Transcript Procedura budzetowa JST

Opracowanie, uchwalenie,
wykonywanie oraz kontrola
wykonania budżetu
jednostki samorządu
terytorialnego
Procedura budżetowa
Procedura budżetowa to sposób postępowania w
procesie tworzenia i realizacji budżetu.
Obejmuje 4 etapy:
1) opracowanie projektu budżetu (planowanie
budżetowe),
2) uchwalenie budżetu,
3) wykonywanie budżetu,
4) rachunkowość, sprawozdawczość i kontrolę budżetu.
Tryb prac nad projektem uchwały
budżetowej
 Tryb prac reguluje przede wszystkim ustawa o
finansach publicznych.
 Marginalne znaczenie w tym zakresie mają również
ustawy ustrojowe.
 Odpowiednie postanowienia w tym zakresie wynikają
także z poszczególnych uchwał jednostek samorządu
terytorialnego w sprawie trybu prac nad projektem
uchwały budżetowej (tzw. uchwała proceduralna).
Uchwały JST w sprawie trybu prac nad
projektem uchwały budżetowej
Uchwały podejmowane przez organy stanowiące
określają istotne kwestie związane z przygotowaniem
projektu uchwały budżetowej do których, zgodnie z art.
234 u.f.p. należą:
1. określenie wymaganej szczegółowości projektu
budżetu JST;
2. określenie terminów obowiązujących w toku prac nad
projektem uchwały budżetowej JST;
3. określenie wymogów dotyczących uzasadnienia i
materiałów informacyjnych, które zarząd przedłoży
organowi stanowiącemu JST wraz z projektem uchwały
budżetowej.
Inicjatywa w sprawie sporządzenia projektu
uchwały budżetowej
Inicjatywa w sprawie sporządzenia:
1. projektu uchwały budżetowej,
2. uchwały o prowizorium budżetowym i
3. uchwały o zmianie uchwały budżetowej
jest wyłączną kompetencją zarządu jednostki
samorządu terytorialnego.
Projekt uchwały trafia do
organu stanowiącego i RIO
Projekt uchwały budżetowej wraz z uzasadnieniem
oraz z materiałami określonymi w uchwale w sprawie
trybu prac nad projektem uchwały budżetowej zarząd
przedstawia jednocześnie:
1. organowi stanowiącemu i
2. regionalnej izbie obrachunkowej (celem
zaopiniowania)
w terminie do 15 listopada roku poprzedzającego rok
budżetowy.
Wprowadzanie poprawek do projektu
uchwały budżetowej
 Dokonywać ich może zarówno organ wykonawczy, jak
i organ stanowiący.
 Kompetencja organu stanowiącego do uchwalenia
budżetu wiąże się z możliwością wnoszenia poprawek
do projektu uchwały przedłożonej przez zarząd.
Zakres dokonywanych poprawek przez organ
stanowiący nie jest określony wprost w u.f.p., jednakże
nie może on prowadzić do istotnej zmiany projektu,
która prowadziłaby w istocie do uchwalenia nowego
projektu, w taki sposób, że pozbawiałoby znaczenia
wyłącznej inicjatywy zarządu w tym zakresie i
zastępowałoby zarząd.
Wprowadzanie poprawek do projektu przez
organ stanowiący
Należy bowiem pamiętać, że to zarząd ponosi
odpowiedzialność za wykonanie budżetu. Stąd też
kompetencje organu stanowiącego podlegają pewnym
ograniczeniom.
 Art. 240 ust. 2 u.f.p. jest możliwość wprowadzenia
przez organ stanowiący zmian powodujących
zmniejszenie dochodów lub zwiększenie wydatków z
jednoczesnym zwiększeniem deficytu budżetu
jednostki samorządu terytorialnego tylko za zgodą
zarządu.
Opinia RIO
Przed uchwaleniem budżetu zarząd zobowiązany jest
przedstawić opinię RIO organowi stanowiącemu.
Badanie projektu uchwały przez RIO dokonywane jest w
zakresie działalności nadzorczej z punktu widzenia
zgodności z prawem.
Wydanie przez izbę negatywnej opinii nie wstrzymuje
procedury uchwalania budżetu.
 W takiej sytuacji jednak organ wykonawczy musi
przedstawić organowi stanowiącemu odpowiedź na
zawarte w opinii RIO zarzuty, jeszcze przed uchwaleniem
budżetu.
