Transcript Ryzyko operacyjne Jak przeciwdziałać mu w praktyce?

RYZYKO OPERACYJNE
Jak przeciwdziałać mu w praktyce?
23 listopada 2010
Warszawa
prof. zw. dr hab. Krzysztof Opolski
Wydział Nauk Ekonomicznych
Uniwersytetu Warszawskiego
I. RYZYKO OPERACYJNE
Obszar definicyjny
© Krzysztof Opolski
I. RYZYKO OPERACYJNE
obszar definicyjny
1. „Ryzyko straty wynikające z nieadekwatnego lub
błędnego procesu wewnętrznego, zachowania
ludzkiego, zachowania systemów lub zewnętrznych
okoliczności”
(def. Komitetu Bazylejskiego)
© Krzysztof Opolski
I. RYZYKO OPERACYJNE
obszar definicyjny
2. Ryzyko operacyjne jest to możliwość wystąpienia straty
wynikającej z niedostosowania lub zawodności
procesów wewnętrznych, ludzi i systemów lub zdarzeń
zewnętrznych, obejmująca również ryzyko prawne.
© Krzysztof Opolski
Składniki ryzyka operacyjnego
• Ryzyko aktywów będących środkami trwałymi
polega na uszkodzeniu lub stracie środka trwałego mającego wpływ na
funkcjonowanie instytucji
• Ryzyko technologii
spowodowane niesprawnością systemów, złą jakością danych, błędami w
oprogramowaniu
• Ryzyko interakcji
powstaje w wyniku współpracy instytucji z podmiotami w otoczeniu
• Ryzyko zasobów ludzkich
polityka personalna, motywacja, podział odpowiedzialności, oszustwa
(Jakóbczak, 2001)
© Krzysztof Opolski
Identyfikacja ryzyk
• Wyszukiwanie obszarów, gdzie organizacja
narażona jest na stratę (szkodę)
• Znalezienie możliwych zdarzeń prowadzących
do występowania takiej straty (szkody)
• Opis konkretnych ryzyk
• Opis czynników wpływających na realizację
ryzyk
© Krzysztof Opolski
II. MIEJSCA POWSTAWANIA
RYZYKA OPERACYJNEGO
© Krzysztof Opolski
A ZATEM:
II. Miejsca powstania RYZYKA OPERACYJNEGO
Wewnątrz
firmy
Na
zewnątrz
firmy
© Krzysztof Opolski
• PROCESY, STANDARDY,
PROCEDURY
• Ludzie
• Przepisy
• Systemy
• Praktyka biznesowa
• ZDARZENIA LOSOWE
• Napad
• Powódź
• Trzęsienie ziemi
•…
Rodzaje ryzyk
1.
2.
3.
4.
5.
6.
© Krzysztof Opolski
Ryzyko transakcji
Ryzyko procesu (organizacyjne)
Ryzyko podmiotu (personalne)
Ryzyko organizacyjne
Ryzyko infrastruktury
Ryzyko procedury, norm, standardów
III. PROGRAMY REDUKCJI RYZYKA
OPERACYJNEGO
© Krzysztof Opolski
Program redukcji ryzyka
1. Minimalizacja zagrożenia
2. Prewencja
3. Wczesne odkrycie realizacji zagrożenia
4. Minimalizacja szkody (straty)
© Krzysztof Opolski
Gdzie szukać źródeł ryzyka operacyjnego?
1. Przegląd struktury organizacyjnej, jej działów i
departamentów
2. Analiza przepływów (procesów) w organizacji
3. Analiza księgowa
4. Lustracja obiektów
5. Analiza zdarzeń (wypadków), które spowodowały
stratę (szkodę)
6. Analiza zdarzeń (wypadków) potencjalnych (które
mogą spowodować stratę)
7. Analiza najsłabszych ogniw oraz przesłanej i odbioru
ryzyka
© Krzysztof Opolski
Metody ograniczenia ryzyka operacyjnego
1. Precyzyjne określenie kompetencji decyzyjnych
poszczególnych pracowników z wyraźnym
oddzieleniem funkcji wykonywanych i
kontrolnych
2. Zbudowanie systemu oceny pracowników –
uwzględniającego zarówno miary ilościowe, jak i
jakościowe ich osiągnięcia
3. Zbudowanie jasnej i precyzyjnej ścieżki awansu i
kariery zawodowej
4. Zbudowanie systemu motywacyjnego
uwzględniającego również interesy właścicieli
© Krzysztof Opolski
Analiza najsłabszych ogniw…
… ma na celu wskazanie obszarów, gdzie
realizacja jakiegoś zdarzenia może przynieść
najdotkliwszą stratę.
© Krzysztof Opolski
Procesowe podejście do organizacji
jako warunek efektywnego zarządzania ryzykiem
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Jakie są podstawowe procesy zachodzą w firmie?
W jaki sposób są one ze sobą powiązane?
Co to jest efektywność procesu (miary)?
W jaki sposób każdy z procesów przyczynia się do osiągnięcia celów
firmy lub w osiągnięciu tych celów przeszkadza?
Jacy ludzie są zaangażowani w dany proces?
Jakie zasoby są potrzebne do realizacji każdego z procesów?
Gdzie i kiedy każdy z procesów się zaczyna, a gdzie kończy?
Które z procesów odbywają się w całości wewnątrz organizacji, a
które wymagają udziału partnerów, takich, jak klienci czy dostawcy?
Które z procesów dodają wartość do produktów/usług firmy, a które
są procesami pracochłonnymi lub administracyjnymi?
Które z procesów są najbardziej istotne z punktu widzenia strategii
firmy?
© Krzysztof Opolski
IV. PODSUMOWANIE
© Krzysztof Opolski
Fazy procesu zarządzania ryzykiem
IDENTYFIKACJA RYZYKA
(określenie charakteru i miejsca powstawania)
MONITORING I POMIAR RYZYKA
(szacowanie ekspozycji na ryzyko) (siła wpływu i częstotliwość występowania)
MAPOWANIE RYZYKA
i jego segregowanie
OKREŚLENIE PRZYCZYN
POWSTAWANIA RYZYKA
OKREŚLENIE METODY ZAPOBIEGANIA
I WYBÓR WŁAŚCIWEJ
© Krzysztof Opolski
Fazy procesu zarządzania ryzykiem – c.d.
OKREŚLENIE METODY KONTROLI
I WYBÓR WŁAŚCIWEJ
UDROŻNIENIE METOD KONTROLI
- RAPORTOWANIE
OCENA SKUTECZNOŚCI
ZASTOSOWANEJ METODY
© Krzysztof Opolski
DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ!
Prof. zw. dr hab. Krzysztof Opolski
[email protected]