Transcript comité de monitoring estimations contrôle budgétaire 2017

Brussel, 10 maart 2017
COMITÉ DE MONITORING
ESTIMATIONS CONTRÔLE BUDGÉTAIRE 2017
INHOUDSTAFEL
1
SYNTHESE ................................................................................................................................... 5
2
ECONOMISCHE OMGEVING................................................................................................. 12
3
EUROPEES KADER ................................................................................................................. 17
4
ENTITEIT I ............................................................................................................................... 19
4.1
Federale overheid ................................................................................................................................. 19
4.1.1
Fiscale ontvangsten .............................................................................................................................19
4.1.2
Afdrachten van fiscale ontvangsten ....................................................................................................29
Algemeen overzicht .................................................................................................................. 29
4.1.2.2
Afdrachten EU .......................................................................................................................... 31
4.1.2.3
Afdrachten aan de Gemeenschappen en Gewesten ................................................................ 31
4.1.2.4
Afdrachten aan de sociale zekerheid ....................................................................................... 37
4.1.2.5
Andere afdrachten.................................................................................................................... 37
4.1.3
De niet-fiscale ontvangsten en niet-fiscale middelen .........................................................................38
4.1.4
Les dépenses primaires .......................................................................................................................43
4.1.5
De interestlasten .................................................................................................................................59
4.1.6
Solde des organismes à consolider avec le pouvoir fédéral ...............................................................62
4.1.7
Raming van het vorderingensaldo van de federale overheid .............................................................66
4.2
Sécurité sociale ..................................................................................................................................... 67
4.2.1
Synthèse et solde SEC de la sécurité sociale .......................................................................................67
4.2.2
Le régime des salariés .........................................................................................................................70
4.2.3
Le statut social des indépendants .......................................................................................................78
4.2.4
Les soins de santé ...............................................................................................................................82
4.2.5
Organismes hors gestion globale ........................................................................................................84
4.3
5
4.1.2.1
Saldo voor entiteit I............................................................................................................................... 85
4.3.1
Vorderingensaldo en primair saldo entiteit I ......................................................................................85
4.3.2
Structureel saldo entiteit I ..................................................................................................................86
BEPALING GENORMEERD SALDO .................................................................................... 88
2
6
ENTITEIT II .............................................................................................................................. 91
6.1
Gemeenschappen en Gewesten ............................................................................................................ 91
6.2
Lokale overheden.................................................................................................................................. 92
6.3
Saldo voor entiteit II.............................................................................................................................. 92
7
SALDO EN SCHULDGRAAD GEZAMENLIJKE OVERHEID BIJ ONGEWIJZIGD
BELEID ............................................................................................................................................... 94
7.1
Saldo gezamenlijke overheid ................................................................................................................. 94
7.2
Schuldgraad gezamenlijke overheid ...................................................................................................... 96
8
BIJLAGEN .................................................................................................................................. 97
Bijlage 1 – De met de federale overheid te consolideren instellingen ..............................................................97
3
Inleiding
De kalender en de werkwijze voor de voorbereiding van de begrotingscontrole 2017 werden
goedgekeurd door de Ministerraad van 10 februari 2017.
De goedgekeurde kalender voorzag in de opmaak van een nota van het monitoringcomité die
als basis zou dienen voor de begrotingsbesprekingen. Op basis van de economische begroting
van 9 februari omvat deze nota een actualisatie van het geraamde resultaat voor 2016, alsook
een herraming voor het begrotingsjaar 2017.
De nota start met een synthese, waarna kort wordt ingegaan op de macro-economische
omgeving en het Europees begrotingskader. Daarna wordt er meer uitvoerig stilgestaan bij de
ramingen van de ontvangsten en uitgaven van de federale overheid en de sociale zekerheid.
Vervolgens wordt toegelicht hoe de norm wordt bepaald waartegen het resultaat voor 2017 kan
afgemeten worden. Tot slot worden de resultaten voor de twee deelsectoren van entiteit II heel
summier aangehaald.
De nota eindigt met een raming van zowel het saldo als de schuldgraad voor de gezamenlijke
overheid.
4
1 Synthese
Raming van het saldo voor entiteit I bij ongewijzigd beleid
Het vorderingensaldo voor 2017 voor entiteit I, bij ongewijzigd beleid, wordt geraamd op een
tekort van 6.918 miljoen EUR. Dit is een verslechtering met 629 miljoen EUR ten opzichte van
de raming bij opmaak van de initiële begroting 20171.
Tabel 1: Vorderingensaldo entiteit I (2016-2017)
In miljoen EUR
En millions EUR
In %
En %
In %
En %
2016
2017
2017
Mon. maart
Mon. mars
Initieel
Initial
Mon. maart
Mon. mars
Verschil
Différence
Verschil
Différence
Verschil
Différence
Verschil
Différence
(1)
(2)
(3)
(3) vs. (1)
(3) vs. (2)
(3) vs. (1)
(3) vs. (2)
3 440
390
3 830
- 203
- 426
- 629
33,6
76,4
35,6
- 3,1
- 139,5
- 10,0
0,9
0,1
1,0
0,0
-0,1
-0,1
Federale overheid
Sociale zekerheid
Entiteit I
-10 237
- 511
-10 748
Federale overheid
Sociale zekerheid
Entiteit I
-2,4
-0,1
-2,6
-6 594
305
-6 289
-6 797
- 120
-6 918
% bbp - % PIB
-1,5
-1,6
0,1
0,0
-1,5
-1,6
Pouvoir fédéral
Sécurité sociale
Entité I
Pouvoir fédéral
Sécurité sociale
Entité I
Het vorderingensaldo van de federale overheid verslechtert ten opzichte van de initiële
begroting met 203 miljoen EUR en wordt nu geraamd op een tekort van 6.797 miljoen EUR.
Voor de sociale zekerheid bedraagt de verslechtering van het vorderingensaldo 426 miljoen
EUR. Het wordt nu geraamd op een tekort ten belope van 120 miljoen EUR.
Op het niveau van de federale overheid is de evolutie in hoofdzaak te verklaren door de
interestlasten die met 193 miljoen EUR stijgen en door een stijging van de primaire uitgaven
met 84 miljoen EUR.
Op het niveau van de sociale zekerheid zijn de belangrijkste wijzigingen, aan ontvangstenzijde,
een verhoging van de bijdragen (inclusief sociale fraude) met 172 miljoen EUR en een
vermindering van de alternatieve financiering met 319 miljoen EUR, en langs uitgavenzijde,
een stijging van de prestaties met 177 miljoen EUR.
Om de overgang te maken naar een structureel saldo dienen de conjunctuurinvloed, de impact
van de éénmalige maatregelen alsook de correctie voor transferten aan de deelstaten (HRFconcept) te worden uitgesloten. De volgende tabel geeft het overzicht weer van de raming van
het structureel saldo voor 2016 en 2017.
1
Het vorderingensaldo voor de initiële begroting 2017 verschilt van hetgeen is opgenomen in de algemene
toelichting omdat rekening werd gehouden met de door het Parlement gestemde Algemene uitgavenbegroting.
5
Tabel 2: Raming structureel saldo entiteit I (2016-2017)
2016
Vorderingensaldo
Cyclische correctie
Impact éénmalige
Correctie voor transfers
Structureel saldo
2017ini
2017
In miljoen EUR
En millions EUR
-10 784
-6 289
-6 918 Solde de financement
-1 638
-1 867
-1 565
Correction cyclique
- 962
- 589
- 679
Impact one-off
- 114
- 167
- 167
Corrections pour transferts
-8 069
-3 666
-4 507 Solde structurel
2016
Vorderingensaldo
Cyclische correctie
Impact éénmalige
Correctie voor transfers
Structureel saldo
bbp
2017ini
In % van bbp
En % du PIB
-2,56
-1,45
-0,39
-0,43
-0,23
-0,14
-0,03
-0,04
-1,92
-0,85
421.284,4
433.632,7
2017
-1,59 Solde de financement
-0,36
Correction cyclique
-0,16
Impact one-off
-0,04
Corrections pour transferts
-1,04 Solde structurel
434.256,7
PIB
Bij ongewijzigd beleid wordt het structureel saldo voor 2017 geraamd op een tekort van -4.507
miljoen EUR. Deze raming betekent een verslechtering met 841 miljoen EUR tegenover de
raming bij begrotingsopmaak 2017. Toen werd het structureel saldo (vóór toepassing van de
flexibiliteitsclausule) geraamd op een tekort ten belope van 3.666 miljoen EUR. Voor 2016
wordt het structureel saldo geraamd op een tekort ten belope van 8.069 miljoen EUR.
De belangrijkste gehanteerde hypothesen bij de actualisatie van de cijfers
Dit rapport was in eerste instantie gericht op een actualisatie van de cijfers voor 2017,
tegelijkertijd gebeurde ook een update van de cijfers voor 2016. Er moet benadrukt worden dat
het voor 2016 bekomen saldo nog altijd een voorlopig karakter heeft.
De impact van sommige door de regering besliste maatregelen werd in voorliggende oefening
herzien of nog niet meegenomen. In de verschillende hoofdstukken wordt dit steeds duidelijk
aangegeven.
De bij de initiële begroting ingeschreven onderbenuttingen op het niveau van de primaire
uitgaven (910 miljoen EUR), de sociale parastatalen (134 miljoen EUR) en de instellingen
openbaar nut (100 miljoen EUR) werden ongewijzigd overgenomen.
6
Net als bij de initiële begroting werd de alternatieve financiering aan de sociale zekerheid
berekend overeenkomstig het wetsontwerp houdende hervorming van de financiering van de
sociale zekerheid.
Le montant relatif à la dotation d’équilibre a été maintenu au niveau du budget initial 2017 afin
de mesurer l’évolution du solde du régime des salariés et du régime des indépendants qui doit
être financé par la dotation d’équilibre après la prise en compte de plusieurs facteurs de
responsabilisation.
Binnen het saldo van de sociale zekerheid werd rekening gehouden met een bedrag ten belope
van 150 miljoen EUR als niet-verdeelde maatregel overeenkomstig de bij begrotingscontrole
2016 genomen beslissing van de regering aangaande de responsabilisering van werkgevers en
werknemers in het kader van de primaire arbeidsongeschiktheid. Deze maatregel werd nog niet
uitgevoerd.
Conform de methodologie van de HRF wordt voor de overdrachten in het kader van de
gewestelijke PB gewerkt op basis van de in de rijksmiddelen in te schrijven voorschotten en
afrekeningssaldi. Dit wijkt af van de benadering die gevolgd wordt in de overheidsrekeningen.
Het monitoringcomité verzamelt cijfers afkomstig van verschillende bronnen. Voor het globaal
beheer werknemers dienen de cijfers van het beheerscomité van de sociale zekerheid als basis.
In bepaalde gevallen zijn de maatregelen op een andere manier verwerkt in functie van de bron.
Dit is onder meer het geval voor de maatregel ‘e-commerce’:
-
Fiscale ontvangsten: impact is niet langer opgenomen want terugverdieneffecten
worden verondersteld te zijn opgenomen in de evolutie van de macro-economische
basis;
-
Sociale bijdragen: opnemen van twee maal het effect ten belope van 13,5 miljoen EUR
in functie van de notificatie van maart 2015 en oktober 2016;
-
Werkloosheidsuitkeringen: opnemen van het effect van 13,5 miljoen EUR.
De bedragen voor de welvaartsenveloppe (werknemers, zelfstandigen, sociale bijstand) werden
overgenomen uit het advies van 14 februari 2017 van de NAR en de CRB.
Inzake primaire uitgaven werden ten opzichte van de initiële begroting geen bijkomende
volume-effecten ingecalculeerd bij de dotatie aan Fedasil en de toelagen aan de OCMW’s.
7
Net zoals bij de initiële begroting werd de ESR-correctie voor de spreiding van de impact van
de overname van de pensioenverplichtingen geboekt bij de federale overheid. Na de integratie
van PDOS in FPD zou deze correctie moeten aangerekend worden bij de sociale zekerheid. Zo
blijven de cijfers tussen initieel en begrotingscontrole vergelijkbaar. De door te voeren
verschuiving heeft geen impact op het vorderingensaldo van entiteit I.
Voor de berekening van het genormeerd saldo werd vertrokken vanuit het door het INR in
oktober 2016 gepubliceerd cijfer voor 2015. Dit kan in de rapportering van het INR aan Eurostat
in de loop van maart nog herzien worden.
Vanuit dit nominaal saldo 2015 wordt een structureel saldo berekend voor de bepaling van het
genormeerd saldo en de te leveren inspanning. Het structureel saldo is geen boekhoudkundig
concept (zoals het nominaal vorderingensaldo), maar vloeit voort uit een berekening. Het is
onder meer afhankelijk van de gehanteerde output gap die in op basis van de herziene macroeconomische hypothesen over de opeenvolgende ramingen varieërt, ook voor het verleden, en
de in aanmerking genomen one offs, hetgeen een zekere appreciatiemarge inhoudt.
Voor de output gap wordt gewerkt met cijfers van het Federaal Planbureau die consistent zijn
met de economische begroting.
Inzake one-offs werden voor 2015 deze van de Europese Commissie overgenomen waarbij
vervolgens de impact voor entiteit I werd bepaald door toevoeging van de éénmalige correctie
voor de autonomiefactor en het afrekeningssaldo uit de BFW, alsook met het aandeel van
Entiteit II in de impact van de fiscale regularisatie. Voor 2016 en 2017 werden de one-offs
geactualiseerd op basis van de beschikbare informatie zoals die onder meer voortvloeit uit de
gehanteerde cijfers inzake fiscale ontvangsten.
Norm waartegen het resultaat wordt afgemeten
Bij opmaak van de begroting voor 2017 heeft de federale regering zichzelf als doelstelling
gesteld om voor entiteit I, over de periode 2016-2017, een verbetering te realiseren van het
structureel saldo met 1,2 %. Aanvullend op deze doelstelling heeft de regering toen ook
bijkomende maatregelen genomen om een veiligheidsmarge van 0,17 % van het bbp in te
bouwen, hoofdzakelijk voor de fiscale ontvangsten.
8
Het komt de regering toe om de doelstelling te bepalen voor een gegeven begrotingsjaar. Het
monitoringcomité heeft in wat volgt, ten indicatieve titel, een genormeerd saldo bepaald aan
hand van hetgeen de regering heeft vooropgesteld als doelstelling bij de opmaak van de
begroting 2017, namelijk een verbetering van het structureel saldo met 1,2 % ten opzichte
van 2015 zonder rekening te houden met een veiligheidsmarge.
Om de norm te bepalen, werd vertrokken van het nominaal saldo voor het jaar 2015 zoals
gepubliceerd door het INR in oktober 2016 waarop een tweetal correcties werden doorgevoerd
om aan te sluiten bij de HRF-optiek. Het betreft een correctie voor de fiscale autonomie om
rekening te houden met de voorschottenregeling en een correctie voor de neutralisatie van het
Zorgfonds (wordt toegevoegd aan de Gemeenschappen en Gewesten). Vervolgens werd de
overgang gemaakt naar een structureel saldo door het uitsluiten van de conjunctuurinvloed, de
impact van de éénmalige maatregelen alsook de correctie voor overdrachten. Het berekende
structureel saldo voor 2015 bedraagt -8.887 miljoen EUR, hetzij een tekort van 2,17 % van het
bbp (cf. hoofdstuk 5).
Tabel 3: Bepaling structureel saldo 2015 voor entiteit I
2015
In miljoen EUR
En millions EUR
Vorderingensaldo
Cyclische correctie
Impact éénmalige
Correctie voor transfers
Structureel saldo
-9 419 Solde de financement
-1 458
Correction cyclique
1 266
Impact one-off
- 339
Corrections pour transferts
-8 887 Solde structurel
2015
In % van bbp
En % du PIB
Vorderingensaldo
Cyclische correctie
Impact éénmalige
Correctie voor transfers
Structureel saldo
-2,30 Solde de financement
-0,36
Correction cyclique
0,31
Impact one-off
-0,08
Corrections pour transferts
-2,17 Solde structurel
Vanuit het structureel saldo 2015 wordt de indicatieve norm voor het begrotingsjaar 2017
bepaald door een verbetering in rekening te brengen van 1,2 % van het bbp. Het te behalen
structureel saldo wordt bijgevolg bepaald op -0,97 % van het bbp, hetzij een tekort van 4.194
miljoen EUR.
9
Tabel 4: Bepaling indicatieve norm 2017 (structureel) voor entiteit I
2015
-8 887
-2,17
Structureel saldo (in mio EUR)
Structureel saldo (in % bbp)
Verbetering 2016-2017 (in % bbp)
Structureel saldo (in % bbp)
Structureel saldo (in mio EUR)
2017
+1,20
-0,97
-4 194
bbp
410.350,8
434.256,7
Door vervolgens de geraamde invloed van de conjunctuur, de one-offs en de correctie voor
overdrachten er aan toe te voegen, wordt het te behalen nominaal saldo voor 2017 bekomen.
Dit saldo bedraagt -6.605 miljoen EUR, hetzij een tekort van 1,52 % van het bbp.
Tabel 5: Bepaling indicatieve norm 2017 (nominaal) voor entiteit I
2017
In % van bbp
En % du PIB
Vorderingensaldo
Cyclische correctie
Impact éénmalige
Correctie voor transfers
Structureel saldo
-1,52 Solde de financement
-0,36
Correction cyclique
-0,16
Impact one-off
-0,04
Corrections pour transferts
-0,97 Solde structurel
2017
In miljoen EUR
En millions EUR
Vorderingensaldo
Cyclische correctie
Impact éénmalige
Correctie voor transfers
Structureel saldo
-6 605 Solde de financement
-1 565
Correction cyclique
- 679
Impact one-off
- 167
Corrections pour transferts
-4 194 Solde structurel
Raming van de te leveren inspanning voor entiteit I
Indien het geraamde resultaat bij ongewijzigd beleid voor 2017 wordt vergeleken met de
hiervoor bekomen norm, dient de regering in het kader van de begrotingscontrole een
structurele inspanning te leveren van 313 miljoen EUR. Deze te leveren inspanning gaat uit
van een verbetering van het structureel saldo met 1,2 % ten opzichte van 2015 waarbij
geen rekening wordt gehouden met een veiligheidsmarge. Het is aan de regering om te
10
oordelen of er nog een veiligheidsmarge moet worden voorzien om de structurele verbetering
van 1,2 % te waarborgen.
Tabel 6: Raming van de te leveren structurele inspanning voor entiteit I
In miljoen EUR
Structureel saldo
Voorgestelde norm
Te leveren inspanning
2017
-4 507
-4 194
- 313
11
2 Economische omgeving
De macro-economische parameters zijn afkomstig uit de economische begroting van februari
2017 zoals deze door het Federaal Planbureau (FPB) in opdracht van het Instituut voor de
Nationale Rekeningen (INR) werden gepubliceerd.
De Belgische economische ontwikkelingen hangen nauw samen met de mondiale en Europese
economische situatie. Daarom wordt eerst kort ingegaan op de internationale context en de
hypothesen gehanteerd door het Federaal Planbureau.
Een internationale omgeving met veel politieke onzekerheid
De groei van de wereldeconomie bleef in 2016 beperkt, maar zou dit jaar verbeteren dankzij
een groei van 2,3% in de Verenigde Staten en een aantrekken van de economie in de opkomende
landen. De onzekerheid over het Amerikaanse handelsbeleid is echter aanzienlijk.
Protectionistische maatregelen zouden een negatieve impact op de wereldhandel kunnen
hebben. Daarenboven kan de stijging van de Amerikaanse rente de groei afremmen.
Een bijkomende onzekerheid komt voort uit de verkiezingen in 2017 in een aantal lidstaten van
de eurozone. Daarnaast zorgt ook de Brexit voor onzekerheid. Voorlopig zijn de gevolgen
hiervan beperkt gebleven, zowel voor de Europese landen als voor Groot-Brittannië zelf, maar
oplopende invoerprijzen zouden de groei dit jaar kunnen afremmen.
De groei in de eurozone zou dit jaar uitkomen op 1,5 %, na een groei van 1,7 % in 2016. In
september was de verwachting nog dat de groei in 2016 slechts 1,5 % zou bedragen en 1,3 %
in 2017. Voor zowel 2016 als 2017 is er dus een herziening naar boven toe geweest van telkens
0,2 procentpunt.
De rentevoeten op lange termijn zijn aan de stijgende kant. In de eurozone zou de rentevoet op
10 jaar nu reeds 1,2 % bedragen in 2017, terwijl in september slechts werd uitgegaan van 0,5
%. Op korte termijn zou de rente negatief blijven (-0,3 %, terwijl in september werd uitgegaan
van -0,4 % op korte termijn). De koers van de euro ten opzichte van de Amerikaanse dollar
wordt iets lager ingeschat dan in september. De euro zou nu voor 2017 gemiddeld nog slechts
1,08 USD waard zijn, terwijl in september nog werd uitgegaan van een wisselkoers van 1,13.
Daarenboven wordt in de meest recente economische begroting uitgegaan van een belangrijke
12
stijging van de olieprijzen. Een barrel Brent-olie zou in 2017 nu al 56,1 USD kosten op de
wereldmarkt, terwijl dit in de prognose van september nog 49,5 USD was.
De economie in België
Tabel 7: Macro-economische parameters voor België
Wijzigingspercentages in volume,
tenzij anders vermeld
Initiële begroting
Budget initial
Begrotingscontrole
Contrôle budgétaire
Pourcentages de variation en volume,
sauf indications contraires
2016
2017
2016
2017
Consumptieve bestedingen van de particulieren
0,9
1,4
0,7
1,4
Dépenses de consommation finale des particuliers
Consumptieve bestedingen van de overheid
0,1
0,6
0,4
0,2
Dépenses de consommation finale des pouvoirs publics
Brutovorming van vast kapitaal
3,2
2,4
2,3
3
(a) Bedrijfsinvesteringen
2,3
2,5
1,5
3,2
(a) Investissements des entreprises
(b) Overheidsinvesteringen
2,5
2,7
0,5
3,7
(b) Investissements des pouvoirs publics
(c) Investeringen in woongebouwen
6,5
2,1
5,4
2,1
(c) Investissements en logements
0
0
-0,6
0
Totaal van de nationale bestedingen
1,2
1,4
0,4
1,5
Dépenses nationales totales
Uitvoer van goederen en diensten
3,4
3,6
5,8
4,5
Exportations de biens et services
Invoer van goederen en diensten
3,2
4
4,9
4,6
Importations de biens et services
Netto-uitvoer (bijdrage tot de groei van het bbp)
0,2
-0,2
0,8
0
Bruto binnenlands product
1,4
1,2
1,2
1,4
Produit intérieur brut
Voorraadwijziging (bijdrage tot de groei van het bbp)
Nationaal indexcijfer der consumptieprijzen
Formation brute de capital fixe
Variation de stocks (contribution à la croissance du PIB)
Exportations nettes (contribution à la croissance du PIB)
2
1,6
2
2,1
Indice national des prix à la consommation
Gezondheidsindex
2,1
1,4
2,1
1,7
Indice santé
Reël beschikbaar inkomen van de particulieren
1,4
1
1
0,9
Revenu disponible réel des particuliers
Spaarquote van de particulieren (in % van het beschikbaar inkomen)
12,8
12,5
11,9
11,5
Taux d'épargne des particuliers (en % du revenu disponible)
Evolutie werkgelegenheid (in duizendtallen)
45,6
31,2
58,7
50,8
Evolution emploi (en milliers)
Werkgelegenheidsgraad (in %)
64,5
64,8
64,9
65,4
Taux d'emploi (en %)
Werkloosheidsgraad (Eurostatstandaard, in %)
8,3
8,2
8
7,6
Taux de chômage (taux standardisé Eurostat, en %)
Werkloosheidsgraad (definitie FPB, in %)
11,3
11,1
11,2
10,6
Taux de chômage (définition BFP, en %)
Saldo lopende rekening (betalingsbalans, in % van het bbp)
0,1
-0,1
0,7
0,5
Solde des opérations courantes (balance des paiements, en % du PIB)
Groei
Het Federaal Planbureau raamt bij de economische begroting van februari 2017 een hogere
economische groei voor 2017 dan in september 2016. De Belgische economie zou met 1,4 %
groeien, terwijl in september uitgegaan werd van een groei van 1,2 %. Voor wat betreft 2016
wordt nu een minder hoge groei geraamd dan in september.
De verbetering voor 2017 is vooral toe te schrijven aan de investeringen. Zowel op het vlak van
bedrijfsinvesteringen als op het vlak van overheidsinvesteringen zou er een grotere groei
worden opgetekend, terwijl voor 2016 de cijfers minder goed zijn dan werd verwacht in
september. Hierbij dient te worden opgemerkt dat de cijfers van de bedrijfsinvesteringen in
2016 neerwaarts werden beïnvloed door het grotendeels wegvallen van een aantal
uitzonderlijke aankopen.
Het consumentenvertrouwen kende een stijging in de periode november 2016-januari 2017,
maar viel terug in februari 2017. Ook het ondernemersvertrouwen kende in de voorbije periode
13
een toename, met name een stijging in vier opeenvolgende maanden van oktober 2016 tot en
met 2017.
Prijsontwikkeling
De inflatie voor 2017 in de economische begroting van februari 2017 is hoger dan geschat in
september. Voor 2017 zou de inflatie 2,1 % bedragen, vooral als gevolg van de hogere
olieprijzen. Zonder een aantal maatregelen die de arbeidskosten beperken zou de inflatie nog
hoger zijn uitgekomen. Ook in 2016 was er al een relatief hoge inflatie van gemiddeld 2 %,
vooral als gevolg van de forse toename van de elektriciteitsprijs.
De groei van de gezondheidsindex, die niet wordt beïnvloed door het prijsverloop van benzine
en diesel, zou in 2017 vertragen (1,7 %) ten opzichte van 2016 (2,1 %). De toename van de
gezondheidsindex is echter wel hoger dan geraamd in september, toen werd uitgegaan van een
toename van 1,4 %. Volgens de economische begroting zou de volgende overschrijding van de
spilindex plaatsvinden in mei 2017, waardoor de sociale uitkeringen in juni zouden worden
geïndexeerd en de wedden van het overheidspersoneel in juli.
Arbeidsmarkt
In 2017 worden 50.800 nieuwe jobs verwacht, wat een stijging betekent van 1,1 %. Ook in
2016 was er al een toename van het aantal jobs (+58.700 of +1,3 %). De werkgelegenheid
wordt gunstig beïnvloed door de bijkomende maatregelen ter beperking van de arbeidskosten.
De arbeidsproductiviteit daalde echter in 2016 en zou slechts licht toenemen in 2017. De
werkloosheid, gemeten aan de hand van de Eurostat standaard zou afnemen van 8 % in 2016
tot 7,6 % in 2016. Volgens het administratief concept van het FPB zou de werkloosheid
afnemen van 11,2 % in 2016 tot 10,6 % in 2017. De werkgelegenheidsgraad zou toenemen van
64,9 % in 2016 tot 65,4 % in 2017.
Vergelijking van de economische begroting met de vooruitzichten van de Europese
Commissie
In de wet van 10 april 2014 tot wijziging van de wet van 22 mei 2003 is een bepaling
opgenomen die aangeeft dat de betekenisvolle verschillen in macro-economische parameters
en indicatoren tussen enerzijds de economische begroting van het INR en het Federaal
Planbureau en anderzijds de meest recente prognoses van de Europese Commissie dienen
beschreven en toegelicht te worden. In volgende paragrafen wordt ingegaan op deze verschillen
14
en een vergelijking gemaakt tussen de macro-economische cijfers van de winterprognoses 2017
van de Europese Commissie en de economische begroting van februari 2017.
Tabel 8: Vergelijking tussen de prognoses van de economische begroting en de
wintervooruitzichten van de Europese Commissie
Wijzigingspercentages in volume, Economische begroting FPB
tenzij anders vermeld Budget économique BFP
Winter Forecast
Pourcentages de variation en volume,
sauf indications contraires
2016
2017
2016
Consumptieve bestedingen van de particulieren
0,7
1,4
0,7
2017
1,4
Dépenses de consommation finale des particuliers
Consumptieve bestedingen van de overheid
0,4
0,2
0
-0,2
Dépenses de consommation finale pouvoirs publics
Brutovorming van vast kapitaal
2,3
3
2,3
2,3
Formation brute de capital fixe
Uitvoer van goederen en diensten
5,8
4,5
5,5
3,9
Exportations de biens et services
Invoer van goederen en diensten
4,9
4,6
4,7
3,6
Importations de biens et services
Bruto binnenlands product
1,2
1,4
1,2
1,4
Produit intérieur brut
Binnenlandse vraag
1,0
1,4
0,9
1,2
Demande intérieure finale
Voorraadwijziging
-0,6
0
-0,5
-0,1
Variation des stocks
Netto-uitvoer
0,8
0
0,8
0,3
Exportations nettes
Bbp-deflator
1,4
1,6
1,6
1,7
Déflateur du PIB
2
2,1
1,8
2
Bijdrage tot de groei van het bbp :
Nationaal indexcijfer der consumptieprijzen
Contribution à la croissance du PIB :
Geharmoniseerd indexcijfer der consumptieprijzen
Indice national des prix à la consommation
Indice harmonisé des prix à la consommation
Spaarquote van de particulieren (in % van het
beschikbaar inkomen)
11,9
11,5
12,6
12,2
Taux d'épargne des particuliers (en % du revenu
disponible)
Evolutie werkgelegenheid
1,3
1,1
1,3
0,9
Evolution emploi
8
7,6
8
7,8
Taux de chômage (taux standardisé Eurostat, en %)
0,7
0,5
1
1,2
Solde des opérations courantes (balance des
paiements, en % du PIB)
Werkloosheidsgraad (Eurostatstandaard, in %)
Saldo lopende rekening (betalingsbalans, in % van
het bbp)
De ramingen van de Europese Commissie liggen in lijn met de ramingen van het Federaal
Planbureau. De Europese Commissie raamt net als het Planbureau de economische groei op 1,2
% voor 2016 en op 1,4 % voor 2017. Zowel de Commissie als het Planbureau verwachten
vooral een bijdrage van de binnenlandse vraag aan de groei in 2017.
Wat de componenten van de binnenlandse vraag betreft, verwachten zowel de Commissie als
het Federaal Planbureau een toename van de particuliere consumptie en van de investeringen.
Daarnaast ziet de Commissie de uitvoer iets sterker toenemen dan de invoer, waardoor de
bijdrage van de netto-uitvoer aan de groei van het bbp positief is bij de Commissie, terwijl deze
bijdrage nul is bij het Planbureau.
Qua prijsevolutie voorzien zowel de Europese Commissie als het Federaal Planbureau een min
of meer vergelijkbare inflatie. Het Federaal Planbureau voorziet een inflatie van 2,1 % in 2017
(nationaal indexcijfer der consumptieprijzen), terwijl de Europese Commissie een inflatie van
15
2 % verwacht (geharmoniseerd indexcijfer der consumptieprijzen). Wat betreft de bbp-deflator
schat het Planbureau deze in 2017 op 1,6 %, terwijl de Commissie hier 1,7 % verwacht.
De evolutie van de werkgelegenheid wordt door het Federaal Planbureau iets positiever
ingeschat dan door de Europese Commissie. Het Federaal Planbureau verwacht namelijk een
toename van de werkgelegenheid met 1,1 % in 2017, terwijl de Europese Commissie een
toename van 0,9 % verwacht. Ook op het vlak van de werkloosheid zijn de cijfers van het
Federaal Planbureau positiever. De gestandaardiseerde Eurostat-werkloosheidsgraad zou
volgens het FPB afnemen van 8 % tot 7,6 %, terwijl de Europese Commissie een daling tot 7,8
% verwacht.
In het algemeen kan worden gesteld dat beide macro-economische prognoses dicht bij elkaar
liggen en dat beide instellingen een grotendeels vergelijkbare inschatting van de evolutie van
de economische toestand in België maken.
16
3 Europees kader
Trajectoire vers le MTO
La Belgique est actuellement soumise au volet préventif du pacte de stabilité et de croissance
(règlement européen n°1466/97). Ce qui signifie qu’elle doit réaliser une amélioration
structurelle de plus de 0,5 % du PIB par an (soit 0,6 % par an) en vue d’atteindre son objectif à
moyen terme (MTO), fixé à +0,0 % du PIB en termes structurels. En suivant cette trajectoire,
l’État doit également veiller à ne pas dépasser un taux de croissance de référence pour un
agrégat de dépenses primaires2 basé sur la croissance potentielle. Ce taux a été calculé à 0,0 %
pour 2017 lors de l’évaluation par la Commission du projet de plan budgétaire 2017 en
novembre 2016.
Réduction du taux d’endettement
Étant donné l’importance du taux d’endettement (106,8 % du PIB pour 2016 selon les
prévisions d’hiver de février 2017 de la Commission européenne), la Belgique est également
soumise au volet correctif du pacte de stabilité et de croissance (règlement n°1467/97). Des
progrès suffisants doivent ainsi être réalisés dans la réduction du taux d’endettement. Ce qui
signifie que le taux d’endettement doit être réduit à raison d’un rythme moyen d’un vingtième
par an en vue d’atteindre la valeur de référence de 60 % du PIB. Cette réduction est appréciée
tant de manière rétrospective (t-3 à t-1 par rapport à t) que prospective (t-1 à t+1 par rapport à
t+2). Lors de l’évaluation du projet de plan budgétaire, la Commission a considéré que le critère
n’apparaissait pas être respecté pour 2017.
Le non-respect du critère de la dette entraine la rédaction d’un rapport 126(3) examinant
l’opportunité ou non d’ouvrir une procédure de déficit excessif. Dans le cas de la Belgique, la
Commission européenne a annoncé que la situation de la Belgique serait réévaluée dès que les
données 2016 validées seront disponibles3.
2
Les dépenses primaires sont diminuées des dépenses intégralement financées par des fonds UE, des dépenses en matière de
chômage conjoncturel. Un lissage des dépenses d’investissement est réalisé sur 4 années.
3
“The Commission will reassess Belgium’s compiance in spring, once validated outturn data for 2016 are available”, European
Commission, Directorate General Economic and Financial Affairs, Planning, policy and coordination, « Follow-up the
Commission opinions on the 2017 Draft Budgetary Plans », Note to the Eurogroup Working Group, Brussels, 27 February
2017, p.7
17
Lors de la rédaction d’un rapport 126(3), la Commission doit tenir compte de facteurs
pertinents. Pour la Belgique, le strict respect de la trajectoire d’ajustement vers le MTO pourrait
jouer positivement.
Programme de stabilité
D’ici la fin du mois d’avril, la Belgique devra remettre son programme de stabilité 2017-2020.
Dans ce programme de stabilité, il importera donc que la trajectoire fixée en application de
l’accord de coopération du 13 décembre 2013 assure le respect du critère de la dette tout en
réalisant une amélioration structurelle d’au moins 0,6 % du PIB par an.
18
4 Entiteit I
4.1
Federale overheid
4.1.1 Fiscale ontvangsten
Ramingsmethode
De fiscale ontvangsten werden geraamd door de Studiedienst van de FOD Financiën4. Er werd
één correctie doorgevoerd op de ESR-cijfers van de Studiedienst: in de ramingen was een
dubbele betaling van de Franse Staat voorzien voor grensarbeiders in 2017. Dit wordt
gecorrigeerd met een negatieve correctie voor 2017 en een positieve voor 2016 ten belope van
25 miljoen EUR.
De raming van de fiscale ontvangsten door de Studiedienst van Financiën gebeurt grotendeels
rechtstreeks in ESR-termen. Zoals gebruikelijk worden de belangrijkste belastingcategorieën
geraamd op basis van de cijfers van het voorgaande jaar, die aan de hand van parameters uit de
economische begroting, specifieke technische factoren en de aanvullende impact van
maatregelen worden verwerkt in ramingen voor het begrotingsjaar.
Terwijl de initieel begrote cijfers voor 2017 nog berekend waren op basis van de ramingen 2016
waarbij voor de meeste rubrieken de eerste 7 maanden in kastermen gekend waren en de
economische begroting van september 2016, zijn de cijfers nu gebaseerd op bijna definitieve
ESR-cijfers voor 2016 en de economische begroting van februari 2017. De gebruikte cijfers
voor 2016 zijn dus nog niet de definitieve realisaties. In ESR-termen worden immers de
ontvangsten van februari 2016 tot en met januari 2017 gebruikt voor bepaalde
belastingcategorieën en voor enkele categorieën zelfs van maart 2016 tot en met februari 2017
om de ontvangsten van 2016 te bepalen. De cijfers van januari waren partieel beschikbaar
tijdens het opmaken van de ramingen.
In totaal is de voor 2016 gehanteerde ramingsbasis 65 miljoen EUR hoger dan deze die als basis
gebruikt werd voor de raming van de initiële begroting 2017 (of 90 miljoen EUR inclusief de
correctie voor grensarbeid). Er zijn natuurlijk wel variaties op het niveau van de individuele
belastingcategorieën. Wanneer er niet gekeken wordt naar belastingcategorieën die geheel voor
4
Zie nota SED/CV-TL/2017/054 van 28 februari 2017 van de Studiedienst van de FOD Financiën.
19
derden worden geïnd (douanerechten en gewestelijke belastingen), dan bedraagt de verbetering
van de startbasis zelfs 319 miljoen EUR (343 miljoen EUR inclusief correctie grensarbeid).
De impact van gewijzigde parameters van de economische begroting op de raming van de totale
belastingontvangsten is globaal gezien gunstig. De onderstaande tabel geeft de prognoses uit
de economische begroting weer voor de evolutie van de voornaamste macro-economische
aggregaten die gehanteerd worden als verklarende variabelen voor de grondslag van de
belangrijkste belastingcategorieën.
Tabel 9: Macro-economische aggregaten voor de raming van de fiscale ontvangsten
Impôt
Variables
IPP
ISoc
TVA
Accises
Revenu global des particuliers
Dont croissance réelle
Dont inflation (t-1)
Base macroéconomique
Profitabilité
Base macroéconomique
Consommation à prix constants
Part du diesel et du tabac
BE sept.
2016
2,6%
0,6%
2,0%
3,9%
1,1%
3,2%
1,5%
-2,9%
BE février
2017
3,0%
1,0%
2,0%
4,8%
1,4%
3,5%
1,4%
-2,9%
Wat de impact van maatregelen betreft wordt er voor een aantal maatregelen impliciet van
uitgegaan dat deze in de parameters van de economische begroting tot uiting zouden moeten
komen en dus niet meer additioneel mogen worden opgenomen gezien deze geacht worden in
de basis te zitten. Zo werden op het conclaaf volgende maatregelen beslist die zouden moeten
resulteren in fiscale terugverdieneffecten:

