Transcript Wyniki badania

Badanie potrzeb informacyjnych
podmiotów funkcjonujących w
obszarze polityki społecznej
województwa podlaskiego
Wyniki badań terenowych przeprowadzonych przez
General Projekt Sp. z o.o.
ul. Stefana Żeromskiego 2/2
10-351 Olsztyn
na zlecenie Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Białymstoku
Agenda
1. Cele badania
2. Sposób dotarcia do respondentów
3. Trudności w realizacji badania
4. Technika badawcza
5. Charakterystyka badanej zbiorowości
6. Grupy społeczne i ich problemy w pracy badanych instytucji
7. Ocena dostępnych informacji
8. Identyfikacja trudności w dostępie do informacji
9. Informacja oraz luki informacyjne w badanych instytucjach
10. Istniejące od dawna niezdiagnozowane problemy społeczne
11. Niezdiagnozowane nowe problemy społeczne
12. Problemy społeczne wymagające cyklicznej aktualizacji danych
13. Problemy społeczne wymagające najpilniejszego rozpoznania
14. Preferowane formy prezentacji danych
15. Współpraca z innymi instytucjami
16. Wnioski i rekomendowane problemy badawcze do objęcia
badaniami
17. Projekt programu badawczego
1. CELE BADANIA
Głównym celem badania było zgromadzenie informacji będących
punktem wyjścia dla dalszych prac badawczych i analitycznych
prowadzonych przez Podlaskie Obserwatorium Polityki Społecznej.
Wyniki niniejszego badania pozwoliły na:
•wyłonienie obszarów tematycznych, które zostaną zrealizowane przez zespół
Obserwatorium,
•ocenę istniejących źródeł pozyskiwania informacji,
•identyfikację trudności w dostępie do informacji,
•identyfikację problemów społecznych, w tym nowych, które są słabo rozpoznane
i wymagają szczegółowej, pogłębionej i wielowymiarowej analizy,
•identyfikację problemów społecznych, w stosunku do których konieczne jest cykliczne
zdobywanie informacji,
•określenie preferowanej formy dystrybucji informacji przez Obserwatorium.
2. SPOSÓB DOTARCIA DO RESPONDENTÓW
Kwestionariusz ankiety został rozesłany do 394 podmiotów pomocy i
integracji społecznej na terenie województwa podlaskiego, w tym do:
głównych jednostek pomocy społecznej
podmiotów z obszaru trzeciego sektora NGO, organizacje
pozarządowe)
podmiotów ekonomii społecznej
Wybór ankiety rozsyłanej został podyktowany założeniem, iż w przypadku
respondentów instytucjonalnych poziom zwrotów będzie bardzo wysoki.
Wykonawca uznał, iż w takiej sytuacji gdy tematyka badania była
z założenia interesująca dla respondentów, gdyż dotyczyła problemów, z
jakimi spotykają się w swojej pracy - respondent będzie zmobilizowany do
udzielenia odpowiedzi i odesłania ankiety pod wskazany adres.
Ogólny poziom zwrotów rozesłanych ankiet wyniósł 49,2%.
OPS poziom zwrotów wyniósł 89,8% (tj.106 wypełnionych ankiet)
PCPR poziom zwrotów wyniósł 85,7% (tj.12 wypełnionych ankiet)
podmioty z obszaru trzeciego sektora 30,5% (tj.76 wypełnionych
ankiet).
Wywiady fokusowe (FGI)
Sesje FGI odbywały się w 6 miastach województwa, po to aby respondenci
mieli ułatwiony dostęp do uczestnictwa w badaniu. Do przedstawicieli
Instytucji działających w obszarze polityki społecznej zostały wystosowane
specjalnie przygotowane na ten cel zaproszenia. W związku z brakiem
potwierdzeń obecności przedstawicieli poszczególnych instytucji na
zaplanowanych fokusach, Wykonawca sam kontaktował się z
respondentami w celu potwierdzenia obecności. W każdej z sesji FGI wzięło
udział średnio po 6-7 respondentów.