Zgodnie z art. 20 ust. 1 i 2 ustawy o RIO, od opinii wydanej
w sprawie projektu budżetu przysługuje odwołanie do
kolegium izby w terminie 14 dni od dnia doręczenia.
Odwołanie takie powinno być rozpatrzone nie później niż w
terminie 14 dni od daty jego wniesienia
Kompetencje RIO
Mimo że kompetencje RIO mają, na tym etapie
procedury budżetowej, charakter opiniodawczy, nie
należy zapominać, że w ramach sprawowanego
nadzoru, izba ma kompetencje do stwierdzenia
nieważności podjętej uchwały budżetowej.
Nieuwzględnienie przez organy samorządu, zarzutów
zawartych w opinii RIO może skutkować w przyszłości
stwierdzeniem nieważności w całości lub części
uchwały budżetowej, jeżeli będą zachodziły przesłanki
stwierdzenia takiej nieważności.
W przypadku nieistotnego naruszenia prawa w
uchwale izba nie stwierdza nieważności uchwały, lecz
ogranicza się do wskazania, że wydano je z
naruszeniem prawa.
Plany finansowe jednostek podległych
 Prace nad projektem budżetu poprzedzone są przedłożeniem
wstępnych projektów planów finansowych przez jednostki
powiązane z budżetem lokalnym. Plany te są podstawą
prowadzenia gospodarki finansowej przez te jednostki.
 Dlatego też w ramach kompetencji związanych ze
sporządzeniem projektu uchwały budżetowej zarząd
zobowiązany jest, zgodnie z art. 248 ust. 1 u.f.p. przekazać
podległym jednostkom informacje niezbędne do opracowania
projektów ich planów finansowych.
 Powyższe informacje zarząd przekazuje w terminie 7 dni od
dnia przekazania projektu uchwały budżetowej organowi
stanowiącemu JST.
 Na podstawie przekazanych danych jednostki te opracowują
projekty swoich planów finansowych w terminie 30 dni od dnia
ich otrzymania jednak nie później niż do 22 grudnia roku
poprzedzającego rok budżetowy.
Uchwalenie budżetu JST
Zasada uprzedniości budżetu
Organ stanowiący JST posiada wyłączną kompetencję
do uchwalenia budżetu.
Uchwała budżetowa, zgodnie z zasadą uprzedniości,
wyrażoną w art. 239 u.f.p., powinna być podjęta przed
rozpoczęciem roku budżetowego, a w szczególnych
przypadkach do 31 stycznia roku budżetowego.
Jeżeli budżet nie zostanie uchwalony przed
rozpoczęciem roku budżetowego, podstawą
prowadzenia gospodarki finansowej jest projekt
uchwały budżetowej. Przyjęta później uchwała
budżetowa obejmuje dochody i wydatki realizowane od
początku roku na podstawie projektu.
Ustalenie zastępcze budżetu JST
Projekt uchwały jest również podstawą prowadzenia
gospodarki finansowej do czasu ustalenia budżetu
przez regionalną izbę obrachunkową.
Jeżeli bowiem uchwała budżetowa nie zostanie
podjęta do 31 stycznia roku budżetowego, RIO ustala
budżet dla JST w terminie do końca lutego roku
budżetowego.
 Wówczas przedmiot ustalenia budżetu obejmuje
zadania własne oraz zadania z zakresu administracji
rządowej, wykonywane przez te jednostki na
podstawie ustaw lub porozumień.
Ustalenie zastępcze budżetu JST
Wyrok NSA z 4.11.1993r.: Naruszenie
nieprzekraczalnego terminu uchwalenia budżetu do 31
stycznia roku budżetowego powoduje ustanie
kompetencji organu stanowiącego do podjęcia uchwały
w sprawie budżetu, a organem umocowanym (...) do
ustalenia budżetu staje się regionalna izba
obrachunkowa.
Kompetencja do ustalenia budżetu przez RIO (tzw.
ustalenie zastępcze) nie oznacza wyłączenia
kompetencji organu stanowiącego JST do
późniejszego podjęcia uchwały budżetowej.
 Ustalenie zastępcze jest w takiej sytuacji podstawą
prowadzenia gospodarki finansowej do czasu
uchwalenia budżetu przez organ stanowiący.
