Transcript Keuzevrijheid_Pensioenlab_Presentatie

PensioenLab
Team Keuzevrijheid
Het vraagstuk
“Wat vinden jullie ervan om meer keuzevrijheid
voor deelnemers mogelijk te maken?”
2
Het proces
3
Het begrip
Keuzevrijheid: de mogelijkheid voor
deelnemers om individueel invloed uit te
oefenen op hun pensioenopbouw
Bijvoorbeeld; invloed op beleggingsbeleid, keuze
voor pensioenfonds, vorm van uitbetaling,
risicoprofiel, etc.
4
Wij bespreken…
1)Mogelijkheden voor keuzevrijheid
2)Een betere keuzearchitectuur voor DC
3)Een oplossing voor ZZP’ers in de 2e pijler
5
Mogelijkheden tot keuzevrijheid
6
Wie moet de keuze krijgen?
Nationaal
Staats- pensioenpensioen
fonds
Verplicht- Verplichte
stelling regeling voor
fondsWG en WN
niveau
Pensioenplicht
WG kiest
pensioenfonds
WN kiest
pensioenfonds
Pensioen
is een vrije
keuze
Meer vrije keuze voor deelnemers
7
Optie 1: Deelnemer kiest zelf fonds
+
- Concurrentieprikkels
- Keuzevrijheid
-
Marketingkosten
Transitieprobleem
Solidariteit kalft af
Risicoselectie
Pension fund run
8
Optie 2: Keuzevrijheid in regeling
+
- Keuzevrijheid
- Risicoprofiel passend bij
deelnemer
- Solidariteit kalft af
- Administratiekosten
- Transitieprobleem naar
individuele accounts
- Geen concurrentieprikkels
9
Optie 3: Behoud huidige stelsel
+
- Geen transitieprobleem
- Huidige solidariteit blijft
behouden
- Lage uitvoeringskosten
- Beperkte keuzevrijheid
- Geen concurrentieprikkels
Niet unaniem
• Geen voorkeur voor een bepaald stelsel
• Drie systemen besproken
1) Werknemer kiest pensioenfonds
2) Binnen regeling keuze voor risiconiveau
3) Behoud huidige stelsel
11
Waar we het over eens waren
• Drie pijlersysteem werkt goed
• Eerste pijler: volksverzekering tegen armoede
• Tweede pijler: pensioen via werkgever
• Derde pijler: individueel pensioen
• Afwegingen:
• Samen vs. eigen keuze
• Collectief vs. individueel
• Concurrentieprikkels vs. marketingkosten
• Transitieproblemen van huidige stelsel
12
Onze keuzes
• Verplicht sparen voor pensioen
• Werknemers verplicht aangesloten bij instelling in
tweede pijler
• Collectieve pot ivm nabestaandenpensioen,
pensioen bij arbeidsongeschiktheid, et cetera
13
Keuzearchitectuur in DC
14
Welke keuzes moet de deelnemer krijgen?
• Twee soorten pensioenregelingen:
• DB en hybride regelingen
• Individuele DC-regelingen
• Keuzevrijheid en solidariteit staan op
gespannen voet
15
Risico voor werkgever
Soorten pensioenregelingen
Puur DB
Eindloon DB
Middelloon DB
Conditionele indexatie
Defined ambition
CDC
Individueel DC
Risico voor deelnemer
16
DC internationaal in opkomst
Nederland
1%
VK
Zwitserland
USA
8%
48%
49%
2001
99%
92%
52%
51%
7%
39%
2012
40%
93%
60%
43%
57%
61%
Defined Benefit
Defined Contribution
Towers Watson (2012): Global Pension Assets Study
Een alternatieve benadering
• Deelnemers in DC-regelingen
hebben momenteel keuze in
opbouw
• Maar: focus moet op uitkomst,
niet op opbouw
18
Waarom werken huidige keuzes niet?
