Transcript Prawne aspekty funkcjonowania rynku usług pocztowych w Polsce

Warszawa, 22.05.2012
dr Rafał Zgorzelski
Rynek usług pocztowych w Polsce znajduje się w fazie głębokiej
rekonstrukcji spowodowanej procesem postępującej,
kontrolowanej, w myśl przepisów prawa Wspólnoty Europejskiej
oraz prawa krajowego, przez państwowych regulatorów jego
liberalizacji.
Rzeczywisty proces reorganizacji rozpoczął się z chwilą:
• Złożenia przez Polskę akcesji do Unii Europejskiej w Atenach w
dniu 8 kwietnia 1994 roku;
• Pojawienia się na polskim rynku spółek „kurierskich”;
• i nabrał przyśpieszenia w związku z przystąpieniem Polski do
Wspólnoty Europejskiej z dniem 1 maja 2004 roku.
Proces przebudowy rynku usług pocztowych w Polsce stymuluje:
- Przebiegająca pod nadzorem państwa, modernizacja oraz
restrukturyzacja modelu funkcjonowania operatora
publicznego;
- Dynamiczny rozwój niezależnych operatorów pocztowych, którzy
rozwijają na chwilę obecną swoją aktywność biznesową w
warunkach niepełnej konkurencji
Rozwojowi konkurencji, korzystnej zarówno dla wzrostu
gospodarczego, jak i subskrybentów usług, a także wszystkich
uczestników pocztowej gry rynkowej sprzyja też pełna
liberalizacja usług pocztowych, u progu której znajduje się
państwo polskie
1. Czy okres, który Polska otrzymała w związku z
przystąpieniem do UE od Parlamentu Europejskiego, w myśl
zapisów tzw. III Dyrektywy Pocztowej, przewidującej
możliwość wydłużenia w państwach będących nowymi
członkami Wspólnoty Europejskiej (do dnia 31 grudnia 2012
roku) procesu liberalizacji został właściwie wykorzystany?
2. Czy czas ten przepracowano efektywnie i skutecznie?
3. Czy państwo polskie jest w przededniu pełnego otwarcia
rynku pocztowego należycie przygotowane do jakże ważnych
dla wszystkich uczestników rynku usług pocztowych oraz
konsumentów zmian, które będą wiązały się z wprowadzeniem
wolnej konkurencji we wszystkich segmentach rynku
pocztowego?
4. Dlaczego przed wyznaczonym dla siebie przez prawo
Wspólnotowe terminem liberalizacji rynku usług pocztowych
państwa takie, jak Niemcy, Finlandia, Wielka Brytania czy
Szwecja zniosły tzw. obszar usług zastrzeżonych dla
funkcjonujących w nich publicznych operatorów, a kraje takie,
jak Polska tego nie uczyniły?
5. Jak w przyszłości będzie wyglądał lub powinien funkcjonować
rynek usług pocztowych w Polsce?
6. Czy otwarcie rynku pocztowego na konkurencję daje gwarancję
wysokiej jakości świadczenia powszechnych usług pocztowych
oraz trwałej poprawy jakości usług?
7. Jak będą zmieniały się, bądź w jakim kierunku powinny
ewaluować konsorcja pocztowe?
8. Co stanowi bariery rozwoju całej branży i w jaki sposób należy
je likwidować?
Są to kwestie, na których należy skoncentrować się nieco szerzej.
 Siłą napędową rynku pocztowego w Polsce będzie:
 1/ Zwiększona konkurencja
 2/ Rozwój technologiczny
 3/ ?
1/ Zwiększona konkurencja – stanowiąca motor napędowy
handlu i rozwoju gospodarczego, która:
- wpływa jednoznacznie pozytywnie na cenę;
- oraz jakość oferowanych przez operatorów pocztowych usług,
mobilizując ich do nieustannego zabiegania o względy Klienta
2/ Rozwój technologiczny – w zasadniczej mierze oparty na
elektronice, który będzie (w zasadzie zaś już jest) podstawą
funkcjonowania konsorcjów pocztowych, umożliwiający szybki
przepływ informacji oraz obieg korespondencji, czyniący ofertę
usługową bardziej atrakcyjną i przyjazną nowoczesnemu
odbiorcy.