Charakter prawny ustalenia budżetu przez
RIO
Czy RIO może ustalić budżet?
Jak wskazuje prof. T. Dębowska-Romanowska
definicja normatywna budżetu JST wyraźnie wskazuje,
że tym pojęciem nie można nazwać aktu prawnego,
który:
- nie ma formy uchwały organu stanowiącego,
- nie pochodzi zatem od organu który posiada
legitymację demokratyczną uzyskaną w wyborach
powszechnych,
- nie obowiązuje przez cały rok budżetowy oraz
- nie obejmuje pełnego zakresu przedmiotowego
budżetu JST.
Uchwała o prowizorium budżetowym
Podstawą prowadzenia gospodarki finansowej j.s.t.
może być także uchwała o prowizorium budżetowym.
Ustawodawca przewiduje taką możliwość tylko w
jednym przypadku - gdy Rada Ministrów uchwali
projekt ustawy o prowizorium budżetowym.
Na wniosek zarządu, organ stanowiący j.s.t. podejmie
uchwałę o prowizorium budżetowym na okres objęty
prowizorium budżetowym (art. 241 u.f.p.)
Możliwość prowadzenia gospodarki finansowej na
podstawie uchwały o prowizorium budżetowym wynika
stąd, że brak budżetu państwa może łączyć się z
brakiem pewności JST co do ostatecznych kwot jakie
będą im przekazane w ciągu roku budżetowego.
Wykonywanie budżetu jednostki samorządu
terytorialnego
Wykonywanie budżetu JST to gromadzenie i
wydatkowanie publicznych środków finansowych na
podstawie uchwały budżetowej oraz przepisów
odpowiednich ustaw.
Wiodącą rolę w realizacji budżetu JST u.f.p. powierza
zarządowi JST. On również sprawuje nadzór nad
realizacją budżetu (art. 247 ust. 1 i 2 u.f.p.)
Zarząd w stosunku do jednostek wykonujących budżet
może podejmować czynności nadzorcze zmierzające
do prawidłowego wykonania budżetu.
Kompetencje zarządu JST w procesie
wykonywania budżetu JST
 Zarządowi przysługuje wyłączne prawo do:
1) zaciągania zobowiązań mających pokrycie w ustalonych w
uchwale budżetowej kwotach wydatków, w ramach
upoważnień udzielonych przez radę gminy,
2) emitowania papierów wartościowych, w ramach upoważnień
udzielonych przez radę gminy,
3) dokonywania wydatków budżetowych,
4) zgłaszania propozycji zmian w budżecie,
5) dysponowania rezerwami budżetu,
6) blokowania środków budżetowych, w przypadkach
określonych u.f.p.
(por. art. 60 ustawy o samorządzie gminnym, art. 60 ustawy o
samorządzie powiatowym, art. 70 ustawy o samorządzie
województwa).
Harmonogram realizacji budżetu JST – art. 249
u.f.p.
 W terminie 21 dni od dnia podjęcia uchwały budżetowej zarząd JST:
1) przekazuje podległym jednostkom informacje o ostatecznych
kwotach dochodów i wydatków tych jednostek oraz wysokości dotacji i
wpłat do budżetu;
2) opracowuje plan finansowy zadań z zakresu administracji rządowej
oraz innych zadań zleconych jednostce samorządu terytorialnego
odrębnymi ustawami, przyjmując jako podstawę dla tego planu kwotę
dotacji przyznanych na ten cel w roku budżetowym oraz wielkość
dochodów związanych z realizacją tych zadań, które podlegają
przekazaniu do budżetu państwa.
Jednostki organizacyjne JST dostosowują projekty planów do uchwały
budżetowej.
 Zarząd JST może opracować harmonogram realizacji budżetu JST i
poinformować o nim podległe i nadzorowane jednostki.