• Pensioenbewustzijn is laag
• Keuzes voor lange termijn
kunnen niet worden gemaakt
Hyperbolic discounting
• Simpele financiële concepten
(inflatie, rente-op-rente) zijn
te ingewikkeld
Financiële geletterdheid, geld
illusie
19
Het pensioenkeuzemenu
Stel dat u morgen met pensioen gaat, hoe hoog wilt u dat
uw netto pensioen is?
€
….
Stel dat u morgen met pensioen gaat, hoe hoog wilt u dat
uw netto pensioen minimaal is?
€
….
Op welke leeftijd wilt u met pensioen gaan?
( Hoeveel wilt en kunt u maandelijks bijsparen? )
..
€
….
20
Risicograadmeter
Te hoog risico
Hoog risico
Uit de vier variabelen
volgt een beleggingsplan (TDF) met
een bijbehorend risiconiveau
Laag risico
21
Beslissingsvolgorde
Gewenst risicoprofiel
Tot volgend jaar!
Invullen vier
variabelen
Risicograadmeter
Ongewenst risicoprofiel
Bijstellen vier
variabelen
22
Heeft aantal consequenties
• Garantieproduct nodig voor
minimumpensioen
• Vereist ontwerp van goede default
 Nieuwe manier van denken door uitvoerders
• Annuïteit centraal
• Vermogensbeheer geen doel, maar middel
23
Zelfstandigen Zonder Personeel
(en zonder pensioen?)
24
Definitie van een ZZP'er
Volgens de SER:
'Een ondernemer die geen personeel in dienst heeft,
waarbij voor de vaststelling of er sprake is van een
ondernemer de door de Belastingdienst in het kader
van de inkomstenbelasting diverse criteria gelden'
25
De ZZP’ers in kaart
Bron: www.var-advies.nl
26
De ZZP’ers in kaart
• Veel diversiteit binnen deze groep
• Ook veel jongeren zijn ZZP'ers
• Een aanzienlijk deel van de beroepsbevolking is voor
aanvullend pensioen aangewezen op de derde pijler
• Geen praktische mogelijkheid op collectieve
pensioenvoorzieningen
27
Mogelijkheden pensioenopbouw
– Vrijwillige voortzetting oude pensioenregeling mits
pensioenfonds toestaat
– Bepaalde groepen ZZP’ers geldt wel verplichte
aansluiting (schilders, artsen, etc)
– Fiscaal gefaciliteerd pensioensparen (fiscale
oudedagsreserve, lijfrente etc)
– Pensioenbeheer in eigen B.V of externe verzekeraar
28
Echter ook drempels…
• Vermogen is minder veilig in de derde pijler
• Fiscale voordelen zijn wel minder dan in 2e pijler
• Geen waardeoverdracht van tweede naar derde
pijler
• Hoge kosten van producten in derde pijler
• Zonder werk eerst eigen vermogen opeten
29
Maar hoe is de praktijk?
• Ondanks scala van mogelijkheden blijkt
pensioenopbouw erg mager te zijn
• Slechts helft doet aan pensioenopbouw
• Mogelijke redenen bij ZZP'ers zelf: financiële
ongeletterdheid, lage bewustzijn, wisselende
inkomsten, spaardiscipline etc.
• ‘Zelfstandige Zonder Pensioen’
Kortom: MAATSCHAPPELIJK PROBLEEM!
30
Ons ZZP advies
• Verschaf toegang tot tweede pijler
Voordelen: vermogen veiliger, uitvoeringskosten lager
• Vorm: beroepspensioenfonds (DC) en/of toegang tot
PPI
Geen collectieve regelingen (!)
• Afdracht kan dan verplicht worden gesteld
• Wetsaanpassing nodig (politieke momentum is daar)
31
Ons ZZP advies
• Hierbij wel een opt-out optie waarbij moeite moet
worden gedaan om eruit te stappen
• Dwingt deelnemer bewust na te denken voordat
hij/zij volledige keuzevrijheid accepteert
• Kortom: automatisch meedoen met een opt-out
optie
voor Zelfstandigen MET pensioen!
32