Transcript Ketenwerking in de Vlaamse groenteteelt

De markt voor biologisch
graan
Paul Verbeke
27 januari 2011
1
Overzicht
1. Internationale markt voor biologisch graan
2. Belgische markt voor biologisch graan
3. Prijsvorming
4. Broodconsumptie
5. Conclusies
27 januari 2011
2
Internationale markt voor
biograan
A reaal biograan in Europa (2009; ha)
251.900
Italië
209.000
Duitsland
183.450
Spanje
102.900
Frankrijk
91.300
Oostenrijk
Polen
77.470
Zweden
76.900
Litouwen
64.900
Roemenië
63.400
Verenigd Koninkrijk
60.400
Denemarken
Nederland
België
45.800
5.460
2.900
Bronnen: AMI, Sinab, MRW, AMS, Biologica
27 januari 2011
3
Internationale markt voor
biograan
Evolutie areaal biograan EU-27 (ha)
1.480.000
1.329.881
1.141.828
1.159.325
2005
2006
1.201.400
995.229
883.211
2003
27 januari 2011
2004
2007
2008
2009
4
Internationale markt voor
biograan
Graanareaal in de EU (2006-2008)
minimumcijfers omdat cijfers van Spanje, Portugal, Ierland en
Bulgarije niet gekend zijn
Bron: AMI, 2010
500.000
450.000
400.000
350.000
300.000
2006
250.000
2007
200.000
2008
150.000
100.000
50.000
0
Tarwe
27 januari 2011
Rogge
Gerst
Haver
Korrelmaïs
5
• Kazachstan
– 35.706ha bio-tarwe (zacht) => 49.847 Ton (waarvan 33.000
Ton voor export)
– 8.298ha bio-tarwe (durum) => 14.936 Ton (waarvan 3.000
Ton voor export)
– 620ha gerst => 1.240 Ton
– 10ha haver => 13Ton
– 2.862ha rijst
» Bron: www.organiccenter.kz
27 januari 2011
6
USA
–
–
–
–
–
Zomertarwe: 37.786ha
Wintertarwe: 82.138ha
Durum-tarwe: 8.900ha
Gerst: 19.112ha
Haver: 16.000ha
» Bron: www.agcensus.usda.gov => 2010 Organic survey
27 januari 2011
7
Canada
=> prairie (klimaat + mechanisatie)
–
–
–
–
Tarwe (durum + zacht): 114.224ha
Gerst: 20.202ha
Haver: 43.953ha
Spelt: 4.390ha
» Bron: www.cog.ca 2011
27 januari 2011
8
Duitsland
27 januari 2011
9
Frankrijk
27 januari 2011
10
Frankrijk
A reaal biograan in Frankrijk (ha, 2008)
35.000
30.000
25.000
Bio
20.000
Omsch.
15.000
Totaal
10.000
5.000
G
Ro
ra
gg
an
m
e
en
ge
lin
ge
n
el
t
Sp
r
av
e
H
er
st
G
al
e
Tr
iti
c
rw
e
ta
ar
de
H
Ta
rw
e
(z
ac
h
t)
0
27 januari 2011
Totaal: 95.722 ha
in 2008 incl. rijst,
maïs, sorghum ....
11
Belgische markt voor biograan
Vlaanderen (ha)
Granen
Wallonië (ha)
423
2491
68
203
860
533
Braak
58
174
Hop
14
-
-
1160
1423
4561
Aardappelen
Voedergewassen
Andere
Totaal
In Vlaanderen nauwelijks typische akkerbouwbedrijven
27 januari 2011
12
Belgische markt voor biograan
A reaal biogranen in België (2009 - ha)
900
800
700
600
500
400
300
200
100
0
Haver
Spelt
Tarwe
Gerst
Wallonië
27 januari 2011
Triticale
Vlaanderen
Rogge
Sorghum,
millet en
harde tarwe
Andere
granen
Totaal
13
Kwaliteit
• Klimaat: droog weer bij bloei & oogst
– Fusarium / DON
– valgetal
• Eiwitgehalte => min. 10,5% à 11,5%
– Rasafhankelijk (eiwitkwaliteit)
– Productiemethode brood (bv. kneedsnelheid)
• Vochtgehalte => max. 14%
• Valgetal => min. 200
• Hectolitergewicht => min. 77
27 januari 2011
14
Prijsvorming
27 januari 2011
15
Prijsvorming
• Kostprijs brood voor ±1/3 bepaald door de prijs van
de grondstof
27 januari 2011
16
