringsmiddelen Cannabis Ritalin
Hallucinerend
Snuifmiddelen Cannabis XTC Paddo’s
Energydrinks
• • Goedkoop: 28 eurocent Omzet Nederland 115 miljoen Euro in 2007 • • • • Dikmaker (calorieënbom) Slecht voor tanden Cafeïne, vooral veel taurine en suikers: ‘ADHD uit een blikje’ Leidt tot druk en ongeconcentreerd gedrag • • • Op veel scholen verboden, in sommige landen verboden Jong beginnen maakt het gemakkelijk tot een gewoonte
Maximaal 1 per dag en niet alle dagen
Tabak
• • • • Zéér ongezond: de dodelijkste drug van allemaal Iedereen weet dat en is het daar over eens Maar er zijn nog altijd meer dan 3.7 miljoen rokers Niet roken
Startleeftijd
•
Roken:
Jong beginnen met roken betekent dat je er moeilijk mee kunt stoppen •
Algemeen:
De startleeftijd van het gebruik van een middel is zeer bepalend voor het ontstaan van een gewenning of verslaving.
Waterpijp roken is minder slecht dan roken.
waar
niet waar
Niet waar
Waterpijp roken is nog ongezonder dan het roken van sigaretten omdat je langer rookt en dieper inhaleert .
Alcohol
• • • • • • • Alcohol heeft geen kleur of smaak Is altijd giftig Je hebt door de tijd heen een grotere hoeveelheid nodig Werkt verdovend:
1. Verdooft de remmingen: wordt ‘losser’ 2. Afname reactiesnelheid, slechtere coördinatie
Geeft zelfoverschatting Effect per glas duurt 1,5 a 2 uur Is goed te ruiken en te merken in gedrag
Alcohol
• • • • • • • Goedkoop Gemakkelijk te verkrijgen Is zeer geaccepteerd Wordt met name door jongeren veel en vaak gebruikt Is economisch belangrijk Is sterk in het nieuws
Niet onder 16 jaar, daarna matig
• • • • • • • • abstract denken ontwikkelen eigen mening mening wordt te pas en te onpas gegeven veel “zwart-wit”-denken kritisch
verbanden leggen leren plannen afgewogen beslissingen leren nemen
Experimenteren Overmoedig Korte termijn denken Gevoelig voor groepsdruk
Stelling 1
Genotmiddelen gebruik tast de jonge hersenen aan.
waar
niet waar
Waar!
• tabak, alcohol, hasj en wiet zijn extra schadelijk voor jongeren omdat zij volop in de groei zijn. Het gebruik verstoort de ontwikkeling van de hersenen.
• als je jong begint met roken, drinken en blowen, heb je veel meer kans om later verslaafd te raken.
Alcohol en de schade
Risico’s op korte termijn:
• Meer risico’s op onveilige seks.
• Meer risico’s op ongelukken en agressie.
• Coma en black-out door alcoholvergiftiging .
Risico’s op lange termijn:
• Meer kans op verslaving op latere leeftijd.
• Slechtere leerprestaties en schooluitval.
• Hersenbeschadiging:
slechter
plannen onthouden concentreren afgewogen beslissingen nemen
Het verschil:
15-jarige jongen
drinkt niet
15-jarige jongen
drinkt vaak, veel en is jong begonnen
Stelling 2
Je kunt het beste je kind thuis laten wennen aan alcohol.
eens oneens
Oneens!
Ondanks de goede bedoeling om ze goed te leren omgaan met alcohol gebeurt juist het tegenovergestelde!
Omdat ze het thuis mogen, doen ze het dubbelop ; thuis én buiten.
Zolang we in gesprek zijn komen we er wel!
Deels!
Praten is een middel, géén doel
Jongeren:
Belevingswerelden
<> Volwassenen:
Identiteitsontwikkeling <> Hier en nu Ontdekken/genieten Mateloos is stoer <> <> <> Gezondheidsbesef Lange termijn Gebruik = probleem Mateloos is negatief
Tips voor een gesprek over genotmiddelen
• • • • • Informeer u zelf vooraf Kies een rustig moment Niet te vaak Wees open, eerlijk maar duidelijk Praten is een middel, géén doel
Ik kan wel regels opstellen, maar ze luistert toch niet meer naar ons, haar vrienden zijn veel belangrijker.
eens oneens
Stelling 3
Oneens;
ouders hebben juist veel invloed!
Jongeren protesteren vaak maar tegelijkertijd: •
vinden ze het belangrijk wat u denkt
•
kijken ze naar hoe u het doet en
•
hebben ze uw regels nodig
Juist in de puberteit!
Jongerenpeiling 2008 / GGD HM
Als je ouders alcohol gebruiken , kunnen ze jou niet verbieden om te drinken!
Heb belangstelling voor de leefwereld Bang maken of veroordelen werkt niet Geef zelf het ‘goede voorbeeld’ Praat eens met andere ouders Bevorder zelfvertrouwen en eigenwaarde Grenzen stellen én handhaven werkt wel Ook (juist!) pubers hebben behoefte aan regels
Startleeftijd
Verband tussen jong roken en drinken en druggebruik
12 jr.
