Transcript brief - Zorgverzekeraars Nederland

Aan
Vaste Commissie VWS, Tweede Kamer der Staten Generaal
Van
Zorgverzekeraars Nederland
Doorkiesnummer
(030) 698 82 42
Datum
14 februari 2017
Onderwerp
AO Ziekenhuiszorg / ambulancezorg / acute zorg
Heeft u vragen of wilt u meer informatie dan kunt u contact opnemen met :
Zorgverzekeraars Nederland
o
Wouter Kniest, adviseur communicatie en public affairs, 06-310 48 760
Geachte leden van de Vaste Commissie voor Volksgezondheid, Welzijn en Sport,
Op donderdag 16 februari spreekt u met de minister van VWS onder andere over de
acute zorg. Zorgverzekeraars Nederland (ZN) vraagt in deze brief uw aandacht voor de
acute zorg voor ouderen. De groeiende groep ouderen in onze samenleving heeft
vanzelfsprekend ook gevolgen voor de acute zorg in Nederland. De demografische
ontwikkelingen in onze samenleving maken dat patiënten die de spoedeisende hulp
(SEH) bezoeken gemiddeld steeds ouder worden.
Het feit dat ouderen steeds beter en langer in hun eigen thuisomgeving kunnen blijven
wonen vraagt om goede samenwerking tussen huisartsen, eerstelijnsverblijf,
huisartsenposten (HAP’s) en de SEH’s. Want juist bij de groep kwetsbare ouderen, die
vaak meerder chronische aandoeningen hebben, kan de gezondheidstoestand snel
veranderen waardoor de zorg thuis (tijdelijk) niet meer mogelijk is. Het is dan van groot
belang dat er goede acute zorg is en dat ouderen goede begeleiding krijgen als zij weer
terug naar huis gaan.
Naar aanleiding van de recente berichten over een plotselinge toename van ouderen op
de SEH in bepaalde regio’s, hebben zorgverzekeraars direct gekeken waar er mogelijk
knelpunten zijn. In deze brief brengen wij naar aanleiding daarvan de volgende punten
onder uw aandacht:
1. Voldoende acute zorg, maar coördinatie maakt het verschil
2. Meer aandacht voor ouderenzorg op SEH en HAP
3. Goede ondersteuning bij terugkeer door eerstelijnszorg en gemeente
1. Voldoende acute zorg, maar coördinatie maakt het verschil
Zorgverzekeraars laten weten dat er voldoende zorg beschikbaar is als het gaat om
acute zorg voor ouderen. Zowel bij ziekenhuizen als bij eerstelijnsverblijf zijn er geen
signalen dat er te weinig zorg ingekocht is. De inkoop voor het eerstelijnsverblijf is
bijvoorbeeld voor 2017 nagenoeg gelijk aan 2016. Wel kunnen seizoensgebonden
infectieziekten zoals de griep tijdelijk extra druk geven op de beschikbare capaciteit. De
snelle veranderingen in capaciteit (zowel in het eerstelijnsverblijf als de ziekenhuizen)
betekenen dat goede regionale coördinatie het verschil maakt. Het is belangrijk voor
zorgverleners om in acute situatie snel inzicht te krijgen in de beschikbaarheid van acute
opvang/zorg. Zorgverzekeraars constateren dat deze coördinatie in veel regio’s
inmiddels is opgebouwd en steeds beter functioneert. Laat onverlet, dat ook
zorgverzekeraars hebben begrepen dat in enkele regio’s de coördinatie nog niet
voldoende van de grond komt.
o
o
o
o
Zorgverzekeraars hebben afgesproken dat, in de regio’s waar de coördinatie
van acute zorg voor ouderen nog onvoldoende tot stand komt, zij in
afstemming met het ROAZ actie ondernemen om de noodzakelijke coördinatie
zo snel mogelijk te organiseren.
Daarnaast is het belangrijk dat verwijzers (huisartsen, wijkverpleging) beter
bekend raken met de inzet van eerstelijnsverblijf in hun regio.