+13,5 miljoen EUR fiscaal effect e-commerce,

+6,7 miljoen EUR fiscaal effect startersbanen,

+10 miljoen EUR fiscaal effect voor de maatregel sociale huisvesting.
De studiedienst van Financiën gaat voor zijn ramingen uit van de macro-economische
aggregaten van de economische begroting en doet bij de begrotingscontrole geen bijkomende
correctie meer voor terugverdieneffecten.
Het Federaal Planbureau heeft met deze maatregelen echter expliciet geen rekening gehouden
in de ramingen van de economische begroting.
20
Bij de begrotingscontrole wordt er in de aanvullende impact maatregelen ook rekening
gehouden met een btw-effect van de accijnsmaatregelen. Dit effect is bij de begrotingscontrole
verwerkt in de macro-economische basis van de economische begroting en valt dus weg in het
overzicht van de maatregelen.
Voor enkele maatregelen is de impact op nul gezet in de ramingen: de verhoging van de accijns
op alcoholische dranken (+7 miljoen EUR voorzien in de initiële begroting) en de
gezondheidstaks (+50 miljoen EUR in de initiële begroting 2017). De tarieven op alcohol zijn
immers niet meer gewijzigd sedert 1/11/2015 en deze van de gezondheidstaks sedert 1/1/2016.
Er zijn op dit ogenblik geen concrete beslissingen van de regering om de tarieven te verhogen.
Verder werd ook de impact van de taks shelter toegevoegd (-3 miljoen EUR). De verlenging
van de regularisatie staat nu ook in de tabel van de aanvullende impact (zie tabel volgende
pagina). Bij de initiële begroting was dit niet het geval omdat er toen ook nog voor 2016 werd
uitgegaan van een ontvangst van 250 miljoen EUR. Bijgevolg moest er toen geen bijkomende
impact voor 2017 worden voorzien. Nu wordt er een aanvullende impact voorzien van 227,5
miljoen EUR om opnieuw tot een opbrengst van 250 miljoen EUR te komen.
De bijkomende impact van enkele maatregelen werd herraamd. Voor de maatregel met
betrekking tot betere invordering (Crossborderproject) wordt nog rekening gehouden met de
helft van de initieel voorziene impact (dus -75 miljoen EUR ten opzichte van de initiële
begroting).
Voor de maatregelen met betrekking tot de accijnzen is er ook een significante impact. De
raming kan echter niet gelijklopend per maatregel worden uitgesplitst zoals bij de initiële
begroting, gezien de herraming globaal gebeurt per product. Bij de initiële begroting was er een
totale aanvullende impact ten opzichte van 2016 voorzien van +380 miljoen EUR voor de
accijnzen, nu is dit nog +246 miljoen EUR.
Bij de initiële begroting was er rekening gehouden met een bijkomende impact van 345 miljoen
EUR voor de verhoging van roerende voorheffing. Hierbij was rekening gehouden met een
anticipatief effect van 40 miljoen EUR in 2016. Dit wordt nu op 149 miljoen geraamd. De
aanvullende impact werd dan ook herleid tot 127 miljoen EUR.
21
Tabel 10: Voorziene bijkomende impact van de maatregelen ten opzichte van 2016
2017
Mesures antérieures
Croissance des dépenses fiscales
Augmentations des accises sur les carburants (y compris les cliquets et
anticipations)
Augmentations des accises sur le tabac (y compris les anticipations)
Prolongation de la régularisation fiscale et sociale
Mesures : conclave budgétaire octobre 2014
Augmentation des frais professionnels forfaitaires, effet centimes
additionnels
Assujettissement des intercommunales à l'impôt des sociétés
Contribution secteur financier (intérêts notionnels - one shot)
Lutte contre la fraude fiscale
Indexation des accises
Mesures : conclave budgétaire août 2015
Tax shift : impact sur additionnels communaux
Contrôles ciblés en ce qui concerne l'application du taux réduit de TVA
sur l'électricité (one shot)
Meilleur recouvrement
Mesures : conclave budgétaire avril 2016
Tax Shelter
TVA sur les jeux et paris
Mesures : conclave budgétaire octobre 2016
Libéralités hautes écoles
Coparentalité
Crédits d'impôt indépendants
Travailleurs frontaliers Imfeld Garcet
Plus-values internes: actions de contrôles et adaptation de la législation
Libre choix budget mobilité
TVA sur l'électricité
Redesign de l'administration
Lutte contre la fraude
Augmentation des amendes de roulage
Meilleur recouvrement (projet crossboarder)
Augmentation du taux général du précompte mobilier de 27% à 30%
VA
0,0
Pr.p SEC
0,0
IPP
Rôles ex 2016
2,7
2,7
Rôles ex 2017
-6,5
-6,5
I.Soc
VA
0,0
Rôles
0,0
TVA "pure"
Accises
Divers
0,0
160,6
227,5
82,9
77,7
0,0
0,0
11,2
18,2
11,2
18,2
-130,0
-13,0
33,3
85,8
227,5
0,0
-29,7
-130,0
0,0
0,0
0,0
46,8
46,8
16,7
33,3
0,0
16,7
-8,2
85,8
0,0
0,0
16,7
0,0
-41,5
33,3
39,0
0,0
0,0
39,0
143,0
0,0
479,5
0,0
0,0
-3,1
-3,1
0,0
0,0
0,0
0,0
0,0
-13,6
-5,8
-1,7
-15,5
-15,5
100,0
8,0
-2,0
31,0
100,0
128,0
40,0
75,0
55,2
75,3
127,0
Suppression de la taxe de spéculation et doublement du plafond de la
taxe boursière
Extension de la taxe boursière - plateforme étrangère
Intensification de la lutte contre la fraude fiscale
Total général
Total général par impôt
46,0
30,0
0,0
0,0
10,8
55,8
25,0
45,0
-30,0
-18,4
10,0
11,6
15,0
207,2
207,2
246,4
246,4
707,0
707,0
Total
2017
384,3 Eerdere maatregelen
-3,8 Groei van de fiscale uitgaven
Verhoging van de accijnzen op brandstoffen
82,9
77,7 Verhoging van de accijnzen op tabak
227,5 Verlenging van de fiscale en sociale regularisatie
5,5 Maatregelen: begrotingsconclaaf oktober 2014
Verhoging van de forfaitaire beroepskosten, weerslag opcentiemen
29,4
-29,7 Onderwerping van de intercommunales aan de vennootschapsbelasting
-130,0 Bijdrage financiële sector (notionele interest - one shot)
50,0 Strijd tegen belastingfraude
85,8 Indexering van de accijnzen
55,3 Maatregelen: begrotingsconclaaf augustus 2015
46,8 Taxshift: impact op gemeentelijke opcentiemen
Gerichte controles van de toepassing van het verlaagd btw-tarief op
-41,5 elektriciteit (one-shot)
50,0 Betere invordering
35,9 Maatregelen: begrotingsconclaaf april 2016
-3,1 Tax Shelter
39,0 Btw op spelen en weddenschappen
716,9 Maatregelen: begrotingsconclaaf oktober 2016
-7,8 Giften hogescholen
-1,7 Co-ouderschap
-15,5 Belastingkrediet zelfstandigen
-15,5 Grensarbeiders Imfeld Garcet
31,0 Interne meerwaarden: controleacties en aanpassing van de wetgeving
100,0 Vrije keuze mobiliteitsbudget
128,0 Btw op elektriciteit
40,0 Redesign van de administratie
75,0 Fiscale fraudebestrijding
55,2 Verhoging van de verkeersboetes
75,3 Betere invordering (Crossborderproject)
Verhoging van 27 % tot 30 % van het algemeen tarief roerende voorheffing
127,0
Afschaffing speculatiebelasting en verdubbeling plafonds beurstaks
46,0
30,0 Uitbreiding beurstaks - buitenlands platform
50,0 Versterking fiscale fraudebestrijding
1 198,0 Algemeen totaal
1 198,0 Algemeen totaal per belasting
22
Ook de technische factoren en verschuivingen werden herzien:
-
Vooreerst wordt nu voor 2017 rekening gehouden met de éénmalige betaling van 150
miljoen EUR van touroperators (btw), deze betaling was bij de initiële begroting nog
voorzien voor 2016.
-
Wat de excess profit rulings (EPR’s) (kohieren vennootschappen) betreft, werd in de
initiële begroting de basis 2016 gecorrigeerd met -349 miljoen EUR om 2017 te ramen.
Dit is nu herraamd naar -391 miljoen EUR. Aan de cijfers 2017 werd een bedrag van
231 miljoen EUR toegevoegd voor de EPR's voor 2017 (wordt beschouwd als one
shot). Daarenboven wordt nu in 2017 ook rekening gehouden met een aanpassing
van -350 miljoen EUR voor de EPR's 2016 en 2017, die er voor zorgen dat
ondernemingen gebruik gaan maken van andere aftrekken. Immers, indien er zou zijn
ingekohierd rekening houdende met alle aspecten van de vennootschapsbelasting, dan
zouden de betrokken ondernemingen nog notionele interestaftrek, verliezen van vorige
jaren en dergelijke in rekening mogen hebben brengen, wat nu niet gebeurd is. Er zal
een recuperatie van die bedragen worden doorgevoerd in 2017 door de toepassing van
die aftrekken.
-
Er wordt nu rekening gehouden met een correctie van -96 miljoen EUR voor een
uitzonderlijke terugbetaling inzake roerende voorheffing. Deze correctie was nog niet
voorzien in de initiële begroting.
Volgende tabel toont de berekening van de belastingcategorieën die volgens de macroeconomische methode worden geraamd:
23
Tabel 11: Macro-economische raming van de belangrijkste belastingontvangsten
2015
2016
2017
Verwezen-
Voorlopige
Verwachte
lijkingen
ontvangsten
ontvangsten
1. Personenbelasting "ESR"
1. Impôt des personnes physiques "SEC"
1.1. Globale PB-opbrengst, aanslagjaar t+1
1.1 Produit global IPP, exercice t+1
Nominale toename van het globaal inkomen
1,4 %
2,4 %
3,0 % Croissance nominale du revenu global
Inflatie voorgaand jaar (t-1)
0,3 %
0,6 %
2,0 % Inflation décalée d'un an (t-1)
Reële groeivoet
1,0 %
1,8 %
Groei globale PB-opbrengst, excl. maatregelen en verschuivingen
1,7 %
3,0 %
41 691,1
41 272,8
- 396,7
-1 678,0
42 087,8
42 950,8
Nominale loonstijging
1,0 %
2,4 %
2,9 % Croissance nominale des salaires
Nominale groei van de sociale uitkeringen
1,7 %
2,3 %
2,9 % Croissance nominale des allocations sociales
Inflatie voorgaand jaar (t-1)
0,3 %
0,6 %
2,0 % Inflation décalée d'un an (t-1)
Reële groei van de lonen
0,7 %
1,8 %
0,9 % Croissance réelle des salaires
Reële groei van de uitkeringen
1,3 %
1,8 %
0,9 % Croissance réelle des allocations
Groei bedrijfsvoorheffing, excl. maatregelen en verschuivingen
1,7 %
3,2 %
46 247,1
46 088,1
Globale PB-opbrengst bij lopende wetgeving
Idem groeivoet
Bijkomende weerslag van de maatregelen (excl. indexering)
Globale PB-opbrengst bij wetgeving t-1
-1,0 %
1,0 % Taux de croisannce réelle
3,3 % Croissance du produit global IPP, hors mesures et glissements
42 612,2 Produit global IPP à législation courante
3,2 % Idem taux de croissance
- 8,1 Incidences complémentaires des mesures (hors indexation)
42 620,3 Produit global IPP à législation de t-1
1.2 Bedrijfsvoorheffing "ESR"
Bedrijfsvoorheffing "ESR" bij lopende wetgeving
1.2 Précompte professionnel "SEC"
-0,3 %
Maatregelen (excl. indexering van de belastingsschalen en vrijstellingen)
Bedrijfsvoorheffing "ESR" bij wetgeving t-1
-1717,7
46 722,2
47 805,8
2,3%
1.3 Voorafbetalingen personenbelasting
Voorafbetalingen bij lopende wetgeving
3,3 % Croissance du précompte professionnel, hors mesures et glissements
47 598,8 Pr P "SEC" à législation courante
3,3 %
0,0 Mesures (hors indexation des barèmes fiscaux et hors dispenses)
47 598,8 Pr P "SEC" à législation de t-1
-0,4%
1.3 Versements anticipés personnes physiques
1 562,1
1 533,3
1 512,1
1 525,8
Saldo vastgestelde rechten bij wetgeving t-1
-6 146,6
-6 380,8
-6 567,2 Solde des droits constatés à législation t-1
Inachtneming van de vorige aanslagjaren en van de niet-geïnde rechten
-4 793,3
-4 897,5
-5 040,5 Prise en compte des exercices antérieurs et des droits non perçus
Kohieren PB bij wetgeving t-1
-4 842,5
-4 760,4
-4 858,0 Rôles IPP à législation de t-1
Bijkomende weerslag van de maatregelen (excl. indexering)
Voorafbetalingen personenbelasting bij wetgeving t-1
7,5
1.4 Kohieren PB "ESR"
1 588,7 Versements anticipés à législation courante
0,0 Incidences complémentaires des mesures (hors indexation)
1 588,7 Versements anticipés personnes physiques à législation de t-1
1.4 Rôles IPP "SEC"
Bijkomende weerslag van de maatregelen (excl. indexering), vorig aanslagjaar
10,8 Incidences complémentaires des mesures (hors indexation), ex. antérieur
Bijkomende weerslag van de maatregelen (excl. indexering), lopend aanslagjaar
20,0 Incidences complémentaires des mesures (hors indexation), ex. en cours
Bijkomende weerslag van de maatregelen excl. globale opbrengst
25,0 Incidences complémentaires des mesures hors produit global
Verschuivingen en diverse factoren
Kohieren PB bij lopende wetgeving
Glissements et facteurs divers
-4 842,5
-4 760,4
2. Vennootschapsbelasting "ESR"
2. Impôt des sociétés "SEC"
Verklarende variabelen
Primair inkomen van de vennootschappen
Groeivoet
-4 802,2 Rôles IPP à législation courante
Variables explicatives
68 296,8
74 052,4
6,7 %
8,4 %
77 585,0 Revenu primaire des sociétés
4,8 % Taux de croissance
Winstgevendheid
0,345
0,364
0,369 Profitabilité
Groeivoet
3,3 %
5,5 %
1,4 % Taux de croissance
1,5%
4,5% Croissance des recettes à législation constante
Groei van de ontvangsten bij ongewijzigde wetgeving
Maatregelen en verschuivingen
Mesures et glissements
Bijkomende weerslag maatregelen
-18,4 Incidences complémentaires des mesures
Verschuivingen en diverse factoren "t-1"
-391,0 Glissements et facteurs divers "t-1"
Verschuivingen en diverse factoren "t"
Ontvangsten Ven.B "ESR"
-119,0 Glissements et facteurs divers "t"
13 567,0
15 213,3
Voorafbetalingen vennootschappen
8.533,3
8 590,7
8 946,0 Versements anticipés sociétés
Kohieren vennootschappen
4.433,1
6038,0
5792,9 Rôles sociétés
600,5
584,6
Verwachte groei van de ontvangsten
12,1 %
Waaronder
Roerende voorheffing vennootschappen
15 349,7 Recettes d'I.Soc "SEC"
0,9 % Croissance prévue des recettes
Dont
3. Btw "ESR"
610,8 Précompte mobilier sociétés
3. TVA "SEC"
Verklarende variabelen
Variables explicatives
Macro-economische grondslag
257 630,0
264 900,0
274 200,0 Base macroéconomique
Uitvoer jaar "t" en eerste kwartaal "t+1"
425 654,0
448 148,0
478 382,6 Exportations année "t" et 1er trimestre t"+1"
Uitvoer 4e kwartaal "t-1" tot en met 3e kwartaal "t"
337 781,0
349 864,0
373 962,0 Exportations du 4ème trim. "t-1" au 3ème trimestre "t"
Macro-economische grondslag
1,3 %
2,8 %
3,5 % Base macroéconomique
Uitvoer jaar "t" en eerste kwartaal "t+1"
2,0 %
5,3 %
6,7 % Exportations année "t" et 1er trimestre t"+1"
Uitvoer 4e kwartaal "t-1" tot en met 3e kwartaal "t"
1,9 %
3,6 %
6,9 % Exportations du 4ème trim. "t-1" au 3ème trimestre "t"
Idem, groeivoet
Idem, taux de croissance
Groei van de ontvangsten, excl. maatregelen en verschuivingen
4,3 % Croissance des recettes, hors mesures et glissements
Maatregelen en verschuivingen
Mesures et glissements
Bijkomende weerslag maatregelen
207,2 Incidences complémentaires des mesures
Verschuivingen en diverse factoren "t-1"
0,0 Glissements et facteurs divers "t-1"
Verschuivingen en diverse factoren "t"
Ontvangsten btw
150,0 Glissements et facteurs divers "t"
27 576,9
Verwachte groei van de ontvangsten
28 753,8
4,27 %
4. Accijnzen "ESR"
Aandeel van tabak en diesel in gezinsconsumptie (groei)
Variables explicatives
0,8 %
0,4 %
-2,7 %
-3,3 %
Groei van de ontvangsten, excl. maatregelen en verschuivingen
-2,9 % Part du tabac et du diesel dans la consommation privée (croissance)
Mesures et glissements
Bijkomende weerslag van de maatregelen
246,4 Incidences complémentaires des mesures
Verschuivingen en diverse factoren "t-1"
Glissements et facteurs divers "t-1"
Verschuivingen en diverse factoren "t"
Verwachte groei van de ontvangsten
1,4 % Consommation privée à prix constants (croissance)
-0,53 % Croissance des recettes, hors mesures et glissements
Maatregelen en verschuivingen
Ontvangsten accijnzen
5,51 % Croissance prévue des recettes
4. Accises "SEC"
Verklarende variabelen
Gezinsconsumptie tegen constante prijzen (groei)
30 337,1 Recettes de TVA
Glissements et facteurs divers "t"
8 260,4
8 824,4
9 024,0 Recettes d'accises
4,82%
6,83 %
2,26 % Croissance prévue des recettes
24
Resultaten in ESR-termen:
De raming voor de totale fiscale ESR-ontvangsten voor 2017 bedraagt 114 534 miljoen EUR
of 253 miljoen EUR minder dan bij de initiële begroting. Ten opzichte van 2016 betekent dit
een stijging van 5 017 miljoen EUR.
Wanneer de belastingen geheel geïnd voor derden worden uitgesloten bedraagt het verschil ten
opzichte van de initiële begroting slechts -146 miljoen EUR.
Tabel 12: De fiscale ontvangsten in ESR-termen
In miljoen EUR
2016
Mon. maart
Mon. mars
(1)
Roerende voorheffing
En millions EUR
2017
Mon. maart
Mon. mars
(3)
2017
Initieel
Initial
(2)
Verschil
Différence
(3) vs. (1)
Verschil
Différence
(3) vs. (2)
In %
En %
In %
En %
Verschil
Différence
(3) vs. (1)
Verschil
Différence
(3) vs. (2)
4 345
5 469
4 760
415
- 708
9,6
- 13,0
dividenden
2 351
3 014
2 514
163
- 501
6,9
- 16,6
andere
2 128
2 397
2 381
253
- 16
11,9
- 0,6
kohieren
- 135
58
- 135
0
- 192
0,0
- 333,8
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
woonstaatheffing
Bijdrage op hoge vermogensinkomens
Werknemersparticipatie
Précompte mobilier
dividendes
autres
rôles
prélèvement état de résidence
Cotisation sur les hauts revenus du
patrimoine
17
24
17
0
-7
2,6
- 29,2
Voorafbetalingen
10 124
10 524
10 535
411
11
4,1
0,1
Kohieren
vennootschappen
natuurlijke personen
belasting der niet-inwoners
1 409
6 038
-4 760
132
328
4 979
-4 931
280
1 163
5 793
-4 802
172
- 246
- 245
- 42
41
835
814
129
- 108
- 17,5
- 4,1
- 0,9
31,0
254,8
16,3
2,6
- 38,5
Rôles
sociétés
personnes physiques
impôt des non-résidents
Bedrijfsvoorheffing
bron
kohieren
46 088
45 812
276
47 234
46 822
412
47 599
47 312
287
1 511
1 500
11
364
490
- 125
3,3
3,3
4,0
0,8
1,0
- 30,4
Précompte professionnel
source
rôles
Niet-geregionaliseerde diversen
Participation des travailleurs
Versements anticipés
375
358
358
- 16
0
- 4,3
0,1
Divers non régionaux
Directe belastingen
62 357
63 937
64 432
2 075
495
3,3
0,8
Impôts directs
Accijnzen
Btw
zuivere
diverse rechten en taksen
8 824
31 009
28 754
2 255
9 160
33 677
30 599
3 078
9 024
33 323
30 337
2 986
200
2 314
1 583
731
- 136
- 354
- 262
- 92
2,3
7,5
5,5
32,4
- 1,5
- 1,1
- 0,9
- 3,0
162
199
191
29
-8
18,0
- 4,2
1 181
962
819
- 362
- 143
- 30,6
- 14,9
23
250
250
228
0
1 011,1
0,0
103 555
108 185
108 039
4 484
- 146
4,3
- 0,1
3 411
3 929
3 750
340
- 178
10,0
- 4,5
Impôts entièrement encaissés pour des
tiers
Impôts régionaux
Niet-geregionaliseerde registratierechten
Accises
TVA
pure
droits et taxes divers
Droits d'enregistrement non régionaux
Divers et amendes non régionaux
Niet-geregionaliseerde diversen en boeten
Regularisatie
Totaal excl. belastingen geheel geïnd voor
derden
Belastingen geheel geïnd voor derden
Gewestelijke belastingen
Verkeersbelasting
Regularisation
Total hors impôts entièrement encaissés
pour des tiers
128
140
136
8
-4
6,1
- 2,6
Taxe de circulation
Belasting op inverkeerstelling
49
53
51
2
-2
5,1
- 3,4
Taxe de mise en circulation
Eurovignet
28
5
5
- 23
0
- 81,8
0,0
Belasting op spelen en weddenschappen
63
70
69
6
-2
9,8
- 2,1
Automatische ontspanningstoestellen
33
39
39
6
0
18,3
0,0
Appareils automatiques de divertissement
Onroerende voorheffing
54
58
58
4
1
7,4
1,0
Précompte immobilier
1
1
1
0
0
0,0
- 18,3
1 794
2 007
1 879
84
- 129
4,7
- 6,4
221
313
313
92
0
41,8
0,0
1 040
1 243
1 200
160
- 43
15,4
- 3,5
2 552
2 674
2 745
193
71
7,6
2,7
109 517
114 787
114 534
5 017
- 253
4,6
- 0,2
Geregionaliseerde boeten directe bel.
Geregionaliseerde registratierechten
Geregionaliseerde boeten indirecte bel.
Successierechten
Douanerechten
Totaal incl. belastingen geheel geïnd voor
derden (uitgez. opcentiemen)
Eurovignette
Taxe sur les jeux et paris
Amendes reg. impôts directs
Droits d'enregistrement régionalisés
Amendes reg. impôts indirects
Droits de succession
Droits de douane
Total y compris impôts entièrement
encaissés pour des tiers (impôts
additionels exclus)
25
De belangrijkste verschillen ten opzichte van de initiële begroting bij de belastingen die niet
volledig voor rekening van derden worden geïnd, situeren zich vooral bij volgende rubrieken:
-
roerende voorheffing: -708 miljoen EUR. De startbasis 2016 daalt met 261 miljoen EUR
en dit ondanks een groter anticipatie-effect dan voorzien (+129 miljoen EUR t.o.v. de
initiële raming). Ongeveer 84 miljoen EUR van het verschil wordt verklaard door een
lager geraamde ontvangst voor het tweede luik van de liquidatiereserve. Het grotere
anticipatie-effect zorgt wel voor een lagere ontvangst 2017. Het incalculeren van de
impact van arresten voor een reeks betwistingen uit het verleden verklaart ook een deel
van het verschil met de initiële begroting (cf. sub-rubriek kohieren en de uitleg bij
technische factoren). Verder is er ook een lagere groei van de interesten en dividenden
voorzien.
-
kohieren vennootschappen : +814 miljoen EUR. De stijging wordt in hoofdzaak
verklaard doordat de cijfers voor 2016, die als startbasis dienen voor de ramingen 2017,
836 miljoen EUR gunstiger zijn. De kohieren vennootschappen 2016 werden gunstig
beïnvloed door een verschuiving van voorafbetalingen naar kohieren.
-
kohieren natuurlijke personen : +129 miljoen EUR. Het verschil ten opzichte van de
initiële begroting wordt verklaard door een hogere raming voor de globale PB-opbrengst
(aanslagjaar 2017) waarvan een deel wordt toegerekend aan de kohieren natuurlijke
personen 2017.
-
bedrijfsvoorheffing: +364 miljoen EUR. De stijging kan worden verklaard door
gunstigere realisaties 2016 en betere parameters van de economische begroting.
-
accijnzen: -136 miljoen EUR. Het verschil is grotendeels gelinkt aan de gewijzigde
bijkomende impact van de maatregelen (-134 miljoen EUR).
-
zuivere btw: -262 miljoen EUR. De ontvangsten 2016 waarvan vertrokken wordt bij het
ramen, dalen met 499 miljoen EUR. De macro-economische grondslag groeit dan weer
iets sterker dan initieel voorzien (+0,3 %) en er moet ook rekening worden gehouden
met de gewijzigde hypothesen i.v.m. de technische factoren (touroperators).
-
niet-geregionaliseerde diversen en boeten: -143 miljoen EUR. De raming voor deze
rubriek is onder andere herzien voor de maatregel met betrekking tot betere invordering