Zasady gospodarki finansowej w trakcie wykonywania
budżetu JST - art. 254 u.f.p
1) Zasada legalności gromadzenia dochodów - ustalanie, pobieranie
i odprowadzanie dochodów budżetu JST następuje na zasadach i w
terminach wynikających z obowiązujących przepisów;
2) Zasada terminowości realizacji zadań - pełna realizacja zadań
następuje w terminach określonych w przepisach i harmonogramie,
realizacji budżetu JST;
3) Zasada planowości - dokonywanie wydatków następuje w
granicach kwot określonych w planie finansowym i zgodnie z
planowanym przeznaczeniem;
4) Zasada celowości, oszczędności i efektywności wydatkowania
środków - dokonywanie wydatków następuje w sposób celowy i
oszczędny, z zachowaniem zasady uzyskiwania najlepszych efektów
z danych nakładów;
5) Zasada wyboru najkorzystniejszej oferty - zlecanie zadań powinno
następować na zasadzie wyboru najkorzystniejszej oferty, z
Wydatki nieprzewidziane
Wydatki nieprzewidziane, których obowiązkowe
płatności wynikają z tytułów wykonawczych, wyroków
sądowych lub ugód, mogą być dokonywane bez
względu na poziom środków finansowych
zaplanowanych na ten cel.
Odpowiednia zmiana planu wydatków powinna
nastąpić w trybie przeniesień wydatków z innych
podziałek klasyfikacji wydatków lub z rezerw celowych.
Wygasanie wydatków z upływem roku
budżetowego
 Z końcem roku budżetowego, co do zasady, wygasają
niezrealizowane kwoty wydatków. „Ustaje” zatem
upoważnienie do dokonywania wydatków na podstawie tego
budżetu.
 Organ stanowiący JST może jednak, w drodze uchwały,
ustalić wykaz wydatków niewygasających, określając termin
ich realizacji przypadający w następnym roku budżetowym.
 Ostatecznym terminem dokonania tych wydatków jest 30
czerwca następnego roku.
 W wykazie ujmuje się wydatki związane z realizacją umów:
1) w sprawie zamówienia publicznego;
2) które zostaną zawarte w wyniku zakończonego
postępowania o udzielenie zamówienia publicznego, w którym
Blokowanie środków – art. 260 u.f.p.
 Blokowanie planowanych wydatków budżetowych oznacza okresowy lub
obowiązujący do końca roku zakaz dysponowania częścią lub całością
planowanych wydatków.
 Możliwość blokowania wydatków zachodzi w przypadku stwierdzenia:
- niegospodarności w określonych jednostkach,
- opóźnień w realizacji zadań,
- nadmiaru posiadanych środków,
- naruszenia zasad gospodarki finansowej, o których mowa w art. 254 u.f.p.
 Kompetencja blokowania należy do zarządu. O podjętej decyzji zarząd JST
zawiadamia organ stanowiący JST.
 W przypadku zablokowania środków zarząd może utworzyć nową rezerwą
celową na finansowanie zobowiązań jednostki samorządu terytorialnego,
przenosząc do niej zablokowane kwoty wydatków.
 Utworzenie takiej rezerwy wymaga uzyskania pozytywnej opinii komisji
właściwej do spraw budżetu organu stanowiącego jednostki samorządu
terytorialnego
Uprawnienia zarządu do dokonywania zmian w
budżecie
Zmian w uchwale budżetowej może dokonywać organ,
który podjął tę uchwałę, a więc organ stanowiący.
Ze względu na potrzebę szybkiego reagowania na
pojawiające się problemy, potrzeby, czy możliwości
ustawodawca przewidział pewne uprawnienia dla
zarządu mające na celu uelastycznienie systemu.
Należą do nich:
1. blokowanie środków;
2. przeniesienia środków;
3. rezerwy budżetowe.
Przeniesienia środków - art. 257 u.f.p.
 W toku wykonywania budżetu zarząd może dokonywać zmian w
planie dochodów i wydatków budżetu JST polegających na
zmianach planu:
1) dochodów i wydatków związanych ze zmianą kwot lub
uzyskaniem dotacji przekazywanych z budżetu państwa, z
budżetów innych JST oraz innych jednostek sektora finansów
publicznych;
2) dochodów JST, wynikających ze zmian kwot subwencji w
wyniku podziału rezerw subwencji ogólnej;
3) wydatków JST w ramach działu w zakresie wydatków
bieżących, z wyjątkiem zmian planu wydatków na uposażenia i
wynagrodzenia ze stosunku pracy, o ile odrębne przepisy nie
stanowią inaczej;
4) dochodów i wydatków JST związanych ze zwrotem dotacji
otrzymanych z budżetu państwa lub innych jednostek samorządu
terytorialnego.