13 jr.
14 jr.
15 jr. 16 jr.
17 jr.
18 jr.
19 jr.
20 jr.
21 jr.
Bungee jumpen?
Straatracen?
Harddrugs?
Startleeftijd
12 jr.
13 jr.
14 jr.
Roken Drinken Veel roken en drinken
15 jr. 16 jr.
17 jr.
18 jr.
19 jr.
20 jr.
21 jr.
Bungee jumpen?
Straatracen?
Harddrugs?
Startleeftijd
12 jr.
13 jr.
14 jr.
15 jr. 16 jr.
17 jr.
18 jr.
19 jr.
20 jr.
21 jr.
Roken Drinken Veel roken en drinken Blowen Veel blowen Bungee jumpen?
Straatracen?
Harddrugs?
12 jr.
13 jr.
14 jr.
15 jr. 16 jr.
17 jr.
18 jr.
19 jr.
20 jr.
21 jr.
Roken en drinken Veel roken & drinken Blowen?
Baan wisselen?
Andere relatie?
Wereldreis?
Normen gebruik van alcohol
• • Nog net gezond: Mannen: 5 maal per week 3 glazen Vrouwen: 5 maal per week 2 glazen • • Gezond: Onder de 16 jaar geen alcohol Vanaf 16 jaar: 2 x 2 of 2 x 3 glazen per week
Wat zegt de wetenschap?
Guus Smit (neurobioloog): 1. G eeft veel schade, juist op de lange termijn 2. Jongeren tussen 12 en 16 zijn op belangrijke onderdelen neurobiologisch nog niet in staat te kiezen.
N.B. Dit hangt samen met leeftijd, niet met het leervermogen!
Rutger Engels (orthopedagoog): 1. Ouders, opvoeders en overheden beslissen 2. Ze moeten praten, uitleggen maar vooral ook grenzen stellen en handhaven; dus verbieden en eraan houden
Meer weten?
www.hoepakjijdataan.nl
www.uwkindenalcohol.nl
www.uwkindenroken.nl
www.uwkindenblowen.nl
U kunt mij bellen
071-405 66 67
of mailen
U kunt met vragen of voor hulp ook terecht bij: Zorgcoördinator van de school GGD-schoolverpleegkundige Katelijne Ferman
071-5163571
of
06-51598399
De Brug Brijder
071-40 33 733 071-56 85 880
Heeft u vragen of opmerkingen?
Ritalin
• • • • • • • • Pillen of capsules Slikken Op recept Werkt tot 2 uur Stimulerend middel, bevat amfetamine Samen met andere middelen gebruiken gaat de werking tegen Niet op recept innemen is een groot risico Zelf vervangende middelen zoeken is een risico
Cannabis
• • • • • • • • • • Gemaakt van de hennepplant (cannabis sativa) Marihuana / wiet of hasj Wordt vooral gerookt
Verdovend en hallucinerend Is nog veel ongezonder dan een sigaret Kans op geestelijke verslaving (onverschilligheid) Bij gevoeligheid risico op psychose
Is overal verkrijgbaar Kost maar 2 tot 5 Euro per gram Handel is in handen van de georganiseerde misdaad
• •
Cannabis
de wet Nog steeds verboden o.g.v. de Opiumwet Softdrug = drug met een aanvaardbaar risico (lijst 2) • • Het is ingewikkeld geregeld in de vervolging, de twee belangrijke punten daaruit zijn: Niet onder 18 jaar Niet meer dan 5 gram
Cannabis
de signalen
Signalen bij gebruik:
– gelukzalige stemming (lachkick, alles is te gek’) – In zichzelf gekeerd en lui gedrag – Onverschillig, ontspannen (relaxed) – Vergeetachtigheid bij het praten – Veel, langzaam en onsamenhangend praten (associatief) – Honger (vreetkick) – Dorst (veelvuldig naar de WC om water te drinken) – – Stoned zijn (zware benen en armen) Rode ogen, lichtschuwheid
Andere kenmerken:
– Cannabisgeur in kleding – Afbeelding hennepblad op kleding of agenda – – – Wietzakjes op schoolplein of in agenda Praten over blowen Kennis van allerlei soorten hasj en wiet
Cannabis
de ontwikkelingen • • • • • • • • Is ‘gewoon’ geworden Mensen staan er vaak permissief tegenover Wordt slecht gehandhaafd Door teeltmethoden een flink hoger THC-gehalte bereikt Problemen verharden Groep gebruikers groeit niet maar wordt wel jonger Groeiend aantal jonge verslaafden (14 - 20) Hulpvraag stijgt de afgelopen jaren met 25% per jaar • • 363.000 probleemgebruikers in Nederland Advies: onder 18 jaar niet. Daarboven hoogstens 1 maal per week
Redenen voor gebruik
Nieuwsgierig Mode Meedoen Groepsdruk Genieten
Experimenteel gebruik
Gewoonte Verveling In de cultuur Problemen Angst Eenzaamheid Vluchten
Sociaal gebruik Overmatig gebruik