Transcript Sonnet 78 vertaald

Sonnet 78
So oft have I invoked thee for my muse,
And found such fair assistance in my verse,
As every alien pen hath got my use,
And under thee their poesy disperse.
Thine eyes, that taught the dumb on high to sing,
And heavy ignorance aloft to fly,
Have added feathers to the learned’s wing,
And given grace a double majesty.
Yet be most proud of that which I compile,
Whose influence is thine, and born of thee:
In other’s works thou dost but mend the style
And arts with thy sweet graces graced be;
But thou art all my art, and dost advance
As high as learning my rude ignorance.
Vertaald door:
L.A.J.Burgersdijk
Jules Grandgagnage
Arie van de Krogt
Lucas Numan
H.J.de Roy van Zuydewijn
Peter Verstegen
Albert Verwey
Jules Grandgagnage
(géén eindrijmen)
Zo vaak heb ik jou, mijn Muze, aangeroepen,
Ik riep zo vaak u als mijn muze aan,
Jij was mijn steun en hulp bij het dichten
toeverlaat (steun en hulp synoniemen!)
en vond dan zulk een schone inspiratie tot mijn vers,
En menige andere pen heb jij geleid
dat het leek alsof iedere ons ongenegen veer zich mijn dichttrant toe-eigende,
Die dankzij jou haar poëzie verspreidt.
en haar poëzie, door u begunstigd, zich wijd verspreidde.
Jouw blik, die stommen leerde zingen,
Uw ogen, die de met stomheid geslagene luidkeels leerde zingen, ← beter
En logge onwetendheid verhief,
en sprakeloze onwetendheid opwaarts vliegen,
De vlucht der wijzen nog meer veders gaf
Grandgagnage i.p.v. Shakespeare
hebben aan volgelings vlerken veren toegevoegd, ← beter
En gratie dubbele majesteit verleende,
en genade een dubbele majesteit gegeven.
Schenk aan mijn werk je grootste trots,
Mogen uw ogen nochtans het meest trots zijn op wat ík creëer,
Wat ik gedicht heb gaf jij geest en leven.
waarvan de stuwende kracht de uwe is, en uit u voortgekomen:
Bij anderen verbeter je slechts hun stijl,
in andermans werk verbetert gij slechts de stijl
En kunst werd edeler door jouw adel;
bombast
en wordt dichterlijke vaardigheid met uw innemende bevalligheid opgeluisterd.
Maar jij bent aan mijn Kunst gelijk,
kretologie!
Maar gij zijt al mijn bekwaamheid, en verheft
En tovert ruwe kennis om tot weten.
nietszeggend
mijn schokkende onkundigheid tot wijsheids hoogte.
L.A.J.Burgersdijk
Zoo vaak riep ik als mijne Muze u aan,
Ik riep zo vaak u als mijn muze aan,
“zo” voorop geeft slecht ritme en doet “u”
[in zin verdwalen (Burgerdijkse spagaat!)
En zoo bezielend was voor mij uw gunst,
en vond dan zulk een schone inspiratie tot mijn vers,
Dat elk* thans doet, wat ik steeds heb gedaan,
iedereen…??
dat het leek alsof iedere ons ongenegen veer zich mijn dichttrant toe-eigende,
En u als schutsgod huldigt zijner kunst.
bombast
en haar poëzie, door u begunstigd, zich wijd verspreidde.
Straalde eerst uw oog, zoodat de stomme zingt,
Uw ogen, die de met stomheid geslagene luidkeels leerde zingen, ← beter
En trage botheid opstijgt in de lucht,
en sprakeloze onnozelheid opwaarts vliegen,
voegt niéts toe! (en zéér prozaïsch)
xxxxxxxx
Thans schenkt het nieuwe glanzen aan wat blinkt,
hebben aan volgelings vlerken veren toegevoegd,
inhoudsloze bombast
En nieuw gevederte aan geleerdheids vlucht.
en genade een dubbele majesteit gegeven.
dit begrijpt niemand meer…
Toch, stel uw hoogsten roem in mijne zangen;
bombast
Mogen uw ogen nochtans het meest trots zijn op wat ik creëer,
Al is ’t, dat gij aan and’ren luister geeft,
vertaler raakt op drift…
waarvan de stuwende kracht de uwe is, en uit u voortgekomen:
Van u hun kunst verfijning mag ontvangen,
vertaler ontgaat sarcasme!
in andermans werk verbetert gij slechts de stijl
De mijne dankt u, dat zij is en leeft;
FLUTVERTALING!
en wordt dichterlijke vaardigheid met uw innemende bevalligheid opgeluisterd.
Mij zijt gij al mijn kunst; ja*, gij verheft
Maar gij zijt al mijn bekwaamheid, en verheft
bombast
Mijn botheid, dat zij kennis overtreft*.
lachwekkende lariekoek!
mijn schokkende onkundigheid tot wijsheids hoogte.