26
(Crossborderproject). Er wordt nog rekening gehouden met de helft van de initieel
voorziene impact (-75 miljoen EUR ten opzichte van de initiële begroting).
Onder de rubriek regularisatie wordt nog steeds 250 miljoen EUR voorzien in de ramingen net
als bij de initiële begroting. In tegenstelling tot bij de initiële begroting wordt nu wel voorzien
dat er een gedeelte zal moeten worden afgedragen (momenteel geraamd op 100 miljoen EUR).
De geheel voor derden geïnde gewestelijke belastingen dalen met 179 miljoen EUR t.o.v. de
initiële begroting, de douanerechten stijgen met 71 miljoen EUR.
De overgang naar de fiscale ontvangsten in kas-termen
Hoewel de raming van de ontvangsten sedert enige tijd grotendeels rechtstreeks in ESR-termen
gebeurt, blijft het belangrijk om de kasontvangsten te kennen. De kasontvangsten vormen onder
meer de basis voor de berekening van de alternatieve financiering aan de sociale zekerheid.
Volgende tabel toont de overgang van de totale fiscale ontvangsten in ESR-termen naar de
totale fiscale ontvangsten op kasbasis. Het grootste gedeelte betreft de vrijstellingen van de
bedrijfsvoorheffing (2 980 miljoen EUR voor 2017) die als een subsidie moeten worden
beschouwd volgens het ESR, de rest is een correctie voor het moment van registratie, en het
opnemen van de accijns-verrekening in het kader van de BLEU van 24 miljoen EUR (ontvangst
die uit de fiscale ESR-ontvangsten wordt gehaald, hiervoor wordt wel een spiegelcorrectie
gedaan omdat het wel een ontvangst is die in rekening moet worden gebracht, maar niet bij de
fiscale ontvangsten).
27
Tabel 13: De overgang van ESR naar kas
In miljoen EUR
En millions EUR
ESR-basis Financiën
2016
2017
2017
Mon. maart
-
Initieel
-
Mon. maart
-
Mon. mars
Initial
Mon. mars
(1)
(2)
(3)
109 517
114 787
114 534
vrijstellingen BV
2 887
3 008
2 980
federale ESR-correctie excl.
vrijstellingen BV
2 599
377
415
4
7
7
104 028
111 396
111 132
niet-federale ESR-correctie
kasbasis
De hoge ESR-correctie voor 2016 kan vooral worden toegeschreven aan de kohieren PB en
vennootschappen. Voor de vennootschappen zou dit te verklaren zijn door een verschuiving
van voorafbetalingen naar kohieren. Voor de kohieren PB is het kascijfer abnormaal negatief,
maar de achterstand werd ingehaald in de maanden januari-februari die in ESR wel worden
meegerekend.
De totale fiscale ontvangsten op kasbasis bedragen 111 132 miljoen EUR voor 2017, 264
miljoen EUR minder dan vermeld in de initiële begroting. Na uitsluiting van de belastingen die
volledig voor rekening van derden worden geïnd, is er een daling van 156 miljoen EUR.
De volgende tabel toont het detail van de fiscale ontvangsten op kasbasis.
28
Tabel 14: De fiscale ontvangsten op kasbasis
In miljoen EUR
2016
Mon. maart
Mon. mars
(1)
Accijnscompenserende belasting
Roerende voorheffing
dividenden
andere
kohieren
woonstaatheffing
En millions EUR
2017
Mon. maart
Mon. mars
(3)
2017
Initieel
Initial
(2)
In %
En %
In %
En %
Verschil
Différence
(3) vs. (1)
Verschil
Différence
(3) vs. (2)
Verschil
Différence
(3) vs. (1)
Verschil
Différence
(3) vs. (2)
0
0
0
0
0
- 16,7
0,0
4 196
2 291
2 062
- 158
0
5 449
3 003
2 394
52
0
4 710
2 501
2 366
- 158
0
514
210
304
0
0
- 739
- 501
- 28
- 209
0
12,3
9,2
14,7
0,0
- 13,6
- 16,7
- 1,2
- 405,6
0
0
0
0
0
17
10 124
- 793
4 305
-5 215
117
43 268
42 997
271
376
57 187
8 743
30 785
28 530
2 255
24
10 524
151
4 798
-4 925
278
44 124
43 718
406
358
60 630
9 160
33 599
30 521
3 078
17
10 535
1 037
5 612
-4 771
196
44 468
44 183
285
359
61 126
9 048
33 211
30 225
2 986
0
411
1 830
1 307
444
79
1 200
1 186
15
- 16
3 939
305
2 426
1 695
731
-7
11
886
814
154
- 82
344
465
- 121
1
496
- 112
- 388
- 296
- 92
Niet-geregionaliseerde registratierechten
162
199
191
29
-8
18,0
- 4,2
1 181
962
819
- 362
- 143
- 30,6
- 14,9
Niet-geregionaliseerde diversen en boeten
Regularisatie
Totaal
2,6
4,1
230,8
30,4
8,5
67,8
2,8
2,8
5,4
- 4,3
6,9
3,5
7,9
5,9
32,4
- 29,2
0,1
584,6
17,0
3,1
- 29,5
0,8
1,1
- 29,7
0,3
0,8
- 1,2
- 1,2
- 1,0
- 3,0
12
250
250
238
0
1 920,3
0,0
98 070
104 800
104 644
6 574
- 156
6,7
- 0,1
Participation des travailleurs
Versements anticipés
Rôles
sociétés
personnes physiques
impôt des non-résidents
Précompte professionnel
source
rôles
Divers non régionaux
Impôts directs
Accises
TVA
pure
droits et taxes divers
Droits d'enregistrement non régionaux
Divers et amendes non régionaux
Regularisation
Total
Impôts entièrement encaissés pour des
tiers
Belastingen geheel geïnd voor derden
Gewestelijke belastingen
Verkeersbelasting
Belasting op inverkeerstelling
Eurovignet
Belasting op spelen en weddenschappen
Automatische ontspanningstoestellen
Onroerende voorheffing
Geregion. fiscale boeten directe bel.
Geregion. registratierechten
Geregion. fiscale boeten indirecte bel.
Successierechten
3 406
128
49
28
63
33
54
0
1 794
221
1 036
3 922
140
53
5
70
39
58
1
2 007
313
1 236
3 743
135
51
5
69
39
58
0
1 879
313
1 194
337
7
2
- 23
6
6
4
0
84
92
158
- 179
-4
-2
0
-2
0
0
-1
- 129
0
- 42
9,9
5,6
5,1
- 81,8
9,8
18,3
6,7
- 4,6
- 3,0
- 3,4
0,0
- 2,1
0,0
0,0
4,7
41,8
15,2
- 6,4
0,0
- 3,4
Douanerechten
2 552
2 674
2 745
193
71
7,6
2,7
104 028
111 396
111 132
7 104
- 264
6,8
- 0,2
Totaal incl. belastingen geheel geïnd voor
derden (uitgez. opcentiemen)
Précompte mobilier
dividendes
autres
rôles
prélèvement état de résidence
Cotisation sur les hauts revenus du
patrimoine
Bijdrage op hoge vermogensinkomens
Werknemersparticipatie
Voorafbetalingen
Kohieren
vennootschappen
natuurlijke personen
belasting der niet-inwoners
Bedrijfsvoorheffing
bron
kohieren
Niet-geregionaliseerde diversen
Directe belastingen
Accijnzen
Btw
zuivere
diverse rechten en taksen
Taxe compensatoire des accises
Impôts régionaux
Taxe de circulation
Taxe de mise en circulation
Eurovignette
Taxe sur les jeux et paris
Appareils automatiques de divertissement
Précompte immobilier
Amendes reg. impôts directs
Droits d'enregistrement régionalisés
Amendes reg. impôts indirects
Droits de succession
Droits de douane
Total y compris impôts entièrement
encaissés pour des tiers (impôts
additionels exclus)
4.1.2 Afdrachten van fiscale ontvangsten
4.1.2.1 Algemeen overzicht
De volgende tabel geeft een globaal overzicht van de afdrachten van de fiscale ontvangsten.
29
Tabel 15: Afdrachten fiscale ontvangsten
In miljoen EUR
En millions EUR
In %
En %
In %
En %
2016
2017
2017
Mon. maart
-
Initieel
-
Mon. maart
-
Verschil
-
Verschil
-
Verschil
-
Verschil
-
Mon. mars
Initial
Mon. mars
Différence
Différence
Différence
Différence
(1)
(2)
(3)
(3) vs. (1)
(3) vs. (2)
(3) vs. (1)
(3) vs. (2)
EU
3 068
3 204
3 275
207
71
6,7
2,2
UE
Btw
517
530
530
14
0
2,7
0,0
TVA
2 552
2 674
2 745
193
71
7,6
2,7
Droits de douane
42 190
43 395
43 381
1.191
-13
2,8
0,0
Communautés et Régions
Gewestelijke belastingen
3 407
3 922
3 844
437
-78
12,8
- 2,0
Impôts régionaux
Gewestelijke aanvullende belasting op PB
9 306
9 425
9 357
51
-68
0,6
- 0,7
Taxe additionnelle régionale sur l'IPP
PB- en btw-dotaties
29 478
30 048
30 180
703
132
2,4
0,4
Sociale zekerheid
10 040
14 318
14 000
3.959
-319
39,4
- 2,2
Sécurité sociale
6 213
11 790
11 543
5.330
-247
85,8
- 2,1
Gestion globale travailleurs salariés
208,0
- 3,3
Gestion globale travailleurs indépendants
Douanerechten
Gemeenschappen en Gewesten
Globaal beheer werknemers
Globaal beheer zelfstandigen
Dotations IPP et TVA
692
2 204
2 132
1.440
-72
2 751
0
0
-2.751
0
45
0
0
-45
0
Sociale Maribel en BBSZ
340
324
324
-16
0
- 4,6
0,0
Maribel social et CSSS
Andere
639
493
493
-146
0
- 22,8
0,0
Autres
0
0
0
0
0
421
261
261
-160
0
- 38,1
- 0,1
12
12
12
0
0
0,0
0,0
Fonds des calamités
182
186
186
4
0
2,3
0,0
CREG
0
0
0
0
0
23
33
33
10
0
45,4
0,0
Afdrachten fiscale ontvangsten
55 937
61 410
61 149
5.212
-261
9,3
- 0,4
Fiscale Middelen
48 091
49 986
49 983
1.892
-2
3,9
0,0
Afdrachten fiscale ontvangsten
55 937
61 410
61 149
5.212
-261
9,3
- 0,4
Transferts de recettes fiscales
Niet-federale overgangscorrecties
4
7
7
3
0
79,9
- 1,1
Corrections de passage non-fédérales
Andere overgangscorrecties
0
0
0
0
0
55 941
61 417
61 155
5.215
-262
RIZIV-Geneeskundige verzorging
DIBISS en andere
Effectisering
Politie
Rampenfonds
CREG
MMA-fonds
Apetra
Afdrachten fiscale ontvangsten,
gecorrigeerd met overgangscorrecties op
saldoniveau
INAMI-Soins de santé
ORPSS et autres
Titrisation
Police
Fonds MEVA
Apetra
Transferts de recettes fiscales
Recettes fiscales Voies et Moyens
Autres corrections de passage
9,3
- 0,4
Transferts de recettes fiscales, incluant les
corrections de passage au niveau du solde
De afdrachten voor 2016 bedroegen 55.937 miljoen EUR. Na ESR-correcties werd dat bedrag
bijgesteld tot 55.941 miljoen EUR.
Voor 2017 worden de totale af te dragen ontvangsten geraamd op 61.149 miljoen EUR, hetzij
261 miljoen EUR lager in vergelijking met de begrotingsopmaak 2017. Na ESR-correcties
worden de afdrachten voor 2017 geraamd op 61.155 miljoen EUR. Dit is 262 miljoen EUR
lager dan bij begrotingsopmaak: de afdrachten na ESR-correcties werden toen geraamd op
61.417 miljoen EUR.
De verschillende elementen van de afdrachten worden in de volgende punten meer in detail
toegelicht.
30
4.1.2.2 Afdrachten EU
De aan de EU af te dragen middelen worden geraamd op 3.275 miljoen EUR. Dit is een stijging
met 71 miljoen EUR ten opzichte van de initiële begroting 2017. Deze hogere afdracht is
integraal toe te schrijven aan een stijging van de douanerechten. Voor 2017 worden de
douanerechten geraamd op 2.745 miljoen EUR.
De aan de EU over te dragen BTW werd door de permanente vertegenwoordiging bij de EU
geraamd en blijft gehandhaafd op 530 miljoen EUR.
4.1.2.3 Afdrachten aan de Gemeenschappen en Gewesten
1. Parameters
De volgende tabel geeft een overzicht van de parameters die in rekening werden gebracht bij
de bepaling van de afdrachten aan de deelstaten in het kader van de BFW.
Tabel 16: Parameters BFW
31
begrotingsjaar (t) / année
budgétaire (t)
* niet afgerond
ICP / IPC
2016
DEFINITIEF / DEFINITIF
2017
INITIEEL / INITIAL
2017
AANGEPAST / AJUSTE
1,60%
2,10%
1,20%
EB 08.09.2016
30.06.2016 (1° obs)
1,40%
30.06.2016 (2° obs)
1.253.245
741.602
269.853
2.264.700
14.726
sch j / année scol
2015 - 2016 rea
56,681%
43,319%
100,000%
01.01.2016 rea
1.259.177
740.970
273.027
2.273.174
14.718
sch j / année scol
2016 - 2017 raming*
56,715%
43,285%
100,000%
01.01.2017 raming*
1.260.078
741.566
273.297
2.274.941
14.729
sch j / année scol
2016 - 2017 raming*
56,715%
43,285%
100,000%
01.01.2017 raming*
1.328.368
800.154
284.573
2.413.095
15.665
784.489
2.397.430
01.01.2016 rea
1.337.769
805.059
289.498
2.432.326
15.721
789.338
2.416.605
01.01.2017 raming*
1.337.769
805.059
289.498
2.432.326
15.721
789.338
2.416.605
01.01.2017 raming*
336.284
168.151
45.090
549.525
3.484
164.667
546.041
01.01.2016 rea
343.155
168.170
44.802
556.127
3.645
164.525
552.482
01.01.2017 raming*
343.155
168.170
44.802
556.127
3.645
164.525
552.482
01.01.2017 raming*
6.477.804
3.602.216
1.187.890
11.267.910
76.645
3.525.571
11.191.265
6.524.663
3.628.571
1.206.032
11.359.266
77.395
3.551.176
11.281.870
6.524.663
3.628.571
1.206.032
11.359.266
77.395
3.551.176
11.281.870
1,97%
EB 08.09.2016
1,20%
reële groei BBP / croissance réelle PIB
# inwoners -18 jaar (toestand 30/6/(t-1)) :
# habitants -18 ans (situation 30/6/(t-1)) :
VG
RW hors CG
BHG / RBC
totaal excl DG / total hors CG
DG / CG
# leerlingen art 39, BFW : schooljaar 2015-2016 : raming obv evolutie inwoners 6 t.e.m. 17 jaar (rea 01.01.2016 + proj. FPB maart 2016)
# élèves art 39, BFW : schooljaar 2015-2016 : estimations sbd l'évolution des habitants de 6 à 17 ans inclus (réa 01.01.2016 + proj BFP mars 2016)
VG / Comm fl
FG / Comm fr
# inwoners 0 tot en met 18 jaar (toestand 1/1/(t)): rea 01.01.2016 + proj FPB maart 2016
# habitants de 0 à 18 ans inclus (situation 1/1/(t)) : réa 01.01.2016 + proj BFP mars 2016)
VG
RW avec CG incluse
BHG / RBC
Rijk incl DG / Royaume avec CG incluse
DG / CG
RW hors CG
totaal excl DG / total hors CG
# inwoners ouder dan 80 jaar (toestand 1/1/(t)) (rea 01.01.2016 + proj FPB maart 2016)
# habitants de plus de 80 ans (situation 1/1/(t)) (réa 01.01.2016 + proj BFP mars 2016)
VG
RW avec CG incluse
BHG / RBC
Rijk incl DG / Royaume avec CG incluse
DG / CG
RW hors CG
totaal excl DG / total hors CG
totale bevolking (toestand 1/1/(t)) : rea 01.01.2016 + proj FPB maart 2016
population totale (situation 1/1/(t)) : réa 01.01.2016 + proj BFP mars 2016)
VG
RW avec CG incluse
BHG / RBC
Rijk incl DG / Royaume avec CG incluse
DG / CG
RW hors CG
totaal excl DG / total hors CG
30.06.2015 def
32
begrotingsjaar (t) / année
budgétaire (t)
PB en federale PB / IPP et IPP fédérale : fed PB AJ 2015 voor begrotingsjaar 2016 & overgangsbedrag / IPP féd EI 2015 pour l'année budgétaire 2016 &
montant de transition
VG
RW hors la CG
BHG / RBC
DG / CG
Rijk incl DG / Royaume avec CG incluse
RW y compris la CG
totale bevolking 1/1/AJ : solidariteitsmechanisme / population totale 1/1/EI : méchanisme de solidarité
VG
RW avec CG incluse
BHG / RBC
Rijk incl DG / Royaume avec CG incluse
DG / CG
RW hors CG
totaal excl DG / total hors CG
Stroom van pendelaars : voorlopige ramingen / Flux de navetteurs : estimations provisoires
% aandeel VG (kan nog wijzigen)
% aandeel WG (kan nog wijzigen)
Tota(a)l :
Reële groei BBP per inwoner / taux de croissance réelle du PIB par habitant
# leerlingen art 39, BFW : bj 2015-2016 : raming obv evolutie inwoners 6 t.e.m. 17 jaar (rea 01.01.2016 + proj. FPB maart 2016)
# élèves art 39, BFW : année budg 2015-2016 : estimations sbd l'évolution des habitants de 6 à 17 ans inclus (réa 01.01.2016 + proj BFP mars 2016)
VG / Comm fl
FG / Comm fr
totaal excl DG / total hors CG
2017
2017
2016
AANGEPAST / AJUSTE
INITIEEL / INITIAL
DEFINITIEF / DEFINITIF
aj. / ex d'imp 2016 raming* aj. / ex d'imp 2016 raming*
aj. / ex d'imp 2015 rea.
federale personenbelasting / federale personenbelasting / federale personenbelasting /
estimation* impôt des
estimation* impôt des
réa. impôt des personnes
personnes physiques fédéral personnes physiques fédéral
physiques fédéral
21.160.241.709,06
20.962.428.382,70
20.780.225.963,00
9.182.683.948,22
9.097.712.849,24
9.070.141.269,32
2.721.628.206,19
2.688.662.510,45
2.655.628.300,60
142.848.583,71
142.273.074,27
140.435.447,68
33.207.402.447,19
32.891.076.816,67
32.646.430.980,60
9.325.532.531,94
9.239.985.923,52
9.210.576.717,00
01.01.(AJ)2016 rea.
01.01.(AJ)2016 rea.
01.01.(AJ)2015 rea.
6.477.804
6.477.804
6.444.127
3.602.216
3.602.216
3.589.744
1.187.890
1.187.890
1.175.173
11.267.910
11.267.910
11.209.044
76.645
76.645
76.328
3.525.571
3.525.571
3.513.416
11.191.265
11.191.265
11.132.716
62,769%
37,231%
100,000%
0,6713%
sch j / année scol
2015 - 2016 rea
841.961
643.469
1.485.430
62,735%
37,265%
100,000%
0,3861%
sch j / année scol
2016 - 2017 raming*
854.107
651.867
1.505.974
62,735%
37,265%
100,000%
0,5845%
sch j / année scol
2016 - 2017 raming*
854.107
651.867
1.505.974
Bron: FOD Financiën
33
2. Gewestelijke belastingen
Voor 2017 worden de gewestelijke belastingen 78 miljoen EUR lager ingeschat in vergelijking
met de initiële begrotingsopmaak. De gewestbelastingen worden zodoende geraamd op 3.844
miljoen EUR tegenover 3.922 miljoen EUR bij begrotingsopmaak. Ter vergelijking, voor 2016
bedroegen de gewestbelastingen 3.407 miljoen EUR.
De daling van de gewestbelastingen wordt grotendeels verklaard door een neerwaartse herziening
van de registratierechten en de successierechten. De registratierechten worden 129 miljoen EUR
lager ingeschat dan initieel en worden nu geraamd op 1.879 miljoen EUR. De successierechten
worden geraamd op 1.194 miljoen EUR, hetzij een daling met 42 miljoen EUR ten opzichte van
de initiële begroting 2017.
Het totaal aan directe gewestelijke belastingen wordt 9 miljoen EUR lager geraamd en komen nu
uit op 358 miljoen EUR tegenover 366 miljoen EUR bij begrotingsopmaak.
Tot slot wordt nu ook rekening gehouden met een afdracht van 100 miljoen EUR ingevolge de
permanente regularisatie.
3. Afdrachten vanuit PB en BTW-middelen
3.1 Afdrachten aan Gewesten
De volgende tabel geeft een overzicht van de middelen die aan de gewesten worden toegewezen
vanuit de PB-middelen.
Tabel 17: Afdrachten Gewesten
in miljoen EUR
GEWESTEN
BC2016
BC2016
2016 DEF
BO2017
BC2017
(1)
(2)
297
9.425
9.357
-68
2016 Saldo
excl saldo 2015
gewestelijke PB
9.009
9.009
9.306
Verschil
(2)-(1)
(voorlopig def)
voorafname op federale PB
Totaal gewesten
5.996
6.021
5.862
-159
5.797
5.857
61
15.004
15.030
15.168
138
15.221
15.214
-7
Bron: FOD Financiën
34
De totale afdrachten aan de Gewesten worden 7 miljoen EUR lager geraamd ten opzichte van de
initiële begroting 2017. De afdrachten bedragen nu 15.214 miljoen EUR tegenover 15.221 miljoen
EUR bij de begrotingsopmaak 2017.
De afdrachten op het niveau van de gewestelijke aanvullende belasting op de personenbelasting
gaan van 9.425 miljoen EUR bij begrotingsopmaak naar 9.357 miljoen EUR in de huidige
ramingen, hetzij een daling met 68 miljoen EUR. Dit wordt verklaard door:
-
een lagere geraamde afdracht voor aanslagjaar 2017: van 9.165 miljoen EUR naar 9.083
miljoen EUR (-82 miljoen EUR);
-
een lagere inschatting van het saldo van de eerste afrekening van de gewestelijke
personenbelasting met betrekking tot aanslagjaar 2016 voor de periode tot eind september
2017: van 260 miljoen EUR naar 214 miljoen EUR (-46 miljoen EUR);
-
een voorlopige inschatting van het saldo van de maandelijkse afrekeningen van de
gewestelijke personenbelasting voor de periode oktober 2017-januari 2018 (geïnde
ontvangsten september-december 2017): 64 miljoen EUR.
-
Het verrekenen van de belastingenvoordelen BNI met betrekking tot aanslagjaar 2015,
toestand op 30 juni 2016, ten belope van 3,4 miljoen EUR. Dit bedrag was nog niet
afgehouden geworden bij de doorstortingen van de gewestelijke PB aan de gewesten.
Ter vergelijking, voor 2016 worden de afdrachten met betrekking tot de gewestelijke
personenbelasting voorlopig geraamd op 9.306 miljoen EUR. Hierin is rekening gehouden met
een voorlopige inschatting van het saldo van de maandelijkse afrekeningen van de gewestelijke
personenbelasting voor de periode oktober 2016-januari 2017 (geïnde ontvangsten septemberdecember 2016) ten belope van 63 miljoen EUR. Het saldo van de eerste afrekening van de
gewestelijke personenbelasting met betrekking tot aanslagjaar 2015 voor de periode tot eind
september 2016 blijft gehandhaafd op 234 miljoen EUR.
De daling van de afdrachten op het niveau van de gewestelijke PB wordt bijna teniet gedaan door
een stijging van de PB-dotatie aan de Gewesten. Deze gaat van 5.797 miljoen EUR bij
begrotingsopmaak naar 5.857 miljoen EUR in de huidige ramingen, hetzij een toename met 61
35
miljoen EUR en dit ondanks een negatieve afrekening voor 2016 ten belope van 159 miljoen EUR
(minder af te dragen aan Gewesten).
3.2 Afdrachten aan Gemeenschappen
De volgende tabel geeft een overzicht van de middelen die aan de gemeenschappen worden
toegewezen vanuit de PB en BTW-middelen.
Tabel 18: Afdrachten Gemeenschappen
in miljoen EUR
GEMEENSCHAPPEN
BC2016
BC2016
2016 DEF
2016 Saldo
excl saldo 2015
voorafname op BTW
voorafname op federale PB
BO2017
BC2017
(1)
(2)
Verschil
(2)-(1)
15.618
15.475
15.567
92
16.171
16.225
54
7.865
7.784
7.830
46
8.081
8.099
18
23.482
23.259
23.397
138
24.251
24.323
72
(excl negatieve PB toewijzing GGC)
Totaal gewesten
Bron: FOD Financiën
De afdrachten aan de Gemeenschappen worden bij begrotingscontrole 72 miljoen EUR hoger
geraamd: terwijl deze afdrachten bij begrotingsopmaak 24.251 miljoen EUR bedroegen, worden
zij nu geraamd op 24.323 miljoen EUR. Hierin zit ook de definitieve afrekening voor 2016 ten
belope van 138 miljoen EUR. De negatieve PB-dotatie aan de Gemeenschappelijke
Gemeenschapscommissie is niet opgenomen in voormelde ramingen. Dit bedrag wordt immers
door de GGC niet teruggestort, maar komt wel in mindering van het bedrag aan federale dotaties
dat in de algemene uitgavenbegroting, onder sectie 01, is ingeschreven ten gunste van de GGC.
De negatieve dotatie bedraagt 15,7 miljoen EUR tegenover 16,5 miljoen EUR bij
begrotingsopmaak.
De BTW-dotatie (inclusief de vermindering voor het personeel van de gesloten jeugdinstelling te
Tongeren dat nog niet is overgeheveld) stijgt van 16.171 miljoen EUR naar 16.225 miljoen EUR,
hetzij een toename met 54 miljoen EUR.
De PB-dotatie (exclusief negatieve dotatie aan GGC) loopt op tot 8.099 miljoen EUR, hetzij een
stijging met 18 miljoen EUR.
36
3.3 Totale afdrachten vanuit PB-en BTW-middelen
De totale afdrachten vanuit de PB- en BTW-middelen worden voor 2017 65 miljoen EUR hoger
geraamd ten opzichte van begrotingsopmaak 2017. De totale afdrachten bedragen nu 39.538
miljoen EUR tegenover 39.473 miljoen EUR initieel. In deze raming werd ook de voorlopig
definitieve afrekening voor 2016 meegenomen ten belope van 276 miljoen EUR, waarvan 63
miljoen EUR betrekking heeft op het saldo van de maandelijkse afrekeningen van de gewestelijke
personenbelasting voor de periode oktober 2016-januari 2017.
4.1.2.4 Afdrachten aan de sociale zekerheid
Voor 2017 worden de afdrachten aan de sociale zekerheid geraamd op 14.000 miljoen EUR, hetzij
een daling met 319 miljoen EUR ten opzichte van de begrotingsopmaak 2017.
De afdracht kan als volgt uitgesplitst worden:

