Transcript Onderwijsmodule_naastenparticipatie

Naastenparticipatie in de GGz
Bijeenkomst 1
Naastenbeleid GGz
”ALSOF ER EEN TSUNAMIE OVER JE HEEN KOMT….”
Naastenbeleid GGz
“EN DAARNA IS NIETS MEER ZOALS HET WAS.”
Naastenbeleid GGz
geraakt
Naastenbeleid GGz
Wie ben ik dat ik hier sta
• even voorstellen…………..
Naastenbeleid GGz
KRACHT!
Naastenbeleid GGz
EMPOWERMENT
Naastenbeleid GGz
participeren= laten delen
versterken
verbinden
Naastenbeleid GGz
“Hoe
gaat het
met U ?”
Hoe gaat het met U?
Hoe gaat het met U?
En hoe gaat het
met U ?
“WIL JE ECHT
WETEN HOE
HET GAAT?”
Naastenbeleid GGz
CLIENT
NAASTEN
HULPVERLENER
Naastenbeleid GGz
http://www.youtube.com/watch?v=RjPmiG6Ijwo
Naastenbeleid GGz
En nu? Anno 2012
•
•
•
•
Beleid
Familieraad
Familievertrouwenspersoon
Triadische dynamiek
• Beeldvorming
• WMO / welzijn nieuwe stijl
Naastenbeleid GGz
en………. scholing
Vandaar voor de volgende bijeenkomst:
• Opdracht voor jezelf
> stel je voor, je wordt geconfronteerd met een
psychiatrisch ziektebeeld bij iemand om wie je erg
veel geeft, wat denk je dat je sterkste gevoelens
zouden zijn?
> welke problemen, uitdagingen en
verantwoordelijkheden zou je onder ogen moeten
zien?
Naastenbeleid GGz
Ter verdieping: > lees onderstaande literatuur
• Jan Steyaert & Rick Kwekkeboom: Zorgkracht
van sociale netwerken, hfst 9 en 10
downloaden via www.wmowerkplaatsen.nl
• Y Wittenberg e.a.: Bijzondere mantelzorg, hst
5,6,7 en 8
downloaden via www.scp.nl, publicatie 2012-4
Naastenbeleid GGz
En tenslotte
• Bezoek de website van de LPGGz
• Ypsilon / in perspectief
• Labyrint
Wat vind je allemaal over familiebeleid,
Familieparticipatie en betrokkenheid
Naastenbeleid GGz
Naastenparticipatie in de GGz
Bijeenkomst 2
Naastenbeleid GGz
naast
betrokkenen
perspectief vanuit naasten
Naastenbeleid GGz
Rouwen
‘Ik heb een telefoongesprek gehad met de
familievertrouwenspersoon van de instelling toen ik
er echt helemaal doorheen zat. Zij heeft me leren
inzien dat ik in een rouwproces zit. Het is een
afschuwelijke, maar simpele waarheid: mijn zoon zal
nooit het leven leiden dat hij voor zichzelf bedacht
had. Ik zal nooit oma worden. Het is onrechtvaardig,
zeker. Maar we zullen er het beste van maken.’
Naastenbeleid GGz
Naastenbeleid GGz
naasten….
• hebben een eigen perspectief op de
problematiek, dat perspectief kan verschillen van
dat van de cliënt en de professional
• willen betrouwbare informatie en adviezen
• voelen zich vaak schuldig en ook beschuldigd
• kunnen overbelast raken en zelf (psychische)
problemen krijgen
Naastenbeleid GGz
vanuit het perspectief van
naastbetrokkenen
fase 1 SCHOK, ONTKENNING, ONGELOOF
• ‘zo erg zal het toch niet zijn’
• zoeken naar verklaringen
• schuldgevoel
• spanning en frustraties in het gezin
• van ‘het kastje naar de muur’ gestuurd
• leunen en steunen op hulpverlening “help!”
