Transcript Zróżnicowanie przestrzenne pomocy społecznej na tle ubóstwa

URZĄD STATYSTYCZNY W KRAKOWIE
„Zróżnicowanie przestrzenne
pomocy społecznej na tle ubóstwa
w Polsce”
Seminarium „Ubóstwo w Polsce wybrane problemy”
1
16 luty 2011
URZĄD STATYSTYCZNY W KRAKOWIE
Korzystający z pomocy społecznej1 w 2009 r.
Gospodarstwa
domowe
Osoby
w gospodarstwach
1,3 mln
3,6 mln
Kwota świadczeń
2,9 mld zł
2
1
Korzystający z pomocy społecznej w gminie
Źródło: Sprawozdania resortowe MPiPS-03
URZĄD STATYSTYCZNY W KRAKOWIE
Korzystający z pomocy społecznej
na 1 tys. mieszkańców w 2009 r.
Pomorskie
2008 r. – 97 osób
96
2009 r. – 95 osób
WarmińskoMazurskie
Zachodniopomorskie
112
KujawskoPomorskie
157
Podlaskie
127
112
Mazowieckie
Lubuskie
Wielkopolskie
81
119
86
Łódzkie
89
Dolnośląskie
78
w osobach
128 – 157
(3)
97 – 127
77 – 96
(5)
(5)
63 – 76
(3)
Lubelskie
Opolskie
70
Śląskie
Świętokrzyskie
111
131
63
Małopolskie
76
Podkarpackie
131
3
Źródło: opracowanie własne na podstawie sprawozdań resortowych MPiPS-03 oraz BDL GUS.
URZĄD STATYSTYCZNY W KRAKOWIE
Korzystający z pomocy społecznej
na 1 tys. mieszkańców w 2009 r.
w osobach
165 - 518
115 - 165
78 - 115
19 - 78
(620)
(619)
(619)
(620)
stolica województwa
4
Źródło: opracowanie własne na podstawie sprawozdań resortowych MPiPS-03 oraz BDL GUS.
URZĄD STATYSTYCZNY W KRAKOWIE
Korzystający z pomocy społecznej
na 1 tys. mieszkańców w 2009 r.
Wartości ekstremalne
Zachodniopomorskie:
Kozielice
Kozielice
Podkarpackie:
Bircza,
Dębowa Kłoda
Lubelskie:
Stary Brus, Dębowa Kłoda,
Stary Brus
w osobach
165 - 518
115 - 165
78 - 115
19 - 78
(620)
(619)
(619)
(620)
stolica województwa
Bircza
5
Źródło: opracowanie własne na podstawie sprawozdań resortowych MPiPS-03 oraz BDL GUS.
URZĄD STATYSTYCZNY W KRAKOWIE
Rozkład liczby osób korzystających z pomocy społecznej na
1 tys. mieszkańców w gminach w 2009 r.
600
518 Dębowa Kłoda woj. lubelskie
500
424
osoby
400
300
294
200
165
115
100
78
19 Pawłowice woj. śląskie
0
2009 r.
6
Źródło: opracowanie własne na podstawie sprawozdań resortowych MPiPS-03 oraz BDL GUS.
URZĄD STATYSTYCZNY W KRAKOWIE
Korzystający z Pomocy Społecznej na 1 tys. ludności w 2009 r.
KUJAWSKOPOMORSKIE
DOLNOŚLĄSKIE
LUBELSKIE
gm. w. Dębowa Kłoda
2478
gm. w. Stary Brus
2476
2467
gm. w. Rudnik
2445
gm. w. Wielgie
2466
gm. w. Wyryki
2421
2106
gm. w. Bobrowniki
2460
gm. w. Hańsk
2412
gm. w. Wińsko
2085
gm. w. Radziejów
2453
gm. w. Sosnowica
2395
m. Dzierżoniów
2077
gm. w. Skrwilno
2439
gm. m-w. Kock
2387
gm. w. Olszyna
2059
gm. m-w. Dobrzyń
gm. w. Sławatycze
2381
gm. w. Marciszów
1971
2422
gm. w. Drelów
2380
gm. w. Krośnice
1951
gm. w. Koneck
2420
gm. w. Lubycza
gm. w. Chrostkowo
2417
gm. w. Jemielno
2449
gm. w. Rogowo
gm. w. Osiecznica
2430
gm. m-w. Radzyń
gm. w. Pęcław
2198
gm. w. Cieszków
2124
gm. w. Lewin Kłodzki
Chełmiński
nad Wisłą
2470
Królewska
2374
gm. w. Świecie
nad Osą
2401
Wzrost lokaty oznacza wzrost wskaźnika.