Inzake alternatieve financiering (13.675 miljoen EUR of -319 miljoen EUR tov opmaak
2017):

-
Globaal beheer werknemers: 11.543 miljoen EUR (-247 miljoen EUR);
-
Globaal beheer zelfstandigen: 2.132 miljoen EUR (-72 miljoen EUR);
Sociale Maribel en BBSZ: 324 miljoen EUR (is ongewijzigd tov opmaak 2017).
De alternatieve financiering komt ook aan bod in deel 4.2.
4.1.2.5 Andere afdrachten
De overige afdrachten blijven ongewijzigd ten opzichte van de initiële begrotingsopmaak. Ze
blijven gehandhaafd op 593 miljoen EUR. Het gaat om afdrachten ter financiering van het
37
Rampenfonds, de CREG en Apetra (Petroleumagentschap), alsook de Politie (sociale dotatie en
bijdrage voor het Fonds voor de pensioenen van de geïntegreerde politie).
4.1.3 De niet-fiscale ontvangsten en niet-fiscale middelen
De niet-fiscale ontvangsten zijn gebaseerd op de resultaten van de bilaterale vergaderingen, die
werden verzameld in de exl-database van de dienst Begroting en beleidsevaluatie van de FOD
BOSA. Er wordt een klein bedrag van de niet-fiscale ontvangsten afgedragen aan de
gemeenschappen en gewesten en er worden nog een aantal ESR-correcties toegepast om cijfers te
bekomen waarmee het vorderingensaldo volgens het ESR-2010 kan worden berekend.
Tabel 19: De niet-fiscale ontvangsten en middelen 2016-2017
In miljoen EUR
En millions EUR
FOD/Departementen
2016
2017
2017
Mon. maart
Mon. mars
(1)
Initieel
Initial
(2)
Mon. maart
Mon. mars
(3)
In %
En %
In %
En %
Verschil
Différence
(3) vs. (1)
Verschil
Différence
(3) vs. (2)
Verschil
Différence
(3) vs. (1)
Verschil
Différence
(3) vs. (2)
SPF/Départements
Kanselarij van de Eerste Minister
4
4
4
0
0
5,2
- 3,0
Chancellerie du Premier Ministre
Budget en Beheerscontrole
1
1
1
0
0
- 9,6
- 0,7
Budget et Contrôle de la Gestion
P&O
1
1
1
0
0
0,0
6,4
P&O
Justitie
64
43
43
- 21
0
- 32,8
0,3
Justice
Binnenlandse Zaken
61
81
75
14
-6
23,8
- 7,2
Buitenlandse Zaken
151
142
153
1
11
1,0
7,5
Affaires étrangères
Landsverdediging
53
48
48
-4
0
- 8,2
0,0
Défense
Federale politie en geïntegreerde werking
75
61
53
- 22
-8
- 29,5
- 13,3
3 432
3 415
3 420
- 11
5
- 0,3
0,1
Regie der Gebouwen
0
0
0
0
0
Werkgelegenheid, Arbeid & Sociaal Overleg
0
0
0
0
0
- 19,5
- 15,7
Sociale Zekerheid
57
42
42
- 15
0
- 26,6
0,0
Volksgezondheid
7
66
64
57
-2
787,3
- 3,4
Economie, Middenstand en Energie
334
111
115
- 218
4
- 65,5
3,5
Économie, Classes moyennes et Énergie
Mobiliteit en Vervoer
461
457
481
20
24
4,4
5,3
Mobilité et Transports
21
21
15
-6
-6
- 26,9
- 27,5
0
11
12
12
1
4 721
4 506
4 528
- 193
22
- 4,1
0,5
3 821
3 728
3 706
- 116
- 23
- 3,0
- 0,6
dont recettes courantes
900
778
822
- 78
45
- 8,6
5,7
dont recettes de capital
22
16
16
-6
0
- 26,5
2,6
Recettes non fiscales transférées
Niet-fiscale Middelen
4 700
4 491
4 512
- 188
22
- 4,0
0,5
Recettes non fiscales Voies et Moyens
Correctie codes 8
- 725
- 627
- 656
69
- 29
9,6
- 4,6
Correction codes 8
190
311
356
166
45
87,6
14,5
Autres corrections de passage
4 164
4 175
4 213
48
38
1,2
0,9
Financiën
Maatschappelijke integratie
Wetenschapsbeleid
Niet-fiscale ontvangsten
waarvan lopende ontvangsten
waarvan kapitaalontvangsten
Afgestane niet-fiscale ontvangsten
Andere overgangscorrecties
Niet-fiscale Middelen, gecorrigeerd met
overgangscorrecties op saldoniveau
Intérieur
Police fédérale et fonctionnement intégré
Finances
Régie des Bâtiments
4,7
Emploi,Travail et Concertation sociale
Sécurité sociale
Santé publique
Intégration sociale
Politique scientifique
Recettes non fiscales
Recettes non fiscales Voies et Moyens,
incluant les corrections de passage au
niveau du solde
38
De niet-fiscale ontvangsten vòòr ESR-correcties worden nu voor 2017 geraamd op 4 528 miljoen
EUR, dit een stijging van 22 miljoen EUR ten opzichte van wat begroot was.
De belangrijkste wijzigingen ten opzichte van de initiële begroting situeren zich bij volgende
artikels:

13 FOD Binnenlandse zaken:
o 39.10.06 Subsidies van het Europees Fonds voor Asiel, Migratie en Integratie
(AMIF) en Internal Security Fund (ISF): -8 miljoen EUR.

14 FOD Buitenlandse zaken en Ontwikkelingssamenwerking, §1:
o 76.32.01 Opbrengst verkoop onroerende goederen buitenland: +11 miljoen EUR;

17 Federale Politie:
o 16.20.39 Terugbetalingen door de meergemeentepolitiezones en de gemeenten van
de kosten van de bij hen gedetacheerde federale politieambtenaren: -11 miljoen
EUR. Het aantal detacheringen zou lager liggen dan initieel voorzien;

18 FOD Financiën, Thesaurie:
o 28.20.01 Dividenden van de deelnemingen van de Staat in de financiële
instellingen: +60 miljoen EUR. De bij het conclaaf voorziene stijging van de
dividenden zal op basis van door BNP-Paribas en Belfius verspreide informatie,
overschreden worden.
o 36.90.06 Bijdrage van de financiële instellingen aan het Garantiefonds: -8 miljoen
EUR;
o 46.40.04 Liquidatie van het Rentenfonds: +57 miljoen EUR. Dit wordt evenwel
gecorrigeerd in ESR-termen;

18 FOD Financiën, Btw, registratie en domeinen:
o 16.12.01 Opbrengsten van de domeinen: +24 miljoen EUR;
o 16.12.03 Hypothecaire retributies: +29 miljoen EUR;
o 36.90.01 Retributies Nationaal Pandregister: -12 miljoen EUR;

18 FOD Financiën, Directe belastingen:
39
o 26.10.01 Nalatigheidsinteresten: -172 miljoen EUR. Door enkele juridische
geschillen wordt er geen ontvangst van 38 miljoen EUR voorzien, maar een
terugbetaling ten belope van netto 135 miljoen EUR ingeschreven;

33 FOD Mobiliteit:
o 38.10.02 Intrekking exploitatielicentie luchthaven: +19 miljoen EUR. Door de
intrekking van het koninklijk besluit van 7 januari 2014 tot toekenning van een
toelage wegens een inbreuk op de Europese communautaire regels, moet dit bedrag
teruggevorderd worden;

51 FOD Financiën, Rijksschuld
o 86.70.04 Inkomsten met betrekking tot derivaten: +28 miljoen EUR (code 8, dus
ESR-neutraal);
Voor 2017 worden 16 miljoen EUR niet-fiscale ontvangsten afgedragen: dit gaat uitsluitend over
interestontvangsten. Voor de initiële begroting was een gelijkaardig cijfer voorzien.
Volgende correcties op saldo-niveau voor een totaal van -300 miljoen EUR (+16 miljoen EUR
t.o.v. de initiële begroting) worden verricht bij de niet-fiscale ontvangsten om het vorderingensaldo
in ESR-termen te kunnen bepalen voor 2017:

uitsluiten van code-8 verrichtingen: -656 miljoen EUR (De correctie is dus 29 miljoen EUR
minder gunstig dan initieel voorzien);

vermijden van een dubbeltelling van het dividend van de FPIM: -20 miljoen EUR net zoals
bij de initiële begroting (Het saldo van de FPIM wordt reeds meegerekend bij de te
consolideren instellingen);

een correctie ten gevolge de ESR2010-reglementering voor het aanrekeningsmoment van
stortingen in het kader van de overdracht van pensioenverplichtingen aan de staat: +414
miljoen EUR (t.o.v. +422 miljoen EUR bij de initiële begroting)5;
5
Net zoals bij de initiële begroting werd de ESR-correctie voor de spreiding van de impact van de overname van de
pensioenverplichtingen geboekt bij de federale overheid. Na de integratie van PDOS in FPD zou deze correctie moeten
aangerekend worden bij de sociale zekerheid.
40

een correctie voor het boekingsmoment ten gevolge de ESR2010-reglementering voor het
aanrekeningsmoment van telecomlicenties: +54 miljoen EUR. Bij de initiële begroting was
dit nog -45 miljoen EUR. Het verschil is toe te schrijven aan het feit dat Eurostat de
boekingswijze van telecomlicenties heeft aangepast, waardoor de jaarlijkse betalingen toch
worden opgenomen in het boekingsjaar en de éénmalige betalingen moeten worden
gespreid over de looptijd;

een correctie voor de opbrengsten van emissierechten: -44 miljoen EUR (ten opzichte
van -46 miljoen EUR bij de initiële begroting). In de ramingen van het departement
(Volksgezondheid art 36.90.03) is er 57 miljoen EUR ingeschreven. Dit is samengesteld
uit de verdeling van het saldo van het verleden en de geraamde ontvangst voor 2017. De in
te schrijven federale ESR-ontvangst wordt eerder geraamd op een 13 miljoen EUR. (In
ESR wordt rekening gehouden met de ingeleverde rechten i.p.v. geveilde rechten.);

een correctie om bepaalde ontvangsten van het Rode Kruis die via een thesaurierekening
verlopen aan te rekenen: +8 miljoen EUR. Er gebeurt ook simultaan een correctie bij de
uitgaven;