Cyfryzacja wspierająca tradycyjne usługi pocztowe oraz
nowoczesne technologie zdywersyfikowanej w celu pozyskiwania
dodatkowych źródeł przychodów oferty. Upowszechnienie
elektronicznych środków komunikacji oraz automatyzacja usług
zaspokajająca zmieniające się potrzeby użytkowników.
2/ Rozwój technologiczny c.d.
 To jaki wpływ na rynek usług pocztowych ma rozwój narzędzi i
społeczeństwa informatycznego, potwierdza choćby fakt, że w
roku bieżącym aż ponad 2 mln Polaków (ok. 10% podatników)
zdecydowało się na wysłanie swoich PIT – ów za 2011 rok przez
Internet.
 Tego rodzaju sytuacje będą się nasilały. Będzie rozwijał się też
handel elektroniczny, który w oparciu o nowe technologie
gwarantuje świadczenie wysokiej jakości usług oraz
zdecydowanie większą ich dostępność.
 Doceniając rolę zwiększonej konkurencji oraz nowych
technologii i postępującej dywersyfikacji usług, nie sposób
pominąć kolejnego, najbardziej istotnego elementu
stanowiącego dźwignię rozwoju oraz funkcjonowania całego
rynku usług pocztowych w Polsce. Kwestią tą jest:
3/ Prawo. Dobre prawo
 Pryncypia, które mają absolutnie strategiczne znaczenie oraz
tworzą podstawę do działania sektora pocztowego w Polsce.
Ważne zarówno dla operatorów pocztowych, jak i konsumentów
usług, od którego kształtu swoje inwestycyjne decyzje w Polsce
będzie uzależniał również kapitał zagraniczny powiększający
dziś systematycznie swój udział w rosnącym przeciętnie 10% w
skali roku rynku paczek
 Dobre prawo, w tym przypadku prawo pocztowe, to jednak nie
tylko nowoczesna, odpowiadająca wyzwaniom XXI wieku Ustawa
Prawo pocztowe kompatybilna z wiążącym Polskę
ustawodawstwem europejskim oraz przepisami prawa krajowego.
 To również akty wykonawcze oraz przepisy administracyjne do
tej Ustawy, które szczegółowo, w sposób przejrzysty regulują
wszystkie ważkie zagadnienia.
 Obowiązująca obecnie w Polsce Ustawa z dnia 12 czerwca 2003 roku
Prawo pocztowe (Dz. U. 2003, Nr 130, poz. 1188, z póź. zm.) oraz
rozporządzenia wykonawcze i administracyjne do niej są w wielu
obszarach:
 - mało precyzyjne i anachroniczne,
 - często niespójne,
 - pozostawiające duże pole do swobodnej interpretacji,
 - nie zawierające odpowiedzi na ważne z punktu widzenia praktyki
świadczonych usług kwestie.
 Jest to prawo, które w zasadniczej materii reguluje fundamenty
działalności operatora publicznego i tylko w wąskim zakresie
odpowiada sytuacji rynkowej oraz nie stanowi należytego oparcia dla
operatorów prywatnych
 Zidentyfikowanie w trakcie analizy obowiązującego w Polsce
Prawa pocztowego oraz przepisów wykonawczych i
administracyjnych, przy uwzględnieniu ustawodawstwa
Wspólnotowego, pozwala zidentyfikować praktyczne obszary, na
których warto się skoncentrować w dalszym procesie legislacji
nowego Prawa pocztowego.
 Niżej zaledwie kilka refleksji praktycznych
 Podstawowym założeniem liberalizacji rynku usług pocztowych,
a zarazem jednym ze strategicznych celów polityki pocztowej
Wspólnoty Europejskiej jest:
1/ otwarcie na konkurencję
2/ przy jednoczesnym zagwarantowaniu ciągłości świadczenia
oraz trwałej gwarancji jakości powszechnych usług pocztowych.
 Prawo pocztowe UE ustanawia ramy regulacyjne dla rynku usług
pocztowych Wspólnoty, pozostawiając jednak w wielu obszarach
państwom członkowskim swobodę decyzji.