Lucas Numan
(pastiche)
Ik riep zo vaak u als mijn muze aan
en heb zo’n schone bijstand ondervonden,
dat vreemde pennen thans mijn toon aanslaan
en namens u haar poëzie verkonden.
Uw oog, dat sprakeloze luid deed zingen
en hoog deed vliegen grove onwetendheid,
gaf boventallige veren aan volgelings zwingen
en schonk aan gratie dubbele majesteit.
’t Zij tóch het fierst op dat wat ik creëer
en kracht aan u ontleent, uit u ontstaan;
bij de ander betert gij de stijl veeleer,
wordt kunde door uw gratie welgedaan.
Maar heel mijn kunde zijt gij, die staag zich wijdt
aan scholing mijner lompe onkundigheid.
Ik riep zo vaak u als mijn muze aan,
en vond dan zulk een schone inspiratie tot mijn vers,
dat het leek alsof iedere ons ongenegen veer zich mijn dichttrant toe-eigende,
en haar poëzie, door u begunstigd, zich wijd verspreidde.
Uw ogen, die de met stomheid geslagene luidkeels leerde zingen,
en sprakeloze onwetendheid opwaarts vliegen,
hebben aan volgelings vlerken veren toegevoegd,
en genade een dubbele majesteit gegeven.
Mogen uw ogen nochtans het meest trots zijn op wat ik creëer,
waarvan de stuwende kracht de uwe is, en uit u voortgekomen;
in andermans werk verbetert gij slechts de stijl
en wordt dichterlijke vaardigheid met uw innemende bevalligheid opgeluisterd.
Maar gij zijt al mijn bekwaamheid, en verheft
mijn schokkende onkundigheid tot wijsheids hoogte.
Albert Verwey
Ik heb zoo vaak u als mijn Muze aanbeden
Ik riep zo vaak u als mijn muze aan,
En vond zoo kostbre hulp voor* mijn gedicht
bij
en vond dan zulk een schone inspiratie tot mijn vers,
Dat alle ons vreemde* pennen ook zoo deden
álle Engelse toenmalige dichters…??
dat het leek alsof iedere ons ongenegen veer zich mijn dichttrant toe-eigende,
En hebben u hun liedren toegericht.
zie aantekening!
en haar poëzie, door u begunstigd, zich wijd verspreidde.
Uw oogen die de stommen ’t zingen leerden
Uw ogen, die de met stomheid geslagene luidkeels leerde zingen, ← beter
En ’t vliegen aan de loome onwetendheid,
en sprakeloze onwetendheid opwaarts vliegen,
Bevederden de wiek van de geleerden
niét in Van Dale / een wiek is al “bevederd”;
hebben aan volgelings vlerken veren toegevoegd,
[ het gaat hier om het toevoegen van veren!
En gaven gratie grooter majesteit.
en genade een dubbele majesteit gegeven.
(hoger?)
← beter
Maar mijn schrift heffe uw trots op hooger peil,
Mogen uw ogen nochtans het meest trots zijn op wat ik creëer,
Wiens invloed de uwe is en uit u geboren.
waarvan (de)
Waarvan de stuwende kracht de uwe is, en uit u voortgekomen: ← beter
In andrer¹) werk betert ge²) alleen de stijl,
in andermans werk verbetert gij slechts de stijl
¹)
andermans!
²)
inversie! / zie
[volgende regel
Maakt ¹) kunst bekoorlijker door uw bekoren²). ¹) ge!!
²) nou ja…
en wordt dichterlijke vaardigheid met uw innemende bevalligheid opgeluisterd.
Mijn kunst is de uwe alleen, en uw beleid*
Maar gij zijt al mijn bekwaamheid, en verheft
??
Heft tot geleerdheid mijn onwetendheid.
mijn schokkende onkundigheid tot wijsheids hoogte.
Aantekening:
Dat alle ons vreemde pennen ook zoo deden
En hebben u hun liedren toegericht.
Met deze kromme zin (die het niet-bestaande werkwoord “toerichten” bevat!) bedoelde de vertaler:
en [sedertdien] tot u hun liedren richten.
(Waarmee de regel van Shakespeare nog steeds onvertaald blijft!)
Van der Krogt
Vaak vroeg ik je: `Wil jij mijn Muze zijn?'
Dan stond je mij met al je hulp terzijde,
Dat vreemde pennenlikkers ook hun rijm
(zo)dat…??
Onder jouw naam en gunst zijn gaan verspreiden.
Jij wist de stomsten nog een lied te leren;
Hen te verheffen uit hun dommigheid.
Jij gaf hun vleugels extra mooie veren,
Hun gratie dubbel zoveel majesteit.