• verwachtingen van hulpverlening die niet
uitkomen > pessimisme en wanhoop
Naastenbeleid GGz
fase 2 ERKENNING, ACCEPTATIE, VERLIES
• toekomstbeeld stort in
• tussen ‘hoop en vrees’ door wisselend
verloop
• acceptatie > verlies en rouw
• levensvragen, verschillend voor ieder
gezinslid
• > soms diepgaande veranderingen van
gezinsleden
Naastenbeleid GGz
fase 3 LEREN OMGAAN MET, VERDER LEVEN
• ontwrichting van het gezinsleven
• ‘levenslang’, blijvend karakter van ziektebeeld
• schuldgevoel en verdriet
• bijstellen toekomstverwachtingen
• angst om zelf ‘gek’ te worden
• lage zelfwaardering
Naastenbeleid GGz
fase 4 NIEUW BEWUSTZIJN
• minder zelfverwijt
• meer richten op mogelijkheden dan op
beperkingen
• inzet en belangenbehartiging
Naastenbeleid GGz
grillig
terugval
niet
synchroon
Naastenbeleid GGz
niet
iedereen
doorloopt
alle fasen
herstelproces
• cliënten en naasten maken eigen herstelproces
door
• familieleden, die hun eigen herstelproces
aangaan kunnen meer betekenen voor het
herstelproces van hun naaste
• > belangrijk dat alle betrokkenen zich met
respect en op een gelijkwaardige manier tot
elkaar verhouden
Naastenbeleid GGz
“familieleden en naasten stellen de deskundigheid
van de hulpverlener zeer op prijs, maar niet de
opstelling van de hulpverlener als deskundige die
weet hoe het moet!”
Hoe het beter kan kunnen familieleden vanuit hun
perspectief net zo goed aan hulpverleners
vertellen als omgekeerd.
Naastenbeleid GGz
verschillende rollen van naasten
• naasten als informatiebron, familie kent de cliënt
goed en heeft ervaring en deskundigheid opgebouwd
in de omgang en vroegsignalering
• co-diagnosticus
• naasten in de rol van mantelzorger / zorgverlener:
‘caretaker’ familie krijgt rol van primaire
zorgverlener
• belangenbehartiger
• projectmanager voor het leven
• naasten in de rol van mantelzorger / hulpvrager:
naasten worden vaak zwaar belast, als draagkracht
wordt overschreden kunnen ze zelf in de problemen
komen en hulp nodig hebben
Naastenbeleid GGz
lastig….
• traditionele hiërarchische relatiedefinitie
• visie op de psychiatrische problematiek
• hulpverleners ontmoeten familie die ook in
crisissituatie is (zijn ook niet op hun best!)
• niet alle familieleden willen betrokken zijn
• diversiteit
• vooroordelen
• sociaal isolement
• geen hoop op herstel
Naastenbeleid GGz
• privacy en vertrouwelijkheid als blokkade
(excuus?)
• ‘bondjes’
• irreële verwachtingen
• tegenstrijdige belangen
• weerstand en overdracht / tegenoverdracht
• beleids- en kostenaspect
Naastenbeleid GGz
voor de volgende bijeenkomst
Verwerken van de powerpoint, denkend aan je
metafoor of samen, de volgende vragen:
• Welke punten die je nog niet wist zijn naar voren
gekomen?
• Welke punten waar je nog niet aan gedacht had?
• Wat betekenen deze punten voor jou als
professional?
• Wat ga je vanaf morgen anders doen en
waarom?
Naastenbeleid GGz
Naastenparticipatie in de GGz
Bijeenkomst 3
Naastenbeleid GGz
GEDEELDE ZORG
HET TRIADEGESPREK
Naastenbeleid GGz
DE TRIADEKAART
Een instrument,
Ontwikkeld door
YPSILON
www.ypsilon.org
Naastenbeleid GGz
Waarom de triade-kaart?
Naastenbeleid GGz
EMPOWERMENT
Proces van versterking waarbij individuen,
organisaties en gemeenschappen greep krijgen op
hun eigen situatie en hun eigen omgeving via het
verwerven van controle, het aanscherpen van
kritisch bewustzijn en het stimuleren van
participatie
Van Regenmortel 2002
Naastenbeleid GGz
in de praktijk
• Verminderen van draaglast door erkenning van
last en lijden
• Verbeteren van draagkracht door
probleemoplossende en stress verlagende
vaardigheden
• Balans in draaglast en draagkracht versterkt de
onderlinge steun
Naastenbeleid GGz
Vaardigheden
•
•
•
•
•
bewustwording van keuzemogelijkheden
daarmee greep krijgen op eigen situatie
verwerven van controle
stimuleert het kritisch bewustzijn
en zet aan tot participatie
Naastenbeleid GGz
samenredzaamheid
mindset
Naastenbeleid GGz
ecologisch
aandacht voor
de omgeving,
de totale
context
‘leunen en
steunen’
Naastenbeleid GGz
hulpmiddel
• De triadekaart
een beproefd instrument, als geheugensteun,
hulpmiddel voor ordening, voorbereiden op het
gesprek
> helpt bij bewustwording van de situatie en het
maken van keuzes
Naastenbeleid GGz
GEDEELDE ZORG
Een instructievideo van Ypsilon over her gebruik
van de triadekaart
Naastenbeleid GGz
analyse
analyseer het triadisch gesprek:
• welk beroep doet het voeren van een triadisch
gesprek op de verschillende partijen?
