Transcript R&B Wonen

Wie is R&B Wonen?
•
•
•
•
•
Middelgrote woningcorporatie
Werkgebied: gemeenten Reimerswaal en Borsele
4400 vhe’s, waarvan 4200 woningen
Actief in 22 dorpskernen
Personeel: 40 fte’s
• Uitgaven onderhoud: 8 mio euro per jaar waarvan 2
mio voor duurzaamheid
R&B Wonen profileert zich met (nieuwe) concepten
op het gebied van duurzaamheid en
energiebesparing.
• Actie energiebesparende maatregelen
• CO2 neutrale woningen in Heinkenszand
• Proef project (bodem)warmtepomp Eendvogelstraat
Heinkenszand
• Proefproject Biobased materialen
• Zonnepanelenactie
Convenant energiebesparende maatregelen
corporatiesector
•
•
•
•
•
Afgesloten tussen de minister en Aedes
Woningbezit verduurzamen
33% energiebesparing in 2020 t.o.v. 2008
In 2020 gemiddeld naar een energielabel B
Alle woningen zijn gelabeld in 2007
• R&B Wonen: aan 2800 woningen iets doen
• Uitgaven 2 mio per jaar
Verdeling energielabels R&B Wonen
31-12-2013
Label
EI
Aantal
%
A
0,71 - 1,05
431
10,27%
B
1,06 - 1,30
389
9,27%
C
1,31 - 1,60
1632
38,90%
D
1,61 - 2,00
1169
27,87%
E
2,01 - 2,40
391
9,32%
F
2,41 - 2,90
173
4,12%
G
>= 2,91
10
0,24%
4195
gemiddelde EI:
1,56
Renovatie met biobased (bouw)materialen
• Naar aanleiding van “dag van de duurzaamheid” en een gesprek
met Projectbureau Zeeland in aanraking met de biobased
economy.
• Biobased bouwen: is het toepassen van hernieuwbare
bouwmaterialen, gemaakt uit grondstoffen van plantaardige of
dierlijke oorsprong die geen chemische bewerking hebben
ondergaan.
• R&B Wonen renoveert een bestaande woning met zoveel mogelijk
biobased (bouw)materialen
Waarom proef?
•
•
•
•
•
•
R&B Wonen profileert zich met nieuwe concepten op het gebied van
duurzaamheid.
Er zijn al veel biobased bouwmaterialen maar deze worden te weinig
toegepast.
Er zit weinig handel in en daardoor zijn ze duurder dan traditionele
bouwmaterialen.
Proef om te zien:
welke biobased materialen bruikbaar zijn
wat is het prijsverschil t.o.v. traditionele materialen
indien bruikbaar, zijn ze dan opschaalbaar? (kan R&B Wonen ze als
standaard bouwmateriaal gebruiken in de toekomst?)
Waarom proef?
•
Wat doen deze materialen met het binnenklimaat van de woning?
Wat betekent dit voor de huurder?
Het is b.v. bekend dat leemstuc vochtregulerend is en daardoor een
gunstig effect heeft op het binnenklimaat.
•
Hoe is de verwerking van de materialen? Is die anders dan bij
traditioneel?
Gezondheid? Stof? Meer/ander werk? Onderhoud?
Het is b.v. bekend dat vlaswol-isolatiedekens de huid niet irriteren,
dit in tegenstelling tot steenwol-isolatiedekens.
Natuurverf droogt minder snel
Subsidie
Subsidie van de Provincie Zeeland:
• Biobased economy is speerpunt van de Provincie.
Bedoeld voor:
• Prijsverschil biobased/traditioneel
• Kennis en ervaring uitdragen, persberichten
• Voorbeeldwoning
• Excursies (bouwend Zeeland, corporaties, huurdersverenigingen
Urgenda, enz.)
• Symposium
• Projectbureau Zeeland
Henri Dunantstraat 38 Kruiningen
“Normale” werkzaamheden
Renovatie
•
•
•
•
•
•
Vernieuwen van badkamer, toilet en keuken
Vernieuwen elektrische installatie/cv-ketel/gasleiding
Nieuwe plafonds (nu nog zachtboard)
Stucwerk binnenwanden herstellen, schilderwerk
Bij de berging asbesthoudende golfplaten vernieuwen
Vochtprobleem oplossen
Isolatiewerkzaamheden
•
•
•
Vloer isoleren (nieuwe betonvloer bij rotte vloerbalken)
Dak isoleren
Gevel is al nageïsoleerd en er is overal dubbel glas
Extra werkzaamheden
Renovatie
•
•
•
•
Badkamer uitbreiden, aanbrengen 2e toilet
Vernieuwen voor- en achtergevel
Bestaande berging slopen, nieuwe aanbouw
Houten vloer aanbrengen i.p.v. beton
Isolatiewerkzaamheden
• Gevel, vloer en dak een rc-waarde >> 2,5 m2K/W
• Triple glas aanbrengen
• Passief kozijnen
Definities
• Technische kringloop: hergebruik met zelfde functie: voorbeeld:
glas, staal, steenwol
• Natuurlijke kringloop: product kan aan het eind van de
levensduur worden gecomposteerd: voorbeeld: houtvezelplaten
met natuurlijk bindmateriaal (Steico)
• Biobased bouwen = bouwen met materialen die in de natuurlijke
kringloop blijven
Uitgangspunten
•
•
•
•
Opschaalbaar: betaalbaar mits seriematig uitgevoerd
Geen bijzondere gebruiksaanwijzing voor de woning
Energielabel A
Rc => 3,5
• Materiaalselectie:
1. Biobased, indien niet mogelijk
2. Technische kringloop, indien niet mogelijk dan
3. Traditioneel
