Transcript Nowy system gospodarowania odpadami komunalnymi

Nowy system gospodarowania odpadami
komunalnymi obowiązki wynikające ze nowelizowanej ustawy
o utrzymaniu czystości i porządku w gminach.
Bogdan Pasko
Urząd Marszałkowski Województwa Śląskiego
Wydział Ochrony Środowiska
tel. 32 78 35 651
e-mail: [email protected]
Rybnik, 9 lutego 2012 r.
Uwarunkowania ogólne –
hierarchia postępowania z odpadami
Unieszkodliwianie
Odzysk
(w tym odzysk energii)
Recykling
Przygotowanie
do ponownego użycia
Zapobieganie
2
4
2
1
0
Romania
Bulgaria
0
2
Czech Republic
3
Slovakia
Lithuania
5
Malta
8
Latvia
10
Portugal
15 14 14 14
13
Italy
Hungary
Poland
Cyprus
15
Estonia
18 17
Spain
Greece
20
France
27 26
Finland
24
United Kingdom
30
Luxembourg
32 32
Austria
Netherlands
34 34
Ireland
35
Denmark
36 36
Slovenia
Sweden
40
Belgium
50
Germany
25
EU27
%
Gospodarka odpadami komunalnymi w UE-2009 rok (Eurostat)
Polska – stan na 2010 rok (GUS)
Recykling
48
45
30
24
18
11
7
0
0
0
0
0
0
0
4
Greece
Cyprus
Latvia
Lithuania
Malta
Romania
1
Estonia
0
1
Bulgaria
3
Slovenia
12 12 11
10 10 9
Poland
Ireland
Spain
Hungary
Slovakia
United Kingdom
Italy
10
Czech Republic
Finland
20
Portugal
30
Austria
France
Germany
Belgium
39
Luxembourg
40
Netherlands
Denmark
50
Sweden
20
EU27
%
Gospodarka odpadami komunalnymi w UE-2009 rok (Eurostat)
Polska – stan na 2010 rok (GUS)
Spalanie
60
49 48
36 35
34 34
29
19 18
1
0
0
1
1
1
0
Sweden
Netherlands
Germany
4
Austria
5
Denmark
10
Belgium
20
Luxembourg
30
France
Italy
Finland
52
United Kingdom
50
Spain
Ireland
60
Portugal
70
Slovenia
78
Hungary
83 82 82
Estonia
92
Poland
Greece
80
Slovakia
86
Czech Republic
90
Cyprus
96 95
Latvia
Lithuania
100 99
Malta
Romania
100
Bulgaria
40
EU27
%
Gospodarka odpadami komunalnymi w UE-2009 rok (Eurostat)
Polska – stan na 2010 rok (GUS)
Składowanie
73
75 75
62 62 62
48 46
45
38
32
17
Nowelizacja ustawy o utrzymaniu czystości i porządku
w gminach – główne regulacje
 Ustawa obowiązkowa dla wszystkich gmin – konieczność
wdrożenia regulacji w okresie maksymalnie do 18 miesięcy,
 Obligatoryjne przejęcie obowiązku zagospodarowania
odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości, na
których zamieszkują mieszkańcy,
 Opłata celowa – dochód gminy nie przedsiębiorców,
 Regionalny
komunalnymi,
system
gospodarowania
odpadami
 Koordynacyjna
rola
samorządów
województw
w planowaniu i organizowaniu gospodarki odpadami
komunalnymi na szczeblu regionalnym
6
Nowelizacja ustawy o utrzymaniu czystości i porządku
w gminach – cele ustawowe
Gminy są obowiązane osiągnąć do 31 grudnia 2020 r.
(art. 3b. ust. 1.):
1) poziom recyklingu i przygotowania do ponownego użycia
następujących frakcji odpadów komunalnych: papieru,
metali, tworzyw sztucznych i szkła w wysokości co najmniej
50% wagowo;
2) poziom recyklingu, przygotowania do ponownego użycia
i odzysku innymi metodami innych niż niebezpieczne
odpadów budowlanych i rozbiórkowych w wysokości co
najmniej 70% wagowo.
Odpady zebrane najbliżej miejsca ich wytwarzania będą jakościowo
najlepsze co ułatwi ich późniejsze zagospodarowanie.