7
Źródło: opracowanie własne na podstawie sprawozdań resortowych MPiPS-03, ZC KSMPS oraz BDL GUS.
URZĄD STATYSTYCZNY W KRAKOWIE
Korzystający z Pomocy Społecznej na 1 tys. ludności w 2009 r.
MAŁOPOLSKIE
ŁÓDZKIE
LUBUSKIE
gm. w. Górzyca
2428
gm. w. Sławno
2468
gm. m-w. Bobowa
2389
gm. w. Bledzew
2396
gm. w. Kleszczów
2463
gm. w. Sękowa
2382
gm. w. Zwierzyn
2353
gm. m-w. Przedbórz
2368
gm. w. Radgoszcz
2342
gm. m-w. Szprotawa
2314
gm. w. Nowe Ostrowy
2319
gm. w. Rzepiennik
gm. w. Brzeźnica
2289
gm. w. Czerniewice
2293
gm. m-w. Torzym
2240
gm. w. Brzeźnio
2252
gm. w. Przytoczna
2228
gm. m-w. Krośniewice 2217
gm. m-w. Witnica
2224
gm. w. Dąbrowice
2139
gm. w. Kamienica
2312
m. Gozdnica
2210
gm. w. Aleksandrów
2078
gm. w. Korzenna
2275
m. Łęknica
2152
gm. w. Lututów
2070
gm. w. Słopnice
2257
gm. m-w. Ciężkowice
2239
gm. w. Łukowica
2229
Strzyżewski
2334
gm. w. Uście
Gorlickie
2325
Wzrost lokaty oznacza wzrost wskaźnika.
8
Źródło: opracowanie własne na podstawie sprawozdań resortowych MPiPS-03, ZC KSMPS oraz BDL GUS.
URZĄD STATYSTYCZNY W KRAKOWIE
`
Korzystający z Pomocy Społecznej na 1 tys. ludności w 2009 r.
PODKARPACKIE
OPOLSKIE
MAZOWIECKIE
gm. w. Mirów
2471
gm. w. Kamiennik
gm. w. Jednorożec
2469
gm. w. Domaszowice 2039
gm. w. Świercze
2465
gm. m-w. Baborów
1846
gm. w. Czarnia
2457
gm. w. Pokój
1797
gm. w. Dubiecko
2450
gm. w. Klwów
2451
gm. w. Wilków
1746
gm. w. Krempna
2447
gm. w. Mochowo
2440
gm. w. Świerczów
1696
gm. m-w. Brzostek
2446
gm. w. Magnuszew
2432
gm. w. Pakosławice
1677
gm. w. Adamówka
2442
gm. m-w. Różan
2426
gm. m-w. Lewin
gm. w. Fredropol
2434
gm. w. Jastrząb
2411
1666
gm. w. Brzyska
2408
gm. w. Gostynin
2407
gm. w. Branice
1510
gm. w. Jarocin
2402
gm. m-w. Wołczyn
1335
gm. m-w. Radomyśl
Brzeski
2295
gm. w. Bircza
2477
gm. m-w. Sokołów
Małopolski
Wielki
2461
2392
Wzrost lokaty oznacza wzrost wskaźnika.
9
Źródło: opracowanie własne na podstawie sprawozdań resortowych MPiPS-03, ZC KSMPS oraz BDL GUS.
URZĄD STATYSTYCZNY W KRAKOWIE
Korzystający z Pomocy Społecznej na 1 tys. ludności w 2009 r.
