Transcript wyklad_mic_yamaha_na_strone

Techniki mikrofonowe i
cyfrowy stół mikserski
na podstawie materiałów:
„Podstawy nagłośnienia i realizacji nagrań”, K. Sztekmiller, WKŁ 2008
„Microphone Techniques for music , Studio Recording”, Shure
„Mixing Audio: Concepts, Practices and tools”, Roey Izhaki, Focal Press 2008
[email protected]
Zakład Elektroakustyki, Instytut Radioelektroniki PW
Techniki mikrofonowe
Ustawienia mikrofonów
Faza i panorama
Stół mikserski
Nagranie – zasady ogólne
Technika XY
Technika AB
Technika AB+M/XY + M
Technika XY + ambience
Technika
Technika
Technika
Technika
XY/AB
Blumleina
MS
MM
Technika XY
metoda intensywnościowa
dwa mikrofony kardioidalne lub ósemkowe
(kąt 90°-110°)
kąt < 90° - zbieganie do mono
kąt > 110° - „rozerwanie” obrazu stereo
zwykle 2-4m (małe składy instrumentalne)
lokalizacja źródła – różnica napięć w L i R
[email protected]
Zakład Elektroakustyki, Instytut Radioelektroniki PW
Techniki mikrofonowe
Ustawienia mikrofonów
Faza i panorama
Stół mikserski
Nagranie – zasady ogólne
Technika XY
Technika AB
Technika AB+M/XY + M
Technika XY + ambience
Technika
Technika
Technika
Technika
XY/AB
Blumleina
MS
MM
Technika XY
Zalety:
Wady:
naturalna proporcja głośności instrumentów
rejestracja znacznej części akustyki sali
duży obszar źródeł dźwięku – wyższe położenie
mikrofonów
możliwość sumowania kanałów L i R
rejestrowane zakłócenia słyszalne w sali
precyzyjne słyszalne rozmieszczenie źródeł
mniejsze wrażenie przestrzenności niż w
technikach różnicowo-fazowych
brak możliwości ingerencji w proporcje i
rozmieszczenie źródeł w obrazie stereo
[email protected]
Zakład Elektroakustyki, Instytut Radioelektroniki PW
Techniki mikrofonowe
Ustawienia mikrofonów
Faza i panorama
Stół mikserski
Nagranie – zasady ogólne
Technika XY
Technika AB
Technika AB+M/XY + M
Technika XY + ambience
Technika
Technika
Technika
Technika
XY/AB
Blumleina
MS
MM
Technika AB
metoda opóźnieniowa
dwa mikrofony wszechkierunkowe
(L1 – L2) ‧ 3 [ms/m] = Δt [ms]
różnica poziomów i fazy
[email protected]
Zakład Elektroakustyki, Instytut Radioelektroniki PW
Techniki mikrofonowe
Ustawienia mikrofonów
Faza i panorama
Stół mikserski
Nagranie – zasady ogólne
Technika XY
Technika AB
Technika AB+M/XY + M
Technika XY + ambience
Technika
Technika
Technika
Technika
XY/AB
Blumleina
MS
MM
Technika AB
Zalety:
Wady:
bardzo dobre przestrzenne wrażenie nagrania
brak możliwości sumowania kanałów
szeroka baza stereo
niestabilne położenie ruchomych źródeł
dźwięku
[email protected]
Zakład Elektroakustyki, Instytut Radioelektroniki PW
Techniki mikrofonowe
Ustawienia mikrofonów
Faza i panorama
Stół mikserski
Nagranie – zasady ogólne
Technika XY
Technika AB
Technika AB+M/XY + M
Technika XY + ambience
Technika
Technika
Technika
Technika
XY/AB
Blumleina
MS
MM
Technika AB + M/XY + M
większa stabilność obrazu stereo przy
zachowaniu przestrzeni i szerokości bazy stereo
[email protected]
Zakład Elektroakustyki, Instytut Radioelektroniki PW
Techniki mikrofonowe
Ustawienia mikrofonów
Faza i panorama
