Transcript Presentatie NME voor zwerfafval

Wat kan Natuur – en
Milieueducatie (NME)
betekenen voor de gemeente
bij de aanpak van zwerfafval?
Overzicht powerpoint
•
•
•
•
Achtergrond zwerfafvalvergoeding (3-4)
Beleidsinstrumenten en gedrag (5-8)
Achtergrond NME (9-13)
Voorbeelden basisonderwijs, voortgezet
onderwijs, BSO, burgers, evenementen (1422)
• Aandachtspunten, relaties met andere
beleidsterreinen, links (23-28)
Zwerfafvalvergoeding
• Gemeenten krijgen jaarlijks 1,19 euro
vergoeding per inwoner uit het Afvalfonds
Verpakkingen.
• Dit geld is bedoeld voor extra inzet op
preventie en aanpak van zwerfafval.
• Gemeente kunnen dit binnen de kaders naar
eigen inzicht besteden.
• Periode 2013 - 2022
Categorieën
zwerfafvalvergoeding
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Gedragsbeïnvloeding
Participatie/beloning
Slimmere voorzieningen/middelen
Prikkels ter beïnvloeding
Slimmer beheer/opleidingen
Investering in inrichting opdat zwerfafval
wordt voorkomen
7. Overig
Mogelijke beleidsinstrumenten
Effectieve,
efficiënte
reiniging +
aanbod
Schonere
openbare ruimte
Participatie
Meer inzet
vrijwilligers
Betrokkenheid
Gedragsverandering
• Probleem in kaart brengen,
bv waaihoeken en
snoeproutes
• Meldingsysteem verbeteren
• Monitoring
• Resultaatgericht reinigen
• Afvalbakkenplan
• Ondernemers / ZAPpers /
organisaties / buurten /
kerken / sportverenigingen
/ ….. activeren, faciliteren,
verbinden, ‘in het zonnetje
zetten’ en borgen
•
•
•
•
Educatie basisscholen
Educatie voortgezet onderwijs
Wijkaanpak
Hotspot aanpak (snoeproutes,
centrum, strandjes etc)
• Evenementen
Gedragsbeïnvloeding
H.M. Meijdam et al (2014) Doen en laten.
Effectiever milieubeleid door kennis
Aanpak gedragsbeïnvloeding
Voorbeelden:
• Positieve insteek, vb flashmob (emoties)
• ‘Dit is heel normaal’ (sociale norm)
• Gedrag leuk maken, vb Fun theory
(gewoontegedrag veranderen)
• Omdenken: afval is waardevol. Vb Recycled
orchestra (kennis)
• Beïnvloeding onbewust gedrag: Science of
persuasion
Wat is NME?
In Nederland ong 125 lokale centra voor
natuur- en milieueducatie (NME)
• Bereiken gezamenlijk meer dan 8 miljoen
mensen van jong tot oud
Missie NME:
Inzetten van educatie, participatie en
communicatie voor bewustwording en
een positieve gedragsverandering ten aanzien
van natuur en milieu.
Mogelijke rol NME
1.
2.
3.
4.
5.
Gedragsbeïnvloeding
Participatie/beloning
Slimmere voorzieningen/middelen
Prikkels ter beïnvloeding
Overig
Rol NME concreet
• Meedenken over invulling beleid (expertise
educatie / bewustwording)
• Verzorgen educatie richting onderwijs
(ontwikkelen en uitvoeren van educatieve
projecten)
• Verbinden van partijen, bv school en wijk,
actieve burgers met elkaar,
• Organiseren activiteiten/ evenementen als
Landelijke Opschoondag of zwerfafvalfonds
Werkgroep zwerfafval
• 25 NME centra hebben hun krachten gebundeld
in een themawerkgroep Zwerfafval
• Doelgroep: basisonderwijs, voortgezet
onderwijs, BSO, burgers, evenementen
• Missie: Inzetten van educatie, participatie en
communicatie voor bewustwording en
een positieve gedragsverandering met als
doel het terugdringen en blijvend voorkomen
van zwerfafval voor de lange termijn.