3. TRUDNOŚCI W REALIZACJI BADANIA
W toku realizacji badania Wykonawca napotkał na następujące trudności:
opóźnienia w odsyłaniu wypełnionych kwestionariuszy ankiety przez
respondentów, w związku z czym nieuniknione okazało się wysyłanie
listów drogą mailową z prośbą o odesłanie kwestionariusza ankiety oraz
prośby telefoniczne o zwrot wypełnionych kwestionariuszy,
przeciążenie jednostek organizacyjnych pomocy społecznej zadaniami
związanymi z wyborami samorządowymi, które przypadły na okres
realizacji badania, wpłynęło to na niższy poziom zwrotów
kwestionariuszy ankiet,
rozproszenie terytorialne jednostek działających w obszarze polityki
społecznej, których przedstawiciele zostali zaproszeni do wzięcia udziału
w badaniu fokusowym.
4. TECHNIKA BADAWCZA
W
badaniu
zastosowano następujące
badawcze:
techniki
Analiza desk research;
Ankieta pocztowa;
Zogniskowane wywiady grupowe (FGI)
5. CHARAKTERYSTYKA BADANEJ ZBIOROWOŚCI
W
badaniu
ilościowym
(ankieta
rozsyłana)
i jakościowym (FGI) ogółem wzięło udział 201
podmiotów pomocy i integracji społecznej z terenu
województwa podlaskiego;
 6. GRUPY SPOŁECZNE I ICH PROBLEMY W PRACY
BADANYCH INSTYTUCJI
Pod względem zakresu świadczonych usług zdecydowanie wyróżniają się ośrodki
pomocy społecznej, które w największym stopniu podejmują działania na rzecz poprawy
sytuacji społeczno-zawodowej kategorii społecznych zagrożonych wykluczeniem.
Ogółem
OPS
NGO
PCPR
N=194
N=106
N=76
N=12
%
%
%
%
Niepełnosprawni
80,4
89,6
64,5
100
Rodziny wielodzietne
66,5
90,6
39,5
25
Osoby starsze
66
85,8
39,5
58,3
Osoby przewlekle chore
64
79,2
44,7
50
Osoby żyjące w ubóstwie
64
83
44,7
16,7
62,9
87,7
28,9
58,3
Osoby bezradne w sprawach opiekuńczowychowawczych
Ogółem
OPS
NGO
PCPR
N=194
N=106
N=76
N=12
%
%
%
%
Osoby długotrwale bezrobotne
60,8
90,6
26,3
16,7
Osoby uzależnione od alkoholu
59,8
86,8
28,9
16,7
Ofiary przemocy w rodzinie
58,8
76,4
30,3
83,3
Osoby samotnie wychowujące dzieci
57,7
75,5
39,5
16,7
49,5
55,7
40,8
50
Kobiety pozostające poza rynkiem pracy
43,8
64,2
21,1
8,3
Osoby opuszczające zakłady karne
42,3
67
13,2
8,3
Osoby chorujące psychicznie
39,7
52,8
21,1
5
Dzieci i młodzież zagrożone wykluczeniem
społecznym
Ogółem
OPS
NGO
PCPR
N=194
N=106
N=76
N=12
%
%
%
%
33
43,4
23,7
-
23,7
20,8
15,8
100
21,1
28,3
13,2
8,3
10,3
13,2
6,6
8,3
Imigranci
4,6
5,7
3,9
-
Emigranci
2,1
-
5,3
-
Osoby bezdomne
Dzieci i młodzież wychowujące się poza
rodziną
Osoby uzależnione od środków odurzających
(innych niż alkohol)
Osoby należące do mniejszości etnicznych i
narodowych
Grupy zagrożone wykluczeniem społecznym w pracy OPS, N=106.
