Transcript Ingvi Már Pálsson

Raforkukostnaður í
dreifbýli og þéttbýli
Ingvi Már Pálsson
skrifstofustjóri skrifstofu iðnaðar- og orkumála
Almennt um samsetningu raforkureikninga
í þéttbýli og dreifbýli
Raforkureikningur heimila
• Samsetning raforkureiknings fyrir meðalheimili á
Íslandi (kr. 7.300 á mánuði).
– 49% flutningur og dreifing
– 35% raforkusala
– 16% skattur
• Meðaltöl villandi þar sem raforkunotkun heimila
er mjög breytileg eftir búsetu og aðgangi að
heitu vatni til húshitunar.
Raforkureikningur heimila
• Raforkunotkun til húshitunar ber höfuð og herðar
yfir aðra raforkunotkun íslenskra heimila.
• Raforkunotkun heimila sem notast við rafhitun er
um 34.000 kWst, en þeirra sem notast við
hitaveitu 4.900 kWst á ári.
Raforkureikningur heimila
• Köldum svæðum hefur fækkað síðari ár þar sem
heitt vatn hefur fundist víða.
• Hitaveituvæðingin enn í gangi.
– 7% af heimilum landsins (9.000 heimili) ekki með aðgang að
hitaveitu og nota raforku til húshitunar.
– 90% íslenskar heimila (110.000 heimili) með aðgang að
hitaveitu.
– 3% heimila notast við olíukyndingu.
– Austurland og Vestfirðir hafa minnstan aðgang að hitaveitu.
Raforkureikningur eftir búsetu
og orkugjafa til húshitunar
• Heimili í þéttbýli með hitaveitu
–
–
–
–
–
Raforka
Flutningur og dreifing
Skattar
Hitaveita
Heildarorkureikningur
14%
20%
9%
57%
15.000 kr.
Raforkureikningur eftir búsetu
og orkugjafa til húshitunar
• Heimili í þéttbýli með rafhitun
–
–
–
–
–
Raforka
Flutningur og dreifing
Skattar
Niðurgreiðsla
Heildarorkureikningur
44%
48%
8%
-27%
21.000 kr.
Raforkureikningur eftir búsetu
og orkugjafa til húshitunar
• Heimili í dreifbýli með rafhitun
–
–
–
–
–
Raforka
Flutningur og dreifing
Skattar
Niðurgreiðsla
Heildarorkureikningur
35%
58%
7%
-33%
26.000 kr.
Aðgerðir stjórnvalda til að
jafna aðstöðumun
Jöfnun kostnaðar og niðurgreiðslur
• 1. Jöfnun kostnaðar við dreifingu raforku
– Lög nr. 98/2004, um jöfnun kostnaðar við dreifingu
raforku.
– Markmið að stuðla að jöfnun kostnaðar við dreifingu
raforku til almennra notenda.
– Á svæðum þar sem Orkustofnun hefur heimilað
sérstaka dreifbýlisgjaldskrá.
• Skipt niður á dreifbýlis dreifiveitur í hlutfalli við raforkusölu.
– Fjárlagaliður 04-585.
• 240 m.kr.
• Óbreytt frá 2005.
Jöfnun kostnaðar og niðurgreiðslur
• 2. Niðurgreiðslur á raforku til húshitunar og
stofnstyrkir til hitaveitna
– Lög nr. 78/2002, um niðurgreiðslur
húshitunarkostnaðar.
– Til lækkunar á raforkureikningi heimila á köldum
svæðum sem þurfa að kaupa mikla raforku vegna
rafkyndingar húsnæðis.
– Fjárlagaliður 04-583.
• 1.343 m.kr. í frumvarpi til fjárlaga 2014.
• Þar af 1.281 m.kr. í beinar niðurgreiðslur.
• Var 1.418 m.kr. í fjárlögum 2013.
Skipting fjárlagaliðarins
Áætlun 2013 og tillaga fyrir árið 2014
Nánar um jöfnun
dreifikostnaðar raforku
• Fjárveiting óbreytt frá 2005 (240 m.kr.).
– Kostnaður við fulla jöfnun dreifikostnaðar er nú
áætlaður um 1.000 m.kr.
• Færri og færri standa undir kostnaðinum í
dreifbýli.
– á meðan notendum fjölgar í þéttbýli og þar með
hagkvæmni þess kerfis.