een correctie voor het saldo van de liquidatie rentenfonds: -57 miljoen EUR (nieuw ten
opzichte van de initiële begroting).
De raming voor de niet-fiscale middelen na ESR-correcties verbetert bijgevolg met 38 miljoen
EUR tot 4 213 miljoen EUR ten opzichte van de initiële begroting.
Hieronder bevindt zich een tabel met de grote posten en verschillen.
41
Tabel 20: De niet-fiscale ontvangsten: grote posten (>25 mio of 10 mio verschil t.o.v. IB 2017)
42
4.1.4 Les dépenses primaires
Le tableau suivant reprend une situation des dépenses primaires pour les années 2016 (réalisations)
et 2017 (crédits) selon la présentation de l’Exposé général.
Tableau 21 : Dépenses primaires (concept exposé général)
In miljoen EUR
En millions EUR
In %
En %
In %
En %
2016
2017
2017
Mon. maart
Mon. mars
Initieel
Initial
Mon. maart
Mon. mars
Verschil
Différence
Verschil
Différence
Verschil
Différence
Verschil
Différence
(1)
(2)
(3)
(3) vs. (1)
(3) vs. (2)
(3) vs. (1)
(3) vs. (2)
Primaire uitgaven
53 101
49 394
49 596
-3 505
201
- 6,6
0,4
Kredieten
53 101
50 304
50 506
-2 595
201
- 4,9
0,4
Crédits
Totaal Autoriteitscel
26 061
24 812
24 870
-1 191
58
- 4,6
0,2
Total Cellule Autorité
Totaal Sociale Cel
22 701
20 384
20 514
-2 187
130
- 9,6
0,6
Total Cellule Sociale
4 339
4 397
4 406
67
9
1,5
0,2
Total Cellule Économique
Globale provisie
-
355
359
359
4
1,2
Provision globale
Provisies asiel, veiligheid en terrorisme
-
356
356
356
0
0,0
Provisions asile, sécurité, terrorisme
Onderbenutting
-
910
910
910
0
0,0
Sous-utilisation
Totaal Economische Cel
In miljoen EUR
In %
-
-
-
En millions EUR
En %
En %
Verschil
Dépenses primaires
In %
2016
2017
2017
Mon. maart
Initieel
Mon. maart
Verschil
Verschil
Verschil
-
-
-
-
-
-
-
Mon. mars
Initial
Mon. mars
Différence
Différence
Différence
Différence
(1)
(2)
(3)
(3) vs. (2)
(3) vs. (1)
(3) vs. (2)
(3) vs. (1)
Primaire uitgaven
53 101
49 394
49 596
-3 505
201
- 6,6
0,4
Bni-bijdrage EU
3 570
3 006
2 875
- 695
- 131
- 19,5
- 4,4
Contribution RNB UE
Dépenses primaires de la dette
Primaire uitgaven schuldbegroting
Correctie codes 8 en 9
Investeringen ziekenhuizen en
maximumfactuur
Andere overgangscorrecties
Primaire uitgaven, gecorrigeerd met
overgangscorrecties
Dépenses primaires
30
32
37
7
5
22,5
15,0
-1 793
- 128
- 128
1 665
0
92,9
0,0
0
0
0
0
0
- 85
- 142
- 132
- 47
10
- 54,8
6,7
Autres corrections de passage
54 823
52 163
52 248
-2 575
84
- 4,7
0,2
Dépenses primaires, incluant les
corrections de passage
Correction codes 8 et 9
Investissements hôpitaux et maximum à
facturer
Dans le budget initial 2017 voté au parlement le 22 décembre 2016, les crédits de liquidation des
dépenses primaires (y compris intérêts SPF Finances) du pouvoir fédéral s’élevaient à 50.353
millions EUR.
Les crédits de liquidation des départements fédéraux (y compris intérêts SPF Finances) ré-estimés
dans le cadre de ce rapport de monitoring s’établissent à 50.554 millions EUR, soit à un niveau
supérieur de 201 millions EUR par rapport aux crédits initiaux votés.
43
Suite au passage du SPF Finances sous FEDCOM en 2011, les crédits départementaux comptent
des charges d’intérêt transférées du budget de la dette vers le SPF Finances à concurrence de 38
millions EUR en 2016 et de 49 millions EUR pour 2017. Etant donné qu’il ne s’agit pas vraiment
de dépenses primaires, ces montants sont exclus des dépenses primaires et réintégrés dans les
charges d’intérêt.
En termes budgétaires, les dépenses primaires réalisées en 2016 se montent ainsi à 53.101 millions
EUR, alors que les crédits des dépenses primaires 2017 représentent un montant de 49.596 millions
EUR (tenant compte d’une sous-utilisation de 910 millions EUR).
En termes SEC, les dépenses primaires réalisées en 2016 s’établissent à 54.823 millions EUR. En
2017, les crédits des dépenses primaires sont ré-estimés à 52.248 millions EUR, soit un montant
supérieur de 84 millions EUR par rapport au budget initial.
Année 2016
Sous-utilisation :
Les crédits des dépenses primaires 2016, composés des crédits du budget initial voté, des deux
feuilletons d’ajustement, ainsi que des différents arrêtés de reventilations des provisions
s’établissaient à 54.406,2 millions EUR.
Les crédits totaux 2016 ont été liquidés à concurrence de 53.138,6 millions EUR.
L’objectif de sous-utilisation final à atteindre pour les dépenses primaires se montait à 948 millions
EUR. La sous-utilisation réalisée (hors codes 8 et 9 sans influence sur le solde SEC) s’élève à
1.087,3 millions EUR.
La sous-utilisation 2016 concerne le fonctionnement de l’Etat à hauteur de 247 millions EUR (au
niveau des salaires ainsi que des dépenses de fonctionnement et d’investissement), les crédits de
la Coopération au développement à concurrence de 141 millions EUR, les dotations à PDOS pour
10 millions EUR, les transferts aux CPAS à raison de 20 millions EUR (revenu d’intégration et loi
44
de 1965), et les différentes provisions non liquidées qui représentent un montant de 449 millions
EUR.
Dans la sous-utilisation des autres dépenses primaires, l’on retrouve également les postes suivants :
-
les paiements d’indemnités à des victimes d’actes intentionnels de violence (16 millions
EUR),
-
les contributions de la Belgique à des organismes internationaux (14 millions EUR),
-
le subside destiné au financement du régime de fin de carrière de la police locale (12
millions EUR),
-
les intérêts sur les cautionnements et consignations (16 millions EUR),
-
le plan de soutien à la Grèce (26 millions EUR),
-
la contribution SMP de la Belgique (40 millions EUR).
Hors provisions, la sous-utilisation 2016 est de 638 millions EUR.
Les 2 tableaux suivants détaillent les crédits et les réalisations, ainsi que la sous-utilisation 2016
au niveau des départements et des gros postes.
45
Tableau 22 : Crédits et réalisations 2016 par département
(en millions EUR)
Départements
Dotations
Dotations transférées aux Communautés
Chancellerie du Premier Ministre
Budget et Contrôle de la Gestion
Personnel et Organisation
Technologie de l'Information et de la
Communication
Justice
Intérieur
Affaires étrangères et Coop. Développement
Défense nationale
Police fédérale et fonctionnement intégré
Finances
Finances - Crédit FMI
Régie des Bâtiments
TOTAL CELLULE AUTORITÉ
Pensions
Emploi, Travail et Concertation sociale
Sécurité sociale hors dotation globales
Dotation globales sécurité sociale
Santé publique, Sécurité
de la Chaîne Alimentaire et Environnement
Intégration sociale
TOTAL CELLULE SOCIALE
Économie, PME, Classes moyennes et Énergie
Mobilité et Transport
Politique scientifique
TOTAL CELLULE ÉCONOMIQUE
Provision globale
Provision sécurité
Provision asile
Provision terrorisme
TOTAL PROVISIONS
TOTAL LIQUIDATIONS
DONT CODES 8 ET 9
Intérêts Finances
TOTAL DEPENSES PRIMAIRES
Crédits
Réalisations
345,5
11.901,4
130,3
29,2
58,2
344,8
11.901,4
120,8
25,6
52,9
27,2
1.860,7
1.741,3
1.841,8
2.520,6
1.792,8
1.928,5
1.847,7
762,3
26.787,5
10.779,1
100,0
2.475,2
7.899,5
23,6
1.821,8
1.695,2
1.640,6
2.518,2
1.727,5
1.765,9
1.697,9
762,3
26.098,6
10.769,1
95,1
2.468,9
7.899,5
271,9
1.238,7
22.764,5
510,5
3.309,5
585,3
4.405,2
103,9
4,1
113,2
227,8
449,0
54.406,2
1.972,9
54,2
54.351,9
259,3
1.208,8
22.700,8
479,2
3.288,2
571,9
4.339,3
0,0
53.138,6
1.792,6
37,9
53.100,7
46
Tableau 23 : Sous-utilisation 2016 par gros poste
(en millions EUR)
Gros postes hors codes 8 et 9
Crédits
Salaires et charges sociales
Frais de fonctionnement
Investissements y compris militaires
Budget des dotations hors dot. aux Comm.
Budget des dotations aux Communautés
Dotations Régie des bâtiments
Dotations PDOS
Dotations sécurité sociale
Financement communes et instit.brux.
Dotation aux zones de secours - Réforme SI
Dotation fédérale aux zones de police
Coopération au développement
Indemnités aux personnes handicapées
Subvention OSSOM
Garantie revenus personnes âgées
Dotation AFSCA
Concessions journaux et Poste charges imposées
Programme SNCB
Subventions CPAS - revenu d'intégr.
Subventions CPAS - loi du 02.06.1965
Dotation FEDASIL
Projets spatiaux ESA
Provisions
Autres dépenses primaires
LIQUIDATIONS HORS CODES 8 ET 9
Réalisations
Sous-utilisation
6.043,0
1.883,0
441,9
345,5
11.901,4
762,3
10.779,1
7.899,5
355,2
137,1
724,8
1.235,3
1.507,2
285,4
535,6
87,7
254,9
2.871,6
880,3
174,8
579,1
189,9
449,0
2.109,6
5.945,0
1.758,5
417,1
344,8
11.901,4
762,3
10.769,1
7.899,5
354,7
137,1
719,7
1.094,0
1.505,4
285,4
535,6
87,7
254,9
2.871,4
873,9
161,4
579,1
189,9
0,0
1.898,0
98,0
124,6
24,9
0,6
0,0
0,0
10,0
0,0
0,5
0,0
5,1
141,3
1,9
0,0
0,0
0,0
0,0
0,1
6,4
13,4
0,0
0,0
449,0
211,6
52.433,3
51.346,0
1.087,3
Corrections SEC :
Le tableau suivant donne un aperçu de ces corrections de passage qui impactent les dépenses
primaires du pouvoir fédéral.
Tableau 24 : Corrections de passage 2016
Corrections de passage
Contribution RNB
Budget de la Dette
Défense
Investissements hôpitaux et max. à facturer
Compte de trésorerie Croix rouge
Fonds de sécurité RBC
Codes 8
Codes 9 (SNCB)
Totaux
Exposé général
3.597,6
30,1
-112,2
814,8
0,0
54,5
-1.948,0
-24,8
2.412,1
Clôture 2016
3.569,6
30,3
-148,0
0,0
8,2
54,5
-1.767,7
-24,9
1.746,8
47
Par rapport à l’Exposé général du budget initial 2017, les corrections de passage pour 2016 ont été
ré-estimées comme suit :
-
la contribution RNB à l’UE a été actualisée pour s’établir à 3.569,6 millions EUR (-28
millions EUR par rapport à l’EG) ;
-
le montant SEC des dépenses primaires imputables sur le budget de la dette a augmenté de
0,2 million EUR et représente une correction de 30,3 millions EUR ;
-
la correction sur les investissements de la Défense a amélioré le solde SEC de 148 millions
EUR (soit 35,8 millions EUR de plus par rapport à l’EG) ;
-
la correction SEC de 814,8 millions EUR, relative aux dépenses pour le compte des
Communautés destinées à financer une partie du maximum à facturer et certains
investissements dans les infrastructures et les services médicotechniques des hôpitaux, a
été intégrée au sein du budget des dotations ;
-
la correction visant la dotation pour 2015 à la Région de Bruxelles-Capitale, à charge du
fonds de financement de certaines dépenses liées notamment à la sécurité des sommets
européens à Bruxelles, reste fixée en droits constatés 2016 à 54,5 millions EUR ;
-
les octrois de crédits et les participations ainsi que les amortissements de dettes,
correspondants aux codes 8 et 9 s’élèvent à 1.792,6 millions EUR (le crédit FMI de 1.847,7
ayant, quant à lui, été liquidé à hauteur de 1.697,9 millions EUR). Pour rappel, les codes 9
concernent les amortissements de certains investissements dans le cadre du TGV
(infrastructures et gares), du matériel roulant de DESIRO et du matériel roulant du RER.
Une nouvelle correction est prise en considération dans le solde SEC 2016. Elle est apportée à la
fois en recettes non-fiscales et en dépenses pour tenir compte du fait que le Fonds organique relatif
à la Croix-Rouge a été remplacé par un compte de trésorerie, faisant en sorte que les recettes
perçues en faveur de la Croix-Rouge ne sont plus enregistrées dans le budget des Voies et Moyens
et les dépenses du SPF Santé publique vers la Croix-Rouge ne sont plus enregistrées dans les
dépenses primaires.
48
Année 2017
Circulaire :
La circulaire ministérielle du 27 janvier 2017 précise les principes qui doivent être utilisés pour la
préparation du contrôle budgétaire de mars. Les propositions budgétaires devaient être fournies
par les départements au SPF BOSA pour le 9 février (14 février pour les SPF Sécurité sociale et
Emploi). Des réunions bilatérales techniques se sont déroulées du 15 au 24 février 2017 afin de
préciser les demandes de crédits liées aux paramètres d’indexation et de volume.
Selon les prévisions du BFP, l’indice-santé, qui sert entre autres au calcul de l’indexation des
salaires et des allocations sociales, serait de 1,8%, faisant en sorte que le prochain dépassement de
l’indice-pivot devrait se produire en mai 2017. Par conséquent, les allocations sociales et les
salaires de la fonction publique devraient être indexés de 2%, respectivement en juin et en juillet
2017.
La circulaire prévoit que l’incidence budgétaire de l’indexation des salaires et des allocations
sociales sera intégrée dans la provision globale.
La circulaire budgétaire précise que les crédits sont ceux du budget initial voté. Les départements
peuvent introduire des demandes de crédits pour :
-
les adaptations aux paramètres d’indexation pour les dépenses liés à un mécanisme
d’indexation réglementaire ou légal et les variations de taux de change ;
-
les variations des effets-volume (transferts aux personnes, pensions, …) et les montants
octroyés par une décision du Conseil des Ministres ;
-
les augmentations entièrement compensées et dont la compensation est garantie pour les
années budgétaires suivantes.
La circulaire indique également que les demandes ayant pour effet de revenir sur les économies
décidées par le Conseil des Ministres du 15 octobre 2014 et sur des notifications ultérieures ne
sont pas autorisées.
49
De même, les décisions antérieures (notification du budget initial 2017, décisions du Conseil des
Ministres) qui ont un impact pour le contrôle budgétaire devaient également être prises en compte.
Estimation des crédits :
Le tableau suivant détaille les crédits de liquidation des dépenses primaires 2017 par département,
tel que repris dans la base de données du SPF BOSA à la date du 7 mars 2017 sur base des PV des
réunions bilatérales techniques. Il comprend les colonnes suivantes :
-
Colonne (1) : contient les crédits initiaux amendés votés par le Parlement en date du 22
décembre 2016 ;
-
Colonne (2) : contient les effets-prix pour les postes de dépenses disposant d’un régime
d’indexation spécifique ou liés aux variations des taux de change ;
-
Colonne (3) : contient les effets-volume sur les postes de dépenses du pouvoir fédéral,
décidés en réunions bilatérales ;
-
Colonne (4) : contient les effets-volume sur les postes de dépenses du pouvoir fédéral
apportés en post-bilatérales ;
-
Colonne (5) : contient le total des adaptations en vue du contrôle budgétaire par application
des effets-prix et des effets-volume sur les crédits du budget initial amendé voté.
Sur base de cette situation, les crédits de liquidation pris en compte dans ce rapport en vue du
contrôle budgétaire 2017 se montent à 50.554,6 millions EUR pour les dépenses à charge du
pouvoir fédéral. Elles sont supérieures de 201,3 millions EUR par rapport aux crédits du budget
initial 2017.
50
Tableau 25 : Crédits de liquidation 2017 par département
(en millions EUR)
Départements
Crédits initiaux
(1)
Dotations
Chancellerie du Premier Ministre
Budget et Contrôle de la Gestion
Personnel et Organisation
Technologie de l'Information et de la
Communication
Justice
Intérieur
Affaires étrangères et Coop. Développement
Défense nationale
Police fédérale et fonctionnement intégré
Finances
Régie des Bâtiments
TOTAL CELLULE AUTORITÉ
Emploi, Travail et Concertation sociale
Sécurité sociale
Santé publique, Sécurité
de la Chaîne Alimentaire et Environnement
Intégration sociale
TOTAL CELLULE SOCIALE
Économie, PME, Classes moyennes et Énergie
Mobilité et Transport
Politique scientifique
TOTAL CELLULE ÉCONOMIQUE
Provision globale
Provision terrorisme
TOTAL PROVISIONS
Crédits départementaux
Intérêts Finances
Sous-utilisation
Dépenses primaires
Dont les codes 8 et 9
12.653,8
149,9
29,1
57,6
24,8
1.804,7
1.431,1
1.732,3
2.480,8
1.900,3
1.859,8
736,7
24.861,0
241,7
18.606,7
281,0
1.254,9
20.384,3
607,7
3.190,0
599,6
4.397,3
354,5
356,2
710,7
50.353,3
-49,0
-910,0
49.394,3
127,9
Bilatérales
Indexation
Volume
(2)
(3)
26,6
1,5
0,2
9,3
-9,9
28,0
2,9
12,6
-6,2
1,8
23,9
0,0
132,6
-8,9
34,1
5,5
-12,6
Monitoring mars
(4)
(5)=(1)+(2)+(3)+(4)
12.680,3
151,4
29,1
57,6
(5)-(1)
26,5
1,5
0,0
0,0
(5/(1)
0,2
1,0
0,0
0,0
24,8
1.794,8
1.459,4
1.744,5
2.480,8
1.906,8
1.859,8
729,6
24.919,0
247,3
18.726,8
0,0
-9,9
28,2
12,2
0,0
6,4
0,0
-7,1
58,0
5,6
120,1
0,0
-0,5
2,0
0,7
0,0
0,3
0,0
-1,0
0,2
2,3
0,6
281,0
1.258,9
20.514,1
610,1
3.195,8
600,6
4.406,5
358,9
356,2
715,1
50.554,6
-49,0
-910,0
49.595,6
127,9
0,0
4,0
129,7
2,4
5,7
1,1
9,2
4,3
0,0
4,3
201,3
0,0
0,0
201,3
0,0
0,0
0,3
0,6
0,4
0,2
0,2
0,2
1,2
0,0
0,6
0,4
0,0
0,0
0,4
0,0
0,0
7,0
9,9
0,0
4,0
-3,0
2,4
-1,3
1,1
2,2
-5,5
9,9
173,4
-5,5
27,9
0,0
0,0
173,4
27,9
0,0
0,0
132,7
0,0
7,0
Evolution Evolution
montant
%
Post-bila
0,0
0,0
51
Le tableau suivant détaille les crédits de liquidations 2017 par gros poste de dépense.
Tableau 26 : Crédits de liquidation 2017 par gros poste
(en millions EUR)
Gros postes
Crédits
initiaux
(1)
Salaires et charges sociales
Frais de fonctionnement
Investissements y compris militaires
Budget des dotations hors dot. aux Comm.
Budget des dotations aux Communautés
Financement communes et instit. bruxelloises
Dotation FEDASIL
Dotation aux zones de secours - Réforme SI
Organismes internationaux
Coopération au développement
Dotation fédérale aux zones de police
Dotations Régie des bâtiments
Dotation à l'ONEM
Dotation globale indépendants
Dotation équilibre indépendants
Indemnités aux personnes handicapées
Dotation globale salariés
Dotation équilibre salariés
Subvention ORPSS
Dotations pensions
Garantie revenus personnes âgées
Dotation AFSCA
Concession journaux et périodiques
Paiement Poste charges imposées
Programme SNCB
Subventions CPAS - revenu d'intégration
Subventions CPAS - loi du 02.06.1965
Projets spatiaux ESA
Provisions
Autres dépenses primaires
Crédits départementaux
5.990,3
1.744,6
449,4
344,2
12.309,6
363,7
259,9
144,0
145,6
1.242,5
733,8
736,7
140,3
363,3
15,3
1.540,9
1.921,7
2.635,8
238,2
11.190,3
561,8
86,3
165,8
92,9
2.838,6
936,9
156,9
196,9
710,7
2.095,9
50.353,3
Bilatérales
Indexation
Volume
(2)
(3)
1,9
0,7
0,1
Post-bila
Redistributions
(4)
(5)
-4,0
-1,9
3,3
-1,7
28,3
8,1
1,2
0,8
-2,0
6,7
12,3
1,8
-8,9
5,5
6,8
10,3
31,2
1,7
78,6
3,8
3,1
0,0
30,1
-42,3
-1,6
0,2
0,9
0,8
6,2
-5,2
48,2
-48,2
9,9
0,7
173,4
-5,5
19,7
27,9
0,0
-0,2
0,0
Monitoring
mars
(6)=(1)+(2)+(
3)+(4)+(5)
5.989,5
1.744,1
450,8
343,1
12.337,9
371,8
259,9
144,0
152,3
1.242,5
746,1
729,6
145,9
370,1
15,3
1.554,3
1.953,0
2.635,8
270,0
11.226,7
564,0
86,5
166,7
93,7
2.839,6
985,1
108,7
196,9
715,1
2.115,5
50.554,6
Evolution
montant
Evolution
%
(6)-(1)
(6/(1)
-0,9
-0,5
1,4
-1,0
28,3
8,1
0,0
0,0
6,7
0,0
12,3
-7,1
5,5
6,8
0,0
13,4
31,2
0,0
31,8
36,3
2,1
0,2
0,9
0,8
1,0
48,2
-48,2
0,0
4,3
19,6
201,3
0,0
0,0
0,3
-0,3
0,2
2,2
0,0
0,0
4,6
0,0
1,7
-1,0
3,9
1,9
0,0
0,9
1,6
0,0
13,4
0,3
0,4
0,2
0,5
0,8
0,0
5,1
-30,7
0,0
0,6
0,9
0,4
52
Commentaires :
Pour ce qui concerne les paramètres d’indexation, un index spécifique est d’application pour les
dépenses liées à un mécanisme réglementaire ou légal, comme c’est le cas par exemple pour les
dotations à la Régie des Bâtiments, les dotations à Bpost, ou encore les dotations pour le groupe
SNCB.
Quant à l’indexation automatique des salaires et des allocations sociales, le dépassement de
l’indice pivot est prévu en mai 2017. Pour rappel, dans le cadre de l’élaboration du budget initial,
ce dépassement était prévu en août 2017 et l’incidence budgétaire sur les dépenses primaires avait
été estimé à 133,5 millions EUR. Ce dernier montant avait été intégré dans la provision globale.
Le dépassement de l’indice pivot anticipé à mai a un impact budgétaire global de 245,8 millions
EUR, soit +112,3 millions EUR par rapport au montant repris dans le budget initial, dont 102,4
millions EUR ont déjà été imputés dans les crédits des départements concernés. Le solde de 9,9
millions EUR est ajouté à la provision globale.
Le tableau suivant expose l’adaptation des crédits et de la provision globale suite à l’indexation
automatique des différents postes de dépenses concernés.
Tableau 27 : Impact budgétaire de l’indexation automatique
Indexation suite au dépassement de l'indice pivot
Salaires SPF/SPP/Défense/Police
Dotations OIP
Dotations PDOS
Dotations à la Sécurité sociale (salariés et indépendants)
Assistance sociale (handicapés, ossom, grapa, autres)
Transferts aux CPAS (revenu d'intégration et loi de 65)
Créances alimentaires
Totaux
En août
En mai
Différence
BI2017
CB2017
29,7
60,1
30,4
1,9
3,8
1,9
74,5
135,8
61,3
7,9
7,9
0,0
15,7
28,0
12,3
3,8
9,9
6,1
0,0
0,3
0,3
133,5
245,8
112,3
Imputé
Solde
crédits
provision
0,0
30,4
0,0
1,9
78,6
-17,3
7,9
-7,9
16,0
-3,7
0,0
6,1
0,0
0,3
102,4
9,9
Les crédits dont le montant est lié au cours du dollar, du yen ou du franc suisse sont également
impactés à hauteur de +9,3 millions EUR. Ceci concerne principalement les crédits de personnel
et de fonctionnement pour les ambassades.
53
S’agissant des variations de volume, les principales évolutions de crédits se localisent dans les
départements et gros postes suivants :
> Dotations transférées aux Communautés
Elles augmentent globalement de 28,3 millions EUR suite à la révision de paramètres d’inflation
et de croissance économique.
Pour rappel, elles correspondent aux moyens financiers accordés aux Communautés sous la forme
de dotations du pouvoir fédéral conformément à la loi spéciale de financement, liés aux transferts
des compétences suivantes : allocations familiales, soins aux seniors, soins de santé et aides aux
personnes, coût d’investissement des infrastructures hospitalières, maisons de justice et pôles
d’attraction interuniversitaire.
D’autres part, elles concernent les dotations versées aux Communautés dans le cadre de la
compétence que le pouvoir fédéral continue à assumer pour les investissements dans les
infrastructures et les services médicotechniques des hôpitaux, ainsi que la rémunération pour
l’intégration dans le maximum à facturer des interventions personnelles. Celles-ci faisaient
jusqu’ici l’objet d’une correction SEC mais suite à un amendement introduit dans le cadre du
budget initial 2017, elles sont dorénavant intégrées dans le budget des dotations.
Le détail de ces dotations est repris dans le tableau suivant.
Tableau 28 : Dotations transférées aux Communautés
Dotations fédérales transférées (en millions EUR)
Communauté flamande
Communauté française
Communauté communautaire commune
Communauté germanophone
Versement pour la Communauté flamande
Versement pour la Communauté française
Versement pour la Commis. commun. commune
Versement pour la Communauté germanophone
Total
Budget
Monitoring
Différence
initial
mars
6.632,3
6.658,8
26,5
3.619,9
3.632,8
12,9
1.208,5
1.197,2
-11,3
81,6
81,9
0,3
473,0
473,0
0,0
226,4
226,4
0,0
62,5
62,5
0,0
5,4
5,4
0,0
12.309,6
12.337,9
28,3
54
> SPF Justice
Deux postes voient leur effet-volume diminuer, à savoir les frais contractuels pour les nouveaux
FPC et les rétributions des avocats pour l’aide juridique de deuxième ligne, de respectivement
-1,8 et -7,4 millions EUR.
> SPF Intérieur
Le financement prévu pour les communes et institutions bruxelloises augmente de 8,1 millions
EUR. Ceci concerne la main morte et la dotation à la ville de Bruxelles.
Le crédit concernant remboursement à l’ONEM pour les agents de prévention (Fonds de sécurité)
est augmenté de 5,4 millions EUR (compensé sur la provision globale).
Les nouvelles dépenses provenant des subsides européens des Fonds AMIF/ISF augmentent, quant
à elles, de 14,6 millions EUR (s’ajoutant aux 12,7 millions EUR prévus dans le budget initial).
> Régie des Bâtiments
Les économies de 5 millions EUR sur les frais de fonctionnement et de 3,9 millions EUR sur les
loyers (effet-volume de 1,1 million EUR – économies de 5 millions EUR) sont prises en compte.
Au total, les 10 millions EUR d’économies dans le cadre du redesign sont ainsi intégrés dans le
budget de la Régie des Bâtiments.
> Dotation à l’ONEM
La dotation à l’ONEM pour les interruptions de carrière et les congés thématiques du secteur public
croît de 5,5 millions EUR.
> Dotations aux Pensions (SPF Sécurité sociale)
L’effet-volume des dotations aux Pensions diminue globalement de 42,3 millions EUR, dont :
-
-56,7 millions EUR pour les dotations pensions pour le secteur public (dépenses en baisse
de 14,7 millions EUR correspondant à l’effet des économies liées aux réformes des
pensions et recettes en hausse de 42,0 millions EUR) ;
-
-0,5 million EUR pour les dotations pensions réparation et rentes de guerre ;
55
-
-0,9 million EUR pour les dotations pensions rentes accidents de travail ;
-
+15,8 millions EUR pour les dotations pensions (les dépenses augmentent de 14,5 millions
EUR et les recettes diminuent de 1,3 million EUR).
> Dotations à la Sécurité sociale (SPF Sécurité sociale)
L’effet-volume de la subvention à l’OSSOM augmente de 30,1 millions EUR, à la suite d’une
détérioration des recettes à concurrence de 15,5 millions EUR et d’une diminution de 3/12è du
montant de 50 millions EUR prévu dans le cadre de la réforme du régime, tenant compte de l’entrée
en vigueur de l’AR au 1er avril 2017.
> Transferts aux CPAS (SPP Intégration sociale)
A noter une redistribution des crédits à hauteur de 48,2 millions EUR de l’AB de la loi du
02.04.1965 vers l’AB du revenu d’intégration.
Provisions :
Le total des provisions avait été fixé à 710,7 millions EUR dans le budget initial 2017.
Une provision globale de 354,5 millions EUR avait été prévue afin de couvrir les dommages et
intérêts, les arriérés d’allocations de compétences, la cybersécurité, les petites institutions, les
déménagements, le redesign des pouvoirs publics, l’impact du dépassement de l’indice pivot en
août, l’enveloppe bien-être, l’intégration des agents de prévention et de sécurité au sein du Fonds
de sécurité, ainsi qu’un montant de 100 millions EUR pour de nouvelles initiatives. A ce stade, la
provision globale n’a pas encore fait l’objet de reventilations entre les départements.
Par rapport au budget initial, la provision globale a été ré-estimée au niveau du Fonds de sécurité,
de l’enveloppe bien-être, et du dépassement de l’indice-pivot avancé en mai (plus de détail dans
les paramètres d’indexation). Au total, elle augmente de 4,3 millions EUR pour s’élever à 358,9
millions EUR.
En outre, la provision en vue de couvrir les dépenses en matière de lutte contre le terrorisme et le
radicalisme n’a pas encore fait l’objet de reventilations et reste fixée au niveau du montant de
356,2 millions EUR inscrit dans le budget initial .
56
Le tableau suivant reprend le détail des provisions pour 2017.
Tableau 29 : Provisions 2017
Provisions (en millions EUR)
Dommages et intérêts
Arriérés primes formations certifiées
Cybersécurité
Petites institutions
Déménagements
Redesign
Dépassement anticipé de 4 mois de l'indice pivot
Enveloppe bien-être
Fonds de sécurité
Nouvelles initiatives
Réorganisation parastataux de la Défense
Budget Monitoring
Différence
initial
mars
55,0
55,0
0,0
3,5
3,5
0,0
1,1
1,1
0,0
3,0
3,0
0,0
5,0
5,0
0,0
2,8
2,8
0,0
133,5
143,3
9,9
18,7
18,6
-0,1
15,0
9,6
-5,4
100,0
100,0
0,0
17,0
17,0
0,0
Provision globale
354,5
358,9
4,3
Provision terrorisme
356,2
710,7
356,2
715,1
0,0
4,3
Total provisions
Sous-utilisation :
Pour l’année 2017, le gouvernement a fixé dans le budget initial la sous-utilisation à réaliser à
hauteur de 910 millions EUR.
La circulaire relative au mécanisme de prudence budgétaire du 20 janvier 2017 vise à atteindre cet
objectif par le biais de blocages administratifs de crédits à hauteur de 500,1 millions EUR, ainsi
