Transcript Prawo pracy

PRAWO PRACY
Rodzaje umów o pracę
na czas nie określony
na czas określony(w tym na zastępstwo)
na czas wykonania określonej pracy
na okres próbny
Obowiązek potwierdzenia rodzaju zawartej umowy i jej
warunków najpóźniej w dniu rozpoczęcia pracy przez
pracownika
Umowa na czas określony
Zawarcie III kolejnej umowy na czas określony oznacza zawarcie
umowy na czas nie określony , jeżeli przerwa pomiędzy umowami
nie przekracza 1 miesiąca.
Powyższe nie obejmuje :
- umów na zastępstwo
- umów na prace dorywcze,sezonowe ,realizowane cyklicznie
ANEKS DO UMOWY O PRACĘ W ZAKRESIE CZASU JEJ
TRWANIA OZNACZA ZAWARCIE KOLEJNEJ UMOWY
Obowiązek informowania pracownika
częstotliwość wypłaty wynagrodzenia za pracę,
dobowa i tygodniowa norma czasu pracy,
urlop wypoczynkowy,
długość okresu wypowiedzenia,
Pracodawców gdzie brak regulaminu dodatkowa informacja o :
porze nocnej,terminie, miejscu i czasie wypłaty wynagrodzenia,
sposobie potwierdzania przybycia i obecności w pracy oraz
usprawiedliwiania nieobecności w pracy.
W/w informację należy potwierdzić w terminie 7 dni od dnia
zawarcia umowy o pracę
Zmiana treści umowy
porozumienie stron
wypowiedzenie warunków pracy lub(i)płacy – art.42 k.p.
Tryb rozwiązania stosunku pracy
porozumienie stron
wypowiedzenie przez jedną ze stron
rozwiązanie w trybie natychmiastowym z winy pracownika
(art.52k.p.), bez winy pracownika (art.53k.p.)
z upływem okresu na jaki zawarta
z dniem ukończenia pracy, dla której była zawarta
Wymogi formalne wypowiedzenia
pismo
przyczyna (umowy na czas nieokreślony)
wymagany okres wypowiedzenia
pouczenie o możliwości odwołania do sądu pracy
uprzednia konsultacja ze związkiem zawodowym
Zakaz wypowiadania
choroba
urlop pracowniczy (wypoczynkowy,bezpłatny, macierzyński)
inna usprawiedliwiona nieobecność w pracy
4 lata przed emeryturą
Okres wypowiedzenia cd.
uzależniony jest od stażu pracy u danego pracodawcy
staż pracy u poprzedniego pracodawcy uwzględniamy tylko
wtedy gdy przejęcie pracowników nastąpiło na podstawie art.231
k.p. lub wystąpiło następstwo prawne
Skrócenie okresu wypowiedzenia art.361 kp
wypowiedzenie następuje z przyczyn wynikających z ustawy z dnia
13.03.2002r. O tzw.zwolnieniach grupowych
wypowiedzenie 3 m-nie może być skrócone nawet do 1 m-ca
za pozostałą część wypowiedzenia-odszkodowanie
i zalicza się go pod warunkiem, że pozostaje bez pracy do okresu
zatrudnienia (okres nieskładkowy)
Zwolnienie dyscyplinarne-art.52kp
ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych
popełnienie przestępstwa w czasie zatrudnienia
zawiniona utrata uprawnień koniecznych do pracy
Wyczerpanie okresu zasiłkowego-art.53kp
choroba ponad 90 dni -staż pracy poniżej 6 m-cy
choroba ponad 182 dni - staż pracy co najmniej 6 m-cy
Liczy się tylko staż pracy u danego pracodawcy.
