Transcript B17-004993 Huisvesting carnavalsbouwclubs Bergen op Zoom

!lllllll llll lllll llll llllll 111111111111111111111111111111111
817-004993
- - ·- - --....... .- --·
... ···.
.
- -· -
--·--
- -·
.....
.
HUISVESTING
CARNAVALSBOUWCLUBS
BERGEN OP ZOO M
Voo rwoo rd 3
Inleid ing 4
Historie 6
INHOUD
Waa rde van de bouwcl u bc ul t uu r 10
"
Bedre igingen 12
Kansen 14
Im pa ct van hui svest ing o p gesteld e b eleid sdoe len 17
Gewe nste sit uat ie 21
Aan b evel ing 23
Sa m enva t tin g 24
2
Bergen op Zoom is een echte carnavalsstad, hoewel men het feest hier
Vastenavend noemt. Nu zijn er, vooral in het zuiden van land, wel meer steden
en dorpen die prat gaan op hun carnavalscultuur, maar in Bergen op Zoom is
dit volksfeest in haar volle breedte verheven tot een cultuur waarbij in allerlei uitingsvormen eerder sprake is van kunst. In haar aard en opzet prikkelt
het carnaval tot uiting op het gebied van theater, muziek en vormgeving. En
de kritische grondhouding van de Bergenaar dwingt (bij wijze van spreken)
de uitvoerenden om in die uitingsvormen een hoge kwaliteitsstandaard na te
streven. Dit laatste geldt in het bijzonder de bouwcultuur. De Optocht in het
Krabbegat, zoals Bergen op Zoom in de carnavalsperiode heet, is vermaard
in zijn omvang en vooral ook het hoogstaande niveau van de wagens en de
grote loopgroepen is gekend. Dit jaar namen 66 creaties deel aan de Optocht,
met in totaal ongeveer 1.500 deelnemers. Langs het 3 kilometer lange parcours aanschouwen jaarlijks zo'n 60.000 mensen de optocht. Een uitzending
twee uur later en een registratie door Omroep Brabant brengt de optocht binnen bereik van nog eens tienduizenden mensen van buiten Bergen op Zoom.
Het bouwen van wagens en groepen
vraagt om bouw locaties d ie de bouwc lubs in staat stell en om veilig en
verantwoord tot goede creat ies te
kom en en waa rb ij sprake is van een
zodan ig bouw kli maat dat de
carnava lsbouwkunst zich verder
kan ontwikkelen. De huidige bouw-
de bo uwclubwere ld beter in staat kan
worden geste ld om van nog grotere
beteken is te zijn voor onze gemeenschap.
Deze nota geeft daar, bez ien vanu it het
pe rspectief van d e were ld van het ca rnava l.
inz icht in en rich t ing aa n. Daarb ij hebben
we niet geschuwd om. we liswaar op hoofd lijn, de bredere beteken is van de carnava ls-
loodsen vo ldoen niet meer aan de
eisen van deze t ijd wat betreft ve il ig ,
ecolog isch en ergonom isc h geb rui k en
zijn t evens zodanig vers leten dat grondige
bouwcu ltuu r in dit p lan te verwerken. Dit
voora l vanuit he t b esef d at d e effec ten cl1 e
deze cu lt uur weet te rea li se ren verder g aan
dan all een een b ijd rage aan de jaarlij kse
renovat ie of nieuwbouw sterk overwogen moet worden. Daarnaast zou
gekeken moeten worden op we lke manie r
carnava lsoptocht
3
Dit plan is opgeste ld door de St ichting Va stenavend. in nauwe sa menwerking met de Stichting Halwana . De St icht ing Vastenavend
heeft als prima ir doe l de kaders te schetsen voor de jaarlij kse
viering van het carnava l in Bergen op Zoo m . Tevens organ iseert
de st icht ing een aanta l grote pub lieksact iv ite iten Een daarvan is
de Optocht. Daarnaast besch ikt de st ic hti ng over ee n gebouwen comp lex ge legen in de Geert ruidap o lder, waar een wagen word t
gebouwd voor de jaarlij kse Intocht en Opt ocht en ta l van andere
bou wact iv iteiten p laatsv inden en voorbere id ingen worden
g et ro ffen ter o nd ersteun ing van het c arn aval.
INLEIDING
1
De Stichting Halwana is een beheersst icht ing die als doe l heeft
het beheren van d e bouwc lubverzame lgebouwen in Bergen op
Zoo m ( in Halst eren en Lep elstraa t zij n verge lij kbare st icht ing en
di e verantwoordel ijk zij n voor het beheer van d e bouw locat ies aldaar) De beheersst icht ingen zijn opgericht om het co ntact rond om het gebruik van d e bouwc lubgebouwen te vereenvoudigen
Dit m ode l voorkomt d at de gemeente met de 19 afzonderlij ke
bouwclubs di e in de gemeente act ief zii n individuee l het contact
moe t onderhouden . De St ich ti ng Halwana beheert de bouwcom plexen Ko nterscherp 1 en Il (beiden gelegen in de Geert ru ida po lder) en de bouw locat ie Stad sschu u r aan de Dubbelstraat. In
d eze bouwcomp lexen zijn in totaa l 16 bouwclubs gevest ig d .
Waar het gaat om de eigen locat ie leeft bij Sticht ing Vastenavend
sl erk cie gedachte om te komen to t een effinën tere inri chtin g van
het eigen terrein, met een uitbreid ing van het bouw- en ops lagvo lu me di e pa st b ij de daadwerkel ij ke ru imtebehoefte. Het terug
verwerven van het eerder door de St icht ing Vastenavend aan d e
g emeente verkochte percee l waar nu een autos loper is gevest igd bi edt daarvoor de mogelijk heden Daarnaast w il de St ichting
ru imte creëren voor het uit stallen van haar iconen en expos ities
en investeren in een betere aa nsluiting met de carnava lsbouwclu bs. Deze amb it ie va lt samen met de noodzaak om te komen
tot grote ingrepen aan de huid ige opsta llen Ze lfs in die mate dat
sterk overwog en moet worden om te komen tot nieuwbouw.
Ook de St icht ing Halwana wordt geconfronteerd met een slechte
conditie van de gebouwen di e ze beheert. Die slechte cond itie 1s
deels te w ij ten aan achterstallig onderhoud. Hier 1s een logische
verk lar ing voor. Lange t ij d 1s er ond uid elij kheid geweest over de
p lanontw ikkel ing van de Geert ruidap o lder en de pos it ie d ie d e
bouwclubs daar (nog) in in zouden nemen. Lange t ij d heeft er
een beperk ing voorkeursrecht Gemeente ge legen o p de eigen
locatie van de St ichting Vastenaven d en de lokat ies Kontersche rp
1 en ll. Voor de locati es di e in beheer ZiJ n b ij d e Stichting Halwana
ge ldt bovend ien dat ind ert ij d, b ij de rea li sat ie en aankoop van
deze gebouwen, onvo ldoende reken ing is gehou d en m et ops lag behoefte van bouwmater iaal en geprefabriceerde onderde len van
wagens en groepen. Hierdoor ogen de terre inen erg romme lig en
hebbe n ze d aa rdoor een slechte bee ldkwa li te it.
De hu idig e bouw locat ies zijn niet duurzaam. Ze gebruiken veel
energie, beantwoord en niet aan ve ili g en ergonom isch gebru ik en
zij n onvo ldoende toeges ned en om meer eco log isc h verantwoord
te kunnen werken (onder meer c rad le to cra d le en b iobased).
