Transcript W24 Het onzichtbare zichtbaar maken

De onzichtbare wereld
zichtbaar maken
Microbiologie in het VO
Naomi Brouwer
Deskundige Infectiepreventie i.o.
(Oud)Life Science docente
Inhoud
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
Waarom microbiologie in het VO?
Ik quiz niet dat het zo simpel was
hygiene
Omgevingsonderzoek
Preparaten maken
Belangrijk voor in de klas
Nog meer tips voor experimenten
Leveranciers en websites
Waarom microbiologie in het
VO?
Microbiologie houdt zich bezig met microorganismen
-
Bacteriën
Schimmels
Gisten
Eencelligen
Virussen
Biochemie / biotechnologie
Ecologie
Waarom microbiologie in het
VO?
“Circle of life”
Waarom microbiologie in het
VO?
“Circle of life”
Schedel = micro-organisme
Waarom microbiologie in het
VO?
Planten en dieren en hun samenhang: de
eigen omgeving verkend
Cellen staan aan de basis
Schimmels en bacteriën: nuttig
en soms schadelijk
Mensen beïnvloeden hun omgeving
Leervaardigheden in het vak biologie
Bescherming
Van generatie op generatie
Het lichaam in stand houden: voeding en
genotmiddelen, energie, transport en
uitscheiding
Ik quiz niet dat het zo simpel
was…
Ik quiz niet dat het zo simpel
was…
Vraag 1
Uit een Amerikaanse studie naar het aantal bacteriën op kantoren is gebleken
dat op de stoelen en telefoons de meeste bacteriën voorkomen.
Ook op het bureau van de werknemers kwamen veel bacteriën voor.
Bij welke werknemers kwamer er de meeste bacteriën voor op het
bureau?
A. Mannelijke werknemers
B. Vrouwelijke werknemers
Ik quiz niet dat het zo simpel
was…
Vraag 1
Uit een Amerikaanse studie naar het aantal bacteriën op kantoren is gebleken
dat op de stoelen en telefoons de meeste bacteriën voorkomen.
Ook op het bureau van de werknemers kwamen veel bacteriën voor.
Bij welke werknemers kwamer er de meeste bacteriën voor op het
bureau?
A. Mannelijke werknemers
B. Vrouwelijke werknemers
Ik quiz niet dat het zo simpel
was…
Vraag 2
Griep wordt veroorzaakt door het Influenza virus. De
replicatie van een virus is afhankelijk van een gastheer en
kan niet buiten de gastheercel “overleven”.
A. Waar
B. Niet waar
Ik quiz niet dat het zo simpel
was…
Vraag 2
Griep wordt veroorzaakt door het Influenza virus. De
replicatie van een virus is afhankelijk van een gastheer en
kan niet buiten de gastheercel “overleven”.
A. Waar
B. Niet waar
24-48 uur op niet-poreuze oppervlakken
Tot 12 uur op poreuze oppervlakken
Ik quiz niet dat het zo simpel
was…
Vraag 3
De baby op de foto hiernaast heeft
witte laesies op de tong.
Door welk organisme worden deze laesies veroorzaakt?
A. Schimmel
B. Gist
Ik quiz niet dat het zo simpel
was…
Vraag 3
De baby op de foto hiernaast heeft
witte laesies op de tong.
Door welk organisme worden deze laesies veroorzaakt?
A. Schimmel
B. Gist
(Candida albicans)
Ik quiz niet dat het zo simpel
was…
Vraag 4
Ziekenhuizen over heel de wereld kampen met een toename van (patiënten
met) resistente bacteriën. Een voorbeeld van een resistente bacterie is de
beruchte MRSA (Meticilline Resistente Staphylococcus aureus)
Om te voorkomen dat het aantal MRSA-positieve patiënten in Nederland
toeneemt, heeft Nederland het strenge “Search and Destroy”- beleid.
Hoeveel procent van de Nederlanders is drager van een Staphylococcus
aureus?
A. 1%
B. 30%
Ik quiz niet dat het zo simpel
was…
Vraag 4
Ziekenhuizen over heel de wereld kampen met een toename van (patiënten
met) resistente bacteriën. Een voorbeeld van een resistente bacterie is de
beruchte MRSA (Meticilline Resistente Staphylococcus aureus)
Om te voorkomen dat het aantal MRSA-positieve patiënten in Nederland
toeneemt, heeft Nederland het strenge “Search and Destroy”- beleid.
Hoeveel procent van de Nederlanders is drager van een Staphylococcus
aureus?
A. 1%
B. 30%
(1% daarvan is meticilline resistent dus MRSA)
Ik quiz niet dat het zo simpel
was…
Vraag 5
Micro-organismen zijn belangrijk voor het menselijk lichaam. Ze spelen een rol
bij onze afweer, de productie van mineralen en hormonen, de werking van
processen in het lichaam, enz.
Waar, op of in het lichaam, vinden we de meeste micro-organismen?
A. De huid
B. De darmen
Ik quiz niet dat het zo simpel
was…
Vraag 5
Micro-organismen zijn belangrijk voor het menselijk lichaam. Ze spelen een rol
bij onze afweer, de productie van mineralen en hormonen, de werking van
processen in het lichaam, enz.
Waar, op of in het lichaam, vinden we de meeste micro-organismen?
A. De huid
B. De darmen (70% van totaal aantal micro-organismen)
hygiene
Verspreiding van micro-organismen
hygiene
• Handen wassen
hygiene
• Bloedagar plaat (BA
plaat)
• Agar 5% schapenbloed
• Geschikt voor kweken
huidbacteriën
• Identificatie dmv
hemolyse (afbraak rode
bloedcellen
• Al per 50 stuks te
bestellen
hygiene
Kweek huidbacteriën
1.(Naam op de plaat schrijven)
2.Vingers/ ring op de BA-plaat leggen
3.Dichtplakken met plakband
4.Ondersteboven in een zak
5.24-48 uur Incuberen bij 37°C
hygiene
Huidbacteriën
• Staphylococcus
aureus
• Micrococcus luteus
• Staphylococcus
epidermidis
• E.coli (oeps!)