Rozwiązanie umowy nie może nastąpić,jeżeli po
wyczerpaniu okresu zasiłkowego pracownik otrzyma
„pozytywne” zaświadczenie lekarskie
Wymogi formalne rozwiązania umowy w trybie
art.52,53 kp
pismo
przyczyna
pouczenie o możliwości odwołania do sądu pracy
zachowanie terminu 1 m-ca od uzyskania przez pracodawcę
informacji uzasadniającej zwolnienie dyscyplinarne
Rozwiązanie stosunku pracy przez pracownika
w trybie art.55§11 kp
pracodawca narusza w sposób ciężki swoje podstawowe
obowiązki (art.111-183e,94 k.p.)
pracownik przed sądem pracy może domagać się
odszkodowania w wysokości wynagrodzenia za okres
wypowiedzenia do którego byłby uprawniony
Wygaśnięcie stosunku pracy
śmierć pracownika
śmierć pracodawcy
upływ 3 miesięcy nieobecności z powodu tymczasowego
aresztowania
nie zgłoszenie powrotu do macierzystego zakładu pracy, w
ciągu 7 dni od rozwiązania stosunku pracy z wyboru
nie powrócenie do pracodawcy w ciągu 30 dni od zakończenia
pełnienia służby wojskowej
Obligatoryjne elementy płacowe
wynagrodzenie zasadnicze
wynagrodzenie za urlop
wynagrodzenie za czas choroby
wynagrodzenie za dyżur
wynagrodzenie za pracę w godzinach nadliczbowych
dodatek za pracę w porze nocnej
Obligatoryjne cd.
odprawa emerytalno-rentowa
odprawa dla zwalnianych z przyczyn ekonomicznych
odprawa pośmiertna
odprawa dla „poborowego”
odszkodowanie za skrócony okres wypowiedzenia
Obligatoryjne cd.
ekwiwalent za niewykorzystany urlop wypoczynkowy
ekwiwalent za używanie własnej odzieży i obuwia roboczego
ekwiwalent za pranie i konserwację odzieży i obuwia roboczego
świadczenia wynikające z odbycia podróży służbowej
Fakultatywne elementy płacowe
trzynastka, czternastka
nagroda jubileuszowa
dodatek stażowy
dodatek funkcyjny
dodatek „szkodliwy”
premia/nagroda
Termin wypłaty
co najmniej raz w miesiącu
stały i określony z góry termin
najpóźniej do 10 dnia następnego miesiąca
składniki za okresy dłuższe niż jeden miesiąc wypłaca się w
terminach wynikających z regulacji wewnętrznych
Forma wypłaty
pieniężna
część wypłaty mogą stanowić deputaty,ale tylko wtedy gdy
przewidują to ustawy lub regulamin pracy
wypłata może być zrealizowana w innej formie niż do rąk
pracownika gdy:
-przewiduje to regulamin pracy lub
-pracownik wyraził zgodę na piśmie
Kary porządkowe



upomnienie
nagana
kara pieniężna
Za co karzemy
Za nieprzestrzeganie:
-porządku pracy
-organizacji pracy
-przepisów bhp i p-poż.
-przyjętego sposobu potwierdzania przybycia do miejsca pracy i
usprawiedliwiania nieobecności w pracy
można wymierzyć karę upomnienia lub nagany
Kara pieniężna
nieprzestrzeganie przepisów bhp lub p-poż
opuszczenie pracy bez usprawiedliwienia
stawienie się do pracy w stanie nietrzeźwości lub spożywanie
alkoholu w czasie pracy
Warunki ukarania
Pracownika nie można ukarać po upływie 2 tygodni od
powzięcia wiadomości o naruszeniu obowiązku
pracowniczego i po upływie 3 m-cy od dopuszczenia się tego
naruszenia
uprzednie wysłuchanie pracownika
dochowanie terminów z art.109 kp
pismo o ukaraniu
pouczenie o drodze odwoławcze
po roku nienagannej pracy odpis pisma o ukaraniu należy
usunąć z akt osobowych
Odpowiedzialność materialna
szkoda z winy nieumyślnej – odszkodowanie od pracownika nie
może przekraczać kwoty 3 miesięcznego wynagrodzenia
szkoda z winy umyślnej – pracownik odpowiada w pełnej
wysokości
Pracodawca nie może potrącić odszkodowania z
wynagrodzenia za pracę bez zgody pracownika na piśmie
