Transcript dr. tuan jah bt. tuan yusof jabatan bahasa

DR. TUAN JAH BT. TUAN YUSOF
JABATAN BAHASA
B.A (HONS.) – 1982
DIPLOMA PEND. - 1983
M.A – 1999
PH.D 2005
ILMU FONOLOGI
• Ilmu yg berkaitan dgn cara
(pengguna BM) menuturkan @
melahirkan bunyi yg bermakna.
• Konsep berkaitan – fonologi,
fonetik & alat artikulasi.
• Dapat menggunakan pengetahuan
ttg alat & cara penghasilan bunyi,
ttg fonem segmentel &
suprasegmental dlm P & P.
FONOLOGI
• Bidang yg mengkaji sistem
bunyi yg bermakna yg
diucapkan oleh manusia.
• Bunyi yg bermakna = bunyi bhs
• Bunyi bhs = bunyi yg bermakna
yg dihasilkan oleh alat
artikulasi
• Terbahagi kpd 2, iaitu fonetik &
fonemik
KAJIAN FONETIK
• Berkaitan dgn organ pertuturan
(fonetik artikulasi)
• Sifat bunyi (fonetik akustik)
• Pendengaran – bunyi yg keluar
dari mulut (fonetik auditori)
• Bunyi yg bermakna yg manusia
berupaya melahirkannya yg
melibatkan organ pertuturan
ORGAN ARTIKULASI
• Alat yg terlibat dlm pghasilan bunyi
bhs - udara dari paru-paru dipam dlm
organ yg terlibat
• Perbuatan ini - utk keperluan
pernafasan
• Dlm pengujaran ini tercakup semua
organ dlm sistem pernafasan
ORGAN SEBUTAN
• Terlibat dlm proses pengeluaran
bunyi bahasa
• Lidah – 3 daun lidah- hujung,
depan & belakang
• Gigi- alat penampan aliran suara
• Bibir- sempadan paling luar dari
rongga mulut merupakan otototot kenyal yg boleh diubah
ORGAN SEBUTAN
• Gusi- daerah sebutan
• Lelangit keras
• Lelangit lembut – bhgn yg
terkebelakang dlm rongga mulut
• Rongga hidung
• Pita suara – bergetar 110 kali
sesaat (lelaki) 2 X ganda wanita
BUNYI BAHASA
• Gelombang bunyi yg terjadi pd arus
udara yg bergerak.
• Udara yg keluar dari paru-paru,
melalui pita suara, rongga tekak,
mulut & hidung.
• Udara yg keluar mengenai
gegendang telinga – didengar sbg
bunyi
BUNYI BAHASA
• Bunyi bhs terhasil apabila udara
tersekat @ terhalang pd alat
artikulasi
• Bunyi bersuara & tdk bersuara
ada kaitan dgn pita suara
• Bunyi nasal – bunyi yg
dikeluarkan melalui rongga
hidung
BUKAN BUNYI BHS
•
•
•
•
•
•
•
Batuk
Bersin
Orang berdehem
Orang berdengkor
Orang menggigil
Mengeluarkan angin
Perut kosong / lapar
FONEM SEGMENTAL
• Fonem ialah bunyi bhs yg
menunjukkan perbezaan erti,
coth. bayang dan layang. Yg
membezakannya ialah fonem [b]
& [l]
• Transkripsi fonem diletakan dlm
kurungan / /
• Pasangan minimal – pasangan
kata yg menunjukkan perbezaan
kecil
FONEM SEGMENTAL
• Fonem vokal BM – 6
• Vokal hadapan, Tengah,
Belakang
• Fonem konsonan BM – 25
• Letupan
• Geseran, getaran, sisian
• Sengauan
• Pinjaman
BUNYI VOKAL
• Bunyi oral tetapi ada yg
dinasalkan
• Bersuara
• Udara keluar melalui rongga
oral tanpa sekatan
• Sifat vokal ditentukan oleh
kedudukan lidah & keadaan
bibir
VOKAL B.MELAYU
• Hadapan sempit [i] coth. [ibu]
[sihat] [topi], ½ sempit , ½ luas
[e] ‘e’ taling coth. [esok] [belok]
[leher], luas [a].
• Tengah ½ sempit [e] pepet coth.
[ema?] [tempat], ½ luas
• Belakang sempit [u], ½ sempit
[o] coth. [oleh], ½ luas, luas
BUNYI KONSONAN
•
•
•
•
•
•
•
•
Letupan tak bersuara
Letupan bersuara
Geseran tak bersuara
Geseran bersuara
Sengau
Sisian
Getaran
½ vokal
KONSONAN PINJAMAN
• Kata-kata asing yg dipinjam
• Th = s, coth – sabit(kesalahan),
Selasa
• Dh = d, coth – darab, darurat
• Dz = z, coth –zuriat, lafaz,
• Gh & kh, coth ghairah, maghrib,
baligh, khabar, ikhtiar, tarikh
SUPRASEGMENTAL BM
• Tekanan - kelantangan
• Nada - kadar meninggi @
menurun
• Jeda - unsur hentian
• Panjang - pendek, iaitu kadar lambang [:] disebut sebagai
mora
TRANSKRIPSI FONETIK
• Cara merakamkan bunyi bhs
dgn mggunakan lambang yg
diiktiraf prgkt antarabangsa
• Berasaskan lisan / ptuturan
• Bunyi yg blainan ditunjukkan
oleh lambang yg blainan
• /p/, /b/ ada dlm BM & B.Inggeris
TRANSKRIPSI FONEMIK
• Cara transkripsi dlm bentuk
tulisan
• Ditulis dgn lambang / / @ [ ]
• Matlamat akhir membentuk
sistem ejaan berdasarkan
fonem yg ada dlm sesuatu bhs.
Conth. Fonem /x / dieja sbg “kh”
/khabar/, / / dieja “ng” /nganga/ &
/ / dieja sbg “ny” /nyanyi/
DIFTONG
• Gabungan 2 vokal yg terdpt dlm
satu suku kata
• Disebut secara berterusan
tanpa ada segmen
• Terdpt ciri geluncuran ttpi ada
satu puncak
• 3 jenis, iaitu [ai] – pakai, [au] –
pukau & [oi] - kaloi