ŚLĄSKIE
POMORSKIE
PODLASKIE
gm. m-w. Tykocin
2474
gm. w. Linia
2464
gm. w. Popów
1801
gm. w. Jeleniewo
2443
m. Krynica Morska
2373
gm. w. Niegowa
1688
gm. w. Korycin
2435
gm. w. Karsin
2371
gm. w. Koszarawa
1568
gm. w. Zbójna
2433
gm. w. Trzebielino
2366
gm. m-w. Koniecpol
1558
gm. w. Poświętne
2413
gm. w. Główczyce
2364
gm. w. Istebna
1517
gm. w. Mielnik
2410
gm. w. Tuchomie
2363
gm. m-w. Szczekociny 1509
gm. w. Turośl
2406
gm. w. Choczewo
2358
gm. w. Lelów
1364
gm. m-w. Lipsk
2405
gm. w. Gardeja
2344
gm. w. Irządze
1329
gm. w. Wiżajny
2377
gm. w. Mikołajki
gm. w. Włodowice
1266
m. Bytom
1193
gm. w. Bargłów
Kościelny
Pomorskie
2357
gm. w. Lichnowy
2321
2320
Wzrost lokaty oznacza wzrost wskaźnika.
10
Źródło: opracowanie własne na podstawie sprawozdań resortowych MPiPS-03, ZC KSMPS oraz BDL GUS.
URZĄD STATYSTYCZNY W KRAKOWIE
Korzystający z Pomocy Społecznej na 1 tys. ludności w 2009 r.
ŚWIĘTOKRZYSKIE
WARMIŃSKOMAZURSKIE
WIELKOPOLSKIE
ZACHODNIOPOMORSKIE
2398 gm. w. Kozielice
2475
2309 gm. w. Brzeżno
2472
2462 gm. m-w. Okonek
2272 gm. w. Ostrowice
2444
2403 gm. w. Wieliczki
2459 gm. w. Czajków
2242 gm. w. Świdwin
2441
2338 gm. w. Lelkowo
2458 gm. w. Wilczyn
2201 gm. w. Postomino
2438
gm. w. Solec-Zdrój 2333 gm. w. Świętajno 2456 gm. w. Lipka
2178 gm. w. Sławoborze
2437
gm. w. Słupia
2148 gm. w. Wierzchowo 2436
gm. w. Samborzec
2452 gm. w. Barciany
gm. w. Pacanów
2423 gm. w. Górowo
gm. w. Bogoria
2414
gm. w. Imielno
gm. w. Bieliny
Iławeckie
2473 gm. w. Babiak
gm. w. Chocz
gm. w. Grunwald 2455 gm. m-w. Ostroróg
2317 gm. w. Kętrzyn
2454 gm. m-w. Jastrowie 2131 gm. w. Brojce
gm. w. Raków
2276 gm. w. Sorkwity
2448 gm. m-w. Zagórów
2122 gm. w. Darłowo
2429
gm. w. Klimontów
2245 gm. w. Wilczęta
2427 gm. w. Brudzew
2113 gm. w. Grzmiąca
2424
(Konecka)
gm. w. Gowarczów 2218 gm. w. Kozłowo
2431
2425
Wzrost lokaty oznacza wzrost wskaźnika.
11
Źródło: opracowanie własne na podstawie sprawozdań resortowych MPiPS-03, ZC KSMPS oraz BDL GUS.
URZĄD STATYSTYCZNY W KRAKOWIE
Wartość świadczeń pomocy społecznej według form
wydatkowania w 2009 r.
14,6%
21,3%
15,7%
22,2%
26,2%
zasiłki stałe
zasiłki okresowe
pomoc "rzeczowa"
usługi opiekuńcze
zasiłki celowe
12
Źródło: opracowanie własne na podstawie sprawozdań resortowych MPiPS-03
URZĄD STATYSTYCZNY W KRAKOWIE
Struktura wartości świadczeń pomocy społecznej
według form wydatkowania w 2009 r.
19,7
16,7
14,0
8,9
16,2
16,7
13,8
9,5
11,1
15,7
13,0
17,5
13,8 19,2
12,7
12,4
18,0
7,1
12,7
16,3
18,7
33,6
11,4
16,6
21,5
27,5
22,0
25,6
17,9
18,8
15,5
16,2
26,6
12,5
15,2
16,3
%
17,8
23,9
20,7
28,5
21,7
26,9
27,6
23,5
28,4
21,7
31,6
19,5
19,6
20,9
24,1
17,0
15,8
13,1
21,7 21,8 22,9
24,6
25,0
małopolskie
17,0 19,0
25,0
24,0
28,3
mazowieckie
14,8 16,3
28,9 27,7
dolnośląskie
22,2
lubelskie
26,2 29,3
kujawsko-pomorskie
35,9
21,2
16,2
17,7
14,7
pomoc rzeczowa
pomorskie
lubuskie
łódzkie
zachodniopomorskie
zasiłki celowe
świętokrzyskie
zasiłki okresowe
warmińsko-mazurskie
śląskie
podlaskie
opolskie
podkarpackie
wielkopolskie
zasiłki stałe
26,2 26,8 27,4
usługi opiekuńcze
13
Źródło: opracowanie własne na podstawie sprawozdań resortowych MPiPS-03
URZĄD STATYSTYCZNY W KRAKOWIE
Wartość świadczeń pomocy społecznej
na 1 mieszkańca w 2009 r.