Grupy zagrożone bezrobociem w pracy NGO, N=76
Grupy zagrożone wykluczeniem społecznym w pracy PCPR, N=12
23.7%
Dzieci i młodzież wychowujące się poza rodziną
100%
80.4%
Niepełnosprawni
58.8%
Ofiary przemocy w rodzinie
Osoby bezradne w sprawach opiekuńczo- wychowawczych
Osoby starsze
Dzieci i młodzież zagrożone wykluczeniem społecznym
Osoby przewlekle chore
Rodziny wielodzietne
Osoby samotnie wychowujące dzieci
Osoby uzależnione od alkoholu
Osoby długotrwale bezrobotne
Osoby żyjące w ubóstwie
25%
59.8%
16.7%
60.8%
16.7%
64%
16.7%
Ogółem
83.3%
62.9%
58.3%
66%
58.3%
49.5%
50%
64%
50%
66.5%
57.7%
16.7%
0%
100%
20%
PCPR
40%
60%
80%
100%
7. OCENA DOSTĘPNYCH INFORMACJI
Ocena jakości merytorycznej informacji
Osoby długotrwale bezrobotne
3.91
Rodziny wielodzietne
3.76
Osoby samotnie wychowujące dzieci
3.72
Osoby żyjące w ubóstwie
3.68
Osoby uzależnione od alkoholu
3.64
Osoby starsze
3.54
Niepełnosprawni
3.51
Osoby bezradne w sprawach opiekuńczo-…
3.48
Ofiary przemocy w rodzinie
3.44
Osoby przewlekle chore
średnia
3.36
3
3.2
3.4
3.6
3.8
4
Ocena dostępności informacji
Osoby długotrwale bezrobotne
4.03
Rodziny wielodzietne
3.83
Osoby samotnie wychowujące dzieci
3.71
Osoby żyjące w ubóstwie
3.69
Osoby uzależnione od alkoholu
3.57
Osoby starsze
3.56
Osoby bezradne w sprawach opiekuńczo-…
3.52
Niepełnosprawni
3.48
Osoby przewlekle chore
3.42
Ofiary przemocy w rodzinie
średnia
3.37
3
3.2
3.4
3.6
3.8
4
4.2
Ocena aktualności dostępnych informacji
Osoby długotrwale bezrobotne
3.97
Osoby samotnie wychowujące dzieci
3.78
Rodziny wielodzietne
3.77
Osoby żyjące w ubóstwie
3.72
3.57
Osoby starsze
Osoby uzależnione od alkoholu
3.55
Osoby bezradne w sprawach opiekuńczo- wychowawczych
3.51
Niepełnosprawni
3.49
3.39
Ofiary przemocy w rodzinie
3.35
Osoby przewlekle chore
średnia
3
3.2
3.4
3.6
3.8
4
8. IDENTYFIKACJA TRUDNOŚCI W DOSTĘPIE DO INFORMACJI
Formalno-prawne przeszkody w dostępie do informacji.
Nieformalne przeszkody w dostępie do informacji.
Odpłatność za korzystanie z informacji
Problemy z identyfikacją źródeł informacji.
Trudności z interpretacją danych.
9. INFORMACJA ORAZ LUKI INFORMACYJNE W BADANYCH
INSTYTUCJACH
Informacje dotyczące grup zagrożonych wykluczeniem społecznym jednostki
pomocy społecznej wykorzystują w realizacji takich zadań jak:
Realizacja zadań wynikających z ustaw (m.in. o pomocy…
18.8%
Pomoc finansowa/świadczenia pieniężne
16.4%
Przeciwdziałanie wykluczeniu społecznemu
14.1%
Pomoc niefinansowa (np. wsparcie psychologa, prawnika itp)
11.3%
Realizacja projektów unijnych
11.3%
8.9%
Praca socjalna
Zaspokojenia podstawowych potrzeb osób zagrożonych…
Pisanie strategii/programów
7%
4.7%
Poradnictwo i działaność informacyjna
3.8%
Pomoc rzeczowa
3.8%
0% 2% 4% 6% 8% 10% 12% 14% 16% 18% 20%
Informacje dotyczące grup zagrożonych wykluczeniem organizacje pozarządowe
wykorzystują w realizacji takich zadań jak:
Działalność wspomagająca osoby zagrożone
wykluczeniem społecznym
25.9%
Zaspokajanie potrzeb materialnych osób potrzebujących
17.6%
Organizacje zajęć terapeutycznych
14.8%
Organizacja spotkań, warsztatów, szkoleń
14.8%
9.3%
Poradnictwo
7.4%
Pomoc medyczna/ rehabilitacja
Wolontariat
5.6%
Realizacja programów, projektów unijnych
2.8%
Zadania zlecane organizacjom pozarządowym
0.9%
Współpraca z instytycjami
0.9%
0% 3% 5% 8% 10% 13% 15% 18% 20% 23% 25% 28%