Ook herkenbaar:
Bacillus sp!!
Variaties:
- Effect handen wassen/ desinfecteren
- Aidsbekerspel met Serratia
Serratia marcecsens
Omgevingsonderzoek
Omgevingsonderzoek
• Nutrient agar (NA plaat)
• Basisagar
• Geschikt voor veel
verschillende bacteriën en
schimmels
• Wordt veel op scholen gebruikt
• Verschillende pigmenten te
zien van bacteriën
• Zelf te gieten met leerlingen
• Bij kamertemperatuur te
incuberen
Omgevingsonderzoek
Agarplaten gieten
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Juiste hoeveelheid water en agar
bepalen
Water en agar verwarmen/
opkoken
(In een snelkookpan 20 min
hoogste stand met laagje water
onderin)*
Platen gieten** (+/- 45°C)
Platen laten stollen
Klaar voor gebruik!
*Snelkookpan of autoclaaf gebruiken
voor steriele voedingsbodems
**Paraplu van de brander gebruiken
Omgevingsonderzoek
De Swab-methode
- Wattenstokje nat
maken
- Monster nemen
- Met zig-zag beweging op
de plaat
- 3 dagen bij
kamertemperatuur
Omgevingsonderzoek
Schimmel
Vb) Aspergillus
Gisten:
Vb) Candida albicans
Saccharomyces cereviciae
Omgevingsonderzoek
• Onderzoeksvragen:
•
•
•
•
•
•
Waar vinden we de meeste bacteriën?
Hoeveel bacteriën zitten er op…..?
Hoeveel verschillende bacteriën zitten er op….?
Welk schoonmaakmiddel werkt het beste?
Welke tandpasta werk het beste?
Hoeveel bacteriën zitten er in 1ml slootwater?
Omgevingsonderzoek
Remmingszones
(bacteriesuspensie)
Preparaten maken
• Levend preparaat (met of zonder
methyleenblauw
- Bacteriën
- Schimmels
- Planten
- Dierlijke cellen
• Gefixeerd preparaat met methyleenblauw
- Bacteriën
- Gisten
Preparaten maken
Schimmelpreparaat met
methyleenblauw
Preparaten maken
Gefixeerde preparaat
1. één druppel water op
het objectglaasje brengen
2. Een klein beetje van
de bacteriekolonie
suspenderen in de
druppel water.
Uitwrijven ter grootte
van een euromunt.
3. Het preparaat goed laten
drogen aan de lucht.
Na het drogen 3 keer met
een pincet door de blauwe
vlam halen.
Handig filmpje youtube:
Simple stain wmv
Preparaten maken
Kleuren
1. Druppel ongeveer 4
druppels methyleenblauw
op het preparaat. Laat 2
minuten intrekken
2. Spoel het preparaat
met zachtstromend koud
water. Houd de straal zo
min mogelijk boven de
bacterie.
3. Droog het
preparaat aan de
lucht of dep het
voorzichtig droog
met een tissue
Preparaten maken
• Wat kunnen we zien?
Vergroting 1000X
met immersie-olie
Bioplek.org
Preparaten maken
Staphylococcus sp
Bolvormig in trosjes
Preparaten maken
Micrococcus luteus
Grote(re) bolvormige cellen per
twee- en/of viertal
Preparaten maken
Streptococcus sp
Bolvormig, in keten.
Preparaten maken
Bacillus sp
Staafvormig
Preparaten maken
E. coli
Losse, kleine ovale
cellen
Preparaten maken
Epitheelcellen
wangslijmvlies met
bacteriën.
Belangrijk voor in de klas
Afvalbakje met
zakje
Water & zeep en/of
handalcohol
Desinfectiemiddel
voor oppervlakten
97%
alcohol
voor
besmette
materialen
Nog meer tips voor
experimenten…
Voedingsmiddelenmicrobiologie:
- yoghurt maken met starterscultuur
- Gemberbier maken
Ecologie
- Aantal micro-organismen in water (drinkwater, slootwater, rioolwater)
Gisten
‘- gistcellen tellen
- ballonnetjesproef met gisten
Biochemie (erfelijkheid/genetica)
- DNA uit bacterie (E. coli)
Voortplanting
- Aidsbekerspel met Serratia
Leveranciers en websites
Leveranciers
BioTRADING www.biotrading.com
Goedkoop, veel kant-en-klaar, korting voor
scholen
Boom B.V. www.boomlab.nl
Websites
• www.microbiologie.com
•
• www.basismicrobiologie.nl
•
Eurofysica \www.eurofysica.nl
Leverancier van educatieve materialen voor het
voortgezet onderwijs. Levert ook aan
particulieren.
Euromex www.euromex.nl
Microscopen en toebehoren
Outdoor Education www.outdoor-education.n
lEen leverancier van allerlei materialen voor
schoolpractica. Hier kun je alles vinden dat je
hartje begeert. Ze leveren ook aan particulieren.
Alles over micro-organismen
Website van het boek Biologie voor het MLO. Met
leuke en handige opdrachten en filmpjes.
• www.thuisexperimenteren.nl
•
Experimenten die betrekking hebben op biologie,
biochemie, microscopie, microbiologie, etc.
• www.bioplek.org
Bedankt!
Foto: afstudeeronderzoek “Bellende bacteriën”
Eerstejaars studenten MBO Laboratoriumonderwijs
Met dank aan Zadkine West Laboratoriumonderwijs voor het materiaal