 Kolosalną rolę do spełnienia mają krajowi regulatorzy, od
których decyzji uzależniony jest w dużej mierze przyszły kształt
całego sektora pocztowego w Polsce.
Zadaniem organów regulacyjnych jest zapewnienie zgodności
polskiego Prawa pocztowego z przepisami Wspólnotowymi.
Możemy więc mieć prawo, które będzie sprzyjało de facto
utrzymywaniu pozycji monopoli, wbrew tendencjom rynkowym i
zasadom rynkowej gospodarki opartej na konkurencyjności,
bądź takie przepisy, które stworzą solidne podstawy pod
funkcjonowanie operatora wyznaczonego, tudzież operatorów
wyznaczonych w celu zapewnienia ciągłości i jakości
realizowanych powszechnych usług pocztowych przy
równoczesnym poszanowaniu praw pozostałych operatorów
pocztowych i zasad wolnej konkurencji.
 Prawo pocztowe może odzwierciedlać realne oczekiwania rynku
współtworzonego solidarnie przez regulatorów, operatorów
pocztowych i użytkowników usług, a równie dobrze w
podstawowej swej istocie stanowić barierę rozwoju rynku usług
pocztowych oraz całej gospodarki w Polsce.
1/ Prawo wadliwe (przykład):
-
Prawo regulujące szczegółowy tryb i sposób doręczania korespondencji
sądowej w postępowaniu administracyjnym, cywilnym/komorniczym i
karnym
2/ Egzekucja praw (przykład):
-
Prawo pocztowe oraz rozporządzenia wykonawcze Ministra
Infrastruktury w sprawie oddawczych skrzynek pocztowych
 Progresywne otwarcie rynku pocztowego na konkurencję dało:
 1/ Operatorowi świadczącemu usługi powszechne w Polsce
wystarczająco dużo czasu na realizację niezbędnych działań
modernizacyjnych i restrukturyzacyjnych oraz zapewnienie mu
rentowności,
 2/ a państwu na dostosowanie systemu regulacyjnego do
wymagań pełnej wolnej konkurencji.
 Czy okres ten, powracam do postawionego wcześniej pytania,
został właściwie wykorzystany? powiedź na przedmiotowe
zapytanie stanowią pośrednio przywołane wyżej dwa problemy –
anachronicznego prawa, tudzież prawa nieskutecznego. Prawa,
które w okresie przygotowawczym do pełnej liberalizacji rynku
usług pocztowych okazywało się w wielu sytuacjach wadliwe.
 Nowe Prawo pocztowe powinno:
 1/ uwzględniać zagadnienie różnicowania przez operatorów
pocztowych swoich usług świadczonych w formie elektronicznej
celem sprostania konkurencji oraz oczekiwaniom konsumentów
na pocztowym rynku wewnętrznym UE,
 2/ ma również obowiązek zaspakajać potrzeby konsumentów
poprzez alokację odpowiedniej ilości punktów dostępu do usług
pocztowych, w tym na obszarach wiejskich i oddalonych,
rozmieszczanych z odpowiednią gęstością przy zagwarantowaniu
realizacji usługi powszechnej zapewniającej przyjmowanie i
doręczanie w każdym dniu roboczym
Co dalej z kwestią świadczenia powszechnych usług pocztowych?
1/ Wspominane prawo Unijne reprezentuje pogląd, że:
-
preferowane jest w krajach Wspólnoty Europejskiej świadczenie usługi
powszechnej za pośrednictwem operatorów wyznaczonych
Dokument ten przewiduje możliwość wymagania przez krajowego regulatora
świadczenia usługi powszechnej na terytorium całego państwa, co w praktyce
daje uprzywilejowaną pozycję podmiotom pełniącym w danych krajach przed
liberalizacją rynku funkcję operatorów publicznych, ponieważ dysponują one
rozbudowaną infrastrukturą i rozwiniętym zapleczem logistycznym,
-
kładzie nacisk na zwiększanie konkurencyjności rynku usług
pocztowych oraz zachęca regulatorów do większej elastyczności w tym
zakresie, wzywając do poszanowania zasad obiektywności,
przejrzystości, proporcjonalności oraz niedyskryminowania żadnego z
przedsiębiorstw pocztowych.
