Stellingen Stemwijzer beter begrijpen

1. Bindend referendum

Bij een referendum laten mensen weten wat ze van iets vinden. Bijvoorbeeld of een land bij de Europese Unie mag of niet. Of dat de inwoners in een stad zelf hun burgemeester mogen kiezen. Alle mensen boven de 18 jaar mogen daarover stemmen. De regering hoeft nu niet te luisteren naar de uitslag van de stemmen. Bij een bindend referendum moet dat wel.

Stelling:

Elk referendum moet bindend worden. Wat vind jij? of

2. Maatschappelijke dienstplicht

of Vroeger moesten jongens een jaar in het leger werken. Dat heette dienstplicht. Dat hoeft nu niet meer. Sommige mensen willen een maatschappelijke dienstplicht. Alle jongeren moeten dan een aantal maanden verplicht werken. Bijvoorbeeld in het leger, bij de politie of in de zorg.

Stelling:

Er moet een maatschappelijke dienstplicht komen. Wat vind jij? of of 1

3. Anoniem solliciteren

Anoniem solliciteren is solliciteren zonder dat je je naam noemt. Soms mogen mensen niet op gesprek komen. Omdat anderen aan hun naam zien dat ze uit een ander land komen.

Stelling:

Je moet kunnen solliciteren zonder je naam te noemen. of Wat vind jij?

4. Groepsbelediging

of Je mag nu geen gemene dingen zeggen over groepen mensen. Bijvoorbeeld omdat ze uit een ander land komen. Of omdat ze gelovig zijn. Of omdat ze homo of lesbisch zijn. Je krijgt dan straf, bijvoorbeeld een boete. Sommige mensen vinden dat wel gemene dingen mag zeggen.

Stelling:

je mag wel gemene dingen zeggen over groepen mensen. of of Wat vind jij? 2

5. Teelt en verkoop wiet

Je mag nu geen wiet laten groeien en verkopen. Je mag wel wiet verkopen in speciale coffeeshops. Je krijgt dan een straf.

Stelling:

Je mag wel wiet laten groeien en verkopen. of Wat vind jij? of

6. Vervroegde vrijlating

Mensen in de gevangenis worden vaak eerder vrijgelaten. Zij hoeven niet alle tijd van hun straf in de gevangenis te blijven. Dit heet vervroegde vrijlating. Sommige mensen vinden dat niet goed.

Stelling

: Mensen moeten hun hele straftijd in de gevangenis blijven. Wat vind jij? of of 3

7. Vennootschapsbelasting

Bedrijven verdienen geld. Over dat geld moeten zij belasting betalen. Dat heet vennootschapsbelasting. Sommige mensen vinden dat bedrijven te veel belasting betalen.

Stelling

: Bedrijven moeten minder belasting gaan betalen. Wat vind jij? of

8. Belasting hoogste inkomens

of Verdienen mensen weinig geld? Dan betalen ze weinig belasting. Verdienen mensen veel geld? Dan betalen ze veel belasting. Sommige mensen vinden dat rijke mensen te weinig belasting betalen.

Stelling

: Mensen die veel geld verdienen moeten meer belasting gaan betalen. of of Wat vind jij? 4

9. Tijdelijke arbeidscontracten

Sommige mensen werken ergens voor een bepaalde tijd. Bijvoorbeeld voor 6 maanden. De afspraken daarover staan in een tijdelijk arbeidscontract. Soms hebben deze mensen een paar van zulke contracten na elkaar. Nu moet de werkgever deze mensen na 2 jaar een vaste baan geven.

Stelling

: Deze 2 jaar moet langer worden Wat vind jij?

10. AOW-leeftijd 65

of of Oudere mensen moeten langer blijven werken. Ze mogen straks pas met pensioen als ze ouder zijn dan 67 jaar. Dat is omdat er veel oude mensen komen die pensioen krijgen. Waardoor Nederland de pensioenen niet meer kan betalen. Sommige mensen vinden dat er een andere oplossing moet komen.

Stelling

: Mensen moeten weer met pensioen gaan als ze 65 jaar zijn. of of Wat vind jij? 5

11. Verzekeringen zzp’ers

Sommige mensen werken niet voor een baas. Zij werken zelfstandig. Maar er werken geen mensen bij hen. Zij heten zelfstandige zonder personeel (zzp’ers) Als zij ziek zijn, verdienen zij geen geld. Sommige mensen vinden dat zzp’ers zich verplicht moeten verzekeren. Andere mensen vinden dat zzp’ers dat zelf mogen kiezen.

Stelling

: Deze mensen moeten zich verplicht verzekeren. Dan krijgen zij wel geld als ze ziek zijn. Wat vind jij? of

12. Leenstelsel studenten

of Studenten moeten geld lenen om te kunnen studeren. Daar betalen ze schoolgeld, boeken en andere dingen van. Vroegen kregen studenten geld van de regering om te studeren. Dat heette de basisbeurs.

Stelling

: Er moet weer een basisbeurs komen. Wat vind jij? of of 6

13. Geld cultuur

Cultuur is bijvoorbeeld theater, muziek, musea, films of bibliotheken. Dat kost geld. De regering betaalt een deel van dat geld. Sommige mensen vinden dat genoeg. Anderen niet.

Stelling

: Er moet meer geld naar kunst en cultuur. Wat vind jij? of

14. Islamitische immigranten

of Sommige mensen geloven in de islam. De islam heeft dezelfde god als het christelijk geloof. Maar zij geloven niet, dat Jezus de zoon van god is. Zij geloven dat Mohammed de profeet van god op aarde is. Immigranten zijn mensen die in Nederland willen wonen. Zij zijn in een ander land geboren. Sommige mensen vinden dat zij niet in Nederland mogen wonen. Anderen vinden dat iedereen in Nederland mag wonen.

