Transcript als pdf

Published on advalvas (http://www.advalvas.vu.nl)
Home > Stem wijzer: de politieke plannen met het hoger onderwijs
NIEUWS
Amsterdam, 1918. Campagne voor de Socialisten.
10 februari 2017
Stem wijzer: de politieke plannen met het hoger onderwijs
Tweede-Kamerverkiezingen
Op 15 maart zijn de Tweede Kamerverkiezingen. Maandag kruisen de politici de degens over
hoger onderwijs en onderzoek. We nemen de belangrijkste onderwerpen uit de
verkiezingsprogramma's onder de loep.
Beurs/ov-studentenkaart
Bij het afschaffen van de basisbeurs hadden regeringspartijen VVD en PvdA de hulp nodig
van D66 en GroenLinks. Studeren is duizenden euro?s duurder geworden , maar er staat wel
iets tegenover: de opbrengst van zeven à achthonderd miljoen per jaar (geen miljard, trap
daar niet in) gaat naar het hoger onderwijs.
Het onderwerp ligt nog altijd gevoelig. In 2015, het eerste ?dure? studiejaar, leken jongeren
uit armere gezinnen koudwatervrees te krijgen van de hoge studiekosten en kozen ook
minder gehandicapte studenten voor het hoger onderwijs.
Herinvoering
basisbeurs?
Voor: CDA, SP, ChristenUnie
Tegen: VVD, PvdA, D66, GroenLinks, SGP
Daar willen D66 en GroenLinks iets aan doen: zulke studenten moeten wat meer financiële
steun krijgen. De PvdA neigt daar ook naar, maar wacht nader onderzoek af. GroenLinks wil
het wettelijke collegegeld halveren, zodat studeren voor iedereen goedkoper wordt. Andere
partijen (SP en ChristenUnie) willen de basisbeurs gewoon weer opnieuw invoeren. Het CDA
wil alleen de basisbeurs voor bachelorstudenten terug: masterstudenten redden zich wel.
De VVD ziet dat anders. Een studie is een erg goede investering in jezelf, menen de liberalen,
en dat moeten we jongeren gewoon goed uitleggen. Wie afstudeert gaat meestal een prima
salaris verdienen en kan een studieschuld makkelijk terugbetalen ? en anders wordt die
uiteindelijk kwijtgescholden.
En de ov-studentenkaart? Die heeft tegenwoordig alleen nog maar vrienden. D66 wil zelfs
een kaart die zeven dagen per week geldig is. Het CDA wilde er een trajectkaart van maken,
maar werd door de eigen leden teruggefloten.
Wel hoopt het kabinet tweehonderd miljoen te kunnen bezuinigen door studenten wat vaker
buiten de spits te laten reizen. De opbrengst maakt deel uit van het ?miljard? van
Bussemaker en komt ten goede aan het hoger onderwijs.
Medezeggenschap
De extra miljoenen die vrijkomen dankzij de invoering van het leenstelsel moeten het hoger
onderwijs uiteindelijk beter maken. Maar hoe bewaak je de kwaliteit? Vraag dat de studenten
en de docenten, zeggen sommigen. Zij weten immers precies hoe de vlag erbij hangt en
zouden daarom meer inspraak moeten krijgen. Al was het maar om megalomane bestuurders
in toom houden.
Meer macht:
GroenLinks, D66, SP
Genoeg (of te veel) inspraak:
VVD, PvdA, CDA, ChristenUnie, SGP
Er is de laatste jaren al wat veranderd: medezeggenschapsraden mogen tegenwoordig
meebeslissen over de begroting van hun onderwijsinstelling (althans, op hoofdlijnen) en in
september krijgen opleidingscommissies meer macht over het onderwijsprogramma. Nu is het
wel genoeg, zegt de een, maak vooral goed gebruik van de rechten die er zijn. De ander wil
nog verder gaan.
Tweede studie duur of niet?