Przeniesienia środków - art. 257 i 258 u.f.p
 Zarząd dokonuje zmiany w planie dochodów i wydatków związanych ze
zmianą kwot lub uzyskaniem dotacji przekazywanych z budżetu państwa, z
budżetów innych JST oraz innych jednostek sektora finansów publicznych.
 Zmiana kwoty dotacji lub uzyskanie dotacji nieprzewidzianej w budżecie
danej jednostki pociąga za sobą konieczność wprowadzenia określonych
zmian w budżecie.
 Konieczność zmian spowodowana być może także obowiązkiem zwrotu
dotacji z budżetu państwa lub z budżetów innych jednostek samorządu
terytorialnego. Wówczas zarząd dokonuje zmian w planie dochodów i
wydatków JST związanych ze zwrotem dotacji otrzymanych z budżetu
państwa lub innych JST.
 Dodatkowe uprawnienia uprawnienia do dokonywania zmian dla zarządu
mogą wynikać z upoważnienia organu stanowiącego. Art. 258 u.f.p. Organ
stanowiący JST może upoważnić zarząd do:
1) dokonywania innych zmian w planie wydatków niż określone w art. 257, z
wyłączeniem przeniesień wydatków między działami;
2) przekazania niektórych uprawnień do dokonywania przeniesień
planowanych wydatków innym jednostkom organizacyjnym JST
Rezerwy budżetowe
W budżecie JST tworzy się rezerwy ogólne i celowe.
Rezerwy ogólne mają charakter obligatoryjny, a ich
wysokość nie może być niższa niż 0,1% i nie wyższa
niż 1% wydatków budżetu.
Rezerwa ogólna jest przewidzianym w budżecie
limitem środków, który nie jest rozdysponowany na
etapie uchwalania budżetu i którego przeznaczenie z
góry nie jest znane.
W przeciwieństwie do rezerwy ogólnej przeznaczenie
rezerwy celowej jest znane na etapie opracowywania
budżetu, nie jest jednakże możliwe dokonanie
szczegółowego podziału wydatków, na realizację
których przeznaczone są te rezerwy, na pozycje
klasyfikacji budżetowej.
Rezerwy celowe
Rezerwy celowe mają charakter fakultatywny.
W budżecie JST mogą być tworzone rezerwy celowe:
1) na wydatki, których szczegółowy podział na pozycje
klasyfikacji budżetowej nie może być dokonany w
okresie opracowywania budżetu jednostki samorządu
terytorialnego;
2) na wydatki związane z realizacją programów
finansowanych z udziałem środków, o których mowa w
art. 5 ust. 1 pkt 2;
3) gdy odrębne ustawy tak stanowią.
Suma rezerw celowych, o których mowa pkt 1 i 3, nie
może przekroczyć 5% wydatków budżetu JST.
Rezerwy budżetowe
 Do kompetencji zarządu należy podział rezerw budżetowych,
(ogólnych i celowych - art. 222 ust. 4 u.f.p.).
 Podział rezerwy ogólnej polega na zmniejszeniu określonej
kwoty rezerwy i jednoczesnym zwiększeniu wskazanej
planowanej kwoty wydatków.
 Rezerwy celowe mogą być przeznaczone wyłącznie na cel, na
jaki zostały utworzone oraz wykorzystane zgodnie z klasyfikacją
budżetową wydatków (art. 259 ust. 1 u.f.p.).
 Podział rezerw na cel na jaki zostały utworzone polega na
zmniejszeniu określonej rezerwy i jednoczesnym zwiększeniu w
planie wydatków kwoty zaplanowanej na realizację tego właśnie
celu.
Zmiana przeznaczenia
rezerwy celowej
Zarząd JST może dokonać zmiany przeznaczenia
rezerwy celowej.
Zmniejszając określoną rezerwę, może zwiększyć
wydatki przeznaczone na realizację innego celu, niż
cel związany z tą rezerwą.
Zmiana przeznaczenia rezerwy celowej wymaga
uzyskania pozytywnej opinii komisji właściwej do spraw
budżetu organu stanowiącego jednostki samorządu
terytorialnego.
Wydatki przenoszone z rezerwy celowej nie mogą
zwiększać planowanych wydatków na uposażenia i
wynagrodzenia ze stosunku pracy, o ile odrębne
przepisy nie stanowią inaczej.
Kontrola finansowa i nadzór nad JST
1. Kontrola zewnętrzna wykonywana jest przez podmioty
istniejące poza strukturą organów samorządu terytorialnego.