76,4 zł.
ZachodnioPomorskie
Pomorskie
83,0
WarmińskoMazurskie
123,0
KujawskoPomorskie
102,2
Podlaskie
96,7
88,3
Mazowieckie
Lubuskie Wielkopolskie
66,9
68,7
99,9
Łódzkie
Dolnośląskie
w złotych
91,2 – 123,0 (4)
78,7 – 91,1 (4)
68,8 – 78,6 (4)
54,7 –
68,7 (4)
Lubelskie
78,6
77,3
Świętokrzyskie
Opolskie
Śląskie
69,4
73,3
Lubelskie
91,1
Podkarpackie
60,2
Małopolskie
78,7
54,7
14
Źródło: opracowanie własne na podstawie sprawozdań resortowych MPiPS-03 oraz BDL GUS.
URZĄD STATYSTYCZNY W KRAKOWIE
Wartość świadczeń pomocy społecznej
na 1 mieszkańca w 2009 r.
w złotych
Wysoki
(96,2 - 346,5) [620]
Relatywnie wysoki (65,5 – 96,2) [619]
Relatywnie niski
Niski
(44,9 – 65,5) [619]
(11,3 – 44,9) [620]
stolica województwa
15
Źródło: opracowanie własne na podstawie sprawozdań resortowych MPiPS-03 oraz BDL GUS.
URZĄD STATYSTYCZNY W KRAKOWIE
Wartość świadczeń pomocy społecznej
na 1 mieszkańca w 2009 r.
Wartości ekstremalne
Górowo
Iławieckie
Zachodniopomorskie:
Kozielice, Świdwin
Barciany
Korsze
Świdwin
Kętrzyn
Czarne
Pomorskie:
Czarne
Kozielice
Warmińsko-mazurskie:
Barciany, Kętrzyn, Korsze,
Górowo Iławeckie
Raciążek Lipno
Bobrowniki
Małomice
Stary Brus
Lubelskie:
Stary Brus
Kujawsko-pomorskie:
Raciążek, Lipno, Bobrowniki
Kamiennik
w złotych
Wysoki
(96,2 - 346,5) [620]
Relatywnie wysoki (65,5 – 96,2) [619]
Relatywnie niski
Niski
Lubuskie:
Małomice
Opolskie:
Kamiennik
(44,9 – 65,5) [619]
(11,3 – 44,9) [620]
stolica województwa
16
Źródło: opracowanie własne na podstawie sprawozdań resortowych MPiPS-03 oraz BDL GUS.
URZĄD STATYSTYCZNY W KRAKOWIE
Rozkład wartości świadczeń na 1 mieszkańca
w gminach w 2009 r.
400
346,5
gm. Korsze woj. warmińsko-mazurskie
w złotych
300
250,2
200
173,2
100
96,2
65,5
44,9
11,3
0
gm. Wyry woj. śląskie
2009
17
Źródło: opracowanie własne na podstawie sprawozdań resortowych MPiPS-03 oraz BDL GUS.
URZĄD STATYSTYCZNY W KRAKOWIE
Wysokość jednorazowych świadczeń wg rodzajów w 2009 r.
ŚREDNIA
w zł
MAX
w zł
MIN
w zł
Zasiłek
celowy
Zasiłek
stały
Zasiłek
okresowy
344
267
228
132
15
11
3
359
311
274
342
45
15
5
śląskie
warmińskomazurskie
zachodniopomorskie,
opolskie
zachodniopomorskie
łódzkie
Ubranie
Schronienie
(bez klęsk
żywiołowych)
podkarpackie małopolskie,
podlaskie
Usługi
opiekuńcze
Posiłki
327
227
176
40
9
9
3
śląskie
łódzkie
lubuskie
zachodniopomorskie
zachodniopomorskie
lubelskie,
lubuskie,
małopolskie,
śląskie
kujawskopomorskie,
lubelskie,
łódzkie,
małopolskie,
podkarpackie,
podlaskie,
pomorskie,
świętokrzyskie,
warmińskomazurskie
18
URZĄD STATYSTYCZNY W KRAKOWIE
Granice ubóstwa w Polsce w 2009 r.