Stół mikserski
Nagranie – zasady ogólne
Technika XY
Technika AB
Technika AB+M/XY + M
Technika XY + ambience
Technika
Technika
Technika
Technika
XY/AB
Blumleina
MS
MM
Technika AB + M/XY + M
przy ekspozycji jednego ze źródeł
kompensacja drogi L przez opóźnienie sygnału
możliwe zmiany brzmienia instrumentu
solowego
[email protected]
Zakład Elektroakustyki, Instytut Radioelektroniki PW
Techniki mikrofonowe
Ustawienia mikrofonów
Faza i panorama
Stół mikserski
Nagranie – zasady ogólne
Technika XY
Technika AB
Technika AB+M/XY + M
Technika XY + ambience
Technika
Technika
Technika
Technika
XY/AB
Blumleina
MS
MM
Technika XY + ambience
dwa mikrofony wszechkierunkowe z tyłu sali
możliwość doboru wielkości i barwy efektu
przestrzennego
precyzyjna lokalizacja źródeł
rejestracja zakłóceń w pomieszczeniu wraz z
pogłosem
[email protected]
Zakład Elektroakustyki, Instytut Radioelektroniki PW
Techniki mikrofonowe
Ustawienia mikrofonów
Faza i panorama
Stół mikserski
Nagranie – zasady ogólne
Technika
Technika
Technika
Technika
XY
AB
AB+M/XY + M
XY + ambience
Technika XY/AB
Technika Blumleina
Technika MS
Technika MM
Technika XY/AB
[email protected]
Zakład Elektroakustyki, Instytut Radioelektroniki PW
Techniki mikrofonowe
Ustawienia mikrofonów
Faza i panorama
Stół mikserski
Nagranie – zasady ogólne
Technika
Technika
Technika
Technika
XY
AB
AB+M/XY + M
XY + ambience
Technika XY/AB
Technika Blumleina
Technika MS
Technika MM
Technika XY/AB
Zalety:
Wady:
precyzyjna lokalizacja źródeł
dobra przestrzeń i szerokość bazy stereo
istnieje możliwość sumowania do mono
[email protected]
nie ma możliwości ingerencji w barwę i
proporcje źródeł
rejestracja zakłóceń wraz z pogłosem sali
Zakład Elektroakustyki, Instytut Radioelektroniki PW
Techniki mikrofonowe
Ustawienia mikrofonów
Faza i panorama
Stół mikserski
Nagranie – zasady ogólne
Technika
Technika
Technika
Technika
XY
AB
AB+M/XY + M
XY + ambience
Technika XY/AB
Technika Blumleina
Technika MS
Technika MM
Technika Blumleina
[email protected]
Zakład Elektroakustyki, Instytut Radioelektroniki PW
Techniki mikrofonowe
Ustawienia mikrofonów
Faza i panorama
Stół mikserski
Nagranie – zasady ogólne
Technika
Technika
Technika
Technika
XY
AB
AB+M/XY + M
XY + ambience
Technika XY/AB
Technika Blumleina
Technika MS
Technika MM
Technika Blumleina
Zalety:
Wady:
bardzo szeroka baza stereo
ekspozycja akustyki sali
naturalne proporcje brzmienia źródeł
[email protected]
nie ma możliwości ingerencji w barwę i
proporcje źródeł
rejestracja zakłóceń wraz z pogłosem sali
Zakład Elektroakustyki, Instytut Radioelektroniki PW
Techniki mikrofonowe
Ustawienia mikrofonów
Faza i panorama
Stół mikserski
Nagranie – zasady ogólne
Technika
Technika
Technika
Technika
XY
AB
AB+M/XY + M
XY + ambience
Technika XY/AB
Technika Blumleina
Technika MS
Technika MM
Technika MS
jeden mikrofon specjalnej konstrukcji
mikrofon M – superkierunkowy mono
mikrofon S - ósemkowy
[email protected]
Zakład Elektroakustyki, Instytut Radioelektroniki PW
Techniki mikrofonowe
Ustawienia mikrofonów
Faza i panorama