que d’un monitoring mensuel de la sous-utilisation basé sur les réalisations et les prévisions de
dépenses jusqu’à la fin de l’année des départements et ce, à partir du mois de mars.
Pour rappel, la sous-utilisation réalisée en 2016 s’est établie (hors codes 8 et 9) à 1.087 millions
EUR, dont 449 millions EUR sont attribuables à la non-liquidation des provisions.
Le tableau ci-dessous reprend l’évolution de la sous-utilisation réalisée entre 2010 et 2016 (hors
codes 8 et 9) par rapport à l’objectif fixé par le gouvernement.
57
Tableau 30 : Sous-utilisation 2010-2016
En millions EUR
Années
Crédits totaux
Liquidations totales
Crédits hors codes 8 et 9
Liquidations hors codes 8 et 9
Sous-utilisation réalisée
Objectif de sous-utilisation
2016
54.406,2
53.138,6
52.433,3
51.346,0
1.087,3
948,0
2015
53.161,6
50.093,8
51.140,2
50.199,1
941,1
832,0
2014
49.277,9
46.545,6
46.768,6
45.909,4
859,2
870,0
2013
48.982,5
46.083,4
45.434,0
44.430,7
1.003,3
819,0
2012
49.608,1
46.544,1
43.563,2
42.492,7
1.070,5
850,0
2011
43.888,7
42.797,4
39.620,9
38.566,2
1.054,7
650,0
2010
39.964,2
38.995,2
39.743,7
38.811,3
932,4
400,0
Sur base de ce tableau, il apparaît que la sous-utilisation réalisée entre 2010 et 2016 oscille entre
0,9 et 1,1 milliard EUR. La part récurrente de cette sous-utilisation tourne autour de 0,6 milliard
EUR, le solde étant alimenté par des éléments plus exceptionnels qui varient d’une année à l’autre.
A ce stade avancé de l’année et avant le premier rapport de monitoring mensuel des dépenses, il
est difficile de dire que l’objectif de sous-utilisation de 910 millions EUR pourra être atteint ou
non.
Corrections SEC :
Les corrections SEC permettent le passage entre les chiffres budgétaires et le solde de financement
établi dans les comptes nationaux conformément à la nomenclature SEC.
Le tableau suivant donne un aperçu de ces corrections qui impactent les dépenses primaires en
2017.
Tableau 31 : Corrections de passage au solde SEC
Corrections de passage
Contribution RNB à l'Union européenne
Dépenses primaires budget de la Dette
Investissements Défense Nationale
Compte de trésorerie Croix rouge
Octrois de crédits et prises de participation (codes 8)
Remboursements de dettes (codes 9)
Totaux
Budget Monitoring
Différence
initial
mars
3.006,4
2.875,0
-131,4
32,3
37,1
4,8
-141,6
-140,2
1,4
0,0
8,2
8,2
-102,0
-102,0
0,0
-25,9
-25,9
0,0
2.769,1
2.652,1
-117,0
La correction la plus importante concerne la contribution RNB de la Belgique à l’Union
européenne qui n’est traditionnellement pas inscrite dans les dépenses primaires. Il est donc
58
nécessaire d’ajouter cette contribution aux dépenses primaires si l’on veut avoir une vue complète
sur les dépenses. Le montant avait été estimé à 3.006,4 millions EUR dans le budget initial 2017.
En termes budgétaires, il diminue de 320,5 millions EUR pour s’établir à 2.685,8 millions EUR.
Mais en termes SEC, il convient d’y ajouter les remboursements en 2017 provenant de l’année
2016 pour 190,0 millions EUR suite au départ très lent des nouveaux programmes dans les fonds
structurels, ainsi que du paiement en 2017 d’un montant provenant de 2016 pour la mobilisation
du Fonds de solidarité de l’UE pour les inondations en Allemagne.
Le budget de la dette comprend également des dépenses autres que des charges d’intérêt qui ont
un impact sur le solde de financement primaire. Il s’agit principalement des commissions sur
émissions d’emprunts publics. La correction pour 2017 est ré-estimée à 37,1 millions EUR.
La correction pour les investissements de la Défense améliorait le solde SEC de 141,6 millions
EUR dans le budget initial 2017. Cette correction a été ré-estimée à 140,2 millions EUR, soit une
dégradation de 1,4 million par rapport au budget initial.
Les corrections pour les codes 8 et codes 9 qui n’ont pas d’influence sur le solde SEC s’établissent
à respectivement 102,0 et 25,9 millions EUR en 2017. Elles restent identiques à celles reprises
dans le budget initial.
Enfin, par rapport au budget initial 2017, une nouvelle correction est intégrée dans le solde SEC,
traitée à la fois en recettes non-fiscales et en dépenses pour tenir compte du fait que le Fonds
organique relatif à la Croix-Rouge a été remplacé par un compte de trésorerie. Cette correction
s’élève à 8,2 millions EUR en dépenses (comme en recettes non-fiscales).
4.1.5 De interestlasten
De totale interestlasten worden bepaald door de som van:
-
de interestlasten beheerd door het Federaal Agentschap van de Schuld (interestlasten ten
laste van de Schatkist);
-
de interestlasten van de te consolideren instellingen;
59
-
de vanuit de primaire uitgaven naar de interestuitgaven geherklasseerde bedragen
(bedragen van de Deposito– en Consignatiekas).
Tabel 32: De interestlasten 2016-2017
In miljoen EUR
En millions EUR
2016
2017
2017
Mon. maart
Mon. mars
(1)
Initieel
Initial
(2)
Mon. maart
Mon. mars
(3)
In %
En %
In %
En %
Verschil
Différence
(3) vs. (1)
Verschil
Différence
(3) vs. (2)
Verschil
Différence
(3) vs. (1)
Verschil
Différence
(3) vs. (2)
Interestlasten (economisch)
10 227
9 211
9 403
- 824
193
- 8,1
2,1
Charges d'intérêt (économiques)
Schatkist
10 153
9 137
9 334
- 819
197
- 8,1
2,2
Trésor
Uit primaire uitgaven overgehevelde interesten
38
49
49
11
0
29,1
0,0
Intérêts en provenance des dépenses
primaires
Te consolideren instellingen
36
25
21
- 16
-4
- 43,1
- 17,2
Institutions à consolider
De interestlasten beheerd door het Federaal Agentschap van de Schuld voor 2017 werden herraamd
naar 9 334 miljoen EUR, dit is 197 miljoen EUR meer dan bij de initiële begroting 2017.6
Ten opzichte van de realisaties 2016 liggen de voor 2017 geraamde interestlasten een 819 miljoen
EUR lager.
In de berekeningen wordt rekening gehouden met bruto-financieringsbehoeften van 41,4 miljard
EUR voor 2017, dit is vergelijkbaar met de bruto-financieringsbehoeften van 41,6 miljard EUR
gehanteerd bij de initiële begroting 2017. Circa 9 miljard EUR van de brutofinancieringsbehoeften is toe te schrijven aan het netto te financieren saldo. Er wordt nu in de
hypothesen van het Federaal Agentschap van de Schuld uitgegaan van een hoger netto te
financieren saldo, maar het lagere voorziene bedrag voor schuld die vervalt in 2017 inclusief
geplande terugkopen, compenseert dit.
De onderstaande tabel toont hoe het netto te financieren saldo werd bepaald. Ten opzichte van de
raming van het netto te financieren saldo gebruikt in het kader van de opstelling van de initiële
6
Herraming door het Federaal Agentschap van de Schuld dd. 20/02/2017.
60
begroting is er vooral een verschil bij de raming van de uitgiftepremies en in mindere mate bij de
gewijzigde hypothese van het federale vorderingentekort.
Tabel 33: De overgang tussen vorderingensaldo en netto te financieren saldo voor 2017
IB 2017
BBP
verklaring cijfer IB 2017
432 640 econ. begroting 9/2016
Vorderingensaldo federale overheid (% BBP)
1,36% cf. doelstelling MC 7/2016
Vorderingentekort federale overheid (in mio. EUR)
5 884
verschil
IB2017 Monit 3/2017
1 620
434 260 econ. begroting 2/2017
0,14%
1,50% cf. AT IB 2017 (blz 47)
630
Leningen aan Griekenland
hyp.: geen stortingen meer
-
Terugbetaling leningen aan Griekenland (kap.)
raming 11/08/2016
-
Terugbetaling leningen Kaupthing (kap.)
-3 raming 05/08/2016
Impact intresten swaps (cash)
Monit maart
verklaring cijfer Monit 3/2017
2017
-151 raming 31/07/2016
6 514
hyp.: geen stortingen meer
raming 14/02/2017
-1
-4 raming 09/02/2017
3
-148 raming 31/12/2016
Renteloze leningen aan RSZ-glob. beheer
-
-
Renteloze leningen aan RSZ-glob.beheer - terugbetaling
-62
-
-62
Leningen aan (ex-) FRGE - terugbetaling
-68
-
-68
80
-
Leningen aan Apetra
Uitgiftepremies
-1 217 raming 09/09/2016
Annulatiepremies swaps + swaptions
overgang gelopen intresten naar vervallen intresten
kostprijs terugkopen OLO's
555 raming 08/02/2017
100 raming 02/08/2016
-
100 raming 14/02/2017
1 810 raming 09/09/2016
-
1 810 raming 14/02/2017
149 raming 09/09/2016
Raming NFS 2017
80
1 772
6 521
29
2 434
178 raming 20/02/2017
8 954
Ook de interesthypothesen werden gewijzigd, de interestvoeten op korte termijn werden verlaagd
en deze op lange termijn werden verhoogd ten opzichte van de berekening voor de initiële
begroting. Volgende tabel toont de gemiddelden van een aantal interestvoeten die werden
toegepast door het Agentschap van de schuld:
Tabel 34: Gemiddelde interesthypothesen voor 2017
3 maand
6 maand
12 maand
3 jaar
5 jaar
10 jaar
15 jaar
30 jaar
50 jaar
IB 2017
-0,28
-0,20
-0,12
-0,43
-0,29
0,27
0,63
1,15
1,53
MC 3/2017
-0,53
-0,45
-0,43
-0,35
0,00
1,03
1,35
2,09
2,42
MC tov IB
-0,25
-0,24
-0,32
0,08
0,29
0,76
0,72
0,94
0,90
De gewijzigde interesthypothesen zijn de voornaamste oorzaak van de minder gunstige
vooruitzichten. In mindere mate (33 miljoen EUR) speelt ook mee dat de boekhoudregels met
betrekking tot de rentelasten van “Euro Commercial Paper (ECP)”, waaraan een FX Swap is
61
verbonden, werden herzien. Zoals voorgeschreven door het ESR 2010 worden voortaan de
rentelasten op de oorspronkelijke ECP-schuld (vóór FX Swap) aangerekend.
De vanuit de primaire uitgaven geherklasseerde interestuitgaven worden net zoals bij de initiële
begroting geraamd op 49 miljoen EUR.
De interestlasten van de te consolideren instellingen worden nu iets lager ingeschat, namelijk 21
miljoen EUR of -4 miljoen EUR ten opzichte van de initiële begroting.
De totale interestlasten op economische basis worden voor 2017 aldus geraamd op 9 403 miljoen
EUR of 193 miljoen EUR meer dan initieel begroot.
4.1.6 Solde des organismes à consolider avec le pouvoir fédéral
Le tableau en annexe reprend la liste des organismes consolidés avec le pouvoir fédéral ainsi que
le solde SEC estimé pour chacun de ces organismes. Pour effectuer cette estimation, le Comité de
Monitoring s’est basé sur les données reçues des organismes repris en annexe de la circulaire de
la Ministre du Budget relative à la préparation du contrôle budgétaire 2017, adaptées aux décisions
des réunions bilatérales.
Respect de la circulaire relative à la préfiguration du budget 2017
La circulaire budgétaire 2017 prévoit qu’à l’exception du CEN, du Fonds RER, Apetra et de Dexia
Holding, tous les organismes doivent présenter un solde SEC7 nul ou positif au 31 décembre 2017.
Entretemps, l’ONDRAF a reçu l’autorisation de la Ministre du Budget d’afficher un solde SEC
négatif de maximum -20 millions EUR et l’Agence des Médicaments a reçu l’autorisation de
présenter un budget 2017 avec un solde SEC de -6 millions EUR à condition que les réalisations
7
Le solde SEC diffère du solde budgétaire proprement dit. Pour calculer le solde SEC théorique, on exclut les
opérations suivantes :
- Codes économiques 03 et 08 : il s’agit entre autres d’opérations internes, de report de soldes budgétaires, de
réinscription de soldes reportés, de constitution de provisions (réserves), d’utilisation de provisions existantes, …
- Codes 8 : octrois de crédits et prises de participations (en dépenses comme en recettes) ;
- Codes 9 : opérations financières relatives à la dette publique (amortissements, produits d’emprunts, …).
62
2017 de l’Agence soient en équilibre SEC. Pour le Palais d’Egmont, un solde de -0,1 million EUR
a été accepté lors de la réunion bilatérale des Affaires étrangères.
Sur base des informations en possession du comité de monitoring, les organismes suivants ne
respectent pas cette circulaire car ils affichent une préfiguration 2017 avec un solde SEC négatif
et n’ont pas reçu de dérogation.
Tableau 35 : Organismes avec un solde SEC négatif sans dérogation
2017
Monit
Muntfonds
-0,8
Fonds monétaire
Nationale Kas voor Rampenschade
-6,9
Caisse nationale des calamités
Koninklijke Bibliotheek Albert I
-0,9
Bibliothèque royale Albert I
Koninklijke Sterrenwacht van België
-2,7
Observatoire royal de Belgique
Koninklijk Meteorologisch Instituut van België
Koninklijk Belgisch Instituut voor
Natuurwetenschappen
Koninklijk Museum voor Midden-Afrika
Koninklijke Musea voor Schone Kunsten van
België
-0,4
-2,2
Institut royal météorologique de Belgique
Institut royal des sciences naturelles de
Belgique
Musée royal d'Afrique centrale
-0,4
Musées royaux des Beaux-Arts de Belgique
-2,9
SAB voor het beheer van de paspoorten, visa,
-0,2
identiteitskaarten voor Belgen in het buitenland
Nationaal Instituut voor Oorlogsinvaliden, Oud-0,2
strijders en Oorlogsslachtoffers
Instituut voor gerechtelijke opleiding
-1,5
Commissie voor Regulering van de
-8,5
Elektriciteit en Gas - geconsolideerd
SGS pour la gestion des passeports, des
visas, des cartes d'identité pour belges à
l'étranger
Institut national des invalides de guerre,
anciens combattants et victimes de guerre
Institut de formation judiciaire
Commission de Régulation de l'Électricité et
du Gaz - consolidé
Le Musée Royal d’Afrique Centrale a reçu une dérogation pour un solde SEC de -1,6 million EUR
mais affiche ici un solde de -2,2 millions EUR .
Estimation du solde SEC 2017
Comme le montre le tableau ci-après, le solde SEC 2017 des organismes à consolider est estimé à
+125,4 millions EUR pour ce monitoring 2017, en tenant compte d’une sous-utilisation ex-ante de
100 millions EUR tout comme lors du budget initial 2017. Cela représente une dégradation du
solde SEC de 34,2 millions EUR par rapport au budget initial 2017.
63
Tableau 36 : Solde des organismes à consolider (2016-2017)
ESR saldo
Interestlasten
Primair ESR-saldo
2016
REA
225,4
2017
INI
159,6
2017
Monit
125,4
Solde SEC
36,4
25,0
20,7
Charges d'intérêt
261,8
184,6
146,1
Solde primaire SEC
En excluant les charges d’intérêts estimées à 20,7 millions EUR, le solde primaire SEC des
organismes à consolider est estimé à +146,1 millions EUR.
Les éléments suivants méritent d’être soulignés :
-
La Caisse Nationale des Calamités affiche un solde SEC de -6,9 millions EUR contre un
solde SEC en équilibre lors du budget initial 2017. Ceci est dû à une augmentation de
l’estimation de ses dépenses par rapport au budget initial.
-
Les Etablissements scientifiques fédéraux affichent ensemble un solde SEC de -8,8
millions EUR contre -1,5 million EUR lors de la préparation du budget initial. Ce solde de
-8,8 millions EUR provient des budgets initiaux 2017 approuvés par les organes de gestion
des ESF alors que le solde de -1,5 million EUR était une estimation reçue lors de la
préparation du budget initial 2017.
-
Tout comme les chiffres repris lors de la préparation du budget initial 2017, le solde SEC
de la Société Fédérale de Participation et d’Investissements contient une correction
négative de 5 millions EUR afin de tenir compte du fait que l’ICN requalifie, en transfert
en capital, la prise de participation de la SFPI dans la SA Palais des Congrès. Il s’agit d’une
correction neutre pour le pouvoir fédéral car le solde du Palais des Congrès tient compte
de ce transfert en capital. La différence de solde SEC par rapport à 2016 provient
principalement par l’estimation des dividendes (-25 millions EUR) et par la commission
de gestion versée par Belfius (-15 millions EUR).
Evaluation de la sous-utilisation
Lors du budget initial 2017, il a été tenu compte d’une sous-utilisation ex-ante probable de 100
millions EUR pour les organismes à consolider avec le pouvoir fédéral. Suite à la demande du
Gouvernement, le Comité de Monitoring a essayé d’évaluer cet objectif en effectuant une
comparaison du solde SEC estimé pour 2017 avec le solde SEC réalisé pour 2016 hors soldes
64
exceptionnels. Pour cela, les soldes apparaissant comme exceptionnels en 2016 ont été ajustés dans
le calcul du solde SEC de 2016.
Tableau 37 : Évaluation de la sous-utilisation
Solde SEC
2016
Fedasil
CREG
Apetra
CEN
SFPI
autres
total
-
40
19,8
24,8
-28,2
139,6
29,4
225,4
Solde SEC
2016 corrigé
0
0
0,7
0,5
96,7
29,4
127,3
Fedasil a dégagé un solde SEC de +40 millions EUR en 2016 étant donné qu’il a reçu en
2016 des crédits supplémentaires pour faire face aux dépenses supplémentaires générées
par la crise de l’asile et de la migration et que ces crédits supplémentaires n’ont pas été
entièrement consommés. Dans cet exercice, ce solde positif de 2016 est annulé.
-
Le solde de la CREG et de ses fonds varie de façon très imprévisible d’un exercice à l’autre
(+ 19,8 millions EUR en 2016 ; +9,4 millions EUR en 2015 ; -48,8 millions EUR en 2014)
en fonction de l’évolution de ses recettes et de ses dépenses. Pour cet exercice, il nous est
apparu plus judicieux d’éliminer le solde positif de 2016.
-
Apetra affiche un solde positif de 24,8 millions EUR en 2016 influencé favorablement par
une dotation de 35 millions EUR du SPF Economie. Sans cette dotation, le solde SEC
d’Apetra aurait été négatif en 2016. Comme Apetra ne reçoit pas de dotation du SPF
Economie en 2017, nous avons préféré reprendre le solde de 2017 pour cet exercice.
-
Le CEN affiche un solde SEC de -28,2 millions EUR en 2016. En 2017, le CEN a reçu des
moyens supplémentaires pour que son solde SEC devienne positif. Dans cet exercice, le
solde de 2017 a été repris pour le CEN.
-
La SFPI affiche un solde particulièrement positif en 2016 suite au versement d’un
dividende de ‘BAC’ de 23,4 millions EUR non prévu au budget initial 2016 et d’une recette
de 19,8 millions EUR pour la commission de gestion Belfius non prévue au budget initial
2016. Pour 2017, aucune recette de dividende n’est prévue en provenance de ‘BAC’ et seul
un montant de 4 millions est prévu pour la commission de gestion Belfius. Vu ces éléments
65
exceptionnels 2016 non pris en compte dans le budget de 2017, le solde de 2017 de la SFPI
a été repris dans cet exercice.
Le solde SEC corrigé de ces éléments exceptionnels se monte ainsi à +127,3 millions EUR pour
2016.
Pour 2017, le solde SEC des organismes à consolider est estimé à +125,4 millions EUR compte
tenu d’une sous-utilisation ex-ante de 100 millions.
On peut donc en conclure que le solde 2016 corrigé des éléments exceptionnels (+127,3 millions
EUR) est assez proche de celui estimé pour 2017 (+125,4 millions EUR) et qu’une sous-utilisation
de 100 millions est donc tout à fait réalisable pour 2017 sur base des hypothèses retenues.
4.1.7 Raming van het vorderingensaldo van de federale overheid
Onderstaande tabel geeft een overzicht van de opbouw van het vorderingensaldo van de federale
overheid.
Tabel 38: Raming van het vorderingensaldo van de federale overheid
2016
Mon. maart
Mon. mars
(1)
In miljoen EUR
En millions EUR
2017
Mon. maart
Mon. mars
(3)
2017
Initieel
Initial
(2)
In %
En %
In %
En %
Verschil
Différence
(3) vs. (1)
Verschil
Différence
(3) vs. (2)
Verschil
Différence
(3) vs. (1)
Verschil
Différence
(3) vs. (2)
Fiscale ontvangsten
Fiscale overdrachten (-)
Fiscale middelen
Niet-fiscale middelen
Middelen
109 517
-55 941
53 577
4 164
57 741
114 787
-61 417
53 370
4 175
57 545
114 534
-61 155
53 379
4 213
57 591
5 017
-5 215
- 198
48
- 150
- 253
262
8
38
46
4,6
- 9,3
- 0,4
1,2
- 0,3
- 0,2
0,4
0,0
0,9
0,1
Recettes fiscales
Transferts fiscaux (-)
Moyens fiscaux
Moyens non-fiscaux
Recettes Voies et Moyens
Interestlasten (-)
-10 227
-9 211
-9 403
824
- 193
8,1
- 2,1
Charges d'intérêt (-)
Primaire uitgaven departementen (-)
-54 823
-52 163
-52 248
2 575
- 84
4,7
- 0,2
Dépenses primaires des départements (-)
-2 887
-3 008
-2 980
- 93
28
- 3,2
0,9
262
185
146
- 116
- 39
- 44,2
- 20,9
- 303
59
97
400
38
131,9
64,6
Corrections de passage non ventilé
-10 237
-6 594
-6 797
3 440
- 203
33,6
- 3,1
Solde de financement pouvoir fédéral
Uitgave vrijstellingen BV (-)
Primair saldo instellingen
Onverdeelde overgangscorrecties
Vorderingensaldo federale overheid
Dép. dispenses précompte pr. (-)
Solde primaire organismes
Het ESR-saldo voor de federale overheid wordt voor 2017 geraamd op een tekort van 6.797
miljoen EUR. Dit is een verslechtering met 203 miljoen EUR ten opzichte van de initiële
begroting. Indien dit geraamde resultaat voor 2017 wordt vergeleken met dat van 2016 is er een
66
verbetering met 3.440 miljoen EUR. Voor 2016 wordt het vorderingensaldo immers geraamd op
een tekort van 10.237 miljoen EUR.
De verschillende rubrieken werden reeds hiervoor uitvoerig verduidelijkt, met uitzondering van
de onverdeelde overgangscorrecties. Die rubriek omvat een correctie voor:
-
de gelijkschakeling van de consolidatieperimeter met de NBB op basis van een gemiddelde
afwijking over de periode 2012-2015 die behouden blijft op 45 miljoen EUR;
-
voor Europese Fondsen ten belope van 24 miljoen EUR;
-
voor de BLEU ten belope van 24 miljoen EUR;
-
redesign ten belope van 4 miljoen EUR.
4.2
Sécurité sociale
4.2.1 Synthèse et solde SEC de la sécurité sociale
Synthèse
Cette section vise à adapter les données budgétaires de la sécurité sociale pour les années 2016 et
2017.
Les données chiffrées du régime des salariés proviennent de l’ONSS, et ont été retravaillées dans
des tableaux préparés par le SPF Sécurité sociale.
Les données chiffrées du régime des indépendants proviennent de l’INASTI, et ont été retravaillées
dans des tableaux préparés par le SPF Sécurité sociale.
Pour le financement alternatif, le SPF Finances a transmis des chiffres actualisés notamment pour
la TVA, les accises sur le tabac et le précompte mobilier. Pour l’année 2017, dans le cadre de ce
rapport, le calcul du financement alternatif tient compte du projet de loi portant réforme du
financement de la sécurité sociale, qui est pendant à la chambre. Ainsi, seules deux sources sont
retenues pour le financement alternatif en 2017 : la TVA et le précompte mobilier.
67
Au niveau des frais de gestion, les montants repris sont ceux qui ont été transmis par les
institutions. À ce stade, il n’a pas été possible de les mettre en relation avec les adaptations prévues
dans la circulaire budgétaire.
Au niveau des corrections SEC, les données fournies par le SPF Sécurité sociale ont été adaptées,
de sorte que la ligne « Différences dans le périmètre » ne reprenne que le solde du Fonds de
fermeture des entreprises ainsi que le solde relatif aux pensions du secteur public.
Les données chiffrées présentées dans ce rapport tiennent a priori compte des mesures décidées
par le gouvernement lors des conclaves précédents. Plus de détails quant à cette remarque seront
développés dans les parties concernées.
Solde SEC de la sécurité sociale
Le tableau suivant donne un aperçu du solde SEC de la sécurité sociale en 2016 et en 2017, et
présente les corrections établies de manière à passer du solde budgétaire au solde de financement.
En dehors de l’introduction du solde du Fonds de fermeture des entreprises (qui n’appartient ni
aux deux gestions globales ni au secteur des soins de santé mais qui fait partie du périmètre de
consolidation en termes SEC), des corrections plus spécifiques sont prises en compte, ayant trait
notamment à l’élimination des plus ou moins-values sur le portefeuille de la gestion globale des
travailleurs salariés et à la sous-utilisation non ventilée des IPSS.
68
Tableau 39 : Détails relatifs aux corrections SEC (2016-2017)
Begrotingssaldo
In miljoen EUR
In %
-
-
-
En millions EUR
En %
En %
In %
2016
2017
2017
Mon. maart
-
Initieel
-
Mon. maart
-
Verschil
-
Verschil
-
Verschil
-
Verschil
-
Mon. mars
Initial
Mon. mars
Différence
Différence
Différence
Différence
(1)
(2)
(3)
(3) vs. (1)
(3) vs. (2)
(3) vs. (1)
(3) vs. (2)
- 584
185
- 258
326
- 442
55,9
- 239,6
(a.) Verschillen in perimeter
- 43
-8
5
48
13
111,9
165,1
(b.) Gerealiseerde meer- of minwaarden
- 34
-2
-2
32
0
94,1
0,0
(c.) Consolidatiecorrectie
- 87
0
0
87
0
0
134
134
134
0
237
-4
0
- 237
4
73
121
137
64
17
87,7
13,7
- 511
305
- 120
390
- 426
76,4
- 139,5
(d.) Niet-verdeelde onderbenutting
(e.) Andere
Totale correctie
Vorderingensaldo sociale zekerheid
Solde budgétaire
(a.) Différences dans le périmètre
(b.) Plus ou moins values réalisées
(c.) Correction de consolidation
0,0
(d.) Sous-utilisation non ventilée
(e.) Autres
Correction totale
Solde de financement sécurité sociale
Le total des corrections SEC est de 73 millions EUR en 2016 et de 137 millions EUR en 2017.
En 2016, le montant de 237 millions EUR se compose d’un montant de 276 millions EUR relatif
aux réductions de valeur sur les débiteurs douteux à l’ONEm et d’un montant de -39 millions EUR
relatif au dépassement des dépenses autorisées de l’INAMI-Soins de santé.
Par rapport au budget initial 2017, l’évolution en 2017 provient quasi exclusivement de
l’amélioration du solde du Fonds de fermeture des entreprises (+13 millions EUR).
Le solde de financement de la sécurité sociale atteint -511 millions EUR en 2016. Pour l’année
2017, par rapport au budget initial, le solde de financement de la sécurité sociale se détériore de
426 millions EUR et atteint -120 millions EUR.
Le tableau présenté ci-dessous regroupe les données budgétaires du régime des travailleurs
salariés, du régime des travailleurs indépendants, des soins de santé ainsi que des régimes hors
gestion globale (hors Fonds de fermeture des entreprises, qui est repris dans les corrections SEC)
pour les années 2016 et 2017. Dans le cadre de cet exercice, les montants relatifs aux pensions du
secteur public ne sont pas repris dans les tableaux de synthèse.
69
Tableau 40 : Vue d’ensemble de la situation budgétaire de la sécurité sociale (2016-2017)
In miljard EUR
En milliards EUR
2016
Mon. maart
Mon. mars
(1)
54,91
9,77
9,78
2,68
0,74
0,35
0,75
0,00
2017
Initieel
Initial
(2)
56,44
6,91
13,99
2,67
0,59
0,28
0,90
0,23
2017
Mon. maart
Mon. mars
(3)
56,83
6,95
13,68
2,67
0,47
0,25
0,90
0,01
78,98
82,01
81,76
Prestaties
Welvaartsenveloppe
Niet-verdeelde maatregelen
Betalingskosten
Beheerskosten
Externe overdrachten
Interestlasten
Diversen
Totaal uitgaven
(exclusief overdrachten tussen de stelsels)
70,63
0,00
0,00
0,00
2,14
5,33
0,00
1,45
72,49
0,15
-0,14
0,00
2,17
6,06
0,00
1,10
72,68
0,15
-0,15
0,00
2,18
5,99
0,00
1,16
79,56
81,83
82,02
Begrotingssaldo sociale zekerheid
-0,58
0,18
-0,26
Solde budgétaire de la sécurité sociale
ESR-correcties
0,07
0,12
0,14
Corrections SEC
Vorderingensaldo sociale zekerheid
-0,51
0,31
-0,12
Solde de financement de la sécurité sociale
Bijdragen (ESR-termen)
Toelagen van de overheden
Alternatieve financiering
Toegewezen ontvangsten
Externe overdrachten
Opbrengsten beleggingen
Diversen
Sociale fraude
Totaal ontvangsten
(exclusief overdrachten tussen de stelsels)
Cotisations (en termes SEC)
Subventions des pouvoirs publics
Financement alternatif
Recettes affectées
Transferts externes
Revenus de placements
Divers
Fraude sociale
Recettes totales
(transferts entre les régimes exclus)
Prestations
Enveloppe bien-être
Mesures non réparties
Frais de paiements
Frais de gestion
Transferts externes
Charges d'intérêt
Divers
Dépenses totales
(transferts entre les régimes exclus)
4.2.2 Le régime des salariés
2016
Les recettes diminuent de 382 millions EUR par rapport aux chiffres 2016 présentés dans le cadre
du budget initial 2017 et atteignent 63 496 millions EUR alors que les dépenses augmentent de
247 millions EUR et atteignent 64 547 millions EUR.
Le solde du régime des salariés atteint ainsi -1 051 millions EUR en 2016, ce qui correspond à une
détérioration de 629 millions EUR par rapport aux chiffres 2016 présentés dans le cadre du budget
initial 2017. Cette détérioration s’explique notamment par les dépenses diverses de l’ONEm, en
raison des réductions de valeur sur les débiteurs douteux qui sont reprises dans les dépenses
