MELKVEE

Verantwoorde GROEI

Melkveehouderij Wiebren van Stralen

•

Programma

Ontwikkeling/groei Melkveehouderij • De Melkveewet • PAS • Implementatie Kringloopwijzer

Mest & Mineralen

Melkveehouderij

• 3 fase in groei melkveehouderij • •

Melk quotum Melkvee Wet

Inzet LTO -> Geen dierrechten Verantwoorde groei • oog voor mens / dier / milieu • License to produce

Fosfaat quotum?

Inzet LTO: geen dierrechten

• • • • • LTO/NZO: • LTO: (verplichte) mestverwerking EZ: Mestwet (10% - 30% - 50%) LTO/NZO: jul 2013: Zuivelplan : mineralen efficiëntie • LTO/NZO: dec 2013: Visie : verantwoorde ontwikkeling mvh EZ: dec 2013: brief Tweede Kamer: ruimte voor groei mvh EZ: nov 2014: politieke behandeling MelkveeWet

Sturing ontwikkeling Melkveehouderij • • • • Milieu component Mestproductie/plaatsing: fosfaat/stikstof Ammoniak Klimaat/CO2 • • • • Ruimtelijke element Weidegang Grondgebondenheid Inpassing landschap

Zuivelplan

• Fosfaatproductie is dé beperkte factor • • • Grenzen aan groeimogelijkheden (tov 2011) + 10% melk door extra koeien • (+ 6% koeien in 2014) + 10% melk door efficiëntie verbetering • (+ 2 miljoen kg P ipv – 11 miljoen Kg P)

Jaar

Zuivelplan: Fosfaat cijfers

2002 EU 2011 basis 2012 2013 2014 2015 2020 (10%) 2020 (20%)

Productie mvh

85

Overschot mvh Verwerking mvh Alle Sectoren Plaatsing

173

79 76 171 163 81 166 130 80 8 15% 9 30% 120 81 110 84 12 ...

91 19 …

12 december 2013

Ontwikkeling Melkveehouderij (Dec 2013) •

Grenzen aan groei

• Grondgebonden karakter melkveehouderij behouden • Behoud weidegang niveau 2012 • Gezinsbedrijf als basis • Duurzame ontwikkeling binnen randvoorwaarden • Geen verdere ontwikkeling bedrijven die • • • Grondloos Dichte stallen Grotere bedrijven: of weidegang of voldoende ruwvoer uit omgeving (<200 mk AMvB)

Melkveewet - proces

• • • • 1 juli 2014 Wetsvoorstel Melkveewet Tweede Kamer 12 november Behandeling Tweede Kamer

? Aanpassingen?

? Nov/dec Behandeling Eerste Kamer ?1 januari 2015 Start wetgeving

Melkveewet voorstel EZ • •

Naast voorstellen sector / keten zelf:

• • Introductie Fosfaatreferentie 2013 # dieren 2013, met forfaitair excretie 2015 # grond 2013 in gebruik GDI, fosfaatnorm 2013 • Vanaf 2015 overschrijding ref 2013 = 100% verwerken

Pijlers onder groei melkveehouderij

Efficiency Grond Mestverwerking

Melkveewet veranderen?

• Dilemma: MelkveeWet geeft (te)veel ruimte?

• Reeds benoemde acties in Zuivelplan 2013 Voerspoor - Alle bedrijven kringloopwijzer - Fosfaatheffing op overschot Evenwicht herstellen tussen de drie pijlers?

 voorstel LTO, NZO, NMV & NAJK:

max. fosfaatoverschot 100 kg /ha

Voorbeeld berekening Melkkoeien Grond (85/15) P-productie P-plaatsing Ref. 2013 Basis Mestverwerking 100% Mestverwerking

2013

130 50 5200 4500 700

2015

160 50 6400 4500 700 700 1200

2013

130 60 5200 5400 0

2015

160 60 6400 5400 0 0 1000

provincie

Groningen Friesland Drenthe Overijssel Flevoland Gelderland Utrecht Noord Holland Zuid Holland Zeeland Noord Brabant Limburg Totaal

Overschot < 0 Overschot >0

56% 28% 12% 28% 40% 51 % 57% 48% 30% 12% 37% 45% 57% 49% 43% 52% 70% 88% 63% 55% 43% 44% 72% 88% 72% 60%

Koeien erbij of Koeien weg?

-3,0 +2,5 - 3,6 -15,0 -53,0 -10,0 - 3,8 +5,3 +0,2 -33,0 -47,5 -33,0 -12,5 Bron: CBS 17

Programmatische Aanpak Stikstof generieke maatregelen

18

Praktijk:

Kijken naar bedrijfskringloop

Bij het bedrijf horende grond voor: - Gras –en voedergewassen - Eigen, pacht, huur/ruil - Weidegang - Huiskavel, beweidingssyst.

- Plaatsing van de mest - Regionale afzet, verwerking

Er is nog veel te verbeteren

Bedrijfsspecifiek voordeel?

Voordeel Nadeel

Mineralen Kringloopwijzer

35 40 45 50 30

Bemesten op opbrengst i.r.t. excretie

1 gve = 8000 liter

80

2,3 = 18400 2 1,7 1,5 1,4 2,6 2,3 2 1,8 1,6 55 1,2 = 9600 1,4

90

Concept 3,0 2,6 2,2 2 1,8 1,6

100

3,3 2,9 2,5 2,2 2 1,8

110

3,7 = 29600 3,1 2,7 2,4 2,2 2 = 16000

Emissie: bedrijfskringlopen

Emissiewaarde Actualiseren 2013 11?? Of 13!!

• Omzetten in de nuttige meststof ammonium (via aanzuren) • Verkleinen besmeurd oppervlak (roosters, sleuven, mestschuif) • Verlagen temperatuur (koelen) • Minder ventilatie • Scheiden van mest (m.n. effect toediening, raffinage )

Welzijn vs. Milieu (duurzaam)

kg NH3 per dierplaats per jaar

11 (9,5 beweiding)

RAV Mosquera e.a

Stokman Mensonides V.d. Streek Zonderland vrijekeuze gem.

Bijma Hettinga Miedema

14,4-13,4* 8,9-8,8* 7,8 12,4-12,2* 12,1-12* 10,3-10,2* 10,5-11* 8,5-9* 7-7,7* Uit metingen blijkt dat emissie is onderschat: - Groter leefoppervlak - Meer ventilatie

Welzijn vs. Milieu (duurzaam)

Aanscherping Besluit Huisvesting per 2015: Emissie / koe / jaar: Oud: 11 Nieuw: 13 Diercategorie Maximale emissiewaarde voor ammoniak als bedoeld in artikel 3, eerste lid, in kg NH 3 per dierplaats per jaar A B C hoofdcategorie rundvee melk- en kalfkoeien ouder dan 2 jaar 12,2 11,0 8,6 Aantal dieren als bedoeld in artikel 2, derde lid 10

Aanscherping emissiearme aanwending 2017: • Bouwland: Eén werkgang onderwerken verplicht • Grasland op klei en veen in de bodem • Of op de bodem met slangenaanvoer, aangezuurd of waterspray of innovatie • Reductie extra weideganguren verzilveren Metingen?

Emissies?

Onderzoek

Vooruitboeren

Dank voor jullie aandacht!

Niets missen? @Wiebren