 Co dalej z kwestią…
 Skoro prawo Unijne pozostawia państwo członkowskim swobodę decyzji
w zakresie wypracowania najbardziej optymalnego modelu,
gwarantującego dostępność do usług powszechnych wszystkich
odbiorców, to warto z niej skorzystać.
Z punktu widzenia zasad zdrowej konkurencji niezbyt właściwe wydaje
się wyznaczenie do świadczenia w pełnym zakresie powszechnych usług
pocztowych jednego operatora.
Bardziej wskazane jest zastosowanie rozwiązania umożliwiającego
realizację różnych elementów tej usługi na poszczególnych częściach
terytorium państwa poprzez wdrożenie mechanizmu procedury
zamówień publicznych na usługi, bądź ściśle określonego katalogu
usług.
 Jakie czynniki powinny decydować o wyborze oferty?
 1. Kryterium ceny,
 2. Gwarantowana jakość,
 3. Dostępność,
 4. Pełna jawność
 Bardziej wskazane byłoby zastosowanie zasady przetargu publicznego
na potrzeby zabezpieczenia świadczenia poszczególnych elementów
usługi powszechnej obejmującego terytorium całego kraju bądź
wyodrębnienie zestawu usług realizowanych przez operatora
wyznaczonego w całym państwie oraz takich, które poddawane będą
procedurze cząstkowych przetargów, np. przekazów pieniężnych.
 Zastosowanie kryterium terytorialnego – a kto będzie ubiegał się o
obsługę obszarów wiejskich oraz o rozproszonej zabudowie?
 III Dyrektywa Pocztowa wskazuje na to, że państwa członkowskie mogą
wyznaczyć różne przedsiębiorstwa do świadczenia różnych elementów
usługi powszechnej lub do świadczenia tej usługi w różnych częściach
terytorium kraju oraz zapewniają to, aby czas trwania wyznaczenia był
wystarczający na uzyskanie zwrotu z inwestycji.
 Wątpliwą kwestią pozostaje zagadnienie zewnętrznego finansowania
kosztów netto usługi powszechnej.
 Prawo Unijne przewiduje w tej materii kilka rozwiązań. Ich niewłaściwe
zastosowanie może de facto stanowić nieuzasadnione wsparcie dla
operatora wyznaczonego mimo, że w założeniu miałoby stanowić
rekompensatę (uiszczaną ze środków publicznych bądź poprzez
wnoszenie przez pozostałych operatorów pocztowych składki na rzecz
funduszu kompensacyjnego zarządzanego przez organ niezależny od
beneficjenta lub beneficjentów, czy też wdrożenie mechanizm podziału
kosztów między operatorów świadczących usługi lub użytkowników) z
tytułu różnicy między kosztami netto ponoszonymi przez operatora
wyznaczonego świadczącego usługę powszechną, objętego kompetencją
świadczenia tej usługi, a kosztami w przypadku, gdy operator nie jest
objęty tym obowiązkiem. Przy uwzględnieniu kryterium rozsądnego
zysku i zachęty do zwiększania efektywności kosztowej przez operatora
wyznaczonego.
Zastosowanie funduszu kompensacyjnego jest w moim
przekonaniu możliwe tylko wtedy, jeżeli firmy pocztowe
niepełniące funkcji operatora bądź operatorów wyznaczonych do
zabezpieczenia realizacji powszechnych usług pocztowych będą
miały możliwość uczestniczenia:
1/ w grze o poszczególne części świadczenia tej usługi,
2/ a także zapewniony dostęp do (elementów) infrastruktury
podmiotu pełniącego obecnie funkcję operatora publicznego
 Zgodnie z zapisami prawa Unijnego państwa członkowskie mogą
też pozwolić operatorom świadczącym usługi pocztowe na wybór
między obowiązkiem świadczenia usługi a uiszczaniem kwot na
rzecz funduszu kompensacyjnego.
 W kwestiach związanych z utworzeniem funduszu
kompensacyjnego kryją się też inne niebezpieczeństwa,
które mogą stanowić, w przypadku uzależnienia udzielenia
zezwolenia na prowadzenie działalności pocztowej od
wpłaty odpowiedniej składki finansowej do powyższego
funduszu, istotną przeszkodę w procesie rzeczywistej
realizacji liberalizacji rynku usług pocztowych w Polsce.