7
Nowelizacja ustawy o utrzymaniu czystości i porządku
w gminach – cele ustawowe
Sposób obliczenia osiągniętego poziomu recyklingu, przygotowania
do ponownego użycia i odzysku:
Mrpmts – masa frakcji pmts poddana recyklingowi i przygotowanych do
ponownego użycia,
Mwpmts – łączna masa wytworzonych frakcji materiałowych
Mwpmts = Lm*MwGUS*Umpmts
Lm – liczba mieszkańców gminy,
MwGUS - masa wytworzonych odpadów w województwie (GUS),
Umpmts – udział odpadów pmts w zok (wg Kpgo lub badania własne)
Nowelizacja ustawy o utrzymaniu czystości i porządku
w gminach – cele ustawowe
Gminy są obowiązane ograniczyć masę odpadów komunalnych
ulegających biodegradacji przekazywanych do składowania
(art. 3c ust. 1.):
1) do dnia 16 lipca 2013 r. – do nie więcej niż 50%
wagowo całkowitej masy odpadów komunalnych
ulegających biodegradacji przekazywanych
do składowania,
2) do dnia 16 lipca 2020 r. – do nie więcej niż 35%
wagowo całkowitej masy odpadów komunalnych
ulegających biodegradacji przekazywanych
do składowania
–
w stosunku
w 1995 r.
do
masy
tych
odpadów
wytworzonych
9
Sposób obliczenia osiągniętego poziomu ograniczenia składowania
odpadów komunalnych ulegających biodegradacji:
TR – osiągany w roku rozliczeniowym poziom ograniczenia
składowania masy odpadów komunalnych ulegających biodegradacji,
MOUBR – masa o.k.u.b. zebranych z terenu gminy i przekazanych do
składowania
MOUBR = (MMR*UM) + (MWR*UW), Mg
MMR – masa zmieszanych odpadów komunalnych zebranych na
obszarze miast, przekazana do składowania, Mg;
MWR – masa zok zebranych na obszarze wsi, przekazana do
składowania, Mg;
UM = 0,57; UW = 0,36, jeżeli TR = PR lub TR < PR to poziom został
osiągnięty.
Zakaz składowania od 2013 roku
Frakcji kalorycznej odpadów:
 ciepło spalania powyżej 6MJ/kg,
 zawartość ogólnego węgla organicznego (TOC)
powyżej 5% suchej masy,
 straty prażenia (LOI) powyżej 8% suchej masy.
11
Nowelizacja ustawy o utrzymaniu czystości i porządku
w gminach – zadania gmin
 Art. 3. ust. 2 zapewnienie budowy, utrzymania i eksploatacji
własnych lub wspólnych z innymi gminami regionalnych instalacji do
przetwarzania odpadów komunalnych,
 objęcie wszystkich właścicieli nieruchomości na terenie gminy
systemem gospodarowania odpadami komunalnymi,
 nadzorowanie gospodarowania odpadami komunalnymi, w tym
realizacji zadań powierzonych podmiotom odbierającym odpady
komunalne od właścicieli nieruchomości,
 ustanowienie selektywnego zbierania odpadów komunalnych
obejmującego co najmniej następujące frakcje odpadów: papieru,
metalu, tworzywa sztucznego, szkła i opakowań wielomateriałowych
oraz odpadów komunalnych ulegających biodegradacji, w tym
odpadów opakowaniowych ulegających biodegradacji (razem 7)
12
Nowelizacja ustawy o utrzymaniu czystości i porządku
w gminach – zadania gmin
 tworzenie punktów selektywnego zbierania odpadów komunalnych,
w sposób zapewniający łatwy dostęp dla wszystkich mieszkańców
gminy, w tym wskazywanie miejsc, w których mogą być prowadzone
zbiórki ZSEiE pochodzącego z gospodarstw domowych,
 zapewnienie osiągnięcie odpowiednich poziomów recyklingu,
przygotowania do ponownego użycia i odzysku innymi metodami oraz
ograniczenia masy odpadów komunalnych ulegających biodegradacji
przekazywanych do składowania,
 prowadzenie działań informacyjnych i edukacyjnych,
 udostępnianie na stronie internetowej UG oraz w sposób zwyczajowo
przyjęty informacji dot. realizowanej gospodarki odpadami
komunalnymi,
 dokonywanie corocznej analizy stanu gospodarki odpadami
komunalnymi celem weryfikacji możliwości techn. i organizacyjnych
13
w zakresie gospodarowania odpadami komunalnymi.