Voor een tweede studie na je bachelor of master betaal je al snel tien- à vijftienduizend euro
per jaar. Dat is veel te duur, vinden sommige partijen.
Tweede studie goedkoper:
Voor: D66, GroenLinks, ChristenUnie, SP, SGP
Tegen: PvdA, VVD
Onbekend: CDA
De overheid zou universiteiten en hogescholen gewoon geld moeten geven voor zulke
studenten, zodat die tegen het normale tarief (zo?n tweeduizend euro) kunnen studeren.
Er zijn al genoeg uitzonderingen, vinden andere partijen. Ben je tijdens je eerste studie aan je
tweede begonnen? Dan mag je die tegen het gewone tarief afmaken. Ook betaal je niets
extra?s als je je laat omscholen voor de zorg of het onderwijs. In principe bekostigt de
overheid één bachelor en één master, de rest zoek je zelf maar uit. Want het klinkt wel
sympathiek, zegt bijvoorbeeld de PvdA, maar de overheid kan het geld maar één keer
uitgeven. UPDATE 13-02-2017: de PvdA wil alsnog mogelijk maken dat universiteiten en
hogescholen voor een tweede studie het gewone collegegeld in rekening brengen.
Selectie aan de poort
Niet iedereen kan de studie van zijn of haar keuze volgen: sommige opleidingen selecteren
hun studenten aan de poort. Daar zijn niet alle partijen blij mee. Zo willen de SP en
GroenLinks de selectie helemaal afschaffen, even afgezien van opleidingen als het
conservatorium of geneeskunde. Ze willen vooral voorkomen dat laatbloeiers buiten de boot
vallen.
Voor selectie:
VVD, CDA, SGP, ChristenUnie
Liever niet:
PvdA, D66
Iedereen welkom:
SP, GroenLinks
D66 is er ook zeer kritisch op. Kamerlid Paul van Meenen noemde selectie zelfs ?de duivel?,
maar het partijprogramma is voorzichtiger. Selectie kan wel zijn nut hebben, maar D66 heeft
?liever geen selectie, dan selectie die ? onbedoeld ? geschikt talent van een kans berooft?.
Zo denkt ook de PvdA.
De VVD is het daar pertinent niet mee eens. Die wil juist opleidingen meer ruimte geven om te
selecteren. Wanneer afgestudeerden weinig kans hebben op werk of als de instroom erg
groot is, hoeven de opleidingen alleen de ?zeer gemotiveerde? kandidaten toe te laten. Het
CDA wil selectie aan de poort van lerarenopleidingen en van de SGP mogen er meer
selectieve tweejarige masteropleidingen komen. De ChristenUnie wil af van massastudies en
denkt dat selectie daarbij kan helpen.
Internationalisering
Steeds meer studenten komen uit het buitenland hierheen. Aan de universiteit van Maastricht
komt nog maar een op de drie eerstejaars studenten uit Nederland. Met name universiteiten
gaan steeds meer opleidingen in het Engels aanbieden om deze studenten hierheen te halen.
Sinds er is uitgerekend hoeveel miljoenen dat oplevert, is alleen de PVV daar nog echt op
tegen.
Nederlanders voorrang
bij fixusopleidingen?
Jazeker: PVV, SP, CDA, SGP
Niet nodig: PvdA, GroenLinks, D66, VVD, ChristenUnie
Gevoeliger ligt de expansiedrift van sommige onderwijsinstellingen. Moet er bijvoorbeeld een
Groningse campus bijgebouwd worden in China? Hoe zit het daar met de mensenrechten en
wie draait voor de kosten op als de plannen op een fiasco uitlopen? Daar kun je allemaal
goede afspraken over maken, stellen de voorstanders, en er liggen veel kansen. De VVD wil
zulk ondernemerschap graag aanmoedigen, terwijl de SP er mordicus tegen is. De PvdA
heeft ook bedenkingen over een campus in China, maar waarom zou een universiteit of
hogeschool op pakweg de Antillen geen goede opleidingen mogen aanbieden?