Daarnaast laten de hui di ge bouw locaties niet toe dat wordt
aangehaakt bij de in 201 4 vastgestelde Cu ltuurv isie en scheppen ze niet het verei ste klimaat om tot samenwerking te komen
met and ere spelers in het cu ltuurve ld, de ond erw ij swere ld en het
bedr ij fs leven . Hi erdo or 1s de ka ns op verbred ing van nut. breed
rendement en kru isbest u iv in g vrijwe l nihil.
In geva l van cont inuering van de huursituatie moeten de huurco ntra cten worden geactua li seerd dan wel opn ieuw afgesloten,
waa rb ij het eigenaar onderhoud voor de verhuurder is en het
ge b ru iker onderhoud voor de huu rder (va stgoedbe leid vast geste ld d oor de gemeenteraad ju ni 2012) . De huid ige huurcontracten zij n niet meer actueel en voldoen niet aan het
vastgoed be leid Daarnaast zijn d e hu id ige huurcontracten
niet hanteerbaar voor de St icht ing Halwana.
4
Het be lang van de St1cht1ng Vastenavend 1s het behoud van
bouwc lubs d ie een kwalitat ieve waarde geven aan de Vastenavend Optocht. Dit is een van de grootste evenementen b innen de
gemeen te Bergen op Zoom. Het be lang van de St icht ing Ha lwana
Ha lwana van men ing dat de hu isvesting van d e bouwc lubs beter
en effi c 1ënl e1 kdll , w aardoor 111 e11 ee11 b el er huurbeleid kdil u1l voeren en we wacht lijsten b ij kinderc lubs inkorten. In de vo lgend e
is een goed e u itvoering geven aan het hu urbe leid , en de hu urder
ho ofd stu kk en geven we inz icht in d e were ld va n d e b o uwcl ubs,
de ve le vr ij w illi ge rs d ie hierb ij aanges loten zijn en de bred e
een vei li g onderdak te kunnen bied en. Daarnaast is de St ichting
betekenis daarvan voor onze gemeenschap.
INLEIDING
Konterscherp 1
St ichting Halwana
Konterscherp Il
Sti cht ing Ha lwana
Gewenste uit bre iding
Sti cht ing Vastenavend
Sticht ing Vas t enave nd
5
Bergen op Zoom kent een lange en rijke carnavalstraditie. Deze gaat terug tot het laatste kwart van de
15e eeuw. De wijze waarop in Bergen op Zoom carnaval
wordt gevierd kent tal van uitingsvormen en die uitingsvormen maken het Bergse carnaval extra bijzonder.
Creativiteit in woord, beeld en muziek zijn hoog ontwikkeld en weten bij de aanschouwer van het feest
verwondering op te roepen. Een van de belangrijkste
uitingsvormen van dit volksfeest zijn de optochten die in
de gemeente Bergen op Zoom plaatsvinden. De Bergse
gemeenschap heeft een carnavalsbouwcultuur ontwikkeld die jaarlijks vele tienduizenden toeschouwers op
de been brengt.
HISTORIE
In de recente gesch ieden is van de optochten zoekt Sticht ing
Vastenavend de verbred ing met de Brabantse Wa l. Passend
b innen de optochtkalender van de dorpen op de Brabantse Wal
wordt toegewerkt naar dee lname van een of meer bouwc lubs uit
de gemee nten Steenbergen en Woen sdrecht aa n de carnava lsoptocht in Be rgen op Zoom. Ee n van de motieven die hierin
meespee lt is meer verb inding te laten ontstaan tu ssen de bouwcu lturen op de Brabantse Wa l en de verenigingen in dit geb ied
die zich bez ig houden met carnava lVoordat d ieper wordt ingegaan op de waarde van onze carnava lsbouwcu ltuur, wordt eerst
een korte gesch ieden is van de carnava lsbo uwku nst geschetst.
Dit is van be lang om de hedendaagse waarde van deze kunst te
kunnen du iden .
In Bergen op Zoom v indt d e jaarlij kse optocht p laats op carnava lsdinsdag. De dag voor de 40 -daagse Vasten. In Bergen op
Zoom wordt carnava l aa ngedu id met Vastenavend. Deze benaming zou alleen bet rekking moeten hebben op de dinsdagavond
van de carnava lsdagen maar omvat hier de volledig e carnava lsper iode van 4 weken. Kort na de Tweede Were ldoorlog werd
carnava l ingeru ild voor Vastenavend . Carnava l had een slecht
imago en werd gezien als p lat en zede loos. Assoc iat ies die zowe l
were ld lijke als kerke lij ke overhe id niet graag zage n. De naam
Va stenavend appe ll eerde daar niet aan en wees in zij n duid ing
op de periode van vasten die op de feestdagen vo lgde In het
vervo lg wordt dan ook gesproken over Vastenavend. wanneer
we het hebben over het naoor logse carnava l.
Naast de optocht 1n Bergen op Zoom trekt Jaar lij ks een optocht
door Lepe lstraat en Halsteren . Deze twee kernen van de gem eente hebben inm idde ls ook een rijke vastenavendbouwcu ltuur
ontw ikke ld, d ie in belangrij ke mate b ij draagt aan he t niveau van
de optocht in Bergen op Zoom.
6
Aan het einde van de 16e eeuw werd. vanwege de reformat ie, het
v ieren van carnava l in het openbaar verboden. Dit betekende dat
er vanaf dat m oment ook g een stoeten meer door d e stad t rokken. Van vóór d ie periode 1s bekend dat onder meer een Blauwe
Sch u it door de st raten van d e stad t rok. Na 1800 is het weer toe gestaan carnava l in het openbaa r te v iere n.
Voora l de hoveniers. d ie zich in Bergen op Zoom hadden gevest igd vanaf het m idd en van d e 18e eeuw laten zich niet onbetu igd.
, Deze inwo nersg roep, hoofd za kelij k afkom st ig uit de Noorde rkempen. gaf vorm en inhoud aan het feest. Ze richtten spaar-
HISTORIE
veren ig 1ngen op - de zogenaamde teerveren ig ingen - en organiseerden carnava lsact iv ite it en. In de winterper iode ha dd en d e
hoven iers hiervoor de tijd en een d ee l van die t ijd werd ingezet
om boerenkarren te versieren en daarmee in optocht door de
stad te trekken.
Vanaf 1900 wordt d e jaarlijks e optocht meer volwassen en foto 's
uit d e jaren 1920 laten zien dat de kwa li teit van de optochtbouwsels toeneemt. De creat ies spelen in op de loka le po li t iek maar
ook were ld lij ke ontw ikke ling en zijn een dankbare bron van
insp irat ie. Die toename aan bouwkwalite it is voora l toe te
sc hr ij ve n aan een andere bedrijfsgroep d ie in Bergen op Zoom
goed verte genwoordigd is de ke rm isexploitanten. Wat de kerm isexp lo itanten m et de hoveniers g emeen hebben is d at ook voor
hen de w inter de st ille period e 1s. Da n werd en de attract ies o nder houd en. maar er b leef voldoende t ijd over om zich te wag en aan
de bouw van ca rn ava lswagens. Het kerm isbedrij f bewerkste lligde
acti ef dat de kwa liteit van d e wagens verbeterde. De exp lo itanten
besch ikten over de technische en decorat ieve vaard igheden om
mooie wagens te kunnen bouwen .
7
Vóór de Tweede We reld oo rlog werden de carnava lsact iv ite iten
georgan iseerd door toneelgeze lschap Tot Ons Genoegen (TOG).