Materiaalkeuzen
• Fundering: schelpen in kruipruimte, foamglas in funderingsmuur
aangebracht tegen optrekkend vocht
• Vloer: houten balken hersteld/vernieuwd en geïsoleerd met
houtwol-isolatie (Homatherm) en cellulose,
• Gevels: houten ribben, vlaswol-isolatie, houtvezel (pavatherm)
stucplaat, kalkmortel (bovenverdieping: verduurzaamd hout
“Modiwood”
• Dak: houtwol- en vlaswol-isolatie op plafonds
• Aanbouw: Houtskeletbouw, vlaswol-isolatie, houtvezelplaat,
gepotdekseld hergebruikt hout (basralocus van oude meerpalen),
dakbedekking Derbipure
Materiaalkeuzen
• Kozijnen: Vurenhout (Lamikon) afgewerkt met lijnolieverf
(Rolsma)
• Binnenkozijnen/-schilderwerk: lijnolieverf
• Wandafwerking woonkamer: Trass-kalk renovatiepleister met
leemstuc
• Plafonds: gipsplaat afgewerkt met muurverf op basis van sojaolie (Rolsma)
• Vensterbanken, dorpel badkamer: Holonite biobased
kunstnatuursteen
• Keuken: massief hout, afgewerkt met blanke lak op lijnoliebasis
• Sanitair en tegels: niet biobased met uitzondering van wastafel
uit vlasvezelcomposiet
Ervaringen
• Biobased is niet standaard en vereist extra aandacht en tijd van
opdrachtgever en uitvoerder, zowel in voorbereiding als
uitvoering
• Details zijn afwijkend en kosten extra tijd en denkwerk
• Dampopen bouwen vereist extra denkwerk
• Goede verkrijgbaarheid
• Goede verwerkbaarheid: droog en ‘schoon’
• Verbetering arbeidsomstandigheden (andere, vreemde geur
tijdens verwerking Derbipure etc.)
• Natuurlijke pleisters zijn het aangewezen materiaal voor vochten zoutproblemen in bestaande constructies.
Ervaringen
•
•
•
•
Geen
Geen
Geen
Geen
oplossingen voor biobased onder het maaiveld
oplossingen voor kitten en pur-schuim
biobased alternatieven voor tegels en sanitair
biobased alternatieven voor installatie, W+E
Financieel
• Houten vloer gerepareerd en nageïsoleerd tot Rc van 5: even
duur als en sneller dan beton
• Kostprijs cellulose (geblazen) vergelijkbaar met steenwol
• Schilderwerk muren en plafonds met natuurverf,
materiaalkosten 10% hoger, geen extra arbeid
• Schilderwerk lijnolieverf: lange droogtijd: dompelen of spuiten
in fabriek van kozijnen niet mogelijk. Kozijnen kunnen pas
worden vervoerd na 4 weken droogtijd.
• Buitenschilderwerk met Rolsma lijnolieverf vereist aangepaste
planning, doorwerksteigers en extra steigerkosten.
• Houtskeletbouw (HSB) goedkoper voor aanbouw, sneller en
mogelijkheden tot prefabricage
Financieel
• Toepassen Derbipure dakbedekking: niet volledig biobased,
opbouw in 3 lagen, hogere arbeidskosten verwerking, zeker in
vergelijking met EPDM. 100% duurder
• Vlaswol, vergeleken met steenwol ca. 5% duurder voor
vergelijkbare Rc-waarde.
• Buitengevelisolatiesysteem op basis van pavatex en kalkpleister
ca. 30% duurder t.o.v. conventioneel systeem met EPS
• Gevelstuc met pure kalkmortel heeft zeer lange droogtijd (2
weken per laag, 3 lagen) en doorwerksteiger is dan vereist. Extra
steigerkosten. Kleine cementtoevoeging maakt mortel minder
vochtgevoelig tijdens uitharden.
Financieel
• Modiwood gevelbekleding: geen meerkosten
• Lamikon kozijnen: appels met appels vergelijken: vergeleken met
kunststof (passiefhuis) kozijnen 20% duurder.
• Leemstuc woonkamer: vele malen duurder dan pleisterwerk uit
gips, niet vergelijkbaar. Leemstuc is sanering en eindafwerking.
• Dampopen bouwen (geen PE folies): OSB = dampscherm: duurder
als OSB extra achter gipsplaat moet worden aangebracht.
Uitdagingen
• Biobased afwerkplaten ter vervanging van gipsplaat zijn te
hoogwaardig, vele malen duurder en minder snel te verwerken.
• Behoefte aan biobased ‘gipsplaat’ met ingebouwde dampremmer
ter vervanging van PE folie. (achterzijde in fabriek afwerken met
coatingproduct obv natuurlijke olie?) afwerken en dampremmen
in 1 bewerking mogelijk maken.
• Biobased kitten en lijmen
• Alles onder het maaiveld: isolatiemateriaal, slabben, folies,
fundering, fundering-geveldetail, dorpel.
• sanitair
• installatiemateriaal
Voorlopig vervolg
R&B Wonen wil het werken met biobased materialen verder
stimuleren!
• De toepassingsmogelijkheden van een aantal produkten verder
onderzoeken (vlas, natuurverf, hout, Holonite?)
• In gezamenlijke inkoopgroep Zuidwest Samen (samenwerking van
de Zeeuwse corporaties, samen 54.000 woningen)
De Zeeuwse corporaties geven jaarlijks tussen de 80 en 100 mio
euro uit aan onderhoud!
Vragen?