Stół mikserski
Nagranie – zasady ogólne
Technika
Technika
Technika
Technika
XY
AB
AB+M/XY + M
XY + ambience
Technika XY/AB
Technika Blumleina
Technika MS
Technika MM
Technika MS
Zalety:
Wady:
możliwość płynnej regulacji bazy stereo
pełna regulacja rejestrowanej akustyki sali
specjalistyczny mikrofon lub matryca
dekodująca
stosunkowo wysoki poziom hałasów
rejestrowanych z akustyką sali
[email protected]
Zakład Elektroakustyki, Instytut Radioelektroniki PW
Techniki mikrofonowe
Ustawienia mikrofonów
Faza i panorama
Stół mikserski
Nagranie – zasady ogólne
Technika
Technika
Technika
Technika
XY
AB
AB+M/XY + M
XY + ambience
Technika XY/AB
Technika Blumleina
Technika MS
Technika MM
Technika MM
technika powszechnie stosowana przy nagraniach studyjnych
wiele mikrofonów ustawionych w niewielkiej odległości od źródeł
rejestrowany materiał pozbawiony składowej przestrzennej
kierunek źródeł na scenie zależy tylko od ustawienia panoramy w stole mikserskim
proporcje głośności instrumentów zależą od ustawienia tłumików w stole mikserskim
Zalety:
Wady:
możliwość swobodnej ingerencji w barwy,
suche brzmienie nagrania
proporcje głośności i rozmieszczenie
brak rejestracji akustyki sali
instrumentów na scenie
ryzyko utraty autentyczności nagrania podczas
niski poziom hałasów z sali
rekonstrukcji sceny dźwiękowej – panorama,
możliwość niezależnej rejestracji
głębia
wielokanałowej
ryzyko zmiany naturalnych proporcji brzmienia i
barwy źródeł
[email protected]
Zakład Elektroakustyki, Instytut Radioelektroniki PW
Techniki mikrofonowe
Ustawienia mikrofonów
Faza i panorama
Stół mikserski
Nagranie – zasady ogólne
Technika
Technika
Technika
Technika
XY
AB
AB+M/XY + M
XY + ambience
Technika
Technika
Technika
Technika
XY/AB
Blumleina
MS
MM
Trzy przykłady
Część utworu „Danmark, nu blunder den lyse nat” by Oluf Ring, Thøger Larsen. Danish
National Vocal Ensemble (Michael Bojesen) nagranie w studiu o powierzchni 550 m2 i czasie
pogłosu 1.7 sek.
Technika AB
Technika XY
Technika XY/AB
Zestaw perkusyjny www.shurenotes.com
Technika AB
Technika XY
Technika AB
Technika XY
Technika ORTF
Technika XY
Technika XY/AB
Technika MS
[email protected]
Zakład Elektroakustyki, Instytut Radioelektroniki PW
Techniki mikrofonowe
Ustawienia mikrofonów
Faza i panorama
Stół mikserski
Nagranie – zasady ogólne
Gitara akustyczna
Fortepian
Wzmacniacz gitarowy
Zestaw perkusyjny
Gitara akustyczna
1
20 cm od środka – zalecane ustawienie początkowe
2
8 cm od środka – fala bezpośrednia, konieczna redukcja niskich tonów
3
10 – 20 cm od mostka – mniej słyszalne uderzenia w struny
4
15 cm nad mostkiem – naturalne brzmienie, większa przestrzeń
Dodatkowy mikrofon przy samych strunach
[email protected]
Zakład Elektroakustyki, Instytut Radioelektroniki PW
Techniki mikrofonowe
Ustawienia mikrofonów
Faza i panorama
Stół mikserski
Nagranie – zasady ogólne
Gitara akustyczna
Fortepian
Wzmacniacz gitarowy
Zestaw perkusyjny
Fortepian
1
[email protected]
2
4
15 – 30 cm od „średnich”/”wysokich”
strun, 20 cm od linii młotków (im dalej