 System koncesjonowania skutecznie zablokował chociażby
rozwój konkurencji w dziedzinie doręczania przesyłek
adresowych np. w Finlandii.
 Skoro operatorzy mieliby partycypować, poprzez wkład na fundusz
kompensacyjny, w kosztach związanych ze świadczeniem usług
pocztowych, to czemu nie mieliby też korzystać, w myśl zasad uczciwej
konkurencji, z dostępu do sieci pocztowej, która zostaje powierzona za
operatorowi wyznaczonemu do świadczenia powszechnych usług
pocztowych?
1. Przykład
Nadawcze skrzynki pocztowe – jednostki zakwalifikowane do sektora
finansów publicznych są zobowiązane umożliwić operatorowi
publicznemu nieodpłatne umieszczenie, konserwację i eksploatację,
podobnie jak zresztą – tu na podstawie zawieranych umów – właściciele i
użytkownicy oraz samoistni posiadacze nieruchomości
2. Przykład
Oddawcze skrzynki pocztowe – na terenach wiejskich lub
obszarach o rozproszonej zabudowie
Przywileje te znajdą się w gestii operatora wyznaczonego. Jeżeli
pozostali operatorzy mieliby partycypować w kosztach
zapewnienia realizacji powszechnej usługi pocztowej, to czemu
nie mogliby korzystać z udostępnienia tego elementu
infrastruktury?

Kwestią wymagającą doprecyzowania w polskim Prawie pocztowym jest sama
definicja usługi pocztowej.

Wg III Dyrektywy Pocztowej w ramach pojęcia usługi pocztowej mieści się usługa
obejmująca przyjmowanie, sortowanie, przemieszczanie i doręczanie przesyłek
pocztowych, a więc przesyłek opatrzonych adresem w ostatecznej formie, w
której ma być przewieziona przez operatora świadczącego usługi pocztowe. Poza
przesyłkami z korespondencją przesyłki takie obejmują także na przykład
książki, katalogi, gazety, czasopisma i paczki pocztowe zawierające towar mający
wartość handlową lub niemający takiej wartości.

Polskie Prawo pocztowe przez usługę pocztową rozumie zarobkowe wykonywanie
w obrocie krajowym lub zagranicznym przyjmowania, przemieszczania i
doręczania przesyłek oraz druków nieopatrzonych adresem, zwanych dalej
„drukami bezadresowymi”; prowadzenie punktów wymiany umożliwiających
przyjęcie i wymianę korespondencji między podmiotami korzystającymi z
obsługi tych punktów oraz realizowanie przekazów pocztowych.
 I Dyrektywa Pocztowa obliguje państwa członkowskie do
podejmowania działań mających na celu zapewnienie, by usługi
powszechne obejmowały przynajmniej:
 - przyjmowanie, sortowanie, przemieszczanie i doręczanie
przesyłek pocztowych o wadze do 2 kg,
 - paczek pocztowych do 10 kg (z możliwością podwyższenia
limitu wagowego do 20 kg oraz świadczenia tej usługi na
warunkach szczególnych),
 - usługi obejmujące przesyłki polecone i wartościowe oraz
doręczanie nadesłanych z zagranicy paczek pocztowych do 20 kg,
- a także usługi podlegające zwolnieniu z opłat, czyli realizowane
dla osób niewidomych i niedowidzących.
 W polskim Prawie pocztowym do kategorii powszechnych usług
pocztowych zakwalifikowano realizowanie usługi przekazu
pocztowego, pod pojęciem którego kryje się polecenie
doręczania adresatowi określonej kwoty pieniężnej przez
operatora publicznego.
Polskie Prawo pocztowe rozszerzyło więc katalog usług
powszechnych, w tej konkretnej sytuacji nawet zaś
„zastrzeżonych”, wymagany przez UE, i należy oczekiwać, iż w tej
materii w nowej Ustawie nie będzie on szerszy niż w
ustawodawstwie Wspólnoty, ponieważ, jak deklaruje III
Dyrektywa Pocztowa, zakres świadczonych usług powszechnych
powinien ulegać zmianom w odpowiedzi na rozwój środowiska
technologicznego i społecznego oraz na potrzeby użytkowników.