budgétaires, pour un montant de 336 millions EUR. Afin, en termes SEC, de neutraliser les
dépenses qui ne sont pas relatives à l’année 2016, une correction SEC de 276 millions EUR a été
introduite.
2017
70
Par rapport aux données du budget initial 2017, le solde du régime des salariés se détériore de
497 millions EUR. Cette détérioration s’explique par une diminution des recettes de 396 millions
EUR et une augmentation des dépenses de 102 millions EUR.
Au niveau des recettes, l’évolution des cotisations doit être analysée en même temps que celle des
recettes liées à la fraude sociale. En effet, dans cet exercice, à la différence de ce qui a été fait lors
du budget initial 2017, tous les montants concernant les mesures du gouvernement, y compris ceux
relatifs à la fraude sociale, sont intégrés aux cotisations (méthodologie similaire à celle de
l’ONSS). Ainsi, par rapport au budget initial, l’évolution de ces deux postes est négative (-94
millions EUR). Cette évolution s’explique par deux facteurs contradictoires : premièrement,
l’augmentation des cotisations en raison notamment de l’augmentation de l’hypothèse du Bureau
fédéral du Plan de croissance de la masse salariale tant pour le secteur privé que pour le secteur
public et, deuxièmement, la diminution du montant relatif au rendement des mesures du
gouvernement.
Tableau 41 : Hypothèses du BFP pour les masses salariales (2017)
Secteur privé
2017
Budget économique Budget économique
09/2016
02/2017
+2,8 %
+3,3 %
Augmentation réelle
+0,8 %
+0,5 %
Indexation
+1,2 %
+1,4 %
ETP
+0,8 %
+1,4 %
+0,9 %
+1,3 %
Augmentation réelle
+0,1 %
+0,1 %
Indexation
+1,5 %
+2,0 %
ETP
-0,7 %
-0,8 %
Secteur public
S’agissant des mesures du gouvernement, deux aspects doivent être analysés : premièrement, le
fait que certaines mesures qui, au moment du budget initial, étaient encore reprises dans les
estimations sont maintenant comprises dans la base de départ et, deuxièmement, la réestimation
des mesures décidées dans les notifications budgétaires du 20 octobre 2016. Le tableau ci-dessous
donne, par mesure et au niveau des cotisations, le rendement intégré par l’ONSS et le SFP dans
les chiffres du comité de monitoring.
71
Tableau 42 : Mesures du gouvernement octobre 2016 (recettes)
En millions EUR
BI 11/2016
1
ONSS
Ecartement du travail
Compensation SPF Finances-ONSS
Emplois jeunes
Cotisations patronales RCC1
Introduction heures supplémentaires volontaires
E-commerce
Fraude sociale
SFP
Rachat périodes d'études
Total
1
CM 03/2017
Différence
156,9
17,0
39,3
6,7
57,2
0,0
15,0
0,0
-99,7
-17,0
-24,3
-6,7
3,0
0,0
-3,0
30,0
13,5
47,4
41,7
41,7
198,6
0,0
13,5
28,7
27,8
27,8
85,0
-30,0
0,0
-18,7
-13,9
-13,9
-113,6
1
Le montant de -99,7 millions EUR qui apparait dans le tableau doit être tempéré en raison du fait que :
- le montant de 3 millions EUR relatif aux cotisations patronales RCC est intégré aux cotisations spécifiques
- le montant de 30 millions EUR relatif aux heures supplémentaires volontaires est intégré à la base
Ainsi, la différence réelle par rapport au budget initial est de -66,7 millions EUR.
Outre les mesures pour lesquelles les rendements ont été adaptés (en raison d’informations
nouvelles ou sur base de l’absence de mise en œuvre de la mesure), certaines remarques doivent
être faites concernant quatre mesures :
-
Cotisations patronales RCC : prise en compte du rendement attendu intégrée au niveau des
cotisations ;
-
Introduction heures supplémentaires volontaires : prise en compte du rendement attendu
via les paramètres macroéconomiques du Bureau fédéral du Plan ;
-
E-commerce : un doute subsiste encore, qui a été soulevé en préparation de ce rapport mais
qui n’a pas encore été levé. Cette mesure apparaît en effet dans deux notifications
budgétaires (mars 2015 et octobre 2016) et est traitée de manière différente par l’ONSS
(qui intègre deux rendements distincts de 13,5 millions EUR) et par l’ONEm (qui n’intègre
qu’un rendement de 13,5 millions EUR) ;
-
Réouverture du droit aux travailleurs salariés de régulariser leurs périodes d’étude pendant
3 ans (SFP) : le rendement de cette mesure, qui est intégré au niveau des cotisations propres
du SFP, a été adapté suite au report au 1er mai 2017 (28 millions EUR à la place de
42 millions EUR).
72
L’évolution des subventions des pouvoirs publics (-3 millions EUR) s’explique par l’augmentation
de la dotation provenant du pouvoir fédéral en raison de la régularisation de l’arriéré 2016 (+31
millions EUR) et la diminution de la subvention provenant des entités fédérées (-35 millions EUR).
Le montant relatif à la dotation d’équilibre a été maintenu au niveau du budget initial 2017 afin de
mesurer l’évolution du solde du régime des salariés qui doit être financé par la dotation d’équilibre
après la prise en compte de plusieurs facteurs de responsabilisation.
L’évolution négative du financement alternatif (-247 millions EUR) s’explique par les prévisions
négatives au niveau des recettes de TVA (-40 millions EUR) et de précompte mobilier
(-282 millions EUR), qui sont tempérées par une augmentation du financement alternatif
additionnel des soins de santé, dit « §1 quater », en vue de l’équilibre de l’INAMI-Soins de santé
(+75 millions EUR). Plus d’explications quant à cette évolution apparaissent dans la section
relative à l’INAMI-Soins de santé.
Le tableau ci-dessous présente l’évolution par poste du financement alternatif entre l’exposé
général du budget initial 2017 et le comité de monitoring de mars 2017.
Tableau 43 : Détail du financement alternatif 2017 (en millions EUR)
En millions EUR
Financement alternatif
TVA
Montant de base
Taxshift
Soins de santé (§1 quater)
Précompte mobilier
Montant de base
Taxshift
BI 11/2016 CM 03/2017
(1)
(2)
11.790
11.543
8.878
8.912
4.093
4.053
1.180
1.180
3.605
3.680
2.912
2.631
2.219
1.938
693
693
Différence
(2) - (1)
-247
35
-40
0
75
-281
-281
0
L’évolution négative des dépenses s’explique essentiellement par l’augmentation des prestations
(+67 millions EUR). Cette évolution est notamment expliquée par deux phénomènes qui se
neutralisent partiellement : l’impact négatif du dépassement anticipé de l’indice-pivot en mai 2017
(+195 millions EUR) et l’impact positif lié à une nouvelle estimation des facteurs de volume à
l’ONEm (-157 millions EUR). Le tableau suivant propose une vision synthétique de l’évolution
des dépenses de prestations en 2017 de l’INAMI-Indemnités, du SFP et de l’ONEm, en mettant en
évidence l’impact des nouvelles perspectives d’indexation ainsi que d’autres facteurs éventuels.
73
Tableau 44 : Détail des dépenses de prestations (2017)
En millions EUR
INAMI-Indemnités
SFP
ONEm
BI 11/2016 CM 03/2017 Différence
(1)
(2)
(2) - (1)
7.907
7.946
39
24.828
24.946
118
7.618
7.536
-82
Index
Volume
39
118
37
0
0
-157
Autres
0
0
38
Total
39
118
-82
Les prestations de l’INAMI-Indemnités augmentent de 39 millions EUR par rapport au budget
initial 2017, entièrement à cause des nouvelles perspectives d’indexation.
Les prestations du SFP augmentent de 118 millions EUR par rapport au budget initial 2017,
entièrement à cause des nouvelles perspectives d’indexation.
Les prestations de l’ONEm, quant à elles, diminuent de 82 millions EUR et sont influencées par
plusieurs facteurs :
-
Effet de volume : -157 millions EUR ;
-
Nouvelles perspectives d’indexation : +37 millions EUR ;
-
Variations impact des mesures : +25 millions EUR
Ces variations au niveau de l’impact de certaines mesures concernent les nouvelles règles
crédit temps et congés thématiques du secteur privé et l’adaptation dans l’accord
interprofessionnel des CCT-cadres concernant les RCC et la fin de carrière (+11,8 millions
EUR) ainsi que la non prise en compte du rendement de la notification relative à la mesure
« E-commerce » des notifications du 20 octobre 2016 (+13,5 millions EUR, voir tableau
ci-après) ;
-
Autre : +13 millions EUR.
En vue de la préparation de ce rapport du Comité de monitoring, le secrétariat du Comité de
monitoring a contacté les différentes institutions afin de déterminer de quelle manière elles avaient
intégré le rendement des différentes mesures décidées lors du budget initial 2017. À l’exception
du rendement relatif à la mesure « E-commerce », tant l’INAMI-Indemnités que l’ONEm ont
repris dans leurs chiffres les rendements initialement prévus, indépendamment du statut de la mise
en œuvre des différentes mesures. Ainsi, les rendements des mesures qui n’ont pas encore été
mises en œuvre (écartement des travailleuses enceintes, crédit-temps et interruption de carrière)
74
ainsi que celui de celles qui ont été modifiées (prolongation du stade d’attente) n’ont pas été
adaptés par rapport au budget initial 2017. Le tableau ci-dessous donne, par mesure et au niveau
des prestations, le rendement intégré par l’INAMI, l’ONEm et le SFP dans les chiffres du comité
de monitoring.
Tableau 45 : Mesures du gouvernement octobre 2016 (dépenses)
En millions EUR
INAMI
Ecartement du travail
Activités autorisées en période de maladie
Prolongation du stage d'attente
ONEm
Emplois jeunes
Crédit-temps/IC harmonisation public-privé
Harmonisation des allocations IC et crédit-temps
E-commerce
SFP
Crédit-temps/IC harmonisation public-privé
Total
BI 11/2016 CM 03/2017 Différence
38,4
38,4
0,0
8,4
8,4
0,0
18,0
18,0
0,0
12,0
12,0
0,0
42,5
29,0
-13,5
6,7
6,7
0,0
2,3
2,3
0,0
20,0
20,0
0,0
13,5
0,0
-13,5
6,0
6,0
0,0
6,0
6,0
0,0
51,9
38,4
-13,5
Nous ajoutons à cette indication trois remarques :
-
La mesure relative à l’écartement des travailleuses enceintes, qui n’a pas encore été mise
en œuvre, a été intégrée de manière différente à l’ONSS (aucune recette supplémentaire)
et à l’INAMI-Indemnités (intégration du rendement initialement prévu) ;
-
Un doute subsiste encore quant à la mesure « E-commerce », qui a été soulevé en
préparation de ce rapport mais qui n’a pas encore été levé. Cette mesure apparaît en effet
dans deux notifications budgétaires (mars 2015 et octobre 2016) et est traitée de manière
différente par l’ONSS (qui intègre deux rendements distincts de 13,5 millions EUR) et par
l’ONEm (qui n’intègre qu’un rendement de 13,5 millions EUR) ;
-
Un montant de 150 millions EUR est toujours intégré en tant qu’économies non réparties
au niveau des prestations sociales, pour lequel aucune décision n’a encore été prise. Ce
montant fait référence à la notification du contrôle budgétaire 2016 relatif à la
responsabilisation des employeurs et des employés.
75
Dans le cadre de ce rapport, les montants relatifs à l’enveloppe bien-être (+133 millions EUR),
tels qu’ils ont été confirmé par le CCE et le CNT, sont repris sur une ligne spécifique au même
titre que les économies non réparties (-150 millions EUR). Le tableau ci-dessous illustre la
répartition de l’enveloppe bien-être entre les différents organismes.
Tableau 46 : Répartition de l’enveloppe bien-être entre les différents organismes (2017)
En millions EUR
Enveloppe bien-être
INAMI-Indemnités
SFP
Fedris-Accidents de travail
Fedris-Maladies professionnelles
ONEm
2017
133
32
71
1
1
28
Les frais de gestion augmentent de 9 millions EUR par rapport aux chiffres du budget initial, dont
4,2 millions EUR pour l’ONEm et 2,2 millions EUR pour le SFP. Ces montants proviennent du
57ème Rapport au Gouvernement du Comité de Gestion de la Sécurité Sociale. À ce stade, par
manque d’informations, il n’a pas été possible de les mettre en relation avec les adaptations prévues
dans la circulaire budgétaire.
Les transferts augmentent quant à eux de 75 millions EUR, en raison de l’augmentation du
financement des moyens additionnels en vue de l’équilibre de l’INAMI-Soins de santé. Ce montant
est compensé via un financement alternatif particulier (dit « §1 quater »).
76
Tableau 47 : Sécurité sociale des travailleurs salariés (2016-2017)
In miljoen EUR
En millions EUR
Bijdragen
Globaal beheer
Sociale bijdragen
Regeringsmaatregelen en
opslagen en verwiljinteresten
Specifieke bijdragen
Bijdragen instellingen
In %
En %
In %
En %
2016
2017
2017
Mon. maart
Mon. mars
Initieel
Initial
Mon. maart
Mon. mars
Verschil
Différence
Verschil
Différence
Verschil
Différence
Verschil
Différence
(1)
46 716
(2)
48 393
(3)
48 518
(3) vs. (1)
1 802
(3) vs. (2)
125
(3) vs. (1)
3,9
(3) vs. (2)
0,3
46 660
44 416
48 245
45 845
48 385
45 978
1 725
1 562
140
133
3,7
3,5
0,3
0,3
89
2 155
174
2 226
197
2 209
108
55
23
- 16
121,6
2,5
13,5
- 0,7
Cotisations
Gestion globale
Cotisations sociales
Mesures de gouvernement et
majoration et intérêts de retard
Cotisations spécifiques
57
148
134
77
- 15
135,3
- 10,1
Toelagen van de overheden
RSZ-Globaal beheer
Gefedereerde entiteiten
8 068
6 495
1 434
6 031
1 928
1 467
6 028
1 959
1 432
-2 040
-4 535
-2
-3
31
- 35
- 25,3
- 69,8
- 0,1
- 0,1
1,6
- 2,4
Subventions des pouvoirs publics
ONSS-Gestion globale
Entités fédérées
Sectoren
Alternatieve financiering
139
6 300
0
11 790
0
11 543
- 139
5 243
0
- 247
- 99,9
83,2
0,0
- 2,1
Secteurs
Financement alternatif
6 300
11 790
11 543
5 243
- 247
83,2
- 2,1
Gestion globale
1 493
507
1 509
495
1 515
465
23
- 41
7
- 30
1,5
- 8,2
0,5
- 6,1
Recettes affectées
Transferts externes
Opbrengsten beleggingen
Globaal beheer
Instellingen
242
239
3
236
234
2
207
205
3
- 35
- 34
0
- 29
- 29
0
- 14,3
- 14,4
- 5,7
- 12,2
- 12,4
12,6
Diversen
Globaal beheer
Instellingen
171
0
171
202
0
202
202
0
202
31
0
31
0
0
0
18,0
0,0
18,0
0,0
Globaal beheer
Toegewezen ontvangsten
Externe overdrachten
Sociale fraude
Cotisations des organismes
Produit des placements
Gestion globale
Organismes
Divers
Gestion globale
Organismes
0
219
0
0
- 219
Totaal ontvangsten
63 496
68 874
68 478
4 983
- 396
7,8
- 0,6
Total des recettes
Uitkeringen
Welvaartsenveloppe
Niet-verdeelde maatregelen
40 129
0
0
40 818
134
- 150
40 886
133
- 150
757
133
- 150
67
-1
0
1,9
0,2
- 0,6
0,0
Prestations
Enveloppe bien-être
Mesures non réparties
RIZIV-Uitkeringen
Fraude sociale
7 466
7 907
7 946
480
39
6,4
0,5
INAMI-Indemnités
RVP
24 071
24 828
24 946
875
118
3,6
0,5
ONP
FAO
216
221
220
4
-1
2,0
- 0,2
FAT
FBZ
241
251
245
3
-6
1,4
- 2,4
FMP
8 125
817
7 618
524
7 536
526
- 589
- 291
- 82
2
- 7,3
- 35,6
- 1,1
0,4
ONEm
Interruption de carrière
Werkloosheid
5 909
5 793
5 687
- 222
- 105
- 3,8
- 1,8
Werkloosheid met bedrijfstoeslag
1 399
1 302
1 323
- 76
21
- 5,4
1,6
1
8
1
8
1
8
0
0
0
0
- 20,0
0,9
1,1
- 0,1
RVA
Loopbaanonderbreking
Mijnwerkers
Zeelieden
Betalingskosten
Beheerskosten
Globaal beheer
2
2
2
0
0
0,3
- 0,9
Frais de paiement
1 087
169
1 096
171
36
9
9
1
3,4
5,4
0,8
0,8
Frais de gestion
Gestion globale
Instellingen
898
918
925
28
8
3,1
0,8
22 892
26 811
26 820
3 927
9
17,2
0,0
2 376
2 342
19 822
1 467
22 968
1 398
23 043
Federale overheid
Interesten op leningen
- 34
3 221
- 69
75
16,3
Organismes
Transferts
- 1,4
Pouvoir fédéral
- 4,7
0,3
Entités fédérées
INAMI-Soins de santé
3
0
5
2
5
75,2
462
108
120
- 342
12
- 74,0
11,5
Totaal uitgaven
64 547
68 827
68 928
4 381
102
6,8
0,1
Saldo
-1 051
47
- 450
602
- 497
57,2
-1 047,9
Diversen
Mineurs
Marins
1 060
162
Overdrachten
Gefedereerde entiteiten
RIZIV-Geneeskundige verzorging
Chômage
Chômage avec complément
d'entreprise
Intérêts sur emprunts
Divers
Total des dépenses
Solde
77
4.2.3 Le statut social des indépendants
2016
Les recettes augmentent de 157 millions EUR par rapport aux chiffres 2016 présentés dans le cadre
du budget initial 2017 et atteignent 6 466 millions EUR alors que les dépenses augmentent de
1 million EUR et atteignent 6 142 millions EUR.
Le solde du régime des indépendants atteint ainsi 324 millions EUR en 2016, ce qui correspond à
une augmentation de 157 millions EUR par rapport aux chiffres 2016 présentés dans le cadre du
budget initial 2017.
2017
Par rapport aux chiffres du budget initial 2017, le solde du régime des indépendants augmente de
198 millions EUR pour atteindre 198 millions EUR. Les recettes augmentent de 223 millions EUR
pour atteindre 6 887 millions EUR alors que les dépenses augmentent de 25 millions EUR pour
atteindre 6 689 millions EUR.
L’évolution des recettes est expliquée essentiellement par l’augmentation des cotisations
(+292 millions EUR), et plus précisément par celle des cotisations sociales de l’indépendant (+287
millions EUR). Cette augmentation s’explique par le fait que la base de départ utilisée par
l’INASTI pour réaliser ses estimations diffère : en effet, l’INASTI se base sur les enrôlements
bruts du 1er trimestre 2017, qui sont extrapolés sur base annuelle, alors que les estimations
précédentes se basaient principalement sur les revenus d’entreprise des indépendants
communiqués par la BNB. Cela revient également à dire qu’il est tenu compte partiellement de la
réforme des cotisations sociales étant donné que certains indépendants ont manifesté dès début
février 2017 leur intention de payer des montants différents (en plus et en moins) par rapport aux
cotisations N-3. Les paramètres connus de 2016 ont également été intégrés ainsi que l’impact des
mesures décidées par le gouvernement.
La dotation de l’Etat augmente quant à elle de 7 millions EUR sous l’effet d’une régularisation de
l’arriéré 2016 (+7 millions EUR). Le montant relatif à la dotation d’équilibre a été maintenu au
niveau du budget initial 2017 afin de mesurer l’évolution du solde du régime des indépendants qui
78
doit être financé par la dotation d’équilibre après la prise en compte de plusieurs facteurs de
responsabilisation.
L’évolution négative du financement alternatif (-72 millions EUR) s’explique par les prévisions
négatives au niveau des recettes de nettes de TVA (-10 millions EUR) et de précompte mobilier
(-70 millions EUR), qui sont tempérées par une augmentation du financement alternatif
additionnel des soins de santé, dit « §1 quater », en vue de l’équilibre de l’INAMI-Soins de santé
(+7 millions EUR). Plus d’explications quant à cette évolution apparaissent dans la section relative
à l’INAMI-Soins de santé.
Le tableau ci-dessous présente l’évolution par poste du financement alternatif entre l’exposé
général du budget initial 2017 et le comité de monitoring de mars 2017.
Tableau 48 : Détail du financement alternatif 2017 (en millions EUR)
En millions EUR
Financement alternatif
TVA
Montant de base
Taxshift
Soins de santé (§1 quater)
Précompte mobilier
Montant de base
Taxshift
BI 11/2016 CM 03/2017
(1)
(2)
2.204
2.132
1.551
1.548
1.016
1.006
174
174
361
368
653
584
551
482
102
102
Différence
(2) - (1)
-72
-2
-10
0
7
-70
-70
0
L’évolution des dépenses est expliquée par l’augmentation des prestations (+18 millions EUR)
ainsi que par l’augmentation des transferts de 7 millions EUR, en raison de l’augmentation du
financement des moyens additionnels en vue de l’équilibre de l’INAMI-Soins de santé. Ce montant
est compensé via un financement alternatif particulier (dit « §1 quater »).
Les prestations sont notamment influencées par :
-
Pensions : dépassement anticipé de l’indice-pivot ;
-
INAMI-Indemnités : dépassement anticipé de l’indice-pivot, nouvelle estimation des
facteurs de volume ainsi que l’impact de l’amélioration de la mesure relative à l’aide à la
maternité ;
79
L’évolution de la ligne relative aux mesures non répartie s’explique par l’intégration de nouvelles
mesures destinées à améliorer le statut social des indépendants, pour un montant de 11,3 millions
EUR. Il s’agissait initialement d’une enveloppe de 25 millions EUR accordée lors des notifications
budgétaires du 11 octobre 2015. En fonction de l’introduction des mesures, les dépenses ont été
intégrées dans les rubriques concernées. Le tableau suivant illustre la ventilation de ce montant.
Tableau 49 : Ventilation de l’enveloppe de 25 millions EUR visant à améliorer le statut
social des travailleurs indépendants
Amélioration du SSTI (en millions EUR)
Amélioration de l'aide à la maternité
Assimilation service militaire
Amélioration du droit passerelle
Statut de l'étudiant indépendant
Non réparti
25,0
13,7
0,0
10,0
0,6
0,7
Le tableau ci-dessous illustre quant à lui la répartition de l’enveloppe bien-être entre les différents
organismes, tels qu’ils ont été confirmés par le CNT et le CCE.
Tableau 50 : Répartition de l’enveloppe bien-être entre les différents organismes (2017)
En millions EUR
Enveloppe bien-être
INAMI-Indemnités
INASTI-Pensions
INASTI-Assurance faillite
2017
18
3
15
0
80
Tableau 51 : Sécurité sociale des travailleurs indépendants (2016-2017)
In miljoen EUR
En millions EUR
In %
En %
In %
En %
2016
2017
2017
Mon. maart
Mon. mars
Initieel
Initial
Mon. maart
Mon. mars
Verschil
Différence
Verschil
Différence
Verschil
Différence
Verschil
Différence
(1)
(2)
(3)
(3) vs. (1)
(3) vs. (2)
(3) vs. (1)
(3) vs. (2)
Bijdragen
4 303
4 034
4 326
24
292
0,6
7,2
Cotisations
Toelagen van de overheden
1 413
379
385
-1 027
7
- 72,7
1,8
Subventions des pouvoirs publics
1 413
0
363
15
370
15
-1 043
15
7
0
- 73,8
1,9
0,0
Gefedereerde entiteiten
0
0
0
0
0
Sectoren
0
0
0
0
0
Alternatieve financiering
Globaal beheer
692
692
2 204
2 204
2 132
2 132
1 440
1 440
- 72
- 72
Toegewezen ontvangsten
20
22
20
0
0
0
0
0
35
10
10
Diversen
3
2
Sociale fraude
0
Totaal ontvangsten
Uitkeringen
Welvaartsenveloppe
Niet-verdeelde maatregelen
RSVZ-Globaal beheer
Evenwichtsdotatie
Externe overdrachten
Opbrengsten beleggingen
RIZIV-Uitkeringen
Pensioenen
Faillissementsverzekering
RSVZ-GB
Entités fédérées
Secteurs
208,0
208,0
- 3,3
- 3,3
Financement alternatif
Gestion globale
-2
2,2
- 6,8
Recettes affectées
0
- 62,5
0,0
Transferts externes
- 25
0
- 71,8
- 3,7
2
-1
0
- 43,4
- 10,2
Divers
12
11
11
-1
- 10,9
Fraude sociale
6 466
6 664
6 887
421
223
6,5
3,4
3 945
0
0
4 117
18
12
4 135
18
1
191
18
1
18
0
- 11
4,8
0,4
0,0
- 94,4
464
467
32
3
7,4
0,7
INAMI-Indemnités
3 628
21
126
13
17
9
3,6
186,1
0,5
84,3
Pensions
Assurance faillite
1
1
0
0
25,3
1,2
0
0
0
0
- 12,8
- 12,8
Beheerskosten
92
98
98
6
0
6,9
- 0,5
Globaal beheer
64
70
71
7
1
11,4
1,8
Instellingen
28
29
27
-1
-2
- 3,4
- 6,0
0
0
0
0
0
2 099
2 442
2 449
350
7
16,7
0,3
1
0
0
-1
0
- 82,8
42,1
2 099
2 442
2 449
350
7
16,7
0,3
0
0
0
0
0
RIZIV-Geneeskundige verzorging
Interesten op leningen
Diversen
Totaal uitgaven
Saldo
Prestations
Enveloppe bien-être
Mesures non réparties
3 611
11
0
Buiten globaal beheer
Total des recettes
435
1
Overdrachten
Produit des placements
3 501
7
Betalingskosten
Niet-verdeelde besparingen
INASTI-Gestion globale
Dotation équilibre
INASTI-GFG
Frais de paiement
Frais de gestion
Gestion globale
Organismes
Économies non réparties
Transferts
hors Gestion globale
INAMI-Soins de santé
Intérêts sur emprunts
6
6
6
0
0
- 1,8
3,1
Divers
6 142
6 664
6 689
546
25
8,9
0,4
Total des dépenses
324
0
198
- 125
198
- 38,7
##########
Solde
81
4.2.4 Les soins de santé
2016
Le solde de l’INAMI-Soins de santé, tel qu’il est présenté dans le cadre de ce rapport, est
de -1 million EUR.
Sur base des dépenses des onze premiers mois de l’année 2016, une correction SEC relative au
dépassement des dépenses autorisées des soins de santé a été introduite. Cette dernière s’élève
à -39 millions EUR, soit une dégradation de 16 millions EUR par rapport au budget initial 2017.
2017
Par rapport aux données du budget initial 2017, le solde de l’INAMI-Soins de santé ne varie pas
et est à l’équilibre.
Les recettes propres de l’INAMI-Soins de santé diminuent de 3 millions EUR alors que les
dépenses augmentent de 79 millions EUR, dont 29 millions EUR sont expliqués par l’adaptation
de l’objectif budgétaire des soins de santé aux nouvelles hypothèses d’indexation. L’augmentation
de 50 millions EUR est quant à elle expliquée par des éléments techniques approuvés par le Conseil
général le 12 décembre 2016.
L’impact sur le solde est ainsi de -82 millions EUR.
Afin de garantir la neutralité budgétaire de l’INAMI-Soins de santé, le financement additionnel
provenant des gestions globales des travailleurs salariés et indépendants, dit « §1 quater », est
adapté. Ainsi, le financement provenant de la gestion globale des travailleurs salariés augmente de
75 millions EUR alors que celui provenant de la gestion globale des travailleurs indépendants
augmente de 7 millions EUR.
Le rendement des mesures prises au conclave budgétaire d’octobre 2016 a été réestimé par
l’INAMI à 898 millions EUR au lieu de 902 millions EUR.
Au niveau des soins de santé, il n’a pas été tenu compte du montant de 7 millions EUR décidé en
Conseil des ministres le 18 novembre 2016 relatif au « Masterplan pour une détention dans des
conditions humaines ».
82
Tableau 52 : Soins de santé (2016-2017)
Eigen ontvangsten
Bijdragen
In miljoen EUR
In %
-
-
-
En millions EUR
En %
En %
In %
2016
2017
2017
Mon. maart
-
Initieel
-
Mon. maart
-
Verschil
-
Verschil
-
Verschil
-
Verschil
-
Mon. mars
Initial
Mon. mars
Différence
Différence
Différence
Différence
(1)
(2)
(3)
(3) vs. (1)
(3) vs. (2)
(3) vs. (1)
(3) vs. (2)
3 049
1 221
-2 595
55
-3
0
- 46,0
4,7
- 0,1
0,0
5 644
1 166
3 051
1 221
Alternatieve financiering
2 751
0
0
-2 751
0
Toegewezen ontvangsten
1 165
1 136
1 136
- 29
0
- 2,5
0,0
2
4
5
2
2
2
0
-2
-3
0
31,3
- 45,5
- 57,3
0,0
Externe overdrachten
Opbrengsten beleggingen
Diversen
Financement alternatif
557
688
688
131
0
23,5
0,0
19 822
22 968
23 043
3 221
75
16,3
0,3
19 822
0
19 363
3 605
19 363
3 680
- 459
3 680
0
75
- 2,3
0,0
2,1
0
0
0
0
0
1 960
1 960
2 298
1 937
2 306
1 937
346
- 23
7
0
17,6
- 1,2
0,3
0,0
bedrag 2
0
361
368
368
7
bedrag 3 (afrekening voorgaande jaren)
0
0
0
0
0
RSZ - Globaal beheer
bedrag 1
bedrag 2
bedrag 3 (afrekening voorgaande jaren)
RSVZ - Globaal beheer
bedrag 1
Gemengde loopbanen
Recettes propres
Cotisations
2,1
Recettes affectées
Transferts externes
Produits des placements
Divers
ONSS - Gestion globale
montant 1
montant 2
montant 3 (décompte années
précédentes)
INASTI - Gestion globale
montant 1
montant 2
montant 3 (décompte années
précédentes)
139
143
143
5
0
3,4
0,0
Carrières mixtes
Totaal ontvangsten
27 564
28 461
28 540
977
79
3,5
0,3
Total des recettes
Prestaties
23 813
24 627
24 656
843
29
3,5
0,1
Prestations
946
951
954
8
3
0,8
0,3
Frais de gestion
1 843
1 901
1 903
60
2
3,2
0,1
Transferts externes
Overdrachten Toekomstfonds
4
2
2
-3
0
- 62,5
0,0
Transferts Fonds pour l'avenir
Bijdrage begrotingsdoelstelling SZ
0
0
0
0
0
Beheerskosten
Externe overdrachten
Diversen
Totaal uitgaven
Saldo
Cotisation objectif budgétaire SS
959
980
1 026
67
46
7,0
4,7
Divers
27 565
28 461
28 540
975
79
3,5
0,3
Total des dépenses
-1
0
0
1
0
Solde
83
4.2.5 Organismes hors gestion globale
Dans le tableau ci-dessous, les montants relatifs aux pensions du secteur public n’apparaissent pas.
Le solde relatif aux réalisations de l’année 2016 pour les pensions du secteur public a été intégré
au niveau des corrections SEC.
2016
Le solde des organismes hors gestion globale est de 145 millions EUR. Les recettes sont de 3 433
millions EUR alors que les dépenses sont de 3 288 millions EUR.
2017
Pour 2017, le solde des organismes hors gestion globale se détériore de 143 millions EUR par
rapport aux données du budget initial 2017. Cela s’explique notamment par une diminution des
recettes de 80 millions EUR et une augmentation des dépenses de 63 millions EUR.
Tableau 53 : Organismes hors gestion globale (2016-2017)
Ontvangsten
Bijdragen
Toelagen van de overheden
Alternatieve financiering
Toegewezen ontvangsten
Externe overdrachten
Opbrengsten beleggingen
Diversen
Uitgaven
Prestaties
Betalingkosten
Beheerskosten
Externe overdrachten