 Kontrola jest sprawowana przez społeczność lokalną, NIK i RIO.
 Art. 11 ustawy o RIO określa właściwość rzeczową RIO, która
bada uchwały i zarządzenia podejmowane przez organy JST w
sprawach:
1) procedury uchwalania budżetu i jego zmian,
2) budżetu i jego zmian,
3) zaciągania zobowiązań wpływających na wysokość długu
publicznego JST oraz udzielania pożyczek,
4) zasad i zakresu przyznawania dotacji z budżetu
samorządowego,
5) podatków i opłat lokalnych,
6) absolutorium,
7) wieloletniej prognozy finansowej i jej zmian.
Rodzaje kontroli RIO
1. kontrola kompleksowa - przeprowadza raz na cztery
lata w każdej JST na podstawie rocznego planu kontroli.
RIO bada wykonanie wszystkich ważniejszych
czynności w zakresie prowadzonej przez JST
gospodarki finansowej, w tym także wykonanie zaleceń
pokontrolnych sformułowanych podczas wcześniejszych
kontroli.
2. kontrola doraźna - jest wykonywana poza planem i
ma na celu sprawdzenie czy przekazane do RIO
informacje o nieprawidłowościach w funkcjonowaniu
określonej samorządowej jednostki organizacyjnej są
prawdziwe.
3. kontrola problemowa - koncentruje się na kontroli
wykonania jednego bądź kilku zadań przez JST.
Kontrola finansowa i nadzór nad JST
2. Kontrola wewnętrzna to kontrola sprawowana przez organy i jednostki
organizacyjne gminy (powiatu, województwa samorządowego).
 Organami kontrolnymi są rady (sejmiki samorządowe).
 Wykonują swe uprawnienia w zakresie kontroli finansowej:
- bezpośrednio, przyjmując i analizując informacje oraz sprawozdania
organu wykonawczego, lub
- pośrednio - poprzez powołane komisje, w szczególności komisję
rewizyjną.
 Art. 18a u.s.g. Rada gminy kontroluje działalność wójta, gminnych
jednostek organizacyjnych oraz jednostek pomocniczych gminy; w tym
celu powołuje komisję rewizyjną.
 Do zadań komisji rewizyjnej należy:
1. opiniowanie wykonania budżetu,
2. występowanie z wnioskiem do rady (sejmiku) w sprawie udzielenia lub
nieudzielenia absolutorium organowi wykonawczemu,
3. wykonywanie kontroli w sprawach wskazanych przez radę.
Absolutorium
 Wniosek w sprawie absolutorium komisja rewizyjna przedkłada w terminie do
15 czerwca roku następującego po roku budżetowym:
- organowi stanowiącemu oraz
- RIO celem zaopiniowaniu.
 Głosowanie w sprawie absolutorium musi być poprzedzone rozpatrzeniem
sprawozdania z wykonania budżetu.
 Sprawozdanie roczne z wykonania budżetu zarząd przedstawia do 31 marca
roku następującego po roku budżetowym organowi stanowiącemu i RIO.
 Nie później niż dnia 30 czerwca roku następującego po roku budżetowym,
organ stanowiący JST podejmuje uchwałę w sprawie absolutorium dla
zarządu po zapoznaniu się z:
1) sprawozdaniem z wykonania budżetu jednostki samorządu terytorialnego;
2) sprawozdaniem finansowym;
3) opinią z badania sprawozdania finansowego;
4) opinią regionalnej izby obrachunkowej;
5) informacją o stanie mienia jednostki samorządu terytorialnego;
6) stanowiskiem komisji rewizyjnej.
Nieudzielenie absolutorium
Podjęcie uchwały o nieudzieleniu absolutorium:
- w gminie - powoduje podjęcie inicjatywy
przeprowadzenia referendum w sprawie odwołania
wójta (burmistrza, prezydenta miasta),
- w powiecie i województwie - jest równoznaczne ze
złożeniem wniosku o odwołanie zarządu, chyba że
zarząd wykonujący oceniany budżet został wcześniej
odwołany z innej przyczyny.
Do odwołania zarządu powiatu lub województwa
wymagana jest większość 3/5 ustawowego składu rady
powiatu (sejmiku wojewódzkiego). Zarząd jest
odwoływany w głosowaniu tajnym.