Zdaniem respondentów zakres tematyczny z obszaru pomocy i integracji
społecznej, który powinien zostać objęty badaniami i analizami to:
Bariery architektoniczne dla niepełnosprawnych
Problemy osób starszych
Sytuacja na wsi i w małych miastach
Dziedziczenie biedy
Przemoc w rodzinie
Choroby psychiczne
Narkomania
Alkoholizm
Uzależnienia cywilizacyjne
Dzieci i młodzież zagrożone wykluczeniem społecznym
Długotrwałe bezrobocie
Bezdomność ludzi młodych
Skuteczność pomocy społecznej
Osoby samotnie wychowujące dzieci
Wielodzietność
Emigracje zarobkowe
Sytuacja eurosierot
Aktywizacja bezrobotnych na rynku pracy
Skala prostytucji
12.1%
8.4%
6.5%
6%
6%
6%
6%
6%
5.1%
5.1%
5.1%
5.1%
4.2%
3.7%
3.3%
3.3%
2.8%
2.8%
2.3%
0%
2%
3%
5%
6%
8%
9% 11% 12% 14% 15%
Zagadnienia z obszaru problemów społecznych w województwie
podlaskim, które zdaniem respondentów są nierozpoznane lub
występują w nich luki:
Niepełnosprawność
Przemoc w rodzinie
Bezdomność
Alkoholizm
Choroby psychiczne
Bezrobocie
Dzieci i młodzież zagrożone wykluczeniem społecznym
Narkomania
Ubóstwo
Starość
Ciężkie, przewlekłe choroby
Osoby bezradne w sprawach opiekuńczo- wychowawczych
Wielodzietność
Napływ cudzoziemców
Problemy mieszkaniowe
Osoby opuszczające zakłady karne
Dysfunkcjonalność rodzin
Osoby samotnie wychowujące dzieci
Zjawisko emigracji zarobkowych
Uzależnienia cywilizacyjne
Problemy na wsiach i w małych miastach
Kobiety pozostające poza rynkiem pracy
4.2%
3.4%
3.4%
3.4%
3%
3%
2.6%
2.6%
2.6%
2.6%
1.9%
1.9%
1.9%
1.9%
0%
3%
7.5%
7.2%
7.2%
6.8%
6.4%
6%
5%
9.1%
8%
11.3%
10%
13%
Osiem najważniejszych problemów społecznych, w obszarze których
występują największe luki informacyjne (wg wskazań respondentów) oraz
przyczyny niedoborów informacji w tych obszarach.
Przyczyny niedoboru informacji o niepełnosprawności.
66.6%
13.9%
brak aktualnych, łatwo dostępnych danych
brak przepływu informacji/współpracy między instytucjami
brak zainteresowania problemem
ochrona danych osobowych
problem trudny do zdiagnozowania
2.8%
8.3%
5.6%
2.8%
Przyczyny niedoboru informacji o przemocy w rodzinie.
22.7%
4.5%
4.5%
50%
18.2%
brak aktualnych, łatwo dostępnych danych
brak środków finansowych
brak zainteresowania problemem
problem trudny do zdiagnozowania
trudno powiedzieć
Przyczyny niedoboru informacji o bezdomności.
50%
brak aktualnych, łatwo dostępnych danych
25%
nierozpoznanie zjawiska
25%
trudno powiedzieć
Przyczyny niedoboru informacji o alkoholizmie.
60%
10%
brak aktualnych, łatwo dostępnych danych
brak przepływu informacji/współpracy między instytucjami
problem trudny do zdiagnozowania
30%
Przyczyny niedoboru informacji o chorobach psychicznych.
10%
10%
30%
30%
20%
brak aktualnych, łatwo dostępnych danych
nie wiem
ochrona danych osobowych
problem trudny do zdiagnozowania
trudno powiedzieć
Przyczyny niedoboru informacji o bezrobociu.
16.7%
33.3%
16.7%
33.3%
brak przepływu informacji/współpracy między instytucjami
brak zainteresowania problemem
ochrona danych osobowych
problem trudny do zdiagnozowania
Przyczyny niedoboru informacji o dzieciach i młodzieży zagrożonych
wykluczeniem społecznym.
20%
30%
20%
20%
brak aktualnych, łatwo dostępnych danych
brak przepływu informacji/współpracy między instytucjami
brak zainteresowania problemem
problem trudny do zdiagnozowania
trudno powiedzieć
10%
Przyczyny niedoboru informacji o narkomanii.