Interestlasten
Diversen
Saldo
2016
Mon. maart
Mon. mars
(1)
3 433
2 723
285
41
1
296
66
20
3 288
2 748
0
38
479
0
23
145
In miljoen EUR
En millions EUR
2017
2017
Initieel
Mon. maart
Initial
Mon. mars
(2)
(3)
3 533
3 452
2 788
2 763
501
541
0
0
1
1
202
106
33
33
8
8
3 396
2 940
0
35
417
0
4
137
3 458
3 002
0
35
417
0
4
-6
In %
En %
In %
En %
Verschil
Différence
(3) vs. (1)
19
40
255
- 41
0
- 190
- 32
- 12
Verschil
Différence
(3) vs. (2)
- 80
- 25
40
0
0
- 95
0
0
Verschil
Différence
(3) vs. (1)
0,6
1,5
89,4
Verschil
Différence
(3) vs. (2)
- 2,3
- 0,9
7,9
25,1
- 64,1
- 49,2
- 60,2
0,0
- 47,2
- 0,4
0,0
170
254
0
-2
- 62
0
- 20
63
63
0
0
0
0
0
5,2
9,2
100,0
- 6,0
- 12,9
3,3
- 84,9
1,8
2,1
0,0
- 0,2
0,0
2,6
- 2,7
- 151
- 143
- 104,1
Recettes
Cotisations
Subventions des pouvoirs publics
Financement alternatif
Recettes affectées
Transferts externes
Revenus de placement
Divers
Dépenses
Prestations
Frais de paiement
Frais de gestion
Transferts externes
Charges d'intérêt
Divers
- 104,4 Solde
84
4.3
Saldo voor entiteit I
4.3.1 Vorderingensaldo en primair saldo entiteit I
De volgende tabel geeft een overzicht van de samenstelling van het saldo voor entiteit I.
Tabel 54: Overzicht saldo entiteit I
In miljoen EUR
2016
Mon. maart
Mon. mars
(1)
Primair saldo entiteit I
Vorderingensaldo entiteit I
Vorderingensaldo federaal
Vorderingensaldo SZ
Interestlasten entiteit I
Interestlasten federaal
Interestlasten SZ
Consolidatiecorrectie intresten
2017
Initieel
Initial
(2)
En millions EUR
2017
Mon. maart
Mon. mars
(3)
Verschil
Différence
(3) vs. (1)
Verschil
Différence
(3) vs. (2)
- 847
2 640
2 249
3 096
- 392
Solde primaire entité I
-10 748
-10 237
- 511
-6 289
-6 594
305
-6 918
-6 797
- 120
3 830
3 440
390
- 629
- 203
- 426
Solde de financement entité I
Solde de financement féderal
Solde de financement SS
9 901
10 227
3
329
8 929
9 211
0
282
9 166
9 403
5
242
- 735
- 824
2
- 87
237
193
5
- 40
Charges d'intérêt entité I
Charges d'intérêt féderal
Charges d'intérêt SS
Correction de consolidation charges d'intérêt
Het vorderingensaldo voor entiteit I wordt voor 2017 geraamd op een tekort van 6.918 miljoen
EUR. In de initiële begroting 2017 was het tekort nog geraamd op 6.289 miljoen EUR. Dit is dus
een verslechtering met 629 miljoen EUR. Ten opzichte van 2016 is er evenwel een verbetering
met 3.830 miljoen EUR. Voor 2016 wordt het vorderingensaldo immers geraamd op een tekort
van 10.748 miljoen EUR.
De geconsolideerde interestlasten worden voor 2017 geraamd op 9.166 miljoen EUR. Dit is 237
miljoen EUR meer dan bij begrotingsopmaak, maar 735 miljoen EUR minder ten opzichte van de
ramingen voor 2016.
Bijgevolg kan het primair saldo voor entiteit I voor 2017 geraamd worden op een overschot ten
belope van 2.249 miljoen EUR. Bij begrotingsopmaak werd het primair saldo nog geraamd op een
overschot van 2.640 miljoen EUR. De huidige ramingen liggen dus 392 miljoen EUR lager. Ter
vergelijking, het primair saldo voor 2016 wordt geraamd op een tekort van 847 miljoen EUR.
85
4.3.2 Structureel saldo entiteit I
Om de overgang te maken van een nominaal saldo naar een structureel saldo dienen de
conjunctuurinvloed, de impact van de éénmalige maatregelen alsook de correctie voor transferten
aan de deelstaten (HRF-concept) te worden uitgesloten.
De raming van de impact van de conjunctuur op het saldo gebeurt op basis van de output gap.
Voor de hier gehanteerde ramingen werden de cijfers van het Federaal Planbureau gebruikt die
coherent zijn met de ramingen van de economische begroting van februari 2017. Voor 2017 wordt
de cyclische correctie voor entiteit I geraamd op -1.565 miljoen EUR. Tijdens de opmaak van de
begroting voor 2017 werd nog uitgegaan van een cyclische correctie van -1.867 miljoen EUR voor
entiteit I. Het verschil van 302 miljoen EUR is te verklaren door een kleiner wordende output gap
(-0,88 versus -1,06 in % van het potentieel bbp) en een gewijzigd bbp8.
Voor de éénmalige factoren werden de berekeningen zoveel mogelijk afgestemd op de werkwijze
en de praktijk van de Europese Commissie. Er bestaat echter geen gestandaardiseerde methode om
deze te bepalen. De definiëring van wat als éénmalig kan worden beschouwd, is dus afhankelijk
van de appreciatie van ontvangsten- en uitgavenstromen. De volgende tabel geeft een overzicht
van de éénmalige factoren die in rekening worden gebracht voor 2016-2017.
Tabel 55: One-offs 2016-2017
AT 2017
Vertraging eigen middelen EU
Terugbetaling touroperators
Anticipatieve heffing pensioensparen
Ritme kohieren personenbelasting
Eenmalig effect autonomiefactor
Bijzondere liquidatiereserves
Vertraging in bijdrage energiesector onbenutte sites
Gerechtelijke beslissingen
Excess Profit Ruling
Optima
Afrekeningssaldo BFW
Herkapitalisatie Dexia Crédit Local
Totaal
2016
- 381
150
198
- 316
- 419
174
100
- 98
349
- 55
- 171
- 468
BC 2017
2017
198
- 431
- 356
- 589
2016
- 380
0
177
- 316
- 486
298
120
- 196
391
- 54
- 266
- 250
- 962
2017
150
159
- 503
90
- 196
- 119
- 260
- 679
Retard moyens propres UE
Remboursement tour-opérateurs
Prélèvement anticipé de l'épargne-pension
Rythme enrôlements IPP
Effet unique facteur d'autonomie
Réserves de liquidations
Retard cotisation secteur d'énergie sites non utilisés
Décisions judiciaires
Excess Profit Ruling
Optima
Solde de décompte LSF
Dexia Crédit Local récapitalisation
Total
De correctie voor transferten blijft gehandhaafd op het niveau van hetgeen was opgenomen in de
initiële begroting. Er werd immers geen actualisatie doorgevoerd door het secretariaat van de HRF.
8
Bbp voor 2017 op basis van economische begroting februari 2017: 434.256,7 miljoen EUR. In de initiële begroting
werd uitgegaan van een bbp voor 2017 van 433.632,7 miljoen EUR.
86
Voor 2016 en 2017 gaat het om een correctie van respectievelijk -114 miljoen EUR en -167
miljoen EUR.
De volgende tabel geeft het overzicht weer van de raming van het structureel saldo voor 2016 en
2017.
Tabel 56: Raming structureel saldo entiteit I (2016-2017)
2016
Vorderingensaldo
Cyclische correctie
Impact éénmalige
Correctie voor transfers
Structureel saldo
2017ini
2017
In miljoen EUR
En millions EUR
-10 784
-6 289
-6 918 Solde de financement
-1 638
-1 867
-1 565
Correction cyclique
- 962
- 589
- 679
Impact one-off
- 114
- 167
- 167
Corrections pour transferts
-8 069
-3 666
-4 507 Solde structurel
2016
Vorderingensaldo
Cyclische correctie
Impact éénmalige
Correctie voor transfers
Structureel saldo
bbp
2017ini
In % van bbp
En % du PIB
-2,56
-1,45
-0,39
-0,43
-0,23
-0,14
-0,03
-0,04
-1,92
-0,85
421.284,4
433.632,7
2017
-1,59 Solde de financement
-0,36
Correction cyclique
-0,16
Impact one-off
-0,04
Corrections pour transferts
-1,04 Solde structurel
434.256,7
PIB
Bij ongewijzigd beleid wordt het structureel saldo voor 2017 geraamd op een tekort van -4.507
miljoen EUR. Deze raming betekent een verslechtering met 841 miljoen EUR tegenover de raming
bij begrotingsopmaak 2017. Toen werd het structureel saldo (vóór toepassing van de
flexibiliteitsclausule) geraamd op een tekort ten belope van 3.666 miljoen EUR. Voor 2016 wordt
het structureel saldo geraamd op een tekort ten belope van 8.069 miljoen EUR.
87
5 Bepaling genormeerd saldo
Bij opmaak van de begroting voor 2017 heeft de federale regering zichzelf als doelstelling gesteld
om voor entiteit I, over de periode 2016-2017, een verbetering te realiseren van het structureel
saldo met 1,2 %. Aanvullend op deze doelstelling heeft de regering toen ook bijkomende
maatregelen genomen om een veiligheidsmarge van 0,17 % van het bbp in te bouwen,
hoofdzakelijk voor de fiscale ontvangsten. In de verdere berekening van de norm wordt er geen
rekening gehouden met een veiligheidsmarge.
Om de norm te bepalen, wordt vertrokken van het nominaal saldo voor het jaar 2015 zoals
gepubliceerd door het INR in oktober 2016. Het nominaal saldo voor entiteit I bedraagt -4.798
miljoen EUR. Hierop dienen een tweetal correcties te gebeuren.
Ten eerste, is er de correctie voor de fiscale autonomie. In het ESR worden de voorschotten op de
gewestelijke opcentiemen aan de gewesten als een louter financiële transactie beschouwd. Het is
pas op het moment van de inkohiering dat de gewestelijke opcentiemen in ESR in rekening worden
genomen. Aangezien 2015 evenwel het jaar was waarin de fiscale autonomie in voege trad, en een
dergelijke ESR-aanrekening bijgevolg zou leiden tot een éénmalige scheeftrekking die in het
voordeel zou spelen van de federale overheid ten koste van de Gemeenschappen en Gewesten,
werd ervoor geopteerd om voor de normering zich te baseren op de voorschotten conform de HRFoptiek. Voor 2015 gaat het om een verslechtering van het saldo met 4.598 miljoen EUR.
Een tweede correctie betreft de neutralisatie van het resultaat van het Zorgfonds. Het INR neemt
het Zorgfonds op onder de sociale zekerheid. In het concept van de HRF wordt het Zorgfonds
onder de Gemeenschappen en Gewesten geplaatst. Het monitoringcomité sluit aan bij het HRFconcept. Voor 2015 verslechtert het saldo met 22,7 miljoen EUR.
Rekening houdende met deze twee correcties, wordt het nominaal saldo voor entiteit I voor 2015
bepaald op een tekort van 9.419 miljoen EUR.
Om de overgang te maken van een nominaal saldo naar een structureel saldo dienen de
conjunctuurinvloed, de impact van de éénmalige maatregelen alsook de correctie voor transferten
(HRF-concept) te worden uitgesloten.
88
De raming van de impact van de conjunctuur op het saldo gebeurt op basis van de output gap.
Voor de hier gehanteerde ramingen werden de cijfers gehanteerd van het Federaal Planbureau die
coherent zijn met de ramingen van de economische begroting van februari 2017. Voor 2015 wordt
de cyclische correctie voor entiteit I geraamd op -1.458 miljoen EUR.
Voor de éénmalige factoren werd het cijfer van de Europese Commissie overgenomen. Dit cijfer
(1.335 miljoen EUR) betreft echter enkel het bedrag aan one-offs voor de gezamenlijke overheid.
Om de one-offs voor entiteit I te bepalen dient bijgevolg nog rekening te worden gehouden met
het geraamde éénmalige effect van de correctie voor de autonomiefactor (-631 miljoen EUR) en
met het afrekeningssaldo uit de BFW (644 miljoen EUR), alsook met het aandeel van entiteit II in
de impact van de fiscale regularisatie (82 miljoen EUR). Dit brengt het totaal aan one-offs voor
2015 voor entiteit I op 1.266 miljoen EUR.
Voor de correctie voor overdrachten wordt het bedrag hernomen zoals door de HRF was bepaald
in zijn advies van april 2016. De correctie voor 2015 werd geraamd op -0,08 % van het bbp voor
entiteit I, hetzij -339 miljoen EUR.
Het structureel saldo voor 2015 bedraagt bijgevolg -8.887 miljoen EUR, hetzij een tekort van
2,17 % van het bbp. De volgende tabel geeft een overzicht.
Tabel 57: Bepaling structureel saldo 2015 voor entiteit I
2015
In miljoen EUR
En millions EUR
Vorderingensaldo
Cyclische correctie
Impact éénmalige
Correctie voor transfers
Structureel saldo
-9 419 Solde de financement
-1 458
Correction cyclique
1 266
Impact one-off
- 339
Corrections pour transferts
-8 887 Solde structurel
2015
In % van bbp
En % du PIB
Vorderingensaldo
Cyclische correctie
Impact éénmalige
Correctie voor transfers
Structureel saldo
-2,30 Solde de financement
-0,36
Correction cyclique
0,31
Impact one-off
-0,08
Corrections pour transferts
-2,17 Solde structurel
89
Vanuit het structureel saldo 2015 wordt de norm voor het begrotingsjaar 2017 bepaald door een
verbetering in rekening te brengen van 1,2 % van het bbp. Het te behalen structureel saldo wordt
bijgevolg bepaald op -0,97 % van het bbp, hetzij een tekort van 4.194 miljoen EUR.
Tabel 58: Bepaling norm 2017 (structureel) voor entiteit I
2015
-8 887
-2,17
Structureel saldo (in mio EUR)
Structureel saldo (in % bbp)
Verbetering 2016-2017 (in % bbp)
Structureel saldo (in % bbp)
Structureel saldo (in mio EUR)
2017
+1,20
-0,97
-4 194
bbp
410.350,8
434.256,7
Door vervolgens de invloed van de conjunctuur, de one-offs en de correctie voor overdrachten er
aan toe te voegen, wordt het te behalen nominaal saldo voor 2017 bekomen. Dit kan dan afgemeten
worden met het bekomen resultaat vóór conclaaf. Het te behalen nominaal saldo bedraagt -6.605
miljoen EUR, hetzij een tekort van 1,52 % van het bbp.
Tabel 59: Bepaling norm 2017 (nominaal) voor entiteit I
2017
In % van bbp
En % du PIB
Vorderingensaldo
Cyclische correctie
Impact éénmalige
Correctie voor transfers
Structureel saldo
-1,52 Solde de financement
-0,36
Correction cyclique
-0,16
Impact one-off
-0,04
Corrections pour transferts
-0,97 Solde structurel
2017
In miljoen EUR
En millions EUR
Vorderingensaldo
Cyclische correctie
Impact éénmalige
Correctie voor transfers
Structureel saldo
-6 605 Solde de financement
-1 565
Correction cyclique
- 679
Impact one-off
- 167
Corrections pour transferts
-4 194 Solde structurel
90
6 Entiteit II
6.1
Gemeenschappen en Gewesten
Het vorderingensaldo voor 2016 van de Gemeenschappen en Gewesten is gebaseerd op het
jaarverslag van de NBB van februari 2017. Er wordt rekening gehouden met een tekort van 783
miljoen EUR. Ter vergelijking, bij de opmaak van de initiële begroting 2017 werd voor de
Gemeenschappen en Gewesten rekening gehouden met de saldi die door hen waren meegedeeld
in het kader van de opmaak van het ontwerpbegrotingsplan. Voor 2016 werd toen rekening
gehouden met een tekort van 1.214 miljoen EUR.
De interestlasten voor 2016 worden geraamd op 1.194 miljoen EUR.
Het primair saldo van de Gemeenschappen en Gewesten kan bijgevolg geraamd worden op 411
miljoen EUR voor 2016.
Voor 2017 zijn de ramingen gebaseerd op de cijfers die door de desbetreffende entiteiten werden
opgenomen in hun algemene toelichting in het kader van de begrotingsopmaak 2017, waarbij voor
Vlaanderen onder meer rekening werd gehouden met de bouwkosten voor de Oosterweel en voor
het Brussels Hoofdstedelijk Gewest met een aantal belangrijke investeringen (tunnels, mobiliteit,
gewestelijk crisiscentrum ten belope van 99 miljoen EUR). Voor 2017 wordt het vorderingensaldo
geraamd op een tekort van 789 miljoen EUR. Ter vergelijking, bij de opmaak van de initiële
begroting 2017 werd voor de Gemeenschappen en Gewesten rekening gehouden met de saldi die
door hen waren meegedeeld in het kader van de opmaak van het ontwerpbegrotingsplan. Voor
2017 werd het tekort geraamd op 785 miljoen EUR.
De interestlasten voor 2017 worden geraamd op 1.111 miljoen EUR.
Het primair saldo van de Gemeenschappen en Gewesten kan bijgevolg geraamd worden op 322
miljoen EUR voor 2017.
91
6.2
Lokale overheden
Voor de lokale overheden zijn de ramingen gebaseerd op het jaarverslag van de NBB van februari
2017 voor wat betreft 2016 en op de herfstvooruitzichten 2016 van de NBB voor wat betreft 2017.
De NBB raamt het saldo van de lokale overheden voor 2016 op een overschot van 446 miljoen
EUR. Voor 2017 wordt het vorderingensaldo geraamd op 22 miljoen EUR.
Ter vergelijking, bij de opmaak van de initiële begroting 2017 werd voor de lokale overheden
uitgegaan van de doelstellingen die waren opgenomen in het stabiliteitsprogramma 2016-2019 en
tevens werden overgenomen in het Draft Budgetary Plan. Voor zowel 2016 als 2017 werd telkens
een tekort geraamd van respectievelijk 220 miljoen EUR en 308 miljoen EUR.
Voor de bepaling van het primair saldo worden de rentelasten voor de lokale overheden voor 2016
en 2017 geraamd op respectievelijk 428 miljoen EUR en 435 miljoen EUR.
Het primair saldo wordt bijgevolg geraamd op 874 miljoen EUR in 2016 en op 457 miljoen EUR
voor 2017.
6.3
Saldo voor entiteit II
De volgende tabel geeft een overzicht van de samenstelling van het saldo voor entiteit II.
Tabel 60: Overzicht saldo entiteit II
In miljoen EUR
Gemeenschappen en Gewesten
Vorderingensaldo
Interestlasten
Primair saldo
Lokale overheden
Vorderingensaldo
Interestlasten
Primair saldo
Entiteit II
Vorderingensaldo
Interestlasten
Primair saldo
2016
2017
- 783
1 194
411
- 789
1 111
322
446
428
874
22
435
457
- 337
1 620
1 283
- 767
1 544
778
En millions EUR
Communautés et Régions
Solde de financement
Charges d'intérêts
Solde primaire
Pouvoirs locaux
Solde de financement
Charges d'intérêts
Solde primaire
Entité II
Solde de financement
Charges d'intérêts
Solde primaire
92
Het vorderingensaldo voor entiteit II wordt geraamd op een tekort van 337 miljoen EUR in 2016
en op een tekort van 767 miljoen EUR in 2017.
Rekening houdende met de geconsolideerde interestlasten ten belope van respectievelijk 1.620
miljoen EUR en 1.544 miljoen EUR, kan het primair saldo voor entiteit II worden geraamd op
1.283 miljoen EUR in 2016 en op 778 miljoen EUR in 2017.
93
7 Saldo en schuldgraad gezamenlijke overheid bij ongewijzigd
beleid
7.1
Saldo gezamenlijke overheid
De volgende tabellen geven de raming weer van het structurele saldo voor de gezamenlijke
overheid bij ongewijzigd beleid, zowel in miljoen EUR als in percentage van het bbp.
Tabel 61: Overzicht structureel saldo gezamenlijke overheid (in miljoen EUR)
In miljoen EUR
2015
2016
2017
En millions EUR
INR okt
ICN oct
Entiteit I
Vorderingensaldo
Eenmalige maatregelen
Cyclische component
Correctie voor transferten
Structureel saldo
Evolutie structureel saldo
Entiteit II
Vorderingensaldo
Eenmalige maatregelen
Cyclische component
Correctie voor transferten
Structureel saldo
Evolutie structureel saldo
Gezamenlijke overheid
Vorderingensaldo
Eenmalige maatregelen
Cyclische component
Structureel saldo
Evolutie structureel saldo
-9.419
1.266
-1.458
-339
-8.887
-926
69
-706
339
-629
-10.345
1.335
-2.164
-9.516
-10.784
-962
-1.638
-114
-8.069
818
-337
752
-793
114
-410
219
-11.121
-210
-2.431
-8.479
1.037
-6.918
-679
-1.565
-167
-4.507
3.562
Entité I
Solde de financement
Mesures "one off"
Composante cyclique
Correction pour transferts
Solde structurel
Évolution solde structurel
-767
763
-757
167
-940
-529
Entité II
Solde de financement
Mesures "one off"
Composante cyclique
Correction pour transferts
Solde structurel
Évolution solde structurel
-7.684
84
-2.322
-5.447
3.033
Ensemble des pouvoirs public
Solde de financement
Mesures "one off"
Composante cyclique
Solde structurel
Évolution solde structurel
94
Tabel 62: Overzicht structureel saldo gezamenlijke overheid (in % van het bbp)
In % van het bbp
2015
2016
2017
En % du PIB
INR okt
ICN oct
Entiteit I
Vorderingensaldo
Eenmalige maatregelen
Cyclische component
Correctie voor transferten
Structureel saldo
Evolutie structureel saldo
-2,30
0,31
-0,36
-0,08
-2,17
-2,56
-0,23
-0,39
-0,03
-1,92
0,25
-1,59
-0,16
-0,36
-0,04
-1,04
0,88
Entité I
Solde de financement
Mesures "one off"
Composante cyclique
Correction pour transferts
Solde structurel
Évolution solde structurel
Entiteit II
Vorderingensaldo
Eenmalige maatregelen
Cyclische component
Correctie voor transferten
Structureel saldo
Evolutie structureel saldo
-0,23
0,02
-0,17
0,08
-0,15
-0,08
0,18
-0,19
0,03
-0,10
0,06
-0,18
0,18
-0,17
0,04
-0,22
-0,12
Entité II
Solde de financement
Mesures "one off"
Composante cyclique
Correction pour transferts
Solde structurel
Évolution solde structurel
-1,77
0,02
-0,53
-1,25
0,76
Ensemble des pouvoirs public
Solde de financement
Mesures "one off"
Composante cyclique
Solde structurel
Évolution solde structurel
Gezamenlijke overheid
Vorderingensaldo
Eenmalige maatregelen
Cyclische component
Structureel saldo
Evolutie structureel saldo
-2,52
0,33
-0,53
-2,32
-2,64
-0,05
-0,58
-2,01
0,31
Het structurele saldo voor de gezamenlijke overheid voor 2017 bij ongewijzigd beleid wordt
geraamd op een tekort van 1,25 % van het bbp, hetzij -5.447 miljoen EUR. Dit is een verbetering
met 0,76 %-punt ten opzichte van de ramingen voor 2016. Indien vergeleken wordt met 2015
bedraagt de verbetering 1,06 %-punt.
Met betrekking tot de éénmalige maatregelen voor entiteit II werd enkel rekening gehouden met
de impact van het éénmalig effect van de autonomiefactor en met het afrekeningssaldo BFW. Voor
2015 werd daarenboven ook de impact meegenomen met betrekking tot regularisatie ten belope
van 82 miljoen EUR.
95
7.2
Schuldgraad gezamenlijke overheid
Op basis van onder meer de ramingen omtrent het vorderingensaldo en de ramingen van het
Agentschap van de Schuld aangaande de impact van de exogene factoren op de schuld wordt de
schuldgraad voor 2017 geraamd op 106,7 %. Dit is een lichte stijging ten opzichte van de ramingen
bij begrotingsopmaak 2017. Voor 2016 wordt de schuldgraad geraamd op 106,9 %. De volgende
tabel geeft een overzicht.
Tabel 63: Evolutie schuldgraad gezamenlijke overheid
In % van het bbp
Schuldgraad
Verandering schuldgraad
Endogene factoren
Exogene factoren
2015
105,8
-0,7
0,0
-0,7
2016
106,9
1,2
-0,1
1,3
2017
106,7
-0,2
-1,4
1,2
En % du PIB
Taux d'endettement
Variation du taux d'endettement
Facteurs endogènes
Facteurs exogènes
De endogene factoren dragen vanaf 2017 bij aan een daling van de schuldgraad. De exogene
factoren hebben zowel in 2016 als in 2017 een aanzienlijk schuldgraad verhogend effect.
96
8 Bijlagen
Bijlage 1 – De met de federale overheid te consolideren instellingen
2016
REA
Muntfonds
2017
INI
2017
Monit
-6,4
-0,3
Nationale Kas voor Rampenschade
0,1
0,0
-0,8 Fonds monétaire
-6,9 Caisse nationale des calamités
Koninklijke Bibliotheek Albert I
0,2
0,1
Algemeen Rijksarchief en Rijksarchief in de provinciën
0,0
0,0
Koninklijke Sterrenwacht van België
3,3
0,0
-0,9 Bibliothèque royale Albert I
Archives générales du Royaume et Archives de l' État dans les
0,0
provinces
-2,7 Observatoire royal de Belgique
Koninklijk Meteorologisch Instituut van België
0,0
0,0
-0,4 Institut royal météorologique de Belgique
Belgisch Instituut voor Ruimte-Aëronomie
-1,5
0,0
Koninklijk Belgisch Instituut voor Natuurwetenschappen
-2,2
0,0
Koninklijk Museum voor Midden-Afrika
0,2 Institut d'aéronomie spatiale de Belgique
-2,9 Institut royal des sciences naturelles de Belgique
-0,8
-1,6
Koninklijke Musea voor Kunst en Geschiedenis
0,4
0,1
-2,2 Musée royal d'Afrique centrale
Koninklijke Musea voor Schone Kunsten van België
0,6
0,0
Koninklijk Instituut voor het Kunstpatrimonium
0,0
0,0
0,0 Institut royal du patrimoine artistique
Dienst voor Wetenschappelijke en Technische Informatie
0,0
0,0
0,0 Service d'information scientifique et technique
Nationaal Instituut voor Criminalistiek en Criminologie
0,5
0,0
0,0 Institut national de Criminalistique et Criminologie
BELNET
1,5
0,1
0,1 BELNET
Résidence Palace/Internationaal Perscentrum
0,8
0,0
0,0 Résidence Palace/Centre international de presse
Selor
0,2
0,0
0,0 Selor
Fed+
SAB voor het beheer van de identiteitskaarten en van het
Rijksregister
SAB voor het beheer van de paspoorten, visa, identiteitskaarten
voor Belgen in het buitenland
Egmontpaleis
0,0
0,0
0,0 Fed+
6,5
0,1
0,1 SGS pour la gestion des cartes d'identité et du Registre national
14,9
2,0
0,5 Musées royaux d'art et d'histoire
-0,4 Musées royaux des Beaux-Arts de Belgique
SGS pour la gestion des passeports, des visas, des cartes
d'identité pour belges à l'étranger
-0,1 Palais d'Egmont
-0,2
0,0
0,0
Federaal Kenniscentrum voor de Civiele Veiligheid
-0,5
0,0
0,0 Centre fédéral de connaissances pour la sécurité civile
Koninklijk Museum van het Leger en de Krijgsgeschiedenis
-0,6
0,0
0,0 Musée royal de l'Armée et d'Histoire militaire
Fedorest
4,5
0,0
0,0 Fedorest
Restauratie en hoteldienst van Defensie
0,1
0,1
0,1 Service de restauration et d'hôtelerie de la Défense
Centrale dienst voor Duitse vertaling
0,1
0,0
0,0 Service central de traduction allemande
-1,7
0,0
0,0 Secteur commun pole espace
Poolsecretariaat
2,0
0,1
0,0 Secrétariat Polaire
Belgische mededingingsautoriteit
2,4
0,0
Regie der Gebouwen
57,3
19,5
23,0 Régie des Bâtiments
Belgisch Instituut voor Postdiensten en Telecommunicatie
13,5 Institut belge des services postaux et des télécommunications
Gemeenschappelijke sector pool ruimte
0,0 Autorité belge de la concurrence
26,0
13,7
Federaal Planbureau
0,5
0,0
0,0 Bureau fédéral du Plan
Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen
4,8
2,3
0,1 Agence fédérale pour la sécurité de la chaîne alimentaire
Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketenfondsen
Federaal Agentschap voor de Opvang van Asielzoekers
Federaal Agentschap voor Geneesmiddelen en
Gezondheidsprodukten
Agenschap van de schuld
Nationaal Instituut voor Oorlogsinvaliden, Oud-strijders en
Oorlogsslachtoffers
Nationaal Orkest van België
-5,5
0,3
0,0 Agence fédérale pour la sécurité de la chaîne alimentaire-fonds
40,0
0,0
0,0 Agence fédérale pour l'accueil des demandeurs d'asile
0,7
-6,0
-6,0 Agence fédérale des Médicaments et des Produits de Santé
0,4
0,0
0,0 Agence fédérale de la dette
Institut national des invalides de guerre, anciens combattants et
victimes de guerre
0,0 Orchestre national de Belgique
-6,0
0,0
0,0 Théâtre royal de la monnaie
Nationaal Geografisch Instituut
1,1
0,3
0,3 Institut géographique national
Instituut voor de Gelijkheid van Vrouwen en Mannen
0,0
0,0
0,0 Institut pour l'égalité des femmes et des hommes
-0,4
0,5
0,0 Agence fédérale de contrôle nucléaire
Studiecentrum voor Kernenergie
-28,2
0,0
0,5 Centre d'études de l'énergie nucléaire
Koninklijk Filmarchief van België
1,5
0,2
0,2 Cinemathèque royale de Belgique
Agentschap voor Buitenlandse Handel
-0,3
0,0
Instituut voor gerechtelijke opleiding
-2,2
0,0
0,1
0,0
Koninklijke Muntschouwburg
Federaal agentschap voor de nucleaire contrôle
Nationale Arbeidsraad
0,0
-0,1
0,0
-0,2
0,0 Agence du commerce extérieur
-1,5 Institut de formation judiciaire
0,0 Conseil national du travail
97
2016
REA
2017
INI
2017
Monit
Centrale Raad voor het Bedrijfsleven
Hoge Raad voor de Zelfstandigen en de Kleine en Middelgrote
Ondernemingen
Fonds voor Dringende Geneeskundige Hulpverlening
0,3
0,0
0,0
0,0
Paleis voor Schone Kunsten
-0,1
-0,7
0,0
0,4
Fonds Gewestelijk Express Net (GEN)
-70,2
-72,1
Federale Participatie- en Investeringsmaatschappij
0,0 Conseil central de l'économie
Conseil supérieur des indépendants et des petites et moyennes
0,0
entreprises
0,1 Fonds d'aide médicale urgente
0,6 Palais des Beaux-Arts
-72,1 Fonds Réseau Express Régional (RER)
139,6
103,7
Steunpunt voor armoedebestrijding
0,0
0,0
0,0 Service Pauvreté
Unia
0,1
0,2
0,2 Unia
Myria
Commissie voor Regulering van de Elektriciteit en Gas geconsolideerd
Koninklijke Munt van België
-0,1
0,0
19,8
-6,8
2,0
4,6
Belgische Investeringsmaatschappij voor Ontwikkelingslanden
96,7 Société fédérale de participation et d'investissement
0,0 Myria
-8,5 Commission de Régulation de l'Électricité et du Gaz - consolidé
4,1 Monnaie Royale de Belgique
10,1
18,4
Astrid
6,7
8,0
8,0 Astrid
Nationale Veiligheidsoverheid
0,5
0,0
0,0 Autorité de sécurité nationale
24,8
0,7
Dexia Holding
-19,7
-15,0
Congrespaleis
2,0
2,0
1,8 Palais des Congrès
Belgische Maatschappij voor Internationale Investeringen
0,3
0,4
0,6 Société belge d'investissement international
-3,1
3,7
4,1 Chambre des représentants
4,9
0,0
0,0 Sénat
-1,0
0,1
0,1 Belgoprocess
0,0
0,0
-4,9
-20,0
Apetra
Kamer van Volksvertegenwoordigers
Senaat
Belgoprocess
BTC
NIRAS
Saldo buiten financiële verrichtingen
225,4
Onderbenutting
ESR saldo
Interestlasten
Primair ESR-saldo
59,6
13,8 Société belge d'investissement pour les pays en développement
0,7 Apetra
-18,0 Dexia Holding
0,0 Coopération Technique Belge
-20,0 ONDRAF
25,4 Solde hors opérations financières
100,0
100,0 Sous-utilisation
225,4
159,6
125,4 Solde SEC
36,4
25,0
261,8
184,6
20,7 Charges d'intérêt
146,1 Solde primaire SEC
98