• Leitað leiða til að tryggja betur en í dag
raunverulega jöfnun dreifikostnaðar raforku.
Dreifing orku í dreifbýli kWst
500,000,000
450,000,000
400,000,000
350,000,000
300,000,000
250,000,000
200,000,000
150,000,000
100,000,000
50,000,000
0
2005
2006
2007
2008
RARIK
2009
2010
Orkubú Vestfjarðar
2011
2012
2013
Dreifing orku í þéttbýli kWst
2,500,000,000
2,450,000,000
2,400,000,000
2,350,000,000
2,300,000,000
2,250,000,000
2,200,000,000
2,150,000,000
2,100,000,000
2,050,000,000
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
Fjármögnun með jöfnunargjaldi?
• Sérstakt jöfnunargjald á þá raforku sem fer um
dreifikerfi dreifiveitna til að standa undir jöfnun
kostnaðar við dreifingu raforku.
• Til að ná 1.000 m.kr. gæti dæmið litið svona út:
– 3.300 GWst fer inn á dreifikerfi dreifiveitna (2.900
GWst forgangsorka og 400 GWst ótrygg orka).
– Jöfnunargjald 0,30 kr/kWst á forgagnsorku og 0,10
kr/kWst á ótrygga orka.
– Lagt á í áföngum yfir þriggja ára tímabil.
Áhrif jöfnunargjalds
• Raforkukostnaður lækkar í dreifbýli um 8,3% en
hækkar í þéttbýli um 2,4%.
– Orkuverð í dreifbýli verður sambærilegt við dýrasta þéttbýlisverð.
• Upptaka jöfnunargjalds hefur áhrif á rafhitun
húsnæðis.
– Þörf á niðurgreiðslum til húshitunar (í dreifbýli) lækkar.
– Gefur svigrúm til hækkunar á niðurgreiðslum til að vega upp á
móti hækkun hjá íbúa með rafhitun í þéttbýli.
Hvað er framundan?
Samantekið
• Raforkukostnaður er mun meiri í dreifbýli en í
þéttbýli.
• Dreifbýlisgjaldskrár veitna eru talsvert hærri en
þær gjaldskrár sem gilda fyrir dreifingu raforku í
þéttbýli.
• Að óbreyttu þarf að hækka taxta í dreifbýli enn
frekar þar sem færri og færri standa undir
kostnaðinum, á meðan notendum í þéttbýli
fjölgar.
Samantekið
• Háir taxtar á dreifikostnaði raforku í dreifbýli, og
samdráttur í niðurgreiðslum vegna rafhitunar
húsnæðis á köldum svæðum, stuðla í auknu
mæli að fólksfækkun, samdrætti í atvinnurekstri
og tilheyrandi neikvæðum byggðalegum áhrifum.
Aðgerðir stjórnvalda
• Alþingi hefur sett tvenn lög til að reyna að
bregðast við þessum aðstöðumun í þéttbýli og
dreifbýli, hvað raforku varðar.
– Lög nr. 78/2002, um niðurgreiðslur
húshitunarkostnaðar.
– Lög nr. 98/2004, um jöfnun kostnaðar við dreifingu
raforku.
• Framlög á fjárlögum, til framkvæmdar á
ofangreindum lögum, hafa ekki fylgt
verðlagsþróun eða aukinni raforkunotkun.
Hvað er framundan?
• Vinna er í gangi til að reyna að bregðast við
framangreindum vanda.
• 1. Tryggja fjármagn til að jafna betur kostnað við
dreifingu á raforku í dreifbýli.
– Hugsanlega með jöfnunargjaldi.
• 2. Tryggja aukin framlög á fjárlögum til
niðurgreiðslu húshitunarkostnaðar og stofnstyrki
til nýrra hitaveitna.
– Frumvarp til fjáraukalaga 2013.
– Frumvarp til fjárlaga 2014.
Að lokum - Orkusetur
• Hlutverk Orkuseturs er að stuðla að aukinni
vitund almennings og fyrirtækja um skilvirka
orkunotkun og möguleika til orkusparnaðar.
– stofnað af Orkustofnun í samstarfi við iðnaðar- og
viðskiptaráðuneytið.
• Á heimasíðu Orkusetur er að finna margvísleg
ráð varðandi orkusparnað.
– www.orkusetur.is
• Upplýsingar um varmadælur, styrki, reiknivélar
og ýmislegt fræðsluefni.
Takk fyrir
[email protected]