Transcript DvhN - Hijken DTC

28 januari 2017 , pag. 60
Van der Wal te vaak neergezet als clown
‘Ondanks zijn
bekendheid
was hij vaak
stok alleen’
Twintig jaar na de dood van Jannes van der Wal sprak Andere
tijden Sport met zijn broer en
ouders, vrienden en collega’s over
het damfenomeen.
Zijn naam wordt te vaak verbonden
aan het stamelen met tv-camera’s
voor zich en het missen van een
NK dammen doordat hij in de trein
in slaap was gevallen. Met Jannes
was er immers altijd iets te beleven.
Maar de kenners bewierroken
nog altijd het spelinzicht en de
aanvallende speelstijl van Van der
Wal. Hij haalde er in 1982 in Brazilië
de wereldtitel mee binnen. In 1996,
nog maar 39 jaar oud, stierf hij aan
leukemie.
Van der Wal zocht altijd naar
nieuwe uitdagingen. De documentaire begint met een beeld van hem
zittend achter een aftandse piano
met een brandende kaars erop. Hij
stelt – met een brutale blik in de
ogen – nog maar eens vast dat hij
een ‘heel erg goede’ dammer is.
Maar aan het spel heeft hij dan,
drie jaar na gekroond te zijn als
beste van de wereld,, al veel minder
plezier. De aanvaller ergert zich aan
de vele remises, hij schaakt al graag
en verdient als topdammer eigenlijk ook te weinig om er goed van te
kunnen leven.
Jannes van der Wal in 1986 aan de andere kant van het bord als simultaanschaker tegen wereldkampioen Anatoli Karpov. FOTO ARCHIEF DVHN
Zijn vrienden verzekeren dat hij
daarom gekkigheid uithaalde en
zich daarvoor liet betalen. Hij
treedt op in de Showbizzquiz, bij
Spijkertijd bezondigt hij zich aan
drinkschaken en onder hypnose
doet hij een striptease-act in het
programma Nachtshow.
Zijn Friese collegadammer Auke
Scholma ergert zich er nog aan dat
Van der Wal vooral als een komisch
figuur werd gezien. Dat Jannes een
multitalent is, blijkt uit zijn schaakresultaten. Met intensieve studie
werkt hij zich in no time op tot
meester. Hij verslaat zelfs grootmeesters, de titel die hij net niet
bereikt. Kort voor zijn overlijden
breekt hij het wereldrecord gecombineerde dam- en schaaksimulataan met 93 procent gewonnen
partijen.
Pianoleraar Nico Bleeker komt in
de documentaire vanwege cameravrees niet aan het woord, maar
toont zich in de VARA-gids nog
emotioneel over zijn pupil. ,,Hij
was gulzig, nieuwsgierig, onvermoeibaar, enthousiast.’’ En hij
wilde meteen Beethoven spelen en
deed dat ook, al was hij geen groot
pianist.
Bij Bleeker, die hij schaken leerde, en diens gezin vond hij het
gezellig. Bleeker: ,,Ik had het gevoel
dat er bij hem niet veel mensen
over de vloer kwamen, dat hij ondanks zijn bekendheid vaak ‘stok
alleen’ was.’’
Andere tijden Sport: Jannes van
der Wal, de onbegrepen dammer
NPO 1, zondag 22.15 uur