Dit geze lschap leverde Prins Carnava l, nar en Grootste Boer en
o rg anisee rd e on der meer de jaa rlij kse optoc ht. De d ee lneme rs
aa n deze optocht werden beoordee ld door een jury
Tijd ens de Tweede Were ldoorlog was carnava l verboden . al werd
het b innens kamers we l gev ierd. Nadal. na afloop van de Tweed e
Wereldoor lo g, de weerst and te gen het vo lksfeest was overwo nnen, wordt vanaf 19 4 6 weer carnava l (vanaf dat moment
Vast enavend) geo rgan isee rd en gev ierd. De organisat ie is in
ha nde n van de Sticht ing Vastenavend. die in 1946 wordt opgericht. Een van de hoofd o nderde len is de optocht op dinsdag.
De Blauwe Sc hu it. d ie als land sch ip al meereed in de opt ochte n
in d e 15e eeuw, maakt weer onderdee l uit van de optocht.
!
HISTORIE
Wat de naoorlogse Vastenavend kenmerkt is het niveau dat
wordt nagest reefd. In all es w il de organisatie voorkomen dat het
feest verw o rdt tot een p latt e en li ed erlij ke act iv ite it. Zo word t
doo r de toenma lige stadsarch ivaris Korneel Slootmans uitvoerig
ond erzoek gedaan naar onze loka le carnaval tradities en haar
uit ingsvormen Med e op bas is van de u itkomsten van d it onderzoek ontwerpt de kunstenaar J. van der Kreek een nieuwe Blauwe
Sc hu it, d ie naa r d it ont w erp wo rd t uitgevoerd . De Be rgena ren zij n
de bouwtrad1 tie ondanks de oorlogsjaren niet verleerd en de op toc hten zijn, gegeven de moge lijkheden van toen, van een hoge
vorm gev ingsstandaard. In sc hu ren. fabr ieksloodsen maar ook in
de b ij keu kens van hu izen wo rdt ve le maanden per jaar geboetseerd en pap ier g ep lakt om wag ens en groepen vorm te geven.
vochtig, wa t inv loed had op het drog en van de pa p ier mache
modell en. Po lyester heeft daarvan geen last. De ontwe rpen van
de wa ge ns en g ro epen wo rden pro fess ioneler. Lokale kun ste naa rs
maken d e o ntwerpen en helpen vaak mee met de u itvoering.
De faam va n de Bergse optocht brengt op carnava lsd in sdag
t iend uizenden bezoekers naar d e stad.
Voora l vanaf het m idden van de jaren 1960 neemt het bouwen
ee n ho g e v lucht. Dit als gevolg van de intrede van de kunsts t of
po lyester Dit materiaal maakt het moge lijk tot grotere en meer
gedeta ill ee rd e bouwwe rken te ko m en en d e bouwers hebben b ij
het maken van hun creat ies gee n last mee r van de gebouw lijke
omstandi gheden De bouw locat ies waren meesta l koud en
8
Eind jaren 1970 begin jaren 1980 wordt gediscussieerd over de
bouw locat ies van de bouwclubs. Deze laten veel te wensen over
en ziin d oorgaans oncomfort abe l en voora l onve ili g Dit beg int
ook Zi jn nadelige wee rslag te krijgen op het ledenbestan d van
de bouwc lub s. Beg in jaren 1980 vindt de eerste grote verhu izing
van de grote bouwc lubs p la ats naar de loodsen van een oude
su ikerfabriek aan de Gedempte Haven. Fe ite lij k is dit een t ussenop loss ing naai· de finiti eve hel"l1 u1svest1 ng De verhu izing naar d e
loodsen aan de Ged empte Haven leid t tot een forse impu ls van
de o ptocht. Het aanta l grote wagens neemt toe. wat b ijdraagt
aan het spect acu laire karakter van de optocht. De bouwcl ubs
fl o reren on ve le hond erd en bouwers z1111 ruim zes m aand en per
jaar bezig met het bouwen van hun creat ie.
HISTORIE
Aan het beg in van d e jaren 1990 v indt de tot nu toe laatste
g rote verhu izing va n de bouwclubs p laats. Op ind ustrieterre in
Gee rtru idapo ld er versc hijnt een nieuw bo uwc lubverza me lgebouw
waar de bouwc lubs onderdak v inden. Daarnaast b lijven enke le
c lubs gehu isvest in de Sta d sschu ur aan de Dubbe lstraat.
Naar voorbee ld van d e bouwc lubve rzame lgebouwen in Berge n
op Zoom worden omstreeks 2000 1n Halsteren en Lepe lstraat
verge lij kbare voorz ieningen gerea li seerd. Tussen 1990 e n nu kent
de bouwc lubwere ld haar ups en downs. De bouwclubwereld
bestaat nog steeds uit een grote groep vrij w illi gers d ie ve le
maanden per jaar in de bouw keten te v inden zijn De bouwtradit ie b lij ft in ontwikke li ng Dit wat betreft materiaalgebru ik,
bouwproce s. ontwerpen maar ook hoe d eze vorm van vrij et ijd sbested ing kan passen b inn en het hu idige gezins leven . het
rol lenpatro on daarin en andere maatschappelijke m aar ook
arb e id smarkton tw ikke lingen .
9
WAARDE VAN
DE BOUWCLUBCULTUUR
De gemeente Bergen op Zoom kent 19 bouwc lubs. waarvan 1 in Lepe lstraat. 2 1n Halsteren.
en 3 in de Stadsschuur zitten. de overige bouwc lubs bev ind en zich op het Konterscherp te rrein;
DE HUISVESTING VAN BOUWCLUBS VINDT PLAATS OP DE VOLGE N DE LOCATIES:
f<o ntersc he1p 1, Ca landweg <i 1t rn 4 7a te Bergen o p Zoom ;
(Huurcontrac t ) 10 x
(gebru iksover l x)
9 bo uwc lubs
3 b o uwc lubs
(huurcontract 3x )
( huurcontract 3x)
3 b o uwc lubs
2 b o uwc lubs
• Zoekweg 39b te Lepe lst rac:Jt :
1x
l bouwc lub
Waarvan jeugdbouwc lubs
In k1nd erclub in oprichting, zonder bouwlokatie
3
• Konte1scherp ll. Ca lanciweg 15a te Bergen o p Zoom .
Sl adschu ur. 1 t/m 3 te Bergen op Zoo m ;
Cana daweg 34. 34 a en 34b te Halst eren :
Gem iddeld aanta l leden per club
23
Leeft ij d bouwers
Totaal aantal leden
Gemidde ld aanta l bouwuren per jaar
8 tot 88 (50+ is oververtegenwoordigd)
437 (gezinnen)
Gebruik van de gebouwen voor bouwa c t iviteiten
augustus tot en met carnava l
Gemiddelde bouwkosten per c rea tie
€ 6500.-
Gem idde ld aanta l creat ies in de optocht
65
1500
65.000
Gemiddeld aanta l optochtdee lnemers
Gem iddeld aanta l to eschouwers
60.000
10
Het hoofdstuk Hi storie toont aa n dat de vastenavendbouwcu ltuur on losmakelijk aan o nze
WAARDE VAN
DE BOUWCLUBCULTUUR
gemeenschap is verbonden . Deze cu ltuur is van
onschatbare waarde. Act ief d ee lnemen in een
bouwclub is voor velen niet a ll een een leuke
vrij etij d sbested ing , ma ar sorteert ook op andere
fron ten b ehoo1l1j k effec t. Verder 1n d it p lan
worden di e e ffecten uitgeschr even. Eerst op
ho ofd lijn en. daarna worden d e effec te11 verdi ep t
en wordt verb inding ge legd met andere actore n.
Wanneer we kijken naar d e beteken is van d e bouwclubs,
hebben we eerst en voora l g ekeken naar de Cu ltuurvis ie. zoa ls
die in 2014 door de gemeenteraad van Bergen op Zoom is
vastgeste ld.