od linii młotków tym mniejszy atak i
mechaniczne zakłócenia, im bliżej strun
tym ciemniejsze i bardziej przytłumione
brzmienie) - technika XY
8
15 – 30 cm od strun, blisko linii młotków
– technika AB, AB/XY
6
mikrofon umieszczony pod spodem
fortepianu – ciemne i głuche brzmienie
Zakład Elektroakustyki, Instytut Radioelektroniki PW
Techniki mikrofonowe
Ustawienia mikrofonów
Faza i panorama
Stół mikserski
Nagranie – zasady ogólne
Gitara akustyczna
Fortepian
Wzmacniacz gitarowy
Zestaw perkusyjny
Wzmacniacz gitarowy
1
10 cm od siatki, naprzeciwko membrany (naturalne, zrównoważone brzmienie)
2
3 cm od siatki, naprzeciwko membrany (więcej fali bezpośredniej, ciemne brzmienie)
3
mikrofon przesunięty względem środka membrany (przytłumione i ciemne brzmienie)
4
kilkadziesiąt cm od linii siatki (więcej fal odbitych, mniej niskich tonów i szumu wzmacniacza)
[email protected]
Zakład Elektroakustyki, Instytut Radioelektroniki PW
Techniki mikrofonowe
Ustawienia mikrofonów
Faza i panorama
Stół mikserski
Nagranie – zasady ogólne
Gitara akustyczna
Fortepian
Wzmacniacz gitarowy
Zestaw perkusyjny
Zestaw perkusyjny
Stopa – niskie częstotliwości i atak (2.5-5 kHz), mikrofon zwykle umieszczony 3 – 15cm od
membrany w środku bębna
Werbel – średnie częstotliwości i atak (4 – 6 kHz), mikrofon zwykle umieszczony przy krawędzi
górnej części bębna
Talerze , tomy – średnie i wysokie częstotliwości, zwykle blisko i kierunkowo mikrofonowane
Overheady – stereofonia zestawu, technika XY lub AB, uwaga skupiona na odległościach
mikrofonów szczególnie od werbla
[email protected]
Zakład Elektroakustyki, Instytut Radioelektroniki PW
Techniki mikrofonowe
Ustawienia mikrofonów
Faza i panorama
Stół mikserski
Nagranie – zasady ogólne
Problemy fazowe
Efekt Hass’a
Efekt OOS
Problemy fazowe
podczas nagrywania góra/dół lub przód/tył jednocześnie (np. werbel, wzmacniacz gitarowy)
Werbel – miks góra/dół – Track 11-005.wav
Werbel – miks góra/dół (odwrócony w fazie) – Track 11-006.wav
bliskie mikrofonowanie a overheady (np. problemy fazowe blisko mikrofonowanego werbla ze
ścieżką overheadów – overhead jako referencja dla dopasowania fazy)
różne odległości źródła od mikrofonu
Bas – w fazie – Track 11-001.wav
Bas – 1ms przesunięcia – Track 11-002.wav
Bas – 2ms przesunięcia – Track 11-003.wav
Bas – 5ms przesunięcia – Track 11-004.wav
nagrywanie źródła z mikrofonu i z linii
odwrócona faza – sumowanie do mono -> zero
przesunięcie czasowe – „na oko” i dopasowywanie ścieżek „na ucho” -> filtracja grzebieniowa w
mniejszym lub większym stopniu
[email protected]
Zakład Elektroakustyki, Instytut Radioelektroniki PW
Techniki mikrofonowe
Ustawienia mikrofonów
Faza i panorama
Stół mikserski
Nagranie – zasady ogólne
Problemy fazowe
Efekt Hass’a
Efekt OOS
Efekt Haas’a
Człowiek lokalizuje źródła na podstawie najszybciej docierającej
do ucha fali mimo istniejących odbić w zakresie opóźnień od
1-35ms i do 10dB głośniejszych. Powyżej tych tego opóźnienia i
poziomu – fala jest odbierana jako oddzielne źródło dźwięku
(echo).