Zorgverzekeraars pleiten er ook voor om de regelgeving en financiering van
eerstelijnsverblijf te gaan vereenvoudigen. De financiering van het verblijf en de
inzet van zorgverleners (zoals de huisarts) worden nu separaat betaald. Dat
leidt tot veel administratieve druk en is foutgevoelig. Daarnaast is de
afbakening tussen de aanspraak op eerstelijnsverblijf en geriatrische
revalidatie onduidelijk wat leidt tot verkeerde inzet van beschikbare capaciteit.
Zorgverzekeraars vinden het goed dat de marktscan acute zorg van de NZa
versneld wordt afgerond, zodat betrokken partijen waar nodig aanvullende
maatregelen kunnen treffen.
2. Meer aandacht voor ouderenzorg op SEH en HAP
Ook als de inzet van eerstelijnsverblijf in de regio’s nog beter gaat functioneren, zullen
huisartsenposten (HAP’s) en de spoedeisende hulpen (SEH’s) als gevolg van onze
veranderende samenleving blijvend te maken krijgen met de instroom van steeds meer
oudere patiënten. Evaluatie van de gezondheidsproblematiek van een oudere vergt
doorgaans enkele uren. Gemiddeld zo’n 6 uur per patiënt. Als er door omstandigheden
tijdelijk meer ouderen op de SEH liggen, dan is daarmee gauw de helft van de SEH
“bezet”. Reden waarom men bijvoorbeeld in sommige ziekenhuizen een geriater hoofd
van de SEH hebben gemaakt en hierdoor de doorlooptijd hebben teruggebracht naar
gemiddeld 2 uur. Sommige ziekenhuizen geven aan dat er (te) weinig gekwalificeerd
SEH-personeel beschikbaar is, waardoor de capaciteit van een SEH niet optimaal benut
kan worden. Ook zou de inzet van een specialist ouderengeneeskunde (SO) in de HAP’s
meer benut kunnen worden, waardoor ook (onnodige) doorverwijzingen naar de SEH
(vaak op dezelfde locatie) worden beperkt.
o
Het zou goed zijn als de acute zorg (HAP’s en SEH’s) goede werkwijzen
uitwisselen die ervoor zorgen dat de spoedeisende hulp beter en efficiënter kan
omgaan met de toestroom van patiënten die gemiddeld steeds ouder wordt.
Goede diagnostiek en doorverwijzing leidt tot betere inzet van de beschikbare
capaciteit, maar leidt vooral tot betere zorg voor de oudere patiënt.
2
3. Goede ondersteuning bij terugkeer door eerstelijnszorg en
gemeente
Het gebeurt regelmatig dat ouderen na terugkeer in de thuisomgeving toch weer snel in
het ziekenhuis worden opgenomen. Dit benadrukt het belang dat ouderen die na
opname in een eerstelijnsverblijf of ziekenhuis weer naar huis kunnen, moeten rekenen
op goede zorg thuis. Daarbij is het soms nodig dat er snel aanpassingen nodig zijn in het
huis, bijvoorbeeld omdat iemand niet meer goed trap kan lopen. Zorgverzekeraars
vinden het onwenselijk dat deze woningaanpassingen soms een paar weken op zich
laten wachten. De kans dat ouderen dan wederom vallen en in het ziekenhuis terecht
komen is dan groot.
o
Het is belangrijk dat gemeenten spoedprocedures hebben zodat zij ouderen bij
terugkeer in hun thuisomgeving snel kunnen ondersteunen bij
woningaanpassingen, huishoudelijke hulp en preventie (bijvoorbeeld
valpreventie). Voorkomen moet worden dat de gezondheidstoestand van
ouderen na thuiskomst door onvoldoende ondersteuning onnodig snel
verslechterd waardoor zij wederom in het ziekenhuis terecht komen.
Met vriendelijke groet,
Zorgverzekeraars Nederland
Mevrouw P.H. van Holst-Wormser
Algemeen directeur
3