Nowelizacja ustawy o utrzymaniu czystości i porządku
w gminach – zadania gmin
 Gminy zapewniają budowę, utrzymanie i eksploatację
własnych lub wspólnych z innymi gminami regionalnych
instalacji do przetwarzania odpadów komunalnych
 Przetarg (Pzp) lub dokonanie wyboru podmiotu (PPP lub
koncesja na roboty budowlane lub usługi) - art. 3a. ust.1.
 Samodzielna realizacja zadania - art. 3a. ust.2.
Szczegółowe określenie wymagań odnośnie planowanych
regionalnych instalacji do przetwarzania odpadów komunalnych
(rozp. z 29.12.2011 r. ws. MBP zok: AT4, TOC, straty prażenia,
kaloryczność)
14
Nowelizacja ustawy o utrzymaniu czystości i porządku
w gminach – zadania gmin
 Gminy są obowiązane do zorganizowania odbierania odpadów
komunalnych od właścicieli nieruchomości, na których zamieszkują
mieszkańcy (art. 6c. ust. 1) .
 Rada gminy może, w drodze uchwały stanowiącej akt prawa
miejscowego, postanowić o odbieraniu odpadów komunalnych od
właścicieli nieruchomości, na których nie zamieszkują mieszkańcy, a
powstają odpady komunalne (art. 6c. ust. 2) .
 Obowiązek zorganizowania przetargu na odbieranie odpadów
komunalnych od właścicieli zamieszkiwanych nieruchomości albo
przetargu na odbieranie i zagospodarowanie tych odpadów
(możliwość dzielenia gminy na sektory) (art. 6d. ust. 1 i 2).
 Spółki z udziałem gminy mogą odbierać odpady komunalne od
właścicieli nieruchomości, na zlecenie gminy, w przypadku, gdy
zostały wybrane w drodze przetargu (art. 6e).
15
OPŁATA CELOWA
Właściciel nieruchomości, który w dniu wejścia w życie ustawy ma
zawartą z gminną jednostką organizacyjną lub przedsiębiorcą
umowę na odbieranie odpadów komunalnych jest zwolniony
z uiszczania opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi
w okresie obowiązywania tej umowy, nie dłużej jednak niż przez 18
miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy (art. 11 u.o.zm.).
Opłata – dochód gminy – koszty funkcjonowania systemu (art. 6r):

odbierania, transportu, zbierania, odzysku
i unieszkodliwiania,

tworzenia i utrzymania punktów selektywnego
zbierania odpadów komunalnych,

obsługi administracyjnej tego systemu.
Nowelizacja ustawy o utrzymaniu czystości i porządku
w gminach – opłata celowa
Opłata za gospodarowanie odpadami komunalnymi (art. 6j):
w przypadku zamieszkałych nieruchomości (A)
1. Liczba mieszkańców lub
2. Ilość zużytej wody lub
3. Powierzchnia lokalu mieszkalnego lub
x stawka opłaty
(I)
4. Stawka opłaty od gospodarstwa domowego (II)
w przypadku niezamieszkałych nieruchomości (B)
1. Liczba pojemników x stawka opłaty za pojemnik (III)
w przypadku nieruchomości (A + B)
1. Suma opłat obliczonych zgodnie z A i B lub
2. Sposób obliczania opłaty zgodnie z I lub II lub III.
17
Nowelizacja ustawy o utrzymaniu czystości i porządku
w gminach – opłata celowa
Rada gminy (art. 6k ust. 1):
 dokona wyboru jednej z metod ustalenia opłaty za
gospodarowanie odpadami komunalnymi oraz ustali stawkę
takiej opłaty,
 ustali stawkę opłaty za pojemnik o określonej pojemności.
Rada gminy określi niższe stawki opłaty za gospodarowanie
odpadami komunalnymi, jeżeli odpady komunalne są zbierane
i odbierane w sposób selektywny (art. 6k ust. 3).
Rada gminy określi termin, częstotliwość i tryb uiszczania
opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi, biorąc pod
uwagę warunki miejscowe (art. 6l).