Effectiviteit NME
• NME in het basisonderwijs heeft een
bewezen positieve invloed op houding en
gedrag ten aanzien van natuur en milieu op
de lange termijn (Smit et al, 2006)
• Werkgroep zwerfafval werkt samen met WUR
om effectiviteit van educatie, participatie en
communicatie rondom zwerfafval te
onderzoeken
Basisonderwijs
• 130 lesmaterialen over afval in Nederland
• Door werkgroep beoordeeld op:
– Overdraagbaarheid
– Meer zijn dan alleen opruimen
– echt gericht op zwerfafval
– draagt bij aan waardeontwikkeling
• Vier lesmaterialen overgebleven
Goede voorbeelden
•
•
•
•
De Klieners
NME Den Haag
Zwerfafval, mooi niet Nederland Schoon
Zwervend afval
Het Groene Wiel,
doe ff gewoon
NME Utrecht
• Ludieke projecten, zoals een Opschoonfeest
en Recylce Art Day
Voortgezet onderwijs
Uitgangspunten:
• Lespakketten werken niet
• Maatwerk is noodzakelijk
• Aansluiten op visie en werkwijze van de
school
Goede voorbeelden
• Structurele samenwerking scholen &
gemeente, bv Deventer schone scholen
• Gemeente als opdrachtgever, bv Scholen
voor duurzaamheid
• Aanpak snoeproutes
• Jongeren zelf oplossingen laten bedenken
voor het probleem
BSO
• Mogelijk interessant voor BSO’s met
duurzaamheidskeurmerk ‘groene giraf’
• Het moet leuk zijn, niet te schools
• Goede invalshoek: creatief met afval
Goede voorbeelden
• Meerpersoonsfiets om afval te ruimen
• Opruimacties met de BSO
• Creatief met zwerfafval
Burgerinitiatieven
• Ga op zoek naar mensen die al actief zijn, bv
met oproep in de krant
• Deze mensen faciliteren, verbinden met
anderen en in het zonnetje zetten
• Sluit zoveel mogelijk aan bij wat mensen zelf
willen. Stel kaders maar daarbinnen vrijheid
• Sluit aan op landelijke dagen zoals Landelijke
Opschoondag en Keep it Cleanday
Goede voorbeelden
•
•
•
•
Initiatievenfonds zwerfafval
Troeptrimmen
Interviews met ambassadeurs in de krant
Participatie ‘voor wat hoort wat’
Evenementen
• Stappenplan voor een schoon evenement
• Voorbeeld Mysteryland
• http://www.greeneventsnederland.nl/
Instrumentenmix
• Meest effectief: combinatie van educatie,
communicatie, ondersteunen van
burgerinitiatieven, fysieke acties enz. bv
tegelijkertijd in een wijk
Food for thought
• Kinderen in de basisschoolleeftijd zijn niet
de (grootste) oorzaak van het probleem
van zwerfafval. Waarom moeten zij het
opruimen? Laat zien dat anderen ook
opruimen (instrumentenmix)
• Opruimen van zwerfafval niet inzetten als
straf. Ga voor positieve insteek (Ik maak
mijn straat schoon!)
“Maar zwerfafval is bij ons
geen probleem.”
Waarom het toch zinvol is om de
vergoeding aan de vragen
Langetermijn visie
• Belang van educatie
Kinderen van nu zijn de vervuilers of
opruimers van de toekomst!
-> Minder kosten voor zwerfafval in de
toekomst
Relaties met ander beleid
Zwerfafvalproblematiek koppelen aan andere
beleidsterreinen zoals:
• Sociale cohesie in de wijk -> opruimacties in de
wijk organiseren
• Energieke samenleving / burgerparticipatie ->
initiatieven van burgers ondersteunen
• Vernieuwing afvalbeleid -> naar een afvalloze
gemeente
• Cultuur -> cultuureducatie over afval
Meer informatie
•
•
•
•
•
http://www.nederlandschoon.nl/
http://www.gemeenteschoon.nl/
http://www.kenniswijzerzwerfafval.nl/
http://www.groengelinkt.nl/
http://www.pinterest.com/farasha75/creatie
ve-oplossingen-afval/\