Kolejną sprawą, na której warto się skupić, jest odpowiedzialność
za niewykonanie lub nienależyte wykonanie usługi pocztowej
przez operatora. Zagadnienie to, w moim przekonaniu, jest w
polskim Prawie pocztowym uregulowanie nietrafnie.
Na chwilę obecną obowiązująca ustawa zakłada, że to operator pocztowy
określa w regulaminie świadczenia usług pocztowych lub w umowach o
świadczenie usług pocztowych warunki wykonywania i korzystania z
tych usług, a w szczególności okoliczności uzasadniające uznanie usługi
pocztowej za niewykonaną, sposób postępowania w przypadku
niewykonania lub nienależytego wykonania usługi pocztowej oraz
terminy, po upływie których uważa się niedoręczoną przesyłkę za
utraconą oraz szczegółowe zasady składania i rozpatrywania reklamacji.
Jeżeli przepisy ustawy nie stanowią inaczej, to mają zastosowanie w tej
materii przepisy Kodeksu cywilnego.
W ustawie zawarto za to minimalne procedury (bardziej szczegółowo kwestię tę
reguluje rozporządzenie wykonawcze do ustawy Prawo pocztowe, tj.
Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 13 października 2003 roku w
sprawie reklamacji powszechnej usługi pocztowej w zakresie przesyłki
rejestrowanej i przekazu pocztowego /Dz. U. 2003, Nr 183, poz. 1795, z póź. zm.)
związane z procedowaniem reklamacji i skarg w związku z niewykonaniem lub
nienależytym wykonaniem powszechnej usługi pocztowej.
W nowym Prawie pocztowym należy, wg mnie, zawrzeć, zgodnie z zapisami prawa
Wspólnotowego, przejrzyste, proste i nie niosące ze sobą większych kosztów
ramowe procedury rozpatrywania skarg i reklamacji, jednolite dla wszystkich
operatorów oraz pozostające w zgodzie z ustawodawstwem krajowym i Unijnym.
Przy założeniu, że mogą one być bardziej korzystne – to element przewagi
konkurencyjnej – dla konsumentów niż zapisy wyjściowe.
Przykład
Ograniczenia zawarte w Prawie pocztowym w tej materii nie
powinny inaczej regulować odpowiedzialności operatorów.
Konsekwencje takiego stanu odzwierciedla choćby wyrok
Trybunału Konstytucyjnego z dnia 25 stycznia 2011 roku sygn. akt
P 8/08/
Proces legislacyjny Prawa pocztowego winien objąć również zagadnienie
uspójnienia stosowanej terminologii oraz pojęć, tak, aby były one
zgodne z obowiązującym prawem Unijnym oraz zawierały w sobie
możliwie najbardziej skondensowaną oraz precyzyjną informację.
1. Przykład
III Dyrektywa Pocztowa pod pojęciem przesyłki poleconej rozumie usługę
polegającą na udzieleniu na podstawie uiszczenia standardowej opłaty gwarancji
przeciw ryzyku zaginięcia, ubytku zawartości lub uszkodzenia oraz oferującą
nadawcy, tam, gdzie jest to właściwe, na żądanie, dowód nadania danej przesyłki
pocztowej i/lub jej doręczenia do adresata. W polskim Prawie pocztowym przez
przesyłkę poleconą rozumie się przesyłkę rejestrowaną, będącą przesyłką listową,
przemieszczaną i doręczaną w sposób zabezpieczający ją przed utratą, ubytkiem
zawartości lub uszkodzeniem, a dalszą część tej definicji wyprowadzamy dopiero
z pojęcia przesyłki rejestrowanej, a więc przesyłki przyjętej za pokwitowaniem
przyjęcia i doręczanej za pokwitowaniem odbioru.
2. Przykład
Tak samo rzecz się ma ze zdezaktualizowanym pojęciem paczki
pocztowej, a więc przesyłki rejestrowanej zawierającej rzeczy,
przyjętej przez operatora publicznego w celu przemieszczenia i
doręczenia. Czy pozostali operatorzy nie przyjmują i nie
doręczają dziś, w oparciu o Ustawę z dnia 15 listopada 1984 roku
Prawo przewozowe (Dz. U. 1984, Nr 53, poz. 272), paczek?