Nowelizacja ustawy o utrzymaniu czystości i porządku
w gminach – opłata celowa
Rada gminy określi wzór deklaracji o wysokości opłaty za
gospodarowanie odpadami komunalnymi składanej przez właścicieli
nieruchomości, obejmujący objaśnienia dotyczące sposobu jej
wypełnienia oraz pouczenie, że deklaracja stanowi podstawę do
wystawienia tytułu wykonawczego. Uchwała zawiera także
informację o terminach i miejscu składania deklaracji (art. 6n ust. 1).
Rada gminy określi szczegółowy sposób i zakres świadczenia usług
w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli
nieruchomości i zagospodarowania tych odpadów, w zamian za
uiszczoną opłatę, w szczególności ilość odpadów komunalnych
odbieranych od właściciela nieruchomości, częstotliwość odbierania
odpadów komunalnych i sposób świadczenia usług przez punkty
selektywnego zbierania odpadów komunalnych (art. 6r ust. 3).
Nowelizacja ustawy o utrzymaniu czystości i porządku
w gminach – pozostałe zadania gmin

utworzenie rejestru działalności regulowanej w zakresie
odbierania
odpadów
komunalnych
od
właścicieli
nieruchomości – z dniem wejścia ustawy w życie (art. 9b),

dostosowanie regulaminów do wojewódzkich planów
gospodarki odpadami – w terminie 6 miesięcy od dnia
uchwalenia wpgo (art. 4 ust. 3 u.cz.p.g.),

przeprowadzenie kampanii informacyjnych na temat praw
i obowiązków właścicieli nieruchomości określonych
w powyższych uchwałach (art. 13. u.o.zm.) .
20
Nowelizacja ustawy o utrzymaniu czystości i porządku
w gminach – pozostałe zadania gmin
Art. 10 u.o.zm.

12 miesięcy – termin na podjęcie uchwał,

Wezwanie do podjęcia uchwał - zarządzenie zastępcze
wojewody,

18 miesięcy – termin wejścia w życie uchwał.
21
Rola Zarządu Województwa w nowym systemie
gospodarowania odpadami komunalnymi.
WOJEWÓDZKI PLAN GOSPODARKI ODPADAMI
 6 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy,
 nie rzadziej niż co 6 lat.
Uchwała w sprawie wykonania wojewódzkiego planu
gospodarki odpadami jest aktem prawa miejscowego
(art. 15 ust. 3 z.u.o.o.)
 regiony gospodarki odpadami komunalnymi
 regionalne instalacje do przetwarzania odpadów komunalnych
i instalacje do zastępczej obsługi tych regionów
 regionalne instalacje do przetwarzania odpadów komunalnych
niespełniające wymagań ochrony środowiska
22
Nowelizacja ustawy o utrzymaniu czystości i porządku
w gminach – regionalny system gospodarowania
odpadami komunalnymi
Obowiązek zagospodarowania:
 zmieszanych odpadów komunalnych,
 odpadów zielonych oraz
 pozostałości z sortowania odpadów komunalnych przeznaczonych do
składowania
w regionalnej instalacji do przetwarzania odpadów komunalnych.
Zakazuje się zbierania oraz przetwarzania:
 zmieszanych odpadów komunalnych,
 odpadów zielonych,
 pozostałości z sortowania odpadów komunalnych przeznaczonych do
składowania
poza regionem gospodarki odpadami komunalnymi, na którym zostały
wytworzone.
Ustawa o odpadach - zmieniona ustawą o zmianie
ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach
oraz niektórych innych ustaw odpadach
REGIONALNY SYSTEM GOSODAROWANIA
ODPADAMI KOMUNALNYMI
Region gospodarki odpadami komunalnymi – rozumie się
przez to określony w wojewódzkim planie gospodarki
odpadami obszar liczący co najmniej 150 000 mieszkańców;
regionem gospodarki odpadami komunalnymi może być
gmina licząca powyżej 500 000 mieszkańców (art. 3 ust. 3
pkt 15b zmienionej u.o.o.)