Stelling

: Als Immigranten in de islam geloven, dan mogen zij niet in Nederland komen wonen. Wat vind jij? of of 7

15. Kinderpardon

In sommige landen is het oorlog. Het is er gevaarlijk. In andere landen zijn mensen heel arm. Mensen uit deze landen willen in Nederland komen wonen. Zij heten asielzoekers. Hun kinderen wonen ook in Nederland. Soms al heel lang. Ze zijn gewend aan Nederland.

Stelling

: Deze kinderen moeten hier kunnen blijven. Dat heet het kinderpardon. of Wat vind jij? of

16. Onderdak illegalen

Sommige asielzoekers mogen niet in Nederland blijven. Blijven ze toch? Dan zijn ze hier illegaal. Gemeenten geven illegale asielzoekers soms toch een plek om te wonen.

Stelling

: De regering moet dat de gemeenten verbieden. Wat vind jij? of of 8

17. Hypotheekrente

Als mensen een huis willen kopen, dan lenen zij daarvoor veel geld bij de bank. Dat heet een hypotheek. Deze mensen moeten elke maand geld terugbetalen aan de bank. Over dat geld hoeven zij geen belasting te betalen. Dat heet hypotheekaftrek.

Stelling

: Deze aftrek moet hetzelfde blijven. Wat vind jij? of

18. Verhuurdersheffing

of Er moeten meer goedkope huurhuizen komen. Bedrijven bouwen en verhuren deze huizen. Zo’n bedrijf heet: een corporatie. Zij krijgen geld van de bewoners van de huizen. Daarover moeten de corporaties belastingen betalen. Dit heet de verhuurdersheffing.

Stelling

: Deze verhuurdersheffing moet stoppen. Wat vind jij? of of 9

19. Schiphol

Op het vliegveld Schiphol bij Amsterdam is het erg druk. Daarom wil Schiphol groter worden. Dan is er meer ruimte voor vliegtuigen en reizigers. Sommige mensen vinden Schiphol al groot genoeg.

Stelling

: Schiphol moet groter kunnen worden. Wat vind jij?

20. Kilometerheffing

of of Heb je een auto? Dan moet je altijd wegenbelasting betalen. Het maakt niet uit of je veel of weinig in de auto rijdt. Sommige mensen vinden dat oneerlijk.

Stelling

: De regering moet belasting vragen per gereden kilometer. Dat heet kilometerheffing. of of Wat vind jij? 10

21. Nieuwe wegen

Er zijn veel files op de weg. Sommige mensen willen meer wegen, dan zijn er minder files. Andere mensen vinden dat je minder auto moet rijden. Maar met de trein, bus of fiets moet reizen.

Stelling

: De regering moet geld geven om nieuwe wegen te maken. of Wat vind jij?

22. Kolencentrales

of Door kolen te verbranden kun je elektrische stroom maken. Dat gebeurt in kolencentrales. Door het verbranden komt er vieze rook vrij. Dat is slecht voor de aarde. Daarom willen sommige mensen deze centrales sluiten. Als de kolencentrales sluiten, wordt stroom duurder.

Stelling

: Alle kolencentrales mogen voorlopig open blijven. Wat vind jij? of of 11

23. Btw-tarief vlees

Als je eten en drinken koopt, dan betaal je ook een beetje belasting. Het houden van koeien, kippen en varkens, is slecht voor de aarde. Als je meer belasting moet betalen, kopen mensen minder vlees.

Stelling

: Voor vlees moet je meer (21%) belasting gaan betalen. of Wat vind jij?

24. Voltooid leven

of Sommige oude mensen willen niet meer leven. Ze vinden dat hun leven genoeg geweest is. Zij willen een einde aan hun leven maken. Sommige mensen vinden dat ouderen daar hulp bij moeten krijgen. Anderen vinden dat je ouderen daar nooit bij mag helpen.

Stelling

: Oude mensen moeten daarbij hulp kunnen krijgen. of of Wat vind jij? 12

25. Afschaffing eigen risico

Medicijnen en bezoek aan een ziekenhuis kosten geld. Je betaalt elke maand geld aan een zorgverzekering. Deze zorgverzekering betaalt jouw medicijnen of bezoek aan het ziekenhuis. Maar de eerste 385 euro moet je zelf betalen. Dat heet eigen risico. Pas daarna betaalt de verzekering de kosten.

Stelling

: Het eigen risico in de zorg moet worden afgeschaft. Wel moet je dan elke maand meer geld aan de verzekering betalen Wat vind jij? of

26. Landelijk zorgfonds

of Er zijn veel verschillende zorgverzekeringen. De ene kost meer dan de ander.

Stelling

: Er moet en landelijk zorgfonds komen. Dan kunnen alle andere zorgverzekeraars verdwijnen. Wat vind jij? of of 13

27. Defensie-uitgaven

Defensie is een moeilijk woord voor leger. De regering betaalt het leger. De afgelopen jaren is het leger steeds kleiner geworden.

Stelling

: er moet meer geld naar defensie de komende jaren. of Wat vind jij?

28. Europees leger

of Alle Europese landen hebben nu een eigen leger. Daardoor is samenwerken soms lastig.

Stelling

: Er moet een Europees leger komen. of of Wat vind jij? 14

29. Ontwikkelingshulp Stelling

: Nederland moet meer geld geven aan mensen in arme landen. Wat vind jij? of

30. Eurolidmaatschap

of Nederland doet veel samen met de landen om hem heen. Ze maken afspraken die voor al deze landen gelden. Dat heet de Europese Unie (EU). Nederland betaalt ook geld aan de EU.

Stelling

: Nederland moet uit de EU stappen. of of Wat vind jij? 15