De Cu ltuurv is1e b iedt handvatten voor d e ont w ikke ling van het
c ultuuraanbod in on ze gemeente en is gebouwd op drie pei lers:
l ) hi storie .
2) c reat iv iteit & innovat ie en
3) ta lentontw ikke li ng
Voord at we d e wereld van de bouwc lubs project eren op d e
Cu lt uurv isie. werken w e d e huidig e pos it ie van d e bouwc lubs
in onze gemeenschap verder uit Dit 1s van belang om enerz ij d s
bee ld te krij g en van de kansen die dit cu ltuurgoed b iedt. maar is
anderz ijd s be langrijk omdat d e bouwclubs met ontw ikke lingen te
maken hebbe n d ie deze vorm van vrij etijdsbesteding bedre ig en
We beg innen met d e bedreigi ngen en be li chten vervo lgens d e
kansen .
11
HUISVESTING
Zoa ls w e eerd er la zen hebben cle m ees te bouwc lub s een tlin ke
impu ls gekregen na de voorlaatste verhu izing ( 1981 naar de
Gedempte Haven) De betere bouwlocaties in comb inatie met
vestig ing in een woonomgev ing leidde tot toen ame van het
aanta l bouwers en de betere ruimtes maakte het moge lij k dat
de bouwse ls in kwa li teit omhoog g inge n en indrukwekkender
werden. Er waren nog enke le secunda ire factoren die b ijdroegen
aan een verbetering van het bouwkli maat. maar d ie zij n duide lij k
Uit eind elijk trad rondom de nieuwe vest ig ing op Het Konter sch erp een gewenn ingsproces op en met de vest ig ing van mee r
bouwclubs na de aankoop van Konterscherp Il leek d ie gewen ning door te zetten . Ook de niet-bouwers - de bezoekers van het
Jaarlij kse Wagentjes Kijke op de woen sdag voor de Vastenavend weten Het Konterscherp ui t stekend te v inden en de bezoekdruk
is niet lager da n eertijds, toen te c lu b s nog aan d e Gedempte
Haven waren gevest igd . Hoewe l sprake is va n gewenning, is de
ondergesch ikt aan de huisvest ing.
De verhu izing aan het begin va n de jaren 1990 naar de Geer-
locat ie Konterscherp niet opt imaa l. De aans lu it ing met de woon omgev ing ontbreekt. de o m gev ing is erg rom meli g en verva ll en
en het complex is vaak doelw it (geweest) van kleine crim 1na li te 1t.
tru 1dapo lder werd als onaantrekke lij k gezien W eli swaar bet rokken
d e meeste c lubs een g loednieuw bouwonderkomen met meer
De bo uwclub s zijn bijna all emaa l een of meerdere keren slacht o ffer geword en van inb raken.
comfort. maar de bouwers voe lden zich weggestoken op een
vervall en indust r ieterrein en d e route om d aar te komen
BEDREIGINGEN
voe lde onve ilig aan. In de beginjaren is het herhaa lde lijk
vo01 yeko 111 e11 da l bouwers, op de f1 els onderweg naa r
het bouwkot. werden aangevall en door honden van
terre ineig enaren en ondernemers in de Geertru 1dapo lder. Om d it
p1 ob le m t e vei help en werd ze lfs een spec iale fiets toega ng aa nge legd tussen Dr. lr. van Veenweg en Het Konterscherp
Met de verh u1z1ng naar Het Konterscherp werd een grote mate
van zelfwerkzaamheid van de bouwc lu bs verwa cht. De lood sen
werden casco gebouwd met min ima le voorzieninge n. De bouwclubs moesten zelf de stroomvoorzien ing op het gew enste niveau
brengen, een ko ffi evoorz ienin g bouwen en op slag m oge lqkheden
creëren. Vee l c lubs hebben hier enkele jaren over gedaan. omdat
deze wer kzaamheden tussen d e b ouwwerkzaamhed en aan de
w agen of groep moesten gesch iede n. Dit t rok een zware w issel
op de leden en leidde meer da n een s to t onveili g e si t uaties.
12
LEDENBESTAN D
Wanneer we kijken naar de ontw ikke ling van het ledenbestand
van d e gemidde lde bouwclub, da n is daar de laatste 20 i aar vee l
in veranderd . Die veranderingen worden grofweg ingegeven
door de vo lgende ontwikke lingen: de bouwwere ld was aanva nke lij k een mannenwere ld. Toen nog sprake was van een k lass ieke
ro lverdeling kon de man in het huis houden . die meestal all eenverdiener was. ·s avond naar het bouwkot. De zorg voor de kinderen
en het hui shouden li et hij over aan zij n echtg enote Vandaag d e
dag v ind t deze w ij ze van het best ieren van een gezin geen ingang
meer. Meesta l bestaat een gez in ui t tweeverdi eners. wa t betekent
dat de zorg voor het huisouden over be id e partners moet worden
verdee ld . Dit heeft inv loed op de besch ikbare t ijd voor hobby 's
Vooral op hobby's die t ij drovend zijn , zoa ls het bouwen van carnavalscreat ies. Wat we nu we l meer zien is dat meer vrouwen tot
d e bouwclubs toet reden. al blijft dit aanta l nog behoor lij k achter
ten opz ichte van het aan tal manne lij ke leden.
li ng bestaat. We moeten echter vastste ll en dat het aanta l jonge
bouwers dat doorstroomt naar een grote bouwc lub zeer beperkt is. Een van de redenen is da t d e afstand. zowe l letterlijk als
rigUU l' lijk , lu sser1 jeU\,jd UüUWC IUb S e11 J e Vü lWdSSel IE:' ! l b ü UWC IUIJS
te g root is. Er is onvold oende o nd erzoek verricht naar de verd ere
red enen van deze omstand ig he id.
Het aanta l leden bij de meeste bouwc lubs 1s nog redelij k stab iel.
De leeftijdsopbouw bij de meeste c lubs gaat ec hter mank. De
leeftij dscategorie 50+ is oververtegenwoord igd en de groep
30- is sporadi sch in het ledenbestand terug te vin d en (de jeugdc lu bs laten we hierb ij ui teraard bu iten beschouw ing) Posit ieve
uit zon d er ing op d e regel zij n de bouwclub s in Halst eren en
Lepe lstraat. In deze cl ubs is sprake van een meer evenw ic htig e
leeftijdsopbouw en ook de aanwas van nieuwe leden is d aa r
doorgaa ns g een probleem . Moge lijk dat d e van nature sterkere
gemeenschapszin in de dorpen hier be langrij k aan b ijdraagt.
1
BEDREIGINGEN
Niet all een is er vee l veranderd in het gezins leven.
Ook wat betreft werk en arbeidsverhoud ingen is de
samen leving sterk veranderd. Meer en meer werkgevers
verl ngen m eer flex ib1 liteil van hun m edew erk er s Werk en bu iten
de regu liere werkt ijden om v indt meer en meer ingang. Dit heeft
invloed op de netto beschikbare vrije t ijd
Ten opz ichte van 20 ja ar ge leden stappen de meeste mensen
vee l later in het arbe idsproces. waardoor carrières later op ga ng
komen . Dit heeft ook weer invloed op het stic hte n van een gezin.
wat vervo lgens weer van inv loed is op een tijd rovende hobby als
carnava lswag ens en - groepen bo uwen.