Regionalna instalacja - zakład zagospodarowania
odpadów (120
tysięcy
mieszkańców),
spełniający
wymagania najlepszej dostępnej
techniki lub technologii, oraz zapewniający
termiczne przekształcanie odpadów lub:
a) MBP zmieszanych odpadów komunalnych i wydzielanie ze zok
frakcji surowcowych (obligatoryjne rozporządzenie – wymagania
dla MBP zok i stabilizatów),
b) przetwarzanie selektywnie zebranych odpadów zielonych
i innych bioodpadów oraz wytwarzanie z nich produktu
o właściwościach nawozowych lub środków wspomagających
uprawę roślin, (ustawa o nawozach i nawożeniu - pozwolenie,
rozporządzenie - wymagania),
c) składowanie odpadów powstających w procesie mechanicznobiologicznego przetwarzania zmieszanych odpadów komunalnych
oraz pozostałości z sortowania odpadów komunalnych
(pojemność min. 15 lat)
25
AKTUALNY SYSTEM GOSPODARKI ODPADAMI
WYTWÓRCA ODPADÓW
Przepływy strumieni odpadów
-
Zmieszane odpady
komunalne (zok)
papier,
szkło,
tw. sztuczne,
metale
Instalacja
odzysku
SKŁADOWSKO
ODPADÓW
NOWY SYSTEM GOSPODAROWANIA ODPADAMI
-
Przepływy strumieni odpadów
INSTALACJE REGIONALNE (zasada regionalizacji)
Zmieszane odpady
komunalne (zok)
papier,
Instalacja
szkło,
odzysku
tw. sztuczne
(zasada
metale,
bliskości)
inne
o.u.biodegradacji
(w tym zielone),
balast
balast
FN
Instalacja
do
produkcji
PA
Sortownia
FP
WYTWÓRCA ODPADÓW
odpady
niebezpieczne
-
metale,
tw. sztuczne,
szkło,
inne
B
Kryteria
SKŁADOWSKO
ODPADÓW
składowania!
Stabilizacja
biologiczna
(tlenowa)
(beztlen.+ tlenowa)
Instalacja MBP
stabilizat
oczyszczony
stabilizat
odzysk
Kompostownia
Biogazownia
B
Kompostownia
Kompost
(nawóz organ.
lub środek
wspomagający
uprawę roślin)
Proponowany podział
województwa na regiony
gospodarki odpadami
komunalnymi:
• Region I,
• Region II,
• Region III,
• Region IV.
Liczba
mieszkańców/masa
wytwarzanych odpadów
komunalnych
– stan na 31.12.2010 r.
I
711 841
229 959 Mg
II
2 078 840
801 904 Mg
III
956 949
319 174 Mg
IV
793 445
259 125 Mg
Region III
956 949
319 174 Mg
SPRAWOZDAWCZOŚĆ
 Podmiot odbierający odpady do gminy – kwartalne,
do końca miesiąca następującego po kwartale,
 Wójt,
burmistrz
prezydent
miasta
do
marszałka
województwa oraz wojewódzkiego inspektora ochrony
środowiska – roczne, do 31 marca następującego roku,
 Marszałek województwa do ministra właściwego do spraw
środowiska – roczne, do 15 lipca następującego roku.
Nowelizacja ustawy o utrzymaniu czystości i porządku
w gminach – sprawozdawczość
Sprawozdanie podmiotu odbierającego odpady komunalne
zawiera (art. 9n):
 informacje o masie poszczególnych rodzajów odebranych
odpadów komunalnych oraz sposobie ich zagospodarowania,
wraz ze wskazaniem instalacji (zok, o. zielone, pozostałości),
 informacje o masie odpadów komunalnych ulegających
biodegradacji
przekazanych
i
nieprzekazanych
do
składowania i sposobie ich zagospodarowania,
 liczbę właścicieli nieruchomości, od których zostały odebrane
odpady komunalne,
 wskazanie właścicieli nieruchomości, którzy zbierają odpady
komunalne w sposób niezgodny z regulaminem.
Nowelizacja ustawy o utrzymaniu czystości i porządku
w gminach – sprawozdawczość
Weryfikacja danych zawartych w sprawozdaniu (art. 9p):
 Podmiot odbierający odpady komunalne od właścicieli
nieruchomości,
 Prowadzący regionalną instalację do przetwarzania odpadów
komunalnych,
 Inny posiadacz odpadów,
mogą zostać zobowiązani przez wójta, burmistrza lub
prezydenta miasta do okazania dokumentów sporządzanych
na potrzeby ewidencji odpadów oraz dokumentów
potwierdzających
osiągnięcie
określonych
efektów
ekologicznych.