Maar geef het meest om wat ik heb gedicht,
Want door jouw invloed gaan mijn verzen leven.
Bij hen is alles op de vorm gericht,
Hun kunst wordt sierlijk door jouw sier omgeven.
Mijn kunst ben jij, mijn liefste, en dat maakt
Mij, ongeletterd dichter, welbespraakt.
Echo’s… verwarde flarden… miskleunen…
Ik riep zo vaak u als mijn muze aan,
en vond dan zulk een schone inspiratie tot mijn vers,
dat het leek alsof iedere ons ongenegen veer zich mijn dichttrant toe-eigende,
en haar poëzie, door u begunstigd, zich wijd verspreidde.
Uw ogen, die de met stomheid geslagene luidkeels leerde zingen,
en sprakeloze onwetendheid opwaarts vliegen,
hebben aan volgelings vlerken veren toegevoegd,
en genade een dubbele majesteit gegeven.
Mogen uw ogen nochtans het meest trots zijn op wat ik creëer,
waarvan de stuwende kracht de uwe is, en uit u voortgekomen:
in andermans werk verbetert gij slechts de stijl
en wordt dichterlijke vaardigheid met uw innemende bevalligheid opgeluisterd.
Maar gij zijt al mijn bekwaamheid, en verheft
mijn schokkende onkundigheid tot wijsheids hoogte.
H.J.de Roy van Zuydewijn
Zo vaak riep ik je als mijn Muze aan
en trok mijn vers van deze hulp profijt,
dat veler pen mij dat heeft nagedaan
en in jouw dienst zijn poëzie verspreidt.
Jouw oog, dat mijn verstomming leerde zingen
en mijn log brein een hoge vlucht liet gaan,
deed
bracht veren aan in al volleerde zwingen,
en deed hun gratie dubbele luister aan.
Maar wees het meest trots op míjn schrijverij, Van Dale: (minachtend!)
het schrijven
die invloed en ontstaan van jou ontvangt;
in ander werk stel jij de stijl slechts bij,
andermans
en uit zich kunst die gratie gratie dankt.
Maar jij maakt heel mijn kunst uit, en herleidt
tot hoogste kunde mijn onkundigheid.
Wie wil dit rammelrijm nog met Shakespeare in verband te brengen?
Peter Verstegen
Zozeer heb jij mijn vers geïnspireerd
Ik riep zo vaak u als mijn muze aan,
En zo vaak riep ik jou als Muze aan
omkering van volgorde r.1 en r.2 onlogisch!
en vond dan zulk een schone inspiratie tot mijn vers,
Dat elke vreemde pen mij imiteert
imiteerde / metafoor verloren
dat het leek alsof iedere ons ongenegen veer zich mijn dichttrant toe-eigende,
En in jouw naam zijn verzen rond laat gaan.
en haar poëzie, door u begunstigd, zich wijd verspreidde.
Jouw oog leerde mijn sprakeloosheid zingen, Verstegen i.p.v. Shakespeare
Uw ogen, die de met stomheid geslagene luidkeels leerde zingen,
Een hoge vlucht gaf ’t mijn log onverstand; ritme! / Verstegen i.p.v. Shakespeare
en sprakeloze onwetendheid opwaarts vliegen,
Nu¹) leen je vleugels aan vernuftelingen²), ¹) ingevoerd
hebben aan volgelings vlerken veren toegevoegd,
Hun sierlijk werk wordt eens zo elegant.
en genade een dubbele majesteit gegeven.
²) (schertsend!) knappe koppen
vertaler moet niet simpel samenvatten maar
[respectvol vertalen!
Maar wat ik schrijf zij ’t hoogste in jouw ogen,
idem
Mogen uw ogen nochtans het meest trots zijn op wat ik creëer,
Ik dank het jou, jij wekte het tot leven;
idem
waarvan de stuwende kracht de uwe is, en uit u voortgekomen; ← zó al bijna “poëzie”…
Van ander* werk zul je de stijl verhogen,
andermans!!
in andermans werk verbetert gij slechts de stijl
Je lieflijkheid zal er meer zwier aan geven; zwier: (o.a.) een nonchalante, maar goede smaak…
en wordt dichterlijke vaardigheid met uw innemende bevalligheid opgeluisterd.
Maar jij bent heel mijn kunst en, tree voor tree*,
Maar gij zijt al mijn bekwaamheid, en verheft
(stap voor stap)
Geef jij mijn lompe geest geleerdheid mee. mag er een onsje poëzie bij?
mijn schokkende onkundigheid tot wijsheids hoogte.
Kortom, maakwerk onder de druk van een snel naderende deadline die
de vertaler geen tijd gunt Shakespeare’s woordkeus en beelden (diens
“poëzie” dus!) te eerbiedigen…