Przepisy Unijne, głównie zaś I i III Dyrektywy Pocztowej, kładą nacisk na
potrzebę uczciwego i niedyskryminującego traktowania wszystkich
użytkowników usług powszechnych, choć jednocześnie nie negują
przysługującego operatorom świadczącym powszechne usługi pocztowe do
negocjowania indywidualnych warunków umów świadczenia usług pocztowych.
Powszechne usługi pocztowe pozostają zwolnione z podatku VAT, jednakże tegoż
przywileju nie można, zgodnie z wyrokiem Trybunału Sprawiedliwości Unii
Europejskiej w sprawie C-357/07 TNT Post UK, rozszerzać na usługi indywidualnie
negocjowane i na rzecz podmiotów gospodarczych. Preferencja ta nie ma
zastosowania do świadczenia usług ani dostaw towarów z nimi związanych,
których warunki zostały wynegocjowane indywidualnie. Wpływ zwolnień
operatorów pocztowych świadczących dziś usługi powszechne z podatku VAT na
konkurencję jest negatywny, a od dnia 1 stycznia 2011 roku zwolnione z VAT w
Polsce zostały usługi pocztowe oraz dostawa towarów ściśle z nimi związana,
realizowana przez operatora z obowiązanego do świadczenia powszechnych usług
pocztowych.
Nowelizując polskie Prawo pocztowe, należy też pamiętać o Ustawie z
dnia 6 sierpnia 2010 roku o Dowodach osobistych (Dz. U. 2010, Nr 167,
poz. 1131, z póź. zm.), która ma wejść w życie z dniem 1 lipca 2013 roku i
znosi prawny obowiązek umieszczania na Dowodach tożsamości
adresów zameldowania ich właścicieli.
Wystarczy więc wyraźnie wskazać już dziś, że osoby upoważnione będą
mogły odbierać przesyłki oraz podejmować środki w placówce operatora
na podstawie złożonego wcześniej pełnomocnictwa pocztowego.
Odrębnym problemem pozostaje kwestia samych pełnomocnictw
pocztowych, których wyegzekwowanie od np. instytucji i podmiotów
gospodarczych nastręcza dziś bardzo wielu trudności, a operatorom
przysparza nie lada problemów, co spowodowane jest choćby brakiem
odpowiedniej kampanii informacyjnej, czy niską kulturą prawną
społeczeństwa.
Od nowej ustawy Prawo pocztowe należy oczekiwać również, że
procedurą przetargów publicznych zostanie objęta też
korespondencja sądowa, mimo tego, iż, jak stanowi I Dyrektywa
Pocztowa, państwa członkowskie mają prawo do wyznaczenia
podmiotu, bądź podmiotów będących odpowiedzialnymi za
świadczenie usługi przesyłki poleconej w procedurach sądowych
lub administracyjnych zgodnie z ustawodawstwem krajowym, a
przepisy wykonawcze do tegoż prawa będą jasne i klarowne.
Warunkiem sine qua non stabilnego i zrównoważonego rozwoju
sektora pocztowego w oparciu o zdrową, jakże potrzebną
konkurencję rynkową, jest jednak prawo, dobre prawo. Prawo,
które będzie stanowiło odpowiedź na współczesne wyzwania
liberalizującej się gospodarki oraz zabezpieczało interesy
wszystkich uczestników gry rynkowej. Prawo, które będzie
dawało przedsiębiorcom pragnącym zainwestować w ten rynek
swój kapitał rękojmię poważnego, partnerskiego traktowania, a
jednocześnie chroniło interesy państwa i stanowiło gwarancję dla
świadczenia wysokiej jakości powszechnych usług pocztowych.
Prawo zgodne z wymaganiami Wspólnoty Europejskiej oraz
elastyczne tam, gdzie Dyrektywy Pocztowe pozostawiają krajom
członkowskim swobodę decydowania o rozwiązaniach
szczegółowych.
Dziękuję za uwagę 