• welke specifieke vaardigheden vraagt dit van de
hulpverlener?
• wat laat de hulpverlener zien aan
houdingsaspecten?
Naastenbeleid GGz
Bewezen effect van triadisch werken
• Positieve invloed op kans van herstel
• Positieve invloed op kwaliteit van leven van
cliënt, naaste en hulpverlener
• Invloed op sociaal functioneren en integratie
• Positieve invloed op duur en aantal opnamen en
terugval
• Invloed op therapietrouw / medicijntrouw
• Invloed op crimineel gedrag
• Effect op kosten in de GGz
Naastenbeleid GGz
verwerkingsopdracht
• Formuleer 3 opdrachten aan jezelf ten aanzien
van je methodisch agogische interventies en
• verantwoord je keuze voor deze 3 opdrachten die
je jezelf stelt vanuit de theorie en
ervaringsverhalen / beelden.
Naastenbeleid GGz
aanvullende informatie
• Werken met triadekaart
ypsilon.org
• Betrokkenheid in kaart gebracht
ypsilon/triadekaart
• Familie in langdurige GGz
Nicole van Erp, Caroline Place, Harry Michon
trimbos, Utrecht 2009
Naastenbeleid GGz
Naastenparticipatie in de GGz
Bijeenkomst 4
Naastenbeleid GGz
Naastenbeleid GGz
8 BAKENS
PRESTATIEVELDEN
4 MANTELZORG
Naastenbeleid GGz
zoeken naar mogelijkheden
Daan Quakernaad
Naastenbeleid GGz
met elkaar
veranderingsprocessen
• vanuit de wetenschap en onderzoek bestaat veel
materiaal dat belang en waarde van
‘naastenparticipatie’ onderschrijft
• naastenparticipatie is formeel vastgelegd in beleid
• geeft volop ruimte voor sociale innovatie en profilering
• er is de modelregeling ‘betrokken omgeving’
• interessant voor zorgverzekeraars
• politiek een issue
• en noodzaak in relatie tot ambulantisering en WMO
Naastenbeleid GGz
wat er al is
LANDELIJK PLATFORM GGZ
• landelijke belangenbehartiging
• koepels van familie en cliëntorganisaties
• veel projecten waar meer leden in participeren
www.platformggz.nl
TRIMBOSINSTITUUT
• onderzoek en ondersteuning
www.trimbos.nl
Naastenbeleid GGz
criteria familiebeleid
pijler 1
bejegening van de familie
pijler 2
familiebeleid in de
structuur van de GGz
> informatievoorziening
> bejegening
> betrekken
> organisatie
> familieraad
> familievertrouwenspersoon
> aanvulling klachtregeling
> ondersteuning
> bereikbaarheid
Naastenbeleid GGz
LPGGz 21.09.2012
www.LPGGzsterren.nl
je kunt ze maar beter hebben!
Naastenbeleid GGz
http://www.lpggzsterren.nl/ggzsterren
/download/common/meetlatfamiliebeleid-ggz-oost-brabant.pdf
• http://www.platformggz.nl/lpggz/download/podiu
m/familie-de-ggz-factsheet1-3-def.pdf
Een overzicht van de stand van zaken
Naastenbeleid GGz
Familie als bondgenoot
Een initiatief van ggz in Brabant in samenwerking
met de provincie en Fontys Hogescholen Sociale
Studies, verzorgt trainingen voor naasten en
professionals.
De thema’s:
• ervaringen van families
• veranderende rollen, taken en verhoudingen
binnen gezinnen
• het juridisch kader van samenwerking in de
triade
• het opbouwen van samenwerking in de triade
• het onderhouden of herstellen van een
samenwerking in de triade
www.familiealsbondgenoot.nl
Naastenbeleid GGz
naar ont-moeten
Het vraagt een mindset, een verandering van
houding
• waarbij rekening gehouden wordt met de
menselijke maat, wensen en verlangens
• waarbij rechten en plichten zorgvuldig worden
gewogen
• waarbij flankerend beleid van de GGz nodig is
• die niet vrijblijvend is
Hoopvol naar de toekomst!
Naastenbeleid GGz
LPGGz
Naastenbeleid GGz
een overgansritueel
Wat is goed voor mij om hier
achter te laten?
Wat neem ik mee in de toekomst?
Beantwoord vraag 1 in een rood kader
Beantwoord vraag 2 in een kleur kader naar keuze
Wat valt je op als je deze 2 kaders
overziet?
Naastenbeleid GGz
en nu is het aan jullie
succes
en hoopvol naar de toekomst!
Naastenbeleid GGz