13%
38%
25%
brak aktualnych, łatwo dostępnych danych
problem trudny do zdiagnozowania
brak przepływu informacji/współpracy między instytucjami
trudno powiedzieć
25%
10. ISNIEJĄCE OD DAWNA NIEZDIAGNOZOWANE
PROBLEMY SPOŁECZNE
Niezdiagnozowane „stare” problemy społeczne.
Alkoholizm
Niepełnosprawność
Bezrobocie
Przemoc w rodzinie
Ubóstwo
Starość
6.9%
Bezdomność
6.3%
Dzieci i młodzież zagrożone wykluczeniem…
5.3%
Narkomania
5.3%
Przewlekłe, ciężkie choroby
4.1%
Choroby psychiczne
3.8%
Rozwody, separacje (rodziny rozbite)
3.3%
Ograniczony dostęp do edukacji 1.5%
0%
2%
4%
6%
14.2%
13.2%
13.2%
11.7%
11.2%
8% 10% 12% 14% 16%
11. NIEZDIAGNOZOWANE NOWE PROBLEMY SPOŁECZNE
uzależnienie od nowych środków…
przemoc rówieśnicza, agresja w…
uzależnienia cywilizacyjne
migracje zagraniczne
bezrobocie
starość
niepełnosprawność
prostytucja, handel ludźmi
dyskryminacje ze względu na płeć
bezdomność
rozwody, sepracje (rozbite rodziny)
ubóstwo
wykluczenie informatyczne
alkoholizm
choroby psychiczne
sekty
21%
18.5%
12.8%
7.5%
6%
4.4%
4.1%
3.8%
3.8%
3.8%
3.4%
2.8%
2.8%
2.5%
1.9%
0.9%
0.0%
5.0%
10.0%
15.0%
20.0%
25.0%
12. PROBLEMY SPOŁECZNE WYMAGAJĄCE CYKLICZNEJ
AKTUALIZACJI DANYCH
Przemoc w rodzinie
Alkoholizm
Bezrobocie
Narkomania
Niepełnosprawność
Ubóstwo
Starość
Problemy opiekuńczo-wychowawcze
Bezdomność
Dzieci i młodzież zagrożone wykluczeniem społecznym
Choroby psychiczne
Agresja rówieśnicza
Uzależnienia cywilizacyjne
Ciężkie, przewlekłe choroby
Dysfunkcjonalność rodzin
Emigracje zarobkowe
Wielodzietność
Sytuacja młodzieży na terenach wiejskich
Osoby samotnie wychowujące dzieci
Rodziny zastępcze
Patlogia wśród młodzieży
16.9%
13.3%
11.6%
10.6%
8%
6%
5%
3.7%
3.3%
2.7%
2.7%
2.3%
2.3%
2%
1.7%
1.3%
1.3%
1.3%
1.3%
1.3%
1.3%
0%
2%
4%
6%
8%
10% 12% 14% 16% 18%
13. PROBLEMY SPOŁECZNE WYMAGAJĄCE
NAJPILNIEJSZEGO ROZPOZNANIA
Bezrobocie
21.3%
Przemoc w rodzinie
20.1%
Uzależnienia cywilizacyjne
14.2%
Niepełnosprawność
7.7%
Ubóstwo
6.5%
Ograniczony dostęp do opieki zdrowotnej
5.9%
Starość
5.9%
Dzieci i młodzież zagrożone wykluczeniem…
5.3%
Choroby psychiczne
3.6%
Osoby samotnie wychowujące dzieci
3.6%
Alkoholizm
3.6%
Migracje zagraniczne
2.4%
0%
2%
4%
6%
8% 10% 12% 14% 16% 18% 20% 22%
14. PREFEROWANE FORMY PREZENTACJI DANYCH
23.3%
18.9%
14.5%
14%
8.8%
7.2%
6.7%
6.7%
0%
2%
4%
6%
8%
10%
12%
14%
16%
18%
20%
22%
24%
graficzne zestawienia statystyczne w formie drukowanej
graficzne zestawienia statystyczne publikowane na stronie internetowej
tabelaryczne zestawienia statystyczne w formie drukowanej
tabelaryczne zestawienia statystyczne publikowane na stronie internetowej
raporty z badań zawierające analizę i interpretacje wyników wydawane w formie drukowanej
raporty z badań zawierające analizę i interpretacje wyników publikowane na stronie internetowej
konferencje
szkolenia
26%
15. WSPÓŁPRACA Z INNYMI INSTYTUCJAMI
