Transcript Zuurstof en saturatiemeten, Marietje Oudijk, longarts

Inleiding
Soorten weefselhypoxie
Zuurstof dissociatie curve
Stellingen
Puls oxymetrie
Zuurstoftoediening
in acute fase
Zuurstof in palliatieve context
Langdurig zuurstof thuis (OZT)
Gevaren zuurstof
- hoeveel
- hoe
- risico
Hypoxische hypoxie
lage pO2 in arterieel bloed
vooral longaandoeningen
Anaemische hypoxie
verminderd vermogen om O2 te transporteren
anaemie of CO-intoxicatie
Circulatoire hypoxie
verminderde weefseldoorbloeding
shock, obstructie
Stellingen
1. Zuurstoftherapie kan overwogen worden indien er
sprake is van klinische verschijnselen van een cor
pulmonale, weefselhypoxie, pulmonale hypertensie of
polycytemie, ongeacht de PaO2.
2. Zuurstofbehandeling als palliatie is geïndiceerd bij een
saturatie van < 92%.
3. Het belangrijkste effect van onderhoudsbehandeling
met zuurstof thuis (OZT) is een toename van de
levensverwachting.
4. Er zijn duidelijke aanwijzingen dat de kwaliteit van
leven verbetert ten gevolge van OZT.
5. Contra-indicaties voor OZT zijn: de behandeling is nog
niet optimaal; de patiënt is niet gestopt met roken of
onvoldoende gemotiveerd; inadequaat omgaan met de
zuurstofvoorziening; dyspnoe zonder hypoxemie.
6. Het gebruik van pulse-oximetrie voor het meten van de
SaO2 blijft beperkt tot het titreren en het bijstellen van
de zuurstof-flow.
7. De neusbril en –catheters zijn voldoende
betrouwbaar bij een flow van 6 l/min.
8. Het gebruik van een bevochtiger biedt geen
voordelen bij een nasale zuurstof-flow
≤ 5 l/min.
9. De zuurstofcilinder is veelal de kosteneffectiefste
zuurstofbron.
10. Het grootste gevaar bij zuurstof thuis is een
explosie.
Pulse-oximetrie
registreert arteriële pulsaties
zendt 2 golflengten licht uit (660 en 940 nm)
photodetector vangt de signalen op
registreert de absorptie tijdens de pulsatiele flow
registreert de absorptie tijdens de niet pulsatiele
flow
↓
microprocessor
↓
saturatiewaarde
Beperkingen pulse-oximetrie
- meet niet de ventilatie (CO2)
- meet traag (3-6 sec), mist het acute moment
- kan hyperoxie niet meten (van belang bij neonaten)
Artefacten bij het meten
-
onjuiste probe plaatsing
bloeddrukmeter aan dezelfde arm
bewegingsartefacten (signaalartefact)
vreemd lichtinval (infrarood, xenon)
Patiëntgerelateerde meetfouten
- abnormale Hb’s, zoals CO, met Hb, sikkelcel Hb, foetaal
Hb (HbF)
- hypoperfusie
- hypothermie
- anaemie
- veneuze stuwing
- huidpigmentatie
- nagellak
- kunstnagels
- kleurstoffen in bloed ( bijv. methyleenblauw)
Samenvatting pulse-oximetrie
- berekent O2 saturatie uit verschil in lichtabsorptie door
oxy Hb en deoxy Hb
- geïndiceerd in alle situaties waar hypoxemie voorkomt
- kent beperkingen: traag, meet geen ventilatie of
hyperoxie
- afwijkende meting door techniekfout (plaatsing,
beweging)
- afwijkende meting door bijv. nagellak, hypothermie enz.
Zuurstof in acute situatie – hypoxemie
1.
2.
3.
neusslangetje met 1 of 2 l/min, max 8 l/min
masker neusmond 5-10 l/min
als saturatie < 85% is, start met reservoirmasker 10-15
l/min
Streven naar saturatie 94 – 98%.
Mevrouw L. – 1942
COPD GOLD stadium IV, depressie, 58 kg, VC 2600 ml (n. 2500 ml), FEV1
630 ml = 32% pred.
April ’10 31-10
01-11
12.31u 13.36u 16.20u 17.52u 20.33u 15.00u
pH
pCO2
pO2
Bic
Sat
7.41
5.7
10.6
26.8
97%
7.20
12.3
51.5
34.6
99%
7.19
12.0
20.1
32.7
98%
veel O2 6 lO2
7.22
11.3
4.0
33.4
48%
7.29
9.6
6.8
33.1
84%
7.30
8.9
7.6
32.2
89%
7.34
7.5
17.0
29.9
99%
6 lO2
NIPPV NIPPV 3.5 lO2
Wees voorzichtig met zuurstof bij:
-
COPD patiënt
historie van beademing al of niet invasief
suffe patiënt
hypoventilaite (ademfrequentie – ademdiepte)
Streefsaturatie 88-92%
Motto: Less is more
De nieuwe gouden standaard: getitreerde zuurstof
therapie.
Zuurstofbehandeling ter palliatie
- verlichten van het symptoom dyspnoe
- bij longcarcinoom
- neuromusculaire ziekten
-
zuurstof is meer dan correctie van hypoxaemie
bij terminaal hartfalen niet bewezen zinvol
er zijn geen contra-indicaties
ineffectief? – stoppen met de behandeling
frisse lucht is vaak even effectief (perslucht)
goede adviezen over longtime of short burst
Voorwaarden
zuurstofonderhoudsbehandeling (OZT)
- optimale medicamenteuze en fysiotherapeutische
behandeling
- rookstop
- klinische stabiliteit onderliggende ziekte
- correctie van de hypoxaemie onder zuurstof
- geen respiratoire acidose onder zuurstof
Indicaties OZT
1. PaO2 ≤ 7.3 kPa overdag in rust
2. PaO2 7.4-8.0 kPa overdag in rust en
polyglobulie Ht ≥ 55%
pulmonale arteriële hypertensie
cor pulmonale
andere tekenen van hypoxie, zoals
neuropsychologische symptomen
Bijwerkingen en gevaren van zuurstof
-
brandgevaar, vooral in aanwezigheid van vetten
infectie door een gecontamineerd toedieningssysteem
uitdrogen van luchtwegen en neus
resorptie-atelectase
dilatatie van arteriolen, waardoor toename shunt
ademdepressie (bij COPD, adipositas, kyphoscoliose)
1. Onjuist
2. Onjuist
3. Juist
4. Onjuist
5. Juist
6. Juist
7. Juist
8. Juist
9. Onjuist
10. Onjuist