Transcript np. piąty uczeń. Zbiorowe /ile?/-oznaczają liczbę , np. dwoje dzieci

LICZEBNIK:
•Odmienna część mowy
•Oznacza ilość, liczbę, kolejność
•Odpowiada na pytania: Ile? Który
z kolei?
I PODZIAŁ LICZEBNIKÓW:
•Główne /ile?/, np. cztery rzędy.
•Porządkowe /który z kolei?/- , np. piąty uczeń.
•Zbiorowe /ile?/-oznaczają liczbę , np. dwoje dzieci.
•Ułamkowe /ile?/- oznaczają ułamki, np. trzy
czwarte sumy.
•Nieokreślone-/ile?/-odmieniają się jak liczebniki
główne. Określają liczby niedokładne, np. kilka,
wiele, kilkanaście, kilkadziesiąt, parę, niewiele,
wiele, dużo, mało, trochę, ile, tyle.
•Wyrazy/ rzeczowniki/ używane w funkcji
liczebników- część, garstka, kawałek, masa,
mnóstwo, szereg, moc, większość.
•Mnożne /jaki?/- określają ilość części
wchodzących w skład jakiegoś przedmiotu, , np.
podwójny, poczwórny, pojedynczy.
LICZEBNIKI ZBIOROWE
Określają rzeczowniki, które:
•mają tylko l.mn- np. troje nożyc, pięcioro sań
•nazywają rzeczy występujące w parach- np.
dwoje uszu, dwoje oczu
•nazywające osoby różnej płci, np. dwoje ludzi,
rodziców, dzieci
•Osoby młode, zakończone w M.l.poj. na-ę, -ęta,
np. dwoje dziewcząt, troje kurcząt
Liczebniki odmieniają się :
przypadki liczby rodzaje
Główne
x
x
Porządkowe
x
x
x
Zbiorowe
x
Nieokreślone
x
x
Mnożne
x
x
x
W liczebnikach ułamkowych :
•pierwszy człon odmienia się jak liczebnik główny,
•drugi człon jak liczebnik porządkowy.
II PODZIAŁ LICZEBNIKÓW:
•Proste
•Złożone /składają się z wielu wyrazów, np.123/
ODMIANA LICZEBNIKÓW ZŁOŻONYCH:
•W liczebnikach głównych odmieniają się
najczęściej wszystkie wyrazy
•„Jeden” na końcu takich liczebników nie
odmienia się.
•W liczebnikach porządkowych odmieniają się
wyrazy oznaczające tylko dziesiątki i jedności.
LICZEBNIK W ZDANIU MOŻE PEŁNIĆ FUNKCJĘ;
•PRZYDAWKI- Wypożyczyłem dwie książki.
•ORZECZNIKA w orzeczeniu imiennym- Janek był
drugi w konkursie.
•PODMIOTUPierwsi
zostali
przywitani
brawami.
•DOPEŁNIENIAPierwszy
uczeń
nie
odpowiedział. Woźny zawołał drugiego.
•OKOLICZNIKA- Spotkamy się o drugiej.
PISOWNIA PARTYKUŁY „NIE” Z LICZEBNIKAMI
•Piszemy ją rozdzielnie z liczebnikami głównymi,
porządkowymi, zbiorowymi, np. nie jeden, nie czworo, nie
piąty.
*Wyjątek „ niejeden” w znaczeniu-wiele, sporo, np. Z
niejednego pieca jadłem chleb.
INTERPUNKCJA W ZAPISACH Z LICZEBNIKAMI
•W wyrazach złożonych- jeśli pierwszy człon zapisany jest
liczebnikiem w postaci cyfry, a drugi-rzeczownikiem,
przymiotnikiem, piszemy z łącznikiem, np. 80-letni, XXlecie, 3-majowy.
•Po cyfrach arabskich w l.porządkowych stawiamy kropkę,
np. 3.piętro, 12.rząd, rozdział 8.
•Niepoprawnie: 5-ciu, 10-cioma, 16-te.
•Niepoprawnie: s.42 –nie stawiamy kropki po skrócie s
•Niepoprawnie: kropka po godzinie /np. Od godziny 22
obowiązuje cisza/, po dniu miesiąca w zapisie daty/11
maja/
•Poprawny zapis dat: 22.09.2012r. lub 22 IX 20102r. lub
22 września 2012r.
Liczebnik główny
DWA
Np. panowie
Np. kobiety
Np.koty,
krzesła
M. /kto?co?/
Dwaj, dwóch,
dwu
dwie
dwa
D. Kogo? Czego?/
Dwóch, dwu
Dwóch, dwu
Dwóch, dwu
C.Komu?Czemu?/
Dwom, dwóm,
dwu
Dwom,
dwóm, dwu
Dwom, dwóm,
dwu
B./Kogo?Co?/
Dwóch, dwu
dwie
dwa
N./Z kim? Z czym?/
Dwoma, dwu
Dwiema,
dwoma
Dwoma, dwu
Msc. /O kim? O
czym?
Dwóch, dwu
Dwóch, dwu
Dwóch, dwu
W. o!
dwaj
dwie
dwa
Liczebnik główny
TRZY, PIĘĆ
Np. panowie
Np. kobiety, stoły,
krzesła
M. /kto?co?/
Trzech, pięciu
Trzy, pięć
D. Kogo? Czego?/
Trzech, pięciu
Trzech, pięciu
C.Komu?Czemu?/
Trzem, pięciu
Trzem, pięciu
B./Kogo? Co?/
Trzech, pięciu
Trzy, pięć
N./Z kim? Z czym?/
Trzema,
pięciu/pięcioma
Trzema,
pięciu/pięcioma
Msc. /O kim? O czym?
Trzech, pięciu
Trzech, pięciu
W. o!
Trzej, pięciu
Trzy, pięć
Liczebnik zbiorowy
Np. RODZICE
DWOJE/CZWORO
Np. DRZWI, DZIECI,
KURCZĘTA
TROJE, PIĘCIORO
M. /kto?co?/
Dwoje, czworo
Troje, pięcioro
D. Kogo? Czego?/
Dwojga, czworga
Trojga, pięciorga
C.Komu?Czemu?/
Dwojgu, czworgu
Trojgu, pięciorgu
B./Kogo?Co?/
Dwoje, czworo
Troje, pięcioro
N./Z kim? Z czym?/
Dwojgiem, czworgiem
Trojgiem,
pięciorgiem
Msc. /O kim? O czym?
Dwojgu, czworgu
Trojgu, pięciorgo
W. o!
Dwoje, czworo
Troje, pięcioro