Pr ijs ve r s chil e nk ele biopr oducte n ve r s us gangbaar in Be lgi‘
(inde x: gangbaar = 100)
133
132
130
Totaal bio
104
119
124
170
171
Braadkip
Brood
150
135
130
129
127
okt 09sep10
165
Tomaten
127
134
201
159
182
2009
202
146
2008
170
176
174
Geitenkaas
141
137
136
130
130
129
161
Halfvolle melk
100
Bron: GfK Panels erv ic es Benel ux
27 januari 2011
161
175
150
200
250
index
17
Productie
• Telers in Vlaanderen
– 20-tal
– Niet georganiseerd (graan)
• Agribio
–
–
–
–
–
–
° 2000
15 telers
± 200ha/jaar
± 1.000Ton/jaar
kopen extra aan
Stabiele prijzen: ±300€/T voor spelt; ±250€/T voor tarwe
(2010)
27 januari 2011
18
België: Traders
• Goemaere (handel en trading)
• Derigran (uitsluitend trading)
• Fayt-Carlier (handel)
• Doens BV (handel en trading)
• BioCore (handel)
• AgriFirm (handel)
27 januari 2011
19
Maalderijen &
veevoederfabrikanten
• Bio-Mills (100% bio)
– Bakkerij Verbeek (NL)
– Ferme de la Croix
•
•
•
•
•
Soubry
Molens Nova
Spelt Molens
Molens Van Malleghem
Vermeulen Molens
• Totaal ±15.000Ton
graan/jaar (eigen schatting)
• 5 à 10% inlands
27 januari 2011
•
•
•
•
Molens Dedobbeleer
Scar
Dumoulin - Interagri
Moulins Schyns
• Totaal ±30.000Ton/jaar
(eigen schatting)
• ± 30% inlands
• Van Gorp
• Reudink
• ....
20
Bakkerijen
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Artisanaal <=> industrieel
De Trog
Bellona Patis - Le Pain Qoutidien
Eco-Vida - J. Martins - Le bon Pain
Bio-Bakkers
Bakker Jowan
Bakkerij Cochez
Het Bakhuis
Ferme de la Croix - BioMills
La Lorraine
Hoeve-bakkers
• Zonnemaire / Ad Van der Westen
• Bakkerij Verbeek
27 januari 2011
21
Distributie
• Supermarktketens ±40%
• Gespecialiseerde winkels ±40%
–
–
–
–
bakkers
biowinkels
horeca
conceptwinkels (Le Pain Quotidien, Exki)
• Export (catering, diepvries ...)
• Geen centrale distributie
27 januari 2011
22
Andere toepassingen
•
•
•
•
Meel: Aveve, hoeveproducenten, ...
Mouterij: Dingemans
Pasta: Soubry (harde tarwe), Agribio (inlandse spelt)
Koekjes: Freja Food (bv. op basis van inlandse spelt), Eco-
Biscuits, Corthouts, Jules Destrooper, Vermeiren-Princeps ...
• Peperkoek: Vondelmolen
• Wafels: Koekjes Bossuyt, Luka, Milcamps, Dimabel...
• Pannekoeken: Geal
• Tortillas: Poco Loco
• Beschuit: Eco-Natur
• Siroop: Sipal Partners
• Graanjenever: ??? (wel vraag naar!!)
• Ontbijtgranen: Mulder Natural Food, Agribio
•27 januari
Seitan:
2011 Bertyn, IOOP, Abinda, De Hobbit ...
23
Graan in omschakeling
•
•
•
•
Babyvoeding
Veevoeder
Voedselteams
Brood in omschakeling ??
27 januari 2011
24
Kansen voor regionale productie
• Wallonië: veevoergraan max. 300km ver
• Conceptproducten bv. Zeeuwse Vlegel
• Molenaars bieden
– Samenwerking op lange termijn - overleg op sectorniveau
– Stabiliteit in prijs en aanlevering
– Transparantie doorheen de keten
• Molenaars vragen
–
–
–
–
–
Kwaliteit: eiwit > 10,5%
Valgetal: min. 200
Hectolitergewicht: min. 77
Vocht: max. 14%
Minimale aanvoerhoeveelheden
27 januari 2011
25
Kansen voor regionale productie
• Samenwerking met andere sectoren
–
–
–
–
Aardappel: Dewulf, Aardappelhoeve ...
Wortelteelt: l’Yerne
Groentenindustrie ????