Meesta l door stud ie, wat voor onze gemeensc hap vrij we l altijd
tot gevo lg heeft dat di e stu die bui ten de stad moet p laatsvi nden. maa kt dat een be langrijke groep potentiële bouwers voo r
de bouwc lu bs verloren gaat. Bergen op Zoom kent drie goed
d raa ien d e k inderbouwclubs . Deze c lu bs hebben all emaa l lange
wacht lijste n. wa t aan to o nt dat voor het bouwen vee l be langst el-
13
We zien d uide lij k rendement wanneer we kij ken naar de beteken is
Meer vertaa ld naar de eigen bevo lking is de vastenavendbouw-
van de bouwc lubcu ltuur in onze gemeenschap Verbonden aan
cu ltuur w il de gemeente graag doelen verwezen li jke n op
d e volgende beleidsve lden : econom ie. maatschappij, educat ie,
cu ltuur van betekenis als b inden d element. Het ledenbestand van
de meeste bouwclubs is p luriform (a l is d e leeft ij dsopbouw u it
balans). Mannen (en ook steeds vaker vrouwen) in de leeftijd van
zinvo ll e vri jetijdsbested ing en ruimte lijke ontwikkeling ( i.c
levend ige woonomgeving)
8 tot 88 en in werk- en denkn iveau van LBO tot universitair zijn
actief.
Bij econom ie gaat het om het trekken en b inden van bezoekers
De bouwclubwere ld is een fantast ische leerschoo l. waar jo nge
mensen op natuur lij ke w ij ze en spelende rw ij s kenn is maken met
uit de gemeente en daarbu iten. Dit vanuit de idee dat bezoek
leidt tot besteding. Verbonden aan de gedachte van investeren,
KANSEN
1s b ij econom ie sprake van een d irect en een d irect herleidbaar
effect. Wanneer we k11ken naar d e andere bele id sve lden 1s dal
ee n brede range aan techn ische beroepen Vee l jongeren raken
v ia de bouwc lub geïn sp ireerd o m t e kiezen voor ee n techn ische
of vo rmgev ingsop leid ing. Vandaag de dag en in de toekomst is
voora l behoefte aan tech ni sch personee l.
m inder concreet te maken al 1s we l onmiskenbaar sprake van een
effect. A lleen 1s d it ni et d irect uit te d ru kken 1n ge ld
Werken in een bouwc lub betekent werken in teamverband. De
versch ill ende competent ies d ie in een bouwclub aanwezig zij n,
Wanneer we de doelen verta len naar de vastenavendbouwcu ltuur
zij n de ingrediënten om te komen tot een creat ie zoa ls die van te
voren bedacht is. Wi l de c lub haar doel bere iken za l ze moeten
1s op all e eerd er genoemde beleid sveld en sprake van effect . Het
econorrn sche effect 1s bij dit ond erd eel van ons c ultuu raa nbod
beperkt. Hoewe l de optocht vele tiend ui zenden bezoe kers trekt,
zij n de bested ingen va n d ie bezoekers v rij laag en eenz ij d ig
Een groot deel van d e bezoekers k ert dir ect na afloop van d e
optocht hu iswaarts. Bezoekers die achterb li jven besteden nog
wat b ij de loka le horeca.
operen als een team , waarin het totaa l be langrij ker is dan het
ind iv idu. In een bouwc lu b leren de leden het belang van werken
in teamverband.
De bo uwc lubwere ld is een gewe ldi ge proeft ui n om te exper imente ren met bouwmater ialen . De t ij d dat all een nog werd gewerkt
met polyester li g t achter ons. Meer en meer bouwc lubs experimenteren met alternatieve bouwprodu cten. ·The sky is the lim it'
en de b1obased aanpak rondo m kunststoffen zou een wed er-
Wat op het beleidsveld econo mie tekort wordt gekomen, wordt
kerig doel kunnen dienen. Bouwclubs verkrij gen daardoor nieuwe
ru imschoots gecompenseerd op de andere be leidsvelden. De op-
bouwmateria len en de biobased industrie kan de bouwc lubs
gebruiken als proeftu in Naast b iobased kan de bouwc lubcu l-
tocht levert een grote b ijdrage aan het imago van de stad en die
posit ieve b ij drage aan de bee ldvorm ing draagt met aan ze kerhe id
grenzende waarsch ij nlij khe id b ij aan herhaa lbezoek. D it herhaa l-
t uur van beteken is zij n op het geb ied van eco log ie. bijvoorbee ld
'crad le to crad le' .
bezoek leid t tot bested ing b ij detai lhande l en horeca.
14
De goed ontw ikke lde bouwcu ltuu r vertaa lt zich ook naar het
bedrij fs leven Afg ezet tegen de omvang van on ze loka le sa men lev in g 111 n re lat ief veel m ensen actie f 1n rle wP.re lci van rl e g rafische en ru imte lij ke vormgev ing, deco rat ie- en rec lamewerk .
De optocht draagt b ij aan de verlevend ig ing van de openbare
ruimte en draagt op d ie man ier bij aan de ruimte liike kwa li teit
van de stad.
Al met al mag worden va stgeste ld d at act ief zij n in een bouwc lub
KANSEN
een zee r nut ti ge en zinvolle vorm van vrijetiJd sbested ing is d ie
o p vei-s chill end e b eleid svelden to t effec t leidt. We mog en d it
vas t stellen, m aar het effect zou g 1o t er ZIJn wanneer we
meer we loverwogen met de potent iële waarde van de
bouwc lubwereld omgaan. Passend b ij de ontw ikke li ngen
van vandaag zouden we meer moeten inzetten op
verbinding van de carnava lsbo uwcu ltuur met
onderw ij s en econom ie. Dit laatste dan meer
bezien van ui t innovat ie en duu rzaamhe id.
15
(TECHNISCH) ONDERWIJS
Techn isch onderw ij s neemt fo rs aan be lang toe. W an neer we d e
m ed ia m o gen gelove11 zet de overh eid flink 111 o p het sl 1m uleren
van Jonge men sen om te kiezen voor een opleid ing in techn iek.
Voora l op MBO - en deels op HBO- niveau. Bouwclubs bieden van
nature én spe lenderw ij s de moge lij kheid om jong e mensen kennis te laten maken met techniek. Dit vooral op de dee lgebieden
metaalbewerk ing, lastechrnek. construct ietechn iek. bewegingstechnolog ie. maar ook op de meer ambachtel1Jke vakgebieden als
vormgev ing, houtbewerking en d ecorat ietechn iek.
We hebben gezien d at de Jeugdbouwc lubs aan be langstel ling van
kind eren n iet t e klagen hebben. Maar b ij deze club s 1s slechts hee l
beperkt aandacht voor techniek. De kinderen zijn voora l bezig
met papier plakken en aa n het einde van het bouwse izoen met
het sch ilderen van de gemaakte mode ll en. De kinderen leren wat
KANSEN
werken in teamverband is. maa r de kinderbouwclub s zij n onvo ldoende toegesneden om kinderen kenn is te laten maken met
techniek. Overigens hee l begriJpe lijk omdat deze omstand igheid verband houdt met vei ligheid Wanneer deze c lu bs zouden
worden ondersteu nd door b ijvoorbeeld het onderwijs. kom t ken nismaking met techn iek door kinderen b innen handbere ik. Deze
aanpa k zou kunnen worden doorgezet b ij de grote bouwc lu bs:
gev ings m ate ri alen is sterk in o ntwikkeling. Vormgevers en de
de (jeugd)bouwclubs als kenn ism akings instituut en stagep laats
vormgev ing sindustrie w il af van m il ieube lastende en ongezonde
voor techn ische beroepen . Daarnaast leven er init iat ieven tot het
oprichten van een ontwerp(ers)academie. om ta lentvo ll e ontwer-
over veel creativiteit op het geb ied van vormgev ing en het ge-
vormgev ingsprocessen en -producten. Bouwclubs besch ikken
pers aan te zetten tot het ma ken van ontwerpen en maquettes.
geven dat bouwclubs ongeremd kunnen experim entere n b iedt
kansen aan het bedrijfsleven om de vastenavendbouwc ultuur
PROCESTECHN IEK
te zien als proeftu in ten aanz ien van kun ststofontwikke li ng,
compos ieten. vormgevingstechniek en materiaaltoepassing .