Andere partijen morren als buitenlandse studenten meedoen aan (technische)
fixusopleidingen. Dan zouden Nederlandse studenten voorrang moeten krijgen, vinden ze.
Ook vrezen sommige partijen dat het Nederlands ?gedegradeerd? wordt als Engels de
voertaal van het hoger onderwijs wordt (SP, SGP, PvdD en PVV).
Rendementsdenken en prestatieafspraken
Verdienen universiteiten en hogescholen straf als hun onderwijs tekortschiet? Moeten ze
studenten dwingen sneller hun opleiding af te ronden? Of leiden zulke ideeën tot een
intellectuele woestijn waarin studenten en onderwijsinstellingen alleen nog maar bang zijn om
fouten te maken?
Dat is een actueel thema in het hoger onderwijs. Het toverwoord is ?rendementsdenken?. De
discussie spitst zich toe op de prestatieafspraken die universiteiten en hogescholen met het
ministerie van Onderwijs moesten maken over het studietempo van hun studenten, het aantal
lesuren, de bijscholing van docenten en nog veel meer. Wie goed presteert, krijgt er geld bij,
maar wie de doelstellingen niet behaalt, verliest een deel van zijn geld.
Partijen houden hun kaarten tegen de borst over de komende kwaliteitsafspraken.
De VVD is groot voorstander van zulke afspraken (ze zouden zelfs ?substantieel uitgebreid?
moeten worden), maar die partij is zo ongeveer de enige. De SGP zou de wildgroei aan
plannen, agenda?s en beleidsinstrumenten graag inperken en ook GroenLinks en de SP
zetten de prestatieafspraken liever bij het grofvuil. Andere partijen zoeken een middenweg. Zo
willen CDA, D66, ChristenUnie en PvdA dat onderwijsinstellingen ?kwaliteitsafspraken?
maken met hun eigen studenten, docenten en andere belanghebbenden. Wat er moet
gebeuren als die afspraken niet worden nagekomen, is nog onduidelijk.
Kleine partijen en PVV
Er zijn natuurlijk ook kleinere partijen en one-issuepartijen die we niet of nauwelijks hebben
genoemd. De Partij voor de Dieren verzet zich tegen dierproeven en zou de basisbeurs graag
opnieuw willen invoeren. DENK vindt dat ook een goed idee en voert vooral actie tegen
discriminatie. 50Plus wil de pensioenleeftijd verlagen en de pensioenen bewaken, maar wil
jongeren verder niet met een schuld opzadelen en pleit eveneens voor een terugkeer van de
basisbeurs.
De PVV heeft deze keer een verkiezingsprogramma van één A4?tje en de
onderwijswoordvoerder Harm Beertema was niet bereikbaar. In het verleden was de PVV
voor de basisbeurs, maar volgens de Stemwijzer wil de partij hem niet opnieuw invoeren.
Voor demonstrerende studenten had Beertema weinig begrip: die moesten eerst maar eens
gebruik maken van de rechten die ze hebben.
Source URL: http://www.advalvas.vu.nl/nieuws/stem-wijzer-de-politieke-plannen-met-het-hoger-onderwijs
Links:
[1] http://www.advalvas.vu.nl/nieuws/miljard-van-bussemaker-blijkt-luchtkasteel
[2] http://www.advalvas.vu.nl/nieuws/cda-congres-stemt-voor-behoud-ov-studentenkaart
[3] http://www.advalvas.vu.nl/nieuws/pvda-wil-tweede-studie-weer-betaalbaar-maken
[4] http://www.advalvas.vu.nl/nieuws/selectie-aan-de-poort-de-duivel
[5] http://www.advalvas.vu.nl/nieuws/buitenlanders-zijn-met-meer-aan-maastricht-university
[6] http://www.advalvas.vu.nl/nieuws/buitenlandse-studenten-leveren-miljarden-op
[7] http://www.advalvas.vu.nl/nieuws/numerus-fixus-eigen-student-eerst-vindt-oppositie