„powiększenie” dźwięku
Bez opóźnienia – Track 11-007.wav
Opóźnienie R – 28ms – Track 11-008.wav
ustawianie panoramy
Dwa mono L i R – Track 11-014.wav
Dwa mono L i R (-9dB/23ms) – Track 11-016.wav
Dwa mono L i R (-3dB/23ms) – Track 11-018.wav
Dwa mono L i R (+3dB/23ms) – Track 11-020.wav
[email protected]
Zakład Elektroakustyki, Instytut Radioelektroniki PW
Techniki mikrofonowe
Ustawienia mikrofonów
Faza i panorama
Stół mikserski
Nagranie – zasady ogólne
Problemy fazowe
Efekt Hass’a
Efekt OOS
Efekt OOS (out-of-speakers)
wrażenie dochodzenia dźwięku z lewej i prawej strony
efekt słyszalny głównie dla niskich częstotliwości
Oryginał – Track 11-023.wav
OOS – Track 11-026.wav
[email protected]
Zakład Elektroakustyki, Instytut Radioelektroniki PW
Techniki mikrofonowe
Ustawienia mikrofonów
Faza i panorama
Stół mikserski
Nagranie – zasady ogólne
Stół i sterowanie
Sekcja wejściowa
Sekcja wyjściowa
Przekierowanie sygnału
Pomiar sygnału
Stół i sterowanie
[email protected]
Zakład Elektroakustyki, Instytut Radioelektroniki PW
Techniki mikrofonowe
Ustawienia mikrofonów
Faza i panorama
Stół mikserski
Nagranie – zasady ogólne
Stół i sterowanie
Sekcja wejściowa
Sekcja wyjściowa
Przekierowanie sygnału
Pomiar sygnału
Sekcja wejściowa
12 wejść analogowych
32 kanały wewnętrzne (LAYER)
wejścia symetryczne i niesymetryczne
tłumik -20dB
regulacja wzmocnienia
przedwzmacniacza
wskaźnik sygnałowy i przesterowania
wybór kanału (SEL)
włącznik kanału (ON)
tłumik
[email protected]
Zakład Elektroakustyki, Instytut Radioelektroniki PW
Techniki mikrofonowe
Ustawienia mikrofonów
Faza i panorama
Stół mikserski
Nagranie – zasady ogólne
Stół i sterowanie
Sekcja wejściowa
Sekcja wyjściowa
Przekierowanie sygnału
Pomiar sygnału
Sekcja wyjściowa
[email protected]
Zakład Elektroakustyki, Instytut Radioelektroniki PW
Techniki mikrofonowe
Ustawienia mikrofonów
Faza i panorama
Stół mikserski
Nagranie – zasady ogólne
Stół i sterowanie
Sekcja wejściowa
Sekcja wyjściowa
Przekierowanie sygnału
Pomiar sygnału
Przekierowanie sygnału
wejście -> kanał
kanał -> magistrala
[email protected]
Zakład Elektroakustyki, Instytut Radioelektroniki PW
Techniki mikrofonowe
Ustawienia mikrofonów
Faza i panorama
Stół mikserski
Nagranie – zasady ogólne
Stół i sterowanie
Sekcja wejściowa
Sekcja wyjściowa
Przekierowanie sygnału
Pomiar sygnału
Przekierowanie sygnału
magistrala -> wyjście
[email protected]
Zakład Elektroakustyki, Instytut Radioelektroniki PW
Techniki mikrofonowe
Ustawienia mikrofonów
Faza i panorama
Stół mikserski
Nagranie – zasady ogólne
Stół i sterowanie
Sekcja wejściowa
Sekcja wyjściowa
Przekierowanie sygnału
Pomiar sygnału
Pomiar sygnału
wybór punktu pomiaru głośności sygnału
pomiar zależny bądź niezależny od ustawienia tłumika
Przekierowanie wejście - PC
Przekierowanie PC – wyjście
Wykorzystanie efektów w stole
[email protected]
Zakład Elektroakustyki, Instytut Radioelektroniki PW
Techniki mikrofonowe
Ustawienia mikrofonów
Faza i panorama
Stół mikserski
Nagranie – zasady ogólne
Nagranie
Wybór metody rejestracji na podstawie wiedzy o:
•
akustyce pomieszczenia (sala ZEA – ok. 1 sek pogłosu)
ilości i rodzaju nagrywanych źródeł dźwięku
możliwości technicznych (ilość i rodzaj posiadanych mikrofonów, ilość wejść w stole mikserskim)
Ustawienie mikrofonu/mikrofonów:
•
pamiętać o stosunku fal: bezpośredniej i odbitych
efekt zbliżeniowy
każde odchylenie w dwóch płaszczyznach (kąt, odległość) mikrofonu od źródła wpływa na barwę
rejestrowanego źródła oraz ilość zarejestrowanych odbić
rejestrując przy pomocy dużej ilości mikrofonów pamiętać o różnicy dróg fal dźwiękowych od
źródła do mikrofonów
Regulacja tłumików i panoramy w stole:
•
unikać przesterowania (zostawić ok. 6 dB headroom’u)
regulacja panoramy przy rejestracji technikami stereofonicznymi
ustawienie odpowiedniego poziomu zapisu w środowisku muzycznym
[email protected]
Zakład Elektroakustyki, Instytut Radioelektroniki PW