Transcript powerpoint presentatie Sabina van den Hoek over dit

Van herstelondersteuning tot herstelondermijning:
wat is de rol van ABC?
Sabina van den Hoek & Tom van Wel – ABC, 3 april 2013
Overzicht
• herstel
– herstelondermijning
– herstelondersteuning
• discussie in groepjes
• terugkoppeling
Herstel?
Boevink et al. (2009): herstel is het vinden van een zinvol en bevredigend
bestaan met of zonder de psychiatrische aandoening
Fasen van herstel
1) overrompeld zijn door
2) worstelen met …
3) leven met …
4) leven voorbij …
Gagne (2004)
Herstelproces
• Herstel is uitdrukkelijk anders dan genezen
• is een natuurlijke tendens van mensen (niet alleen met een bepaalde stoornis)
• ieder zijn eigen weg en tempo (geen rechte lijn)
• kun je nooit voorschrijven
• Herstellen doen mensen zelf (ook zonder hulp)
• Hulpverlening kan proberen aan te sluiten
Dimensies van herstel
1) van de ziekte / aandoening
2) van de persoonlijke identiteit
3) maatschappelijk herstel
Vraag
Neem een nare/schokkende gebeurtenis uit uw leven in gedachten
(niet over uw familielid op ABC).
Benoem in steekwoorden:
-
wat hielp u?
-
wat hielp u niet?
herstelondermijnende reflexen (van eigen hulpverleners)
herstelondersteuning door eigen hulpverleners
Herstelondermijnende reflexen
[1] beter weten - reflex
[2] verantwoordelijkheid ontnemen
waarom wordt iemand hulpverlener?
waarom wordt iemand hulpverlener?
- mensen willen helpen
- iets voor mensen willen betekenen
 op fysiek niveau
 adviseren: helpen hen op de goede weg te zetten
heel nobel… behalve…
[1] beter weten - reflex
als het moet gebeuren op de manier van de hulpverlener
Onderliggend: de cliënt is onvoldoende in staat over zijn eigen
wijze van herstel te oordelen
 de cliënt wordt klein gemaakt
 door deskundigen
 werkt zelfstigmatisering in de hand
= herstelondermijnend
[1] beter weten - reflex (2)
vb-1. ergernis over onrealistisch doel van een cliënt
vb-2. teleurgesteld omdat hij stopt met medicijngebruik
= hulpverlener weet beter dan de cliënt over het bereiken van herstel
Grofweg 2 wegen: verzet of aanpassing door de cliënt
[2] verantwoordelijkheid ontnemen
vb-1. hulpverlener voelt zich machteloos, hoofdpijn, stress etc.
vb-2. in laatste werkweek: ‘ik hoef niets meer van cliënten’
Achtergrond / hypothese
vraag:
Wat gebeurt er in het dierenrijk als een soortgenoot
zich afwijkend / gestoord / gek gedraagt?
----------------------------------------------
moderne mens: 200.000 jaar
Automatisme
een automatische, reflexmatige neiging waarbij de hogere hersenen geen invloed hebben
op het ontstaan ervan
i.t.t. beschaving (= het beschermen van zwakkeren in de samenleving)
mensen met psychische aandoeningen behoren tot de meest gestigmatiseerde groep
hulpverleners moeten dit gevaar onderkennen
Naar herstelondersteuning
herstelondermijning is weliswaar reflexmatig,
maar je kunt er nog wel over nadenken
3 manieren om herstelondermijning tegen te gaan
[a] continue, kritische beschouwing van onszelf onder begeleiding
van de Herstel Ondersteunende Zorg-kenmerken
[b] benutten van hevige emoties van hulpverleners
[c] toepassen van methodieken
[a] continue, kritische beschouwing van onszelf obv
HOZ-kenmerken
Over de hulpverlener:
1. hoop uitstralen
2. is present (aandachtig aanwezig)
3. bescheiden/terughoudend zijn professionele referentiekader inzetten
4. aanmoedigen tot eigen (herstel)verhaal
5. empowerment stimuleren
6. ervaringsdeskundigheid
7. ondersteuning door belangrijke anderen erkennen
8. eigen regie en autonomie
[b] benutten van hevige emoties van hulpverleners
Vb 1: iemand raakt dakloos vanwege overtreden van huisregels
Niet altijd, maar wel vaak te benutten om achterliggende, herstelondermijnende
opvattingen te achterhalen
[c] toepassen van methodieken
Doel van methodiek: een lijn vasthouden die effectiever is dan gezonde verstand
Bv: IRB, IPS, CGT, IMI enz.
Methodiek maakt link met HOZ inzichtelijk en toetsbaar
Herstelondersteuning = win-win
+ beter voor de cliënten
+ een fijnere baan (immers: minder nare, heftige emoties;
geen onmogelijke verantwoordelijkheden)
Nadeel?
Samenvatting
Herstelondermijning is reflexmatig en is van altijd en van iedereen
Herstelondersteuning vereist continue aandacht voor stigmatiserende opvattingen, met
name bij hulpverleners
Drie manieren:
[a] op HOZ-kenmerken je laten bevragen; feedback geven
[b] heftige emoties analyseren
[c] analyseren waarom methodieken niet worden toegepast
Groepjes
Wat vindt u er van?
- herkent u dit op ABC?
- heeft u tips voor ABC?
- hoe zouden wij u beter kunnen benutten bij het herstel van cliënten?