Ubóstwo
relatywne
Ubóstwo
ustawowe
Ubóstwo
skrajne
1 osoba dziennie
14 zł
12 zł
10 zł
Gospodarstwa 1 osobowe
633 zł
477 zł
443 zł
Gospodarstwa 4 osobowe
1709 zł
1404 zł
1196 zł
19
URZĄD STATYSTYCZNY W KRAKOWIE
Zasięg ubóstwa w Polsce 2009 r.
Ubóstwo
relatywne1
Udział beneficjentów
korzystających
z pomocy społecznej
w ludności ogółem3
17,3%
Ubóstwo
ustawowe2
Ubóstwo skrajne
minimum
egzystencji2
9,5%
5,8%
4,6%
Gospodarstwa 1 osobowe
633 zł
477 zł
443 zł
Gospodarstwa 4 osobowe
1709 zł
1404 zł
1196 zł
Badanie budżetów gospodarstw domowych
Centralny Krajowego Systemu Monitoringu Pomocy Społecznej MPiPS
3 Sprawozdanie MPiPS03 przygotowywane przez Gminne Ośrodki Pomocy Społecznej
1
2 Zbiór
20
URZĄD STATYSTYCZNY W KRAKOWIE
Ubóstwo ustawowe w Polsce w 2009 r.
Gospodarstwa
domowe
Osoby
w gospodarstwach
0,7 mln
2,2 mln
Kwota świadczeń
2,0 mld zł
21
Źródło: Sprawozdania resortowe MPiPS-03
URZĄD STATYSTYCZNY W KRAKOWIE
Pomoc społeczna
Województwa
lata 2005 i 2009
Gminy
lata 2008 i 2009
Poziom życia ludności
Województwa
lata 2005 i 2009
Gminy
lata 2008 i 2009
Przestrzenne zróżnicowanie
Zmienność w czasie
Determinanty uzależnienia od
Pomocy Społecznej
22
URZĄD STATYSTYCZNY W KRAKOWIE
Poziom życia ludności w 2009 r.
Pomorskie
WarmińskoMazurskie
ZachodnioPomorskie
KujawskoPomorskie
Podlaskie
Mazowieckie
Wielkopolskie
Lubuskie
Łódzkie
Lubelskie
Dolnośląskie
Opolskie
Grupa I Wysoki
(2)
Świętokrzyskie
Śląskie
Małopolskie
Podkarpackie
Grupa II Relatywnie wysoki (6)
Grupa III Relatywnie niski
(6)
Grupa IV Niski
(2)
23
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych BDL GUS
URZĄD STATYSTYCZNY W KRAKOWIE
Województwa według poziomu życia ludności w latach 2005 i 2009 r.
2005
Wysoki
Wysoki
Relatywnie
Wysoki
Mazowieckie
Relatywnie
wysoki
Niski
Śląskie
Wielkopolskie
Pomorskie
Małopolskie
Dolnośląskie
Opolskie
2009
Relatywnie
niski
Relatywnie
niski
Podlaskie
Niski
Łódzkie
Zachodnio-pomorskie
Lubuskie
Świętokrzyskie
Lubelskie
Podkarpackie
Kujawskopomorskie
Warmińskomazurskie
24
Źródło: opracowanie własne na podstawie BDL GUS.
URZĄD STATYSTYCZNY W KRAKOWIE
Korzystających z pomocy społecznej w 2005 i 2009 r.
Wysoki
Wysoki
Relatywnie
wysoki
2009
Relatywnie
niski
Niski
Warmińskomazurskie
Świętokrzyskie
Lubuskie
Kujawsko-pomorskie
2005
Relatywnie wysoki
Relatywnie
niski
Niski
Podkarpackie
Zachodniopomorskie
Lubelskie
Podlaskie
Pomorskie
Wielkopolskie
Dolnośląskie
Łódzkie
Mazowieckie
Małopolskie
Opolskie
Śląskie
25
Źródło: opracowanie własne na podstawie sprawozdań resortowych MPiPS-03 oraz BDL GUS.