Veevoederfabrikanten
• Veredeling - rassenkeuze
• Teeltadvies- en begeleiding
27 januari 2011
26
5%
4, 8%
4, 2%
in % van besteding
4%
3%
2, 8%
2, 6%
2, 3%
2, 6%
2, 3%
2, 2%
2, 2%
1, 9%
2%
1, 6%
3, 1%
3, 0%
2, 9%
1, 8%
1, 7%
1, 6%
1, 6%
1, 1%
1%
0, 9%
0%
aardappelen
brood
2006
27 januari 2011
2007
f ruit
2008
2009
groenten
okt09-sep10
27
Besteding bio vers per categorie in Belgi‘
(in euro per capita op totale bevolking)
30,00
1,30
25,00
1,03
2,64
1,89
1,92
3,89
4,02
3,75
3,46
2,36
2,47
2,44
2,62
0,37
2,35
0,39
2,43
0,37
2,69
2,76
2,66
3,14
2,51
6,30
5,23
4,21
3,53
3,05
3,10
3,47
0,60
0,71
3,78
4,25
4,62
2009
2,82
0,58
2008
5,00
0,96
0,74
0,63
0,29
0,52
0,93
0,86
0,61
0,30
2,74
10,00
0,44
2007
0,96
0,88
0,77
0,40
2006
15,00
0,49
1,05
1,19
0,72
0,44
2005
in euro per capita
0,87
20,00
1,25
1,20
0,81
0,49
1,44
1,41
0,95
0,52
Overig e
Eier en
Gevog el te/wild totaal
Vleeswaar
Vleesver vang ers
Vlees
Groenten
Fruit
Brood
Aar dappel en*
Zuivel
Bron: GfK Panelser vices Benelux
27 januari 2011
okt09-sep10
0,00
* inclusief diepvr iesproducten
28
Aandelen per categorie in biobesteding vers* in Belgi‘
2,7%
5,2%
4,8%
4,2%
2,6%
5,8%
4,4%
3,8%
3,2%
5,7%
5,2%
3,7%
4,2%
5,0%
5,6%
3,4%
4,3%
5,2%
5,0%
3,4%
4,6%
5,1%
5,0%
3,4%
75%
15, 0%
2,2%
11, 3%
1,7%
11, 6%
1,8%
12, 6%
2,1%
10, 5%
2,0%
11, 2%
1,9%
22, 5%
21, 0%
18, 5%
21, 8%
22, 5%
14, 8%
14, 8%
14, 5%
14, 7%
14, 3%
2,0%
14, 1%
2,3%
14, 7%
13, 4%
2,7%
12, 9%
2,5%
12, 3%
2,5%
14, 7%
16, 6%
16, 1%
18, 0%
17, 7%
16, 4%
2005
2006
2007
2008
2009
(in % op basis van besteding per capita)
100%
21, 9%
50%
12, 9%
25%
2,3%
15, 0%
Overig e
Eier en
Gevog el te/wild totaal
Vleeswaar
Vlees
Vleesver vang ers
Groenten
Fruit
Brood
Aar dappel en
Zuivel
Bron: GfK Panelser vices Benelux
27 januari 2011
okt09-sep10
0%
* inclusief diepvr ies
29
Ook bio brood kent een stijging dankzij een gestegen penetratie en een verhoogde
gemiddelde prijs. De aankoopfrequentie daalt echter.
27 januari 2011
30
Conclusies
• Productie in Vlaanderen <<< vraag
– Bv. Bio-Mills: 50% regionaal graan in 2015?
– Ook 2 andere molens
• Klimaat = moeilijkheidsfactor, maar niet onmogelijk!!
– Kwaliteit = rasafhankelijk
– Baktechniek aanpassen aan de geleverde kwaliteit
• Geen “ketenregisseur”
– zoals bv. Agribio of AgriFirm
• Schaalgrootte van de bedrijven voldoende?
In vergelijking met het saldo voor groentengewassen
– 30 Ton minimaal bij Agribio
27 januari 2011
31
27 januari 2011
32
27 januari 2011
33
Stelling 1
• Vlaanderen is klimatologisch minder geschikt voor de
teelt van kwaliteitsgraan.
• Men beperkt zich beter tot de productie van
veevoedergraan.
27 januari 2011
34
Stelling 2
• De Vlaamse biologische akkerbouwers zijn
onvoldoende concurrentieel in vergelijking met
buitenlandse producenten (Duitsland, Nederland,
Frankrijk, Kazachstan ....)
27 januari 2011
35
Stelling 3
• De Vlaamse consument kan warm gemaakt worden
voor een brood (of ander graanproduct) van
regionale herkomst.
• Dit wordt beter zéér kleinschalig uitgewerkt (type
rechtstreekse verkoop)
27 januari 2011
36
Stelling 4
27 januari 2011
37