14. Zjazd Polskiego Towarzystwa Ortodontycznego 30 września – 3 października 2010 r.

Ocena wpływu wybranych czynników morfologicznych na powstawanie recesji w wadach zgryzu III klasy.

Justyna Warmuz , Piotr Puszkiel , Joanna Śliwa , Jolanta Kardasz-Pawlik Centrum Dentystyczno-Ortodontyczne ORTHO.PL we Wrocławiu Katarzyna Łagowska Zakład Anatomii Stomatologicznej AM we Wrocławiu Marzena Dominiak Katedra i Zakład Chirurgii Stomatologicznej AM we Wrocławiu

Czynniki etiologiczne recesji przyzębia

1) Czynniki morfologiczne pierwotne

› Uwarunkowania kostne - budowa spojenia żuchwy - gęstość kości zaburzenia wzajemnego stosunku podstaw kostnych

› Uwarunkowania śluzówkowe - grubość dziąsła - położenie wędzidełek warg, języka i mięśnia jamy ustnej › Uwarunkowania zębowe - kształt i wielkość zębów - zaburzenia topografii

Czynniki etiologiczne recesji przyzębia

2)

Uwarunkowania czynnościowe

› Endogenne- pierwotne - Dyskinezy ustno-twarzowe - Wady zgryzu - Parafunkcje zwarciowe i niezwarciowe - Zaburzenia postawy ciała

2)

Uwarunkowania czynnościowe

› Egzogenne (wtórne)-urazowe - Szczotkowanie zębów (uraz mechaniczny) - Zaburzenia zwarcia centrycznego i ekscentrycznego (uraz mechaniczny) - Jatrogenia stomatologiczna (uraz mechaniczny lub chemiczny) - Oral pircing (mechaniczny) - Nikotynizm (chemiczny) 3)

Uwarunkowania zapalne (czynniki wtórne)

› › Zła higiena jamy ustnej Zapalenie przyzębia 4)

Wiek, płeć (czynniki wtórne )

Cel pracy

ocena wpływu wybranych czynników mięśniowych, zębowych i kostnych podczas leczenia ortodontycznego na powstawanie recesji u osób z wadą zgryzu III klasy

Materiał i metoda badań

Materiał

 21 pacjentów, w tym 14 kobiet, z III klasą szkieletową lub zębową w wieku od 11 do 36 lat (średnia wieku: 20,43)  pacjenci leczeni byli zachowawczo techniką bioprogresywną lub łuku prostego  u wszystkich pacjentów przed i po leczeniu wykonano zdjęcie cefalometryczne metodą cyfrową, w sumie wykonano 42 zdjęcia

Metoda badań

 przy użyciu programu komputerowego Orto-Studio 1.1 dokonano pomiarów cefalometrycznych wg analizy Rickettsa oraz Björka z modyfikacją wg Dominiak  klinicznie oceniono średnią wysokość i liczbę recesji

Materiał i metoda badań

Pomiary cefalometryczne wg Dominiak:  parametry kostne › kąt szerokości wargowej kości w wymiarze strzałkowym w przednim odcinku żuchwy API-CEJ2-B[ ° ] < 16 ° wzrasta ryzyko recesji API-B [mm] CEJ2-B [mm] rozwoju › wysokość dehiscencji kostnej CEJ2-ID [mm] > 1,4mm  › parametry mięśniowe odległość punktu B od punktu szerokość mięśnia bródkowego B-D [mm]

Materiał i metoda badań

 parametry zębowe

Dla oceny położenia zęba siecznego żuchwy posłużono się: Analizą Rickettsa, z której wykorzystano:

> ii/A-Pog [mm] > > ILi-API/NB [ ° ] ii [ ° ]- kąt międzysieczny

Analizą Björka, z której wykorzystano:

> ii/N-B [mm] > > ILi-API/ML[ ° ] ILi-API- Me [ ° ]  > > > ocena relacji pionowych szczęk (Analiza Björka) NL/ML [ ° ] Pog/NB [mm] wskaźnik N-Sp’/Sp’-Gn

Wyniki badań

Parametr Kąt API-CEJ2-B [ ° ] Odległość API-B [mm] Odległość CEJ2-ID [mm] Odległość CEJ2-B [mm] Szerokość B-D [mm] Reguła Holdoweya (x 100) Odlegość ii/NB [mm] Kąt inklinacji Steinera [ ° ] Odległość ii/A-Pog [mm] Kąt międzysieczny [ ° ] Kąt ILi-ML [ ° ] Kąt Me-API-II [ ° ] Kąt NL/ML [ ° ] Odległość Pog-NB [mm] wskaźnik N-Sp’/Sp’-Gn Liczba recesji Przed leczeniem 16,66  4,90 4,44  1,72 1,69  1,30 8,43  2,36 14,07  1,93 940  1742 19,30  7,33 20,40  7,04 2,65  2,02 137,5  10,3 89,18  7,48 12,96  10,29 21,79  6,29 2,14  1,43 79,2  7,7 0,57  2,04 Po leczeniu 13,97  5,44 3,62  1,33 2,50  1,75 8,94  2,43 14,38  1,88 1751  5808 17,86  9,23 19,47  9,28 2,51  2,07 136,5  11,5 88,15  10,23 9,77  11,75 21,97  6,82 2,31  1,57 77,8  6,8 0,86  1,80

p

0,033 0,034 0,011 0,321 0,297 0,540 0,369 0,613 0,743 0,680 0,520 0,102 0,693 0,259 0,188 0,148

Opis przypadku

Pacjentka A.B. lat 16

Ryzyko rozwoju recesji:

kąt API-CEJ2-B < 16 o wysokość dehiscencji kostnej CEJ2-ID > 1,4mm 14,18 o 0,31mm

Opis przypadku

Ryzyko rozwoju recesji:

kąt API-CEJ2-B < 16 o wysokość dehiscencji kostnej CEJ2-ID > 1,4mm 18,8 o 0,58mm

Wnioski

1. U pacjentów z III klasą szkieletową lub zębową, leczonych zachowawczo, stwierdzono istotne zmniejszenie wysokości i szerokości zębodołowego w przednim odcinku żuchwy.

wyrostka 2. Nie odnotowano istotnych zmian w położeniu liniowym i kątowym zęba siecznego żuchwy.

3. Średnia liczba recesji uległa nieistotnemu zwiększeniu.

4. Parametry opisujące strukturę kostną wyrostka zębodołowego mają duże znaczenie diagnostyczne.

Umożliwiają wybór odpowiedniej techniki leczenia ortodontycznego co pozwala uniknąć powikłania w postaci recesji przyzębia.

Dziękujemy za uwagę!