Odpowiedzialność za mienie powierzone
Pracownik odpowiada w pełnej wysokości za szkodę w mieniu
powierzonym mu z obowiązkiem zwrotu albo do wyliczenia się
(art.124 kp)
Urlopy pracownicze
wypoczynkowe
bezpłatne
szkoleniowe
dodatkowe
tzw.okolicznościowe
Prawo do urlopu
prawo do urlopu w roku kalendarzowym podjęcia pracy– po 1
miesiącu 1/12 urlopu przysługujące po roku
prawo do kolejnych urlopów – w każdym następnym roku
kalendarzowy
nie absolwent uzyskuje prawo do urlopu z dniem zatrudnienia
Wymiar urlopu
20 dni – do 10 lat pracy
26 dni – po 10 latach pracy
pracownik zatrudniony w niepełnym w niepełnym wymiarze
czasu pracy uzyskuje prawo do urlopu w wymiarze
proporcjonalnym
Wliczanie szkoły do urlopu
zasadnicza zawodowa – 3 lata
średnia zawodowa – 5 lat
średnia ogólnokształcąca – 4 lata
policealna – 6 lat
wyższa /w tym uzyskanie licencjatu/ - 8 lat
Udzielanie urlopu
dni robocze
w przypadku wykonywania pracy dozwolonej w niedziele lub
święta,urlop może być udzielony w każdym dniu,tj.w:
- niedzielę lub święto
- dzień wolny od pracy wynikający z pięciodniowego
tygodnia pracy
Udzielanie urlopu cd
urlopu udziela się tylko w dni pracy pracownika w
wymiarze godzinowym-czyli pracownik ma prawo np. do
208 godzin urlopu (26 razy 8 godz.)
urlop rozlicza się w godzinach przyjmując,że jeden dzień
urlopu odpowiada 8 godz. pracy (ewentualnie normie
mniejszej)
Rozliczanie urlopu
ustanie stosunku pracy
nawiązanie stosunku pracy
W obydwu w/w sytuacjach obowiązuje zasada
proporcjonalności
Urlop w częściach
Co najmniej jedna część urlopu powinna dawać pracownikowi
wypoczynek obejmujący nie mniej niż 14 kolejnych dni
kalendarzowych
Plan urlopów
nie musi być opracowany gdy u pracodawcy nie ma organizacji
związkowych
Termin urlopu ustala pracodawca z pracownikiem
gdy istnieją związki zawodowe, planu nie będzie jak związki
wyrażą zgodę na jego nie tworzenie
w każdej sytuacji plan opracowuje sam pracodawca
Wykorzystanie urlopu
zgodnie z planem
na wniosek pracownika
do końca roku,w którym pracownik nabył do niego prawo
do końca I kwartału roku następnego (pracodawca ma prawo
zmusić pracownika – Wyrok Sądu Najwyższego)
w terminie późniejszym (wyjątkowe przypadki)
Urlop w okresie wypowiedzenia
pracodawca może zażądać pracownika,aby wykorzystał urlop w
okresie wypowiedzenia w wymiarze proporcjonalnym
UWAGA
Każda choroba pracownika w czasie urlopu przerywa
urlop.
Niewykorzystaną część urlopu pracownik wykorzystuje
w terminie późniejszym /stosownie do swojego wniosku i
zgody pracodawcy/
Urlop na żądanie
4 dni urlopu z puli podstawowej w danym roku
kalendarzowym
żądanie udzielenia urlopu zgłasza się najpóźniej przed
rozpoczęciem dniówki roboczej
4 dni razem lub w częściach
informacja o wykorzystanym urlopie w świadectwie pracy
Wynagrodzenie za urlop
takie jakie otrzymałby pracownik gdyby w tym czasie pracował
przy zmiennych składnikach należy obliczyć średnie
wynagrodzenie z 3 (do 12) miesięcy
Ekwiwalent za urlop
rozwiązanie lub wygaśnięcie stosunku pracy
Urlop bezpłatny
na wniosek pracownika
nie wlicza się do okresu pracy od którego zależą uprawnienia
pracownicze
informacje o korzystaniu z urlopu zawiera świadectwo pracy
Urlop okolicznościowy
2 dni-ślub pracownika,urodzenie się dziecka pracownika,zgon:
małżonka,ojca,matki,ojczyma lub macochy
1 dzień-ślub dziecka pracownika, zgon:siostry,brata,teściowej,
teścia,babci,dziadka,a także innej osoby pozostającej na
