Transcript Kwetsbaarheid onder ouderen

Kwetsbaarheid onder ouderen
1. Wat is het?
2. En welke rol spelen gedrag, sociale participatie en gezondheid?
Astrid Etman (Afd. Maatschappelijke Gezondheidszorg)
Ouderen: wie zijn dat?
Van Dale
ou·de·re (m,v; meervoud: ouderen)
1. iem. van ca. 55 jaar en ouder
Wikipedia
De term oudere heeft niet zozeer te maken met leeftijd zoals de term bejaarde, maar
vooral met het begin van een nieuwe, laatste levensfase waarin het arbeidzame leven
wordt afgerond, nieuwe doelen worden geformuleerd en de balans van het leven wordt
opgemaakt. Het moment waarop de laatste levensfase ingaat, is afhankelijk van het
arbeidsleven, opleidingsniveau, sociale klasse enz.
Wetenschap
55+, 65+, 75+
Kwetsbaarheid: wat is dat?
Algemeen
‘’Frailty is considered to be highly prevalent with increasing age and to confer high risk
for adverse health outcomes, including mortality, institutionalization, falls, and
hospitalization’’ (Fried et al., 2001)
Kwetsbaar mogelijk op diverse niveaus:
Fysiek
Mentaal
Sociaal
Hoe te meten?
Fysiek
Combi van fysiek, mentaal en sociaal
Fysiek kwetsbaar
Fried’s criteria / SHARE-FI
 Gewichtsverlies in korte tijd
 Vermoeidheid
 Weinig fysiek actief
 Lage loopsnelheid
 Weinig krijpkracht
Nonfrail = 0 pnt
Prefrail
= 1-2 pnt
Frail
= 3 of meer pnt
(Fried et al., 2001)
(Romero-Ortuno et al., 2010)
‘Combi’ (fysiek, mentaal, sociaal)
Tilburg Frailty Indicator (TFI)
Fysieke kwetsbaarheid
Extra:
geheugen, depressiviteit, eenzaamheid
Frail = 5 of meer pnt
(Gobbens et al., 2010)
Kwetsbare ouderen hebben een verhoogde kans op verminderde zelfredzaamheid!
Veranderingen in kwetsbaarheid
Achteruitgang
non-frail  pre-frail
non-frail  frail
pre-frail  frail
Vooruitgang
frail  non-frail
frail  pre-frail
Non-frail
Pre-frail
pre-frail  non-frail
Geen verandering
non-frail  non-frail
pre-frail  pre-frail
frail frail
Frail
Prevalentie kwetsbaarheid + verandering
Op basis van SHARE (Survey on Health, Ageing and Retirement in Europe)
55+, thuiswonend (N= 14,424)
In 2004
52.1% non-frail
39.1% pre-frail
8.8% frail
2 jaar later
22.1% achteruit
61.8% geen verandering
16.1% verbeterd
(Etman et al., JECH 2012)
De rol van gedrag, sociale participatie en
gezondheid
Leefstijl (bv. roken,
fysieke activiteit)
Gezondheid (bv.
hart-en vaatziekten)
Sociale participatie
kwetsbaarheid
De rol van gedrag, sociale participatie en
gezondheid
Leefstijl (bv. roken,
fysieke activiteit)
Gezondheid (bv.
hart-en vaatziekten)
Sociale participatie
Veranderingen in kwetsbaarheid
(na 2 jaar)
?
Wat draagt bij aan veranderingen in
kwetsbaarheid?
Achteruitgang
OR
Lifestyle
Smoking behaviour
Alcohol consumption
Vigorous physical activity
Health
Depression
Memory function
Chronic diseases
Social
Social participation
**p<0.01
(95% CI)
Vooruitgang
OR
(95% CI)
Never
1.00
1.00
Former
1.09
(0.98 to 1.22)
0.97
(0.85 to 1.11)
Current
1.20**
(1.05 to 1.37)
0.78**
(0.65 to 0.91)
Hardly ever/never
1.00
1-2 days
0.84**
(0.73 to 0.96)
1.13
0.96 to 1.33)
3-4 days
0.88
(0.73 to 1.06)
0.95
(0.75 to 1.21)
5 or more
0.79**
(0.71 to 0.88)
1.13
(0.99 to 1.28)
More than once a week
1.00
1-4 times a month
1.10
(0.98 to 1.24)
1.03
(0.89 to 1.20)
Hardly ever/never
1.42**
(1.28 to 1.58)
0.48**
(0.42 to 0.55)
Not depressed
1.00
Probably depressed
1.27**
Good
1.00
Impaired
1.08
None
1.00
1 or more
1.43**
Yes
1.00
No
1.18**
1.00
1.00
1.00
(1.12 to 1.44)
0.57**
(0.50 to 0.64)
1.00
(0.97 to 1.21)
0.83**
(0.72 to 0.95)
1.00
(1.28 to 1.60)
0.70**
(0.61 to 0.81)
1.00
(1.08 to 1.30)
0.79** (0.70 to 0.88)
(Etman et al., gesubmit 2013)
Conclusies
Er bestaan diverse definities voor ouderen
Er bestaand diverse definities voor kwetsbaarheid
Feit is dat hoe ouder je wordt, hoe groter de kans is dat je kwetsbaar wordt
Feit is dat kwetsbaarheid leidt tot een verhoogde risico op negatieve
gezondheidsuitkomsten waaronder zelfredzaamheid
 Gezond gedrag, lichamelijke gezondheid en sociale participatie verkleinen de kans op
kwetsbaarheid te ontwikkelen
 In het bijzonder zorgen roken, niet zwaar lichamelijk actief zijn, depressiviteit, het
hebben van 1 of meer chronische ziekten en niet sociaal actief zijn, ervoor dat ook de
achteruitgang in kwetsbaarheid versneld wordt (en andersom)
 Alcoholconsumptie heeft een licht-beschermende functie tegen achteruitgang
Bedankt voor uw aandacht!
[email protected]