Nowelizacja ustawy o utrzymaniu czystości i porządku
w gminach – sprawozdawczość
Sprawozdanie do marszałka województwa i wojewódzkiego
inspektora ochrony środowiska zawiera (art. 9q):
 informacje o masie poszczególnych rodzajów odebranych
odpadów komunalnych oraz sposobie ich zagospodarowania, wraz
ze wskazaniem instalacji (zok, o. zielone, pozostałości…),
 informacje o masie odpadów komunalnych ulegających
biodegradacji przekazanych i nieprzekazanych do składowania
i sposobie ich zagospodarowania,
 liczbę właścicieli nieruchomości, od których zostały odebrane
odpady komunalne i którzy zbierają odpady komunalne w sposób
niezgodny z regulaminem,
 informacje o osiągniętych poziomach recyklingu, przygotowania
do ponownego użycia i odzysku innymi metodami oraz
ograniczenia masy odpadów komunalnych ulegających
biodegradacji przekazywanych do składowania.
Nowelizacja ustawy o utrzymaniu czystości i porządku
w gminach – sankcje
Gmina (art. 9z ust. 2) która:
 nie wykonuje obowiązku w zakresie wymaganych poziomów
recyklingu, przygotowania do ponownego użycia i odzysku innymi
metodami oraz ograniczenia masy odpadów komunalnych
ulegających biodegradacji przekazywanych do składowania
podlega karze pieniężnej obliczonej odrębnie dla każdego
wymaganego poziomu jako iloczyn: stawki opłaty za zmieszane
odpady komunalne (art. 290 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. –
Prawo ochrony środowiska) i brakującej masy odpadów
komunalnych [Mg])
 nie przeprowadza przetargu na odbieranie albo odbieranie
i zagospodarowanie odpadów komunalnych – od 10 000 zł do
50 000 zł (art. 9z ust. 4),
 nie przekazuje w terminie sprawozdania – 100 zł za każdy dzień
opóźnienia (art. 9z ust. 1),
Nowelizacja ustawy o utrzymaniu czystości i porządku
w gminach – sankcje
 Art. 9 ze - Wójt, burmistrz lub prezydent miasta może złożyć
wniosek o zawieszenie zapłaty kary pieniężnej, o której mowa
w art. 9z ust. 1, 2 i 4.
 Wojewódzki inspektor ochrony środowiska może zawiesić zapłatę
kary pieniężnej na okres konieczny do podjęcia działań
naprawczych, nie dłuższy jednak niż 5 lat, w przypadku
przedstawienia przez gminę udokumentowanego wniosku
dotyczącego podjętych działań naprawczych zmierzających do
usunięcia przyczyny nałożenia tej kary.
 Po usunięciu przyczyn nałożenia kary pieniężnej kara ta podlega
umorzeniu; w przypadku nieusunięcia przyczyn kara ta podlega
ściągnięciu.
Podsumowanie:
1.
Osiągnięcie wymaganych poziomów recyklingu, przygotowania
do ponownego użycia i odzysku innymi metodami oraz
ograniczenia
masy
odpadów
komunalnych
ulegających
biodegradacji przekazywanych do składowania nie będzie
możliwe bez rozwoju selektywnej zbiórki odpadów jak najbliżej
źródła ich powstawania.
2.
Osiągnięcie celów w zakresie ograniczenia ilości odpadów
organicznych kierowanych do składowania, wymaga dalszego
rozwoju metod biologicznych i mechaniczno-biologicznych oraz
wprowadzenia termicznego przekształcania odpadów, jako
elementu kompleksowego systemu zagospodarowania odpadów
komunalnych.
3.
Dla osiągnięcia powyższych celów konieczne jest podjęcie
współpracy gmin w ramach regionów gospodarki odpadami
komunalnymi celem prowadzenia wspólnej i kompleksowej
gospodarki tymi odpadami.
DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ
Bogdan Pasko
Urząd Marszałkowski Województwa Śląskiego
Wydział Ochrony Środowiska
tel. 32 78 35 651
e-mail: [email protected]