utrzymaniu pracownika lub pod jego bezpośrednią opieką
Wykaz prac wzbronionych kobietom
Nie wolno zatrudniać kobiet przy pracach wymienionych w
rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 10.09.1996r. w
sprawie wykazu prac szczególnie uciążliwych lub
szkodliwych dla zdrowia kobiet (Dz.U.Nr 114,poz.545 z
późń.),kobieta w ciąży :
- 4 godz. przy komputerze
- 3 godz. w pozycji stojącej
WAŻNE
Stan ciąży powinien być stwierdzony świadectwem
lekarskim
Ochrona stosunku pracy kobiet w ciąży
zakaz wypowiadania i rozwiązania stosunku w czasie ciąży i
urlopu macierzyńskiego
wyjątki:
-likwidacja lub upadłość pracodawcy
-zwolnienie dyscyplinarne
(wymagana zgoda związków zawodowych)
Ochrona stosunku pracy kobiet w ciąży cd
Umowa o pracę zawarta na czas określony albo na okres próbny
przekraczający 1 miesiąc,która uległaby rozwiązaniu po upływie 3
miesiąca ciąży,
ulega przedłużeniu do dnia porodu
Ochrona zdrowia kobiety w ciąży
Zakaz zatrudniania w :
-godzinach nadliczbowych
-porze nocnej
-systemach ponad 8 godz.na dobę
Nie wolno jej bez jej zgody delegować poza stałe miejsce pracy
Urlop macierzyński
18 tyg. przy pierwszym porodzie
20 tyg. przy każdym następnym
28 tyg. przy ciąży mnogiej
Osoby opiekujące się dziećmi do 4 lat
zakaz zatrudniania w :
-godzinach nadliczbowych
-porze nocnej
-systemach ponad 8 godz.
zakaz delegowania poza stałe miejsce pracy
BEZ ICH ZGODY/stosowne oświadczenie winno być w
aktach osobowych/
Urlop wychowawczy
co najmniej 6 m okres pracy uprawnia do 3 letniego urlopu
nie dłużej niż do czasu ukończenia przez dziecko 4 roku
życia
orzeczenie o niepełnosprawności dziecka uprawnia
pracownika do 3 lat urlopu do czasu ukończenia przez nie 18
lat
urlop może być wykorzystany w najwyżej 4 częściach
rodzice dziecka mogą jednocześnie skorzystać z 3 miesięcy
urlopu
Dni opieki
dwa dni opieki,jeżeli chociaż jedno dziecko ma mniej niż 14 lat
należy wykorzystać w danym roku kalendarzowym
korzysta ojciec lub matka dziecka,stosownie do oświadczeń
znajdujących się w ich aktach osobowych
Profilaktyczne badania lekarskie
wstępne
okresowe
kontrolne
Wszystkie w/w badania może wykonać tylko ten lekarz (ZOZ),
z którym pracodawca ma podpisaną stosowną umowę o
opiekę profilaktyczną nad pracownikami
Badania okresowe
należy wykonać w terminie wskazanym przez lekarza
profilaktyka
pracodawca nie może dopuścić do pracy pracownika bez
aktualnego orzeczenia lekarskiego o braku
przeciwwskazań do pracy na określonym stanowisku
Badania kontrolne
W przypadku niezdolności do pracy trwającej nieprzerwanie
ponad 30 dni,spowodowanej chorobą,pracownik podlega
kontrolnym badaniom lekarskim
Badania lekarskie
przeprowadza się na podstawie skierowania wydanego przez
pracodawcę
wykonuje się w miarę możliwości w godzinach pracy
koszty badań ponosi pracodawca
Szkolenia w zakresie bezpieczeństwa i higieny
pracy
Nie wolno dopuścić pracownika do pracy,do której
wykonywania nie posiada on wymaganych kwalifikacji lub
potrzebnych umiejętności,a także dostatecznej znajomości
przepisów lub zasad bhp
Obowiązki pracodawcy w związku z wypadkiem
eliminacja lub ograniczenie zagrożenia
pomoc osobom poszkodowanym
ustalenie okoliczności i przyczyn wypadku
zastosowanie odpowiednich środków profilaktycznych
Obowiązki cd
powiadomienie PIP i Prokuratora o śmiertelnym,ciężkim
lub zbiorowym wypadku przy pracy oraz innym
wypadku,który wywołał w/w skutki
prowadzenie rejestru wypadków przy pracy