URZĄD STATYSTYCZNY W KRAKOWIE
Zależność poziomu korzystania z pomocy społecznej od
poziomu życia ludności w 2009 r.
Korzystający z pomocy
społecznej na 1 tys. ludności
180
160
warmińsko-mazurskie
140
podkarpackie
świętokrzyskie
kujawsko-pomorskie
120
lubuskie
podlaskie
zachodnio-pomorskie
lubelskie
pomorskie
100
łódzkie
wielkopolskie
mazowieckie
80
małopolskie
dolnośląskie
śląskie
opolskie
60
40
0,66
0,68
0,70
0,72
0,74
0,76
0,78
0,80
0,82
0,84
0,86
0,88
0,90
Miernik poziomu życia ludności
26
Źródło: opracowanie własne na podstawie sprawozdań resortowych MPiPS-03 oraz BDL GUS.
URZĄD STATYSTYCZNY W KRAKOWIE
Znormalizowane przeciętne wskaźniki województw
o niskim poziomie życia ludności w 2009 r.
Podmioty zarejestrowane
w Rejestrze REGON
na 10 tys. ludności
Udział ludności w wieku 0-14
1,0
Współczynnik urbanizacji
Udział ludności w wieku
65 i więcej
0,8
Samochody osobowe na
1 tys. ludności
0,6
0,4
Udział wydatków na rekreację
i kulturę
Odsetek młodzieży, która
nie kontynuuje nauki po
ukończeniu gimnazjum
0,2
0,0
Udział wydatków na
edukację
Zgony 15-59 lat na 10 tys.
ludności w wieku 15-59 lat
Liczba osób otrzymujących renty
z tytułu niezdolności do pracy na
1 tys. osób w wieku produkcyjnym
Pracujący na 1 tys. ludności w
wieku produkcyjnym
Przeciętne wynagrodzenie
Udział długotrwale
bezrobotnych
w bezrobotnych ogółem
Polska
Stopa bezrobocia
rejestrowanego
Grupa IV
27
Źródło: opracowanie własne na podstawie BDL GUS.
URZĄD STATYSTYCZNY W KRAKOWIE
Poziom życia ludności w gminach w 2009 r.
Wysoki
Relatywnie wysoki
Relatywnie niski
Niski
(620)
(619)
(619)
(620)
stolica województwa
28
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych Ministerstwa Finansów oraz BDL GUS.
URZĄD STATYSTYCZNY W KRAKOWIE
Zależność poziomu korzystania z pomocy społecznej
od poziomu życia ludności w 2009 r
Korzystający z pomocy
społecznej na 1 tys. ludności
600
500
Dębowa Kłoda
Bircza
Stary Brus
Kozielice
400
Kleszczów
300
200
100
Suchy Las
Komorniki Warszawa
0
0,20 0,25 0,30 0,35 0,40 0,45 0,50 0,55 0,60 0,65 0,70
Miernik poziomu życia ludności
29
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych Ministerstwa Finansów oraz BDL GUS.
URZĄD STATYSTYCZNY W KRAKOWIE
Znormalizowane przeciętne wskaźniki gmin o niskim poziomie
życia ludności w 2009 r.
Podmioty zarejestrowane w rejestrze
REGON na 10 tys. ludności
0,80
Dochody własne gmin na
1 mieszkańca
0,70
0,60
Udział ludności w wieku 0-14
0,50
0,40
0,30
0,20
Mediana przychodów rocznych
z tytułu wynagrodzeń
0,10
Udział ludności w wieku 65+
0,00
Udział bezrobotnych w ludności
w wieku produkcyjnym
Saldo migracji stałej
Udział podatników uzyskujących przychody
z tytułu wynagrodzeń w ludności
w wieku produkcyjnym
Polska
Grupa IV
30
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych Ministerstwa Finansów oraz BDL GUS
URZĄD STATYSTYCZNY W KRAKOWIE
Determinanty uzależnienia od Pomocy Społecznej

niski stopień urbanizacji (miasta poniżej 20 tys. i wieś)

niski poziom rozwoju gospodarczego

wysoki udział ludności do lat 14

duży udział rodzin wielodzietnych

niższy wskaźnik wykształcenia

duży udział młodzieży nie kontynuującej nauki po
ukończeniu gimnazjum

wysoka stopa bezrobocia
31