Bouwclubs houden zich bez ig met vormgeving. Die vormgeving
kan op uiteen lopende marneren en door het gebru ik van ta l van
Uniek. omdat derge lijke proeftu inen op deze schaa l en t oepas-
vormgev ingsmateria len. Vormgeving en de toepass ing van vorm-
singsmoge lijkheden nauwelijks bestaan.
16
IMPACT VAN
HUISVESTING
OPGESTELDE
BELEIDSDOELEN
De bouwc lubs Zijn stevig geworteld in
onze lokale samen lev ing en feitelijk en in
potentie is d it cul tuurgoe d van onschatbare waarde.
Verbonden aan de uitgangspunten van
de Cu ltuurvisie is een juist klimaat om tot
verdere ontw ikkeli ng van de bouwcu ltuur te komen rand voorwaarde li jk én
noodzake lijk Darw in: 'w ie het vermogen
heeft zich aan te pa ssen. ove rleeft' . Dat ge ld t voor levende organ ismen en ook voor trad it ies en gebruiken. Voor
de ontw1kke l1ng van onze bouwtrad1tie en het behalen
van maxi m aa l rend emen t op zovee l mogelijk be leidsve ld en is een goed e bouwvoorz 1ening hét fundament.
De bouwc lu bverzame lgebouwen op Het Konterscherp en
aan de Dubbe lstraat vo ldoen inm idde ls niet m eer. Voor
het verzame lgebouw aan de Dubbelst raat za l d it betekenen d at d ie capacite it elde rs ingevu ld moet worden. N iet
all een gebouw lij k Zij n deze voorz ien ingen verouderd en
versleten, maar de aard van de comp lexen en het o nt breken van verb 1nd 1ng met andere cu ltuurorganisat ies
d ie act ief zij n (o. m . d ecorbouwveren igingen en fac ili t aire
organ isatie s) sluit onvo ld oende aan bij de uitgangspun ten van d e Cultuurvisie en ander gemeentelijk be leid op
de terreinen economie, onderwijs en eco logie/duurzaamhe id.
17
IMPACT VAN
HUISVESTING
OPGESTELDE
BELEIDSDOELEN
SCHEMATISCHE WEERGAVE CULTUURVISIE IN RELATIE TOT DOEL
DOEL
ECONOMISCH
ANDERE BELEIDSVELDEN
- bezoek door eigen inwoners
- bezoek van buiten
- soc iale samenhang
- ed ucatie
- zinvolle vrij etijdbested ing
- levendigheid
MIDDEL
CULTUURVISIE
DNA
- historie
- creatief
- ta lent
18
IMPACT VAN
HUISVESTING
OPGESTELDE
BELEIDSDOELEN
Ten opz ichte van de eerste generatie bouwkoten (1950-1980) is er veel
veranderd. De bouwclubvoorzieningen
van vandaag zij n niet te vergelijken met
de eerste generat ie bouwkoten. Zoa ls
eerder in d it p lan verme ld zi jn ook de
huid ige bouwonderkomens inm idde ls
zwaar gedateerd. Dit ge ldt niet all een de
technisch staat van de gebouwen maar
tevens is spra ke van een achterhaa lde
hu isvesting wat betreft de opzet van de
bouwonderkomens in het grotere gehee l
van cu ltuur.
Wat we hebben ge leerd van hu isvesting op een industrieterrein is dat daardoor de aans lu it ing met de woonomgeving verloren 1s gegaan Tot de verhu izing naar
Geertru idapo lder van de meeste bouwclubs waren de
clubs meer onderdee l van de gemeenschap. De drempel
om naar het bouwkot te gaan was een stuk lager en de
kans dat men van natu re kenn is maakte met de wereld
De bouwclubs staan niet op zichze lf. Ze zijn onderdee l
van onze gemeenschap Momenteel zij n de c lubs echter
niet - of in het meest gunst ige geva l per toeva l - verbonden met andere part ij en d ie in het cu ltuur- en onderw ij sveld of het (creat ieve) bedrijfs leven actief z11n. Bij de
hu isvest ingsopgaaf is het aan te beve len rekening te de
houden met verb ind ingsmoge lijkheden met andere
cu ltuurinstel li ngen. onderw ijs en bedrijfsleven. Deze
kru isbestu iv ing brengt een hoger rendement op de
invester ing die voor de hu isvest ing van bouwc lubs moet
worden gedaan meer binnen bere ik. In onderstaand
schema is d e vernett ing van de bouwclubs in het maatschappe lij k ve ld weergegeven.
van de bouwc lubs was hee l wat grote r. Hui svesting van
bouwc lubs in een woonomgeving is echter n iet aan te
beve len. De aard van de bouwactiviteiten brengt over last
met zich mee. We l is het raadzaam na te denken over
d e man ier waarop de bouwc lubs weer beter verbonden
kunnen word en met de samen lev ing. Eerder al is geduid
op het maatschappe lij ke belang en het potent iee l maat1
schappe lijke be lang van de bouwc lubs.
W ill en we de bouwc lubs v itaa l houden en meer van
beteken is laten zij n voor de gemeenschap zu llen we in
, de hu isvest ingsopgaaf reken ing moeten houden met ve r! b ind ingsmogel ijkheden d ie leiden tot kru isbestu iv ing.
19
IMPACT VAN
HUISVESTING
OPGESTELDE
BELEIDSDOELEN
SCHEMATISCHE WEERGAVE BREED EFFECT BOUWCLUBS
ECONOM IE
IMAGO
- levendige stad draagt b ij aan woon-
- d irecte bestedingen
- bested ingen als gevolg
en leefk li maat
- levend ige stad leidt tot herhaa lbezoek
van herhaa lbezoek
/
BOUWCLUBS
RUIMTE
- verlevendiging stad
ONTWIKKELING
- persoonlijke ontwikkeling
- materia len proeftu in
SOCIALE SAMENHANG
- van 8 tot 88
- van LBO tot academisch
20
We hebben gezien dat de bouwc lu bwere ld onder druk staat.
maar daar staat tege nover dat deze cu ltu ur interessante en niet
GROFWEG ZIJN ER 4 SCENARIO'S WAT BETREFT
DE HUISVESTING VAN DE BOUWCLUBS
te veronachtzamen kansen biedt om tot brede ontwikke ling te
komen. Daarvoor moet aan een aanta l bas isvoorwaarden worden
vo ldaan. Van be lang is:
Gebouw lijke omstand igheden (grootte, vei lighe id , ergonom ie)
2. /\chterstall ig o nd erh o ud uitvoeren en m aa tr egelen treffen d ie
een ve lli g gebru ik van de bouwru1mtes vere isen.
3. Opknappen van bestaande panden en daarnaast u itbreid in g
reali sere n.