Powiatowe Urządy Pracy
13.9%
Policja, kuratorzy sądowi
13.2%
Miejskie Ośrodki Pomocy Społecznej
9.9%
8.4%
Powiatowe Centra Pomocy Rodzinie
Gminne Ośrodki Pomocy Społecznej
7.2%
Szkoły, przedszkola
5.7%
Podlaski Urząd Wojewódzki
5.2%
Organizacje pozarządowe
4.7%
Lekarze pierwszego kontaktu, pielęgniarki
4.2%
3.5%
PFRON
Miejskie Ośrodki Pomocy Rodzinie
3.2%
Urząd Miasta w Białymstoku
3.2%
0%
2%
4%
6%
8%
10%
12%
14%
16. WNIOSKI I REKOMENDOWANE PROBLEMY BADAWCZE
DO OBJĘCIA BADANIAMI
Obszary badawcze odnośnie niepełnosprawności, które powinny
zostać zbadane to:
bariery architektoniczne w codziennym funkcjonowaniu osób
niepełnosprawnych oraz sposoby ich niwelowania,
bezrobocie wśród osób niepełnosprawnych,
statystyki dotyczące ogólnej sytuacji osób niepełnosprawnych
zawierające m.in. rodzaj i stopień niepełnosprawności, skalę
niepełnosprawności, wykształcenie osób niepełnosprawnych oraz
aktywność zawodowa
Istnieją problemy, których diagnoza oraz rozpoznanie jest
niezwykle ważne z powodu m.in. zagrożenia utraty zdrowia lub
życia jednostek, których dotyczy problem. Są to przede wszystkim
problemy, które wywierają także znaczący, negatywny wpływ na
poziom integracji społeczeństwa oraz stanowią pewną trudność:
bezrobocie,
przemoc w rodzinie,
uzależnienia cywilizacyjne.
17. PROJEKT PROGRAMU BADAWCZEGO
W przedstawionych wynikach identyfikacji wyłoniły się luki
informacyjne w następujących obszarach:
Analiza istniejących opracowań i
zrealizowanych badań
problemy rodziny
Ankieta rozsyłana
bezrobocie
niepełnosprawność
starość
ubóstwo
alkoholizm
bezdomność
niepełnosprawność
bezrobocie
dzieci i młodzież zagrożone
wykluczeniem społecznym
Zogniskowane wywiady
pogłębione
problem bezrobocia ze szczególnym
uwzględnieniem bezrobocia kobiet
niepełnosprawność
(fizyczna i psychiczna)
bezdomność
przemoc i ofiary przemocy
w rodzinie
przemoc w rodzinie
alkoholiz oraz inne środki
ubóstwo
odurzające;
narkomania
problem nadużywania przez dzieci i
młodzież
Wymienione obszary badawcze można pogrupować na kilka
dziedzin:
problemy rodziny,
bezrobocie,
ubóstwo,
niepełnosprawność,
uzależnienia od środków uzależniających (alkoholizm i
narkomania),
bezdomność,
dzieci i młodzież zagrożone wykluczeniem społecznym,
osoby starsze.
Tematy badawcze, jakie powinny być zrealizowane przez Podlaskie
Obserwatorium Polityki Społecznej:
Analiza warunków życia rodzin.
Analiza problemu przemocy w rodzinie.
Analiza problemu ubóstwa.
Analiza warunków życia osób niepełnosprawnych.
Problem uzależnień.
Przyczyny bezdomności i mechanizmy radzenia sobie z tym
problemem.
Zjawisko sieroctwa migracyjnego.
Losy wychowanków placówek opiekuńczo – wychowawczych.
Analiza warunków życia dzieci w rodzinach zastępczych.
Warunki życia osób starszych
General Projekt Sp. z o.o.
ul. Stefana Żeromskiego 2/2
10-351 Olsztyn
Dziękujemy Państwu za uwagę