Ligging t.o.v. stake and sharehold ers
4. Sloop van a lle opsta ll en en komen tot vo lled ige nieuwbouw
Geog rafi sche lig gin g/ sted enbouwkundi ge s1t uat1 e;
-
1. Ni ets doen.
Vastste ll en onderhoudsn iveau, taken en veran twoordeli jkheden
tussen gebru iker en eigenaar;
1. NIETS DOEN
Dit scenario is irreali st isch. De bouwonderkomens zij n dee ls zwaar
Ni et ontkend kan worden dat dit p lan primair gaat over adequate
hu isvest ing van bouwclubs. In d ie zin adequaat dat de bouwclubs
gewoon moeten kun nen beschikken over zoda nige bouwon -
GEWENSTE
SITUATIE
derkomens d at ze d aar veil ig tot de bouw van goede carnava lswagens en groepen kunne n komen. De hu id ige voorz ieningen
vo ldoen daar niet meer aan en ingrii pen in de hui svesting van de
onderkomen. vo ldoen niet meer aan de eisen van (brand)ve ili g en
eco log isch en ergonom isch gebru ik. Niets doen leidt tot verdere
vers lechtering van d e cond it ie van de gebouwen en leidt er toe
dat de gebouwen niet m eer mogen worden gebru ikt. Het rea liseren van andere doelen verbonden aan de bouwc lubc ult uur zij n b ij
deze opt ie uitges loten
bouwc lubs 1s noodzakel ijk.
2. ACHTERSTALLIG ONDERHOUD UITVOEREN EN
Van uit de gedachte om b ij deze opgave synerg ievoorde len te
MAATREGELEN TREFFEN VOOR VEILIG GEBRUIK
boeken, w ill en we ons in d ie herhu isvest ingo pgave tevens late n
le iden door kansen die d ie herhu isvest ing met zich meebrengt.
VAN DE BOUWRUIMTES.
Eerder 1n dit p lan hebben we aangegeven dat we verb ind ing zien
Bij deze m aa tr eg el b ep erkt het effec t zich tot de bouwc lubs alleen en ont staat geen 1·u1mte o m effec ten te verwezen l1i 1<er1 di e
tussen bouwc lubs en onderwijs, bouwclubs en econom ie, bouw-
hun oorsprong kennen in het verbinden van andere be leidsve l-
clubs en soc iale samenhang en bouwclubs en imago (zie tevens
den aan de cu ltuuru it ing carnava lsbouwkunst. Tevens ontbreekt
schemat ische weergave op pag ina 19.). Dit betekent echter we l
verb ind in g of is daarvan slechts zeer beperkt sprake met eco logie
dat met de bouwaard en bere ikbaarheid van de bouwkoten reke-
en duurzaamheid en ergonom ie. Bij deze variant wordt er sterk
ning moet worden gehouden met d ie verbind ingsmogelij kheden.
getw ij fe ld of de were ld van de bouwclubs vitaa l blijft; ze biedt
geen of onvo ldoende kans op vernieuw ing en ontwikke li ng.
Een andere opgave d ie we onszelf op wi ll en leggen is dat b ij huisvesting va n d e bouwclubs meer rekening moet worden gehouden
met eco logi e en duurzaamhe id en ergonom isc h gebru ik Dit laatste is sow ieso van be lang wanneer verb inding wordt gezocht met
onderw ij s en het bedrijfsleve n Eco logie en duurzaamhe id passen
b ij de gedachte om meer kli maatneutraa l te investeren in , in d it
geva l. gebouw lijke voorz ien ingen.
21
3. OPKNAPPEN VAN BESTAANDE PANDEN EN
4. VOLLEDIGE NIEUWBOUW
UITBREIDING REALISEREN
Deze optie b iedt de beste waarborgen op het rea liseren van
Afhankel ijk van wat onder opknappen wordt verstaan kan in meer
all e belangen en verb intenissen. 8 11 nieuwbouw kan het beste
reken ing worden gehouden met de wensen van de bouwers
(uiteraard naar rede lijkheid en bi llijkheid), du u rzaam en eco lo-
of m indere mate worden ingespee ld op duurzame doelstellinge n.
Opknappen za l voora l betre kki ng hebben op ve ili g en meer comfortabe l gebruik van de bestaande bouwkoten op Het Konterscherp Onder u1tbere1ding wordt verstaan het beperkt uitbreiden
van het bouwvolume en het realiseren van een ops lagvo lu me en
daarnaast de herhuisvest ing van de bouwclubs die nog gevest igd
ZiJn aan de Stadsschuur. Het betreft hier tevens de k inderbouw-
gisch verantwoord bouwen en de verbind ingsmogelij kheden me t
andere cu ltuurinste lli ngen (o.m. De Zoomerspelen, Mari a Ommegang, Proefmei , het Jazzfestival. Stichting St. Ni colaas. Stichti ng
Fac ili ta ir Bedrijf, inclus ief verb ind ing tussen het bouwc lubver-
clubs. In hoeverre dit laatste opportuun is hangt voor een belangrijk dee l af van de ervaren vei ligheid van de omgeving waar de
zame lcomp lex en de gebouwen van de St icht ing Vastenavend)
en econom ie en onderw ij s. Voora l de verbinding met onderw ij s
brengt een optimaler gebruik van de bouwkoten meer binnen
bouwc lubs verzameld worden. De manier waarop andere actoren
kunnen worden verbonden aan de aanpak zoa ls die in deze para-
bereik. Nu worden de loodsen alleen gebruikt in de periode
augustus-maart en dan meesta l all een in de avonden en op zater-
graaf is beschreven hangt sterk af van de manier waarop opknap-
dag. Meer gebru ik van de bouw loodsen rechtvaard igt invester ing
pen en uitbre iding met elkaar kunnen worden verenigd.
in een op breder gebru ik toegesneden bouw loodsen.
Deze variant za l naar verwacht ing de hoogste st icht ingskosten
kennen, maar het rendement op d ie investering za l naar
verwach ti ng ook hoger zijn dan bij de andere opt ies. Een dee l
van dit rendement is niet direct te verta len in geld, maar kan
we l worden gezien als soc ial return on investment. D it
vertegenwoordigt ook een aanz ien lijke waarde.
22
AANBEVELING
....
"
Vo lled ig e n ieuwbouw is de meest optimale optie. Ze d ient
het beste het belang van de carnava lsbouwc lubcu ltuu r en
bied t d e beste kansen op verbind ing met andere be leid s-
ve lden en t hema's. De bru t o st icht ingskosten van een
vo ll ed ig nieuw bouwc lubcom p lex zij n naar verwac ht ing hoger
.
d an de kosten van d e andere dr ie varianten. Het is echter maa r
de vraag of di t ook geldt voor de netto stichtingskosten. Het zou
zo maar kunnen dat een derge lijk complex. waarbij veel meer
rekening kan worden gehouden met eco log isch en duurzaam
b o uwen. m eer subs1d1emog elqk heden en co fin anc1erin gsmoge l1jkheden bestaan. De opgave die we ons ze lf op wil len leggen
is te onderzoeken hoe we de netto st icht ingskosten kunnen
verlagen, zodat vo ll ed ige nieuwbouw en d aarmee max ima le
krui sbest u iv ing b innen bere ik ko m t.
SAMENVATTING
De carnava lsbouwcu ltuur is, als een van de u itv loe ise ls
Voll ed ige nieuwbouw voor bouwc lubs d ie in Bergen op Zoom
van een feest dat in Bergen op Zoom teruggaat tot
het laatste kwart van de 15e eeuw, diep geworte ld in
gevestig d zi jn is randvoorwaarde lij k om aansluit ing te vinden b ij
onze gemeente. Het niveau van de creaties is u itzon-
c ul tuu ri nstelli ngen. bouwclubs en St icht ing Vastenavend, ecolog ie
en een betere inbedd ing van de bouwcu ltuur in onze samenlev ing. De moge lijke meerkosten die aan nieuwbouw zij n verbo nden ten opz ichte van renovat ie met gedee lte lijke nieuwbouw
verd ienen zich naa r verwac ht ing terug in de nett o st ichtings ko s-
derlij k hoog en brengt jaarlijks ve le tienduizenden bezoekers op
d e bee n.
De bouwcultuu r is ma nifest onderd ee l van het DN A van de Bergse gemeenschap. De bouwwere ld biedt we li swaar moge lijkh eden
d e id eeën over verb inding met economie. onderwijs, met andere
ten va n ee n nieuw bo uwcomp lex. De St icht ing Vastenavend en
om van b rede maatschappe lij ke beteken is te zijn , maar daarvoor
de St ich ti ng Halwana leggen zichze lf op nade r ond erzoek in te
ontbreekt op dit moment het juiste klimaat. terwijl het meest
ste llen naar de exp loitatieopzet van een nieuw bouwc lubcomp lex.
act uele gemeente lijke cultuurbeleid juist aanstuurt op het leggen
va n ve rb inding, ta lentontwikke ling en innovatie & creat ivite it.
De hu id ige bouwclubvoorzieni ngen vo ldoen niet meer aan de
eisen va n d eze t ijd en zijn goeddeels versleten of vragen om
ing rij pend o nde rh o ud. Opknappen van een dee l van de hu id ige
1
bouw lood sen. t ezamen met beperkte nieuw bouw is een lapm id de l en b iedt onvo ldoend e mogelij kheden om de brede beleidsd oe len op het geb ied van cu ltuur. maar ook economie en educat ie te verwezen lijke n.
23
HANDREIKINGEN HUISVESTING 2016
1. Concentratie van alle vastenavendbouwactiviteiten
Voordelen:
•
Weder LIJd St! 1Jeï11 vloed 111 g 111 1d eee1i, eve1il uele vern1 euw111g en
en materiaa lkeuze. De jongerenclubs op korte afstand van de
c lubs met vo lwassenen kan d e doorstrom ing bevorde ren.
De nab 1jhe1d van het Fac ll 1l a1r Bed r11f kan leiden tot u1 t wiss el1ng
van techn iek en eventuee l hulp.
• Ge meensc l1appel1 1k geb1u1k va n de p arkeerr uimte b 1J g ro t ere
evenementen b iJ zowe l FB als op het Konterscherp.
("Wagetjes kij ke" en m issch ien in de toekomst "de Kijkdag "
i pv op de Kaai(?))
• Studen ten va 11 het RO C m aken g em ak kelijk kennis met
techn ie k in de bouw loodsen. Mog elijk he id t ot prakt ijklessen
en stages
SAMENVATTING
De gebouwen en het terre in van de St icht ing Vastenavend bev inden zich ook op korte afstand . Welli cht
kan de gemeente grond in d e richt ing van d e Dr. Ir. van Veenweg ter beschikk ing stell en of in erfp acht geven De SV kan dan
mogelijk haar reserve s gebru iken voor nood zake lij k onderhoud/
u it bre1d1ng van de gebouwen op het Halwana terre in en daarin
de hu isvest ing van 3 Jeugdclubs meenemen en zo een al Jaren
slui merend probleem in een klap op lossen
De nieuwe situatie van St icht ing Hal wana kan b ijdragen aan de
uitingen van de cu ltuur van Bergen op Zoom. wanneer je d it in
een nieuw gebouw kan uiten. Daarnaast za l het stedenbouwkund ig een verbetering kunn en worden.
(Zonder jeugd immers ook g ee n (vastenavendbouwers)toekomst) . Die zitten dan ook in de onmiddellijke nabijheid van
de ··grote "c lubs.
2. Veiligstelling van een sterk blok Bergse cultuur,
combinatie met onderwijs
Vastenavendbouwers werken niet all een aan crea t ies voor onze
Bergse optocht. maar zij n ook actief in tall oze Bergse (cu lture le)
evenementen. Te denken va lt aa n de Zoomerspe len, de Maria
Ommegang , Proefmei, het Ja zzfest iva l. St. Nico laas st ich t ing.
Tevens zijn een aanta l van hen act ief b ij het Fac ilitair Bedrijf
Vanaf nu word t nog meer werk gemaakt van de uitbreiding van
contacten met het onderwijsveld, CKB. Ronca lli. RSG en d e kun st
academ ies van Breda en Antwerpen. Ook worden de contacte n
met het Kun stforum versterkt. Er zijn al bezoeken geweest van de
Cultuurklas van het 't Rij ks aan bouwclubs.
In feite is het g ehee l van de Bergse Vastenavend bouwers aan te
du id en als een grote, zo niet d e g rootste. veren iging in Bergen
op Zoom. Een sne l o nderzoek in de laatste weken voor de Vastenavend van 2015 leerde, dat in de gem eente Bergen op Zoom
19 club s actief zij n. Ze hebben samen zo'n 418 leden, en eigen lijk
complete g ezinnen act ief zijn. In de optocht van dit jaa r zitten
ru im 100.000 manuren. Uitgaande van een bouwperiode van 30
weken. betekent dat 8 uur bouwen p er week per acti eve bouwer.
A ls er achter d e meeste bouwers een thu isfront staa t. vaak ook
ac tief in drukke t ij den en voor de "aank led ing "van de groepen.
dan kunnen we gerust stellen dat er ee n kleine 1500 burgers met
de optocht all een al bez ig zijn.
24
3. Verbetering uitstraling totale terrein en veiligheid
Bij een nieuwe terrein indel ing kunn en d e ops lagrui mten in de
vorm van N issenhutten verdwijnen.
Door de ops lagruimte inpa ndig op te tossen en met een verbetering van de terrein inr ic ht ing moet men voorkomen dat er toch
materiee l kan worden opge lsagen. Midd e ls ee n centra le beheerd er van het gebied kan er oo k beter op toegezien word en.
Er moet overleg starten tussen de Bergse bouwers/ St icht ing
Halwana en d e gemeente/Save r? Om tot g emeenschappe lijke
betaalbare afvoer van restafva l te komen . Liefst op enke le
mom enten in het jaar.
Ni euwe g eve lbekled ing en nieuwe ro tpoorten za t het hu idige
com p lex ee n face -lift geven
Het zou goed zijn als de renovatie/n ieuwbouw in 20 17 zou
kunnen word en gerea liseerd. Hoe eerd er er een d efiniti ef 1aartal
genoemd wordt, hoe eerder begonnen kan word en met toe leve n
naar de nieuwe situatie . Materiaa lkeuze, duurza amheid, afva lafvoer, nieuwe huurcontracten etc .
Op bas is van een duidelij ke p lanning kan de St ichti ng Vastenavend en de St ic ht ing Hal wana in samenwerk ing met de St icht ing
Bergse bouwers v ia netwerken een verh ui sp lan ma ken en zoeken
naar tijd elijke ops lagru imten.
Een ni euwe terreini nde li ng en afgebakend terre in kan
SAMENVATTING
bijdragen aa n d e open bare orde en ve ili g heid van het
geb ied.
4 . Het oog op renovatie
Doo r te renoveren b lijven de b estaande loodsen grotendee ls in
t act en d aardoor de investe ringen door de bouwclu bs de laat ste
jaren ged aan . Te d enke n va lt aan kant ines, hijswe r ktuigen, ops lagba lkons e.d.
Doordat d an ook d e compa rt imente ring b lij ft, b lijft de e igen id ent iteit van d e c lubs bewaard . Dat is goed voor d e diversiteit van
het bouwen en dus voor de variati e in de optocht.
Een na deel is dat er men vast zit aan de bestaande terre in indeli ng, terw ijl er behoefte is aan struct uur, en een betere opzet van
het gebied, waarb ij je kwa li tat ief een goede hui svest ing